اصول عملکرد: یک آسانسور برقی با نیروی محرکه کششی دارای اتاقکی است که ازکابلهای فولادی آویزان است و این کابلها برروی قرقره محرک شیار دارحرکت می کنند.کابلهای فولادی از یک طرف به بالای اتاقک و از طرف دیگر به قاب وزنه تعادل متصل می شوند.وزنه تعادل ازمیزان بار روی موتور الکتریکی به اندازه اختلاف وزن موجود میان اتاقک همراه با بار و وزنه تعادل یا اصطکاک کم می کند.این اختلاف وزن را ((بار غیر متعادل))می نامند.وزنه تعادل معمولاً ۴۰ تا ۵۰ درصد وزن اتاقک به علاوه بار آن و اصطکاک وزن دارد.
اصطکاک معمولاً ۲۰ درصد وزنه تعادل است.
انواع کابل کشی: ۱-کشش تک رشته ای: این شکل از کابل کشی معمولاً همراه با ماشینهای گیر بکسی به کارمی رود، اما از آن می توان برای ماشینهای بدون گیربکس با سرعتهای پایین تر ۱.۷۵ تا ۲.۵متر بر ثانیه نیز استفاده کرد.در این دو حالت معمولاً زاویه تماس کابل فولادی باقرقره محرک به ترتیب ۱۴۰ و ۱۸۰ است.
قرقره محرک به ندرت از چنان قطری برخوردار است که در فاصله میانی مرکز اتاقک و وزنه تعادل قرار گیرد،به همین دلیل استفاده از قرقره انحراف ضرورت پیدا می کند.
۲-کشش دو رشته ای: چون استفاده از قرقره انحراف خطر لغزش کابل فولادی را در نتیجه کاهش سطح اصطکاک کابل با قرقره محرک افزایش می دهد ، می توان از قرقره دو رشته ای استفاده کرد.از این روش در آسانسورهای پر سرعت وسنگین بار استفاده می شود.
۳-کابل کشی ۲ به ۱ : از این روش گاهی به همراه ما شینهای گیربکسی در سرعتهای پایین تر اتاقک یعنی در حدود ۱.۷۵ تا ۳ متر بر ثانیه استفاده می شود.در این حالت سرعت اتاقک و وزنه تعادل نصف سرعت محیطی قرقره محرک است و این بار روی قرقره را به نصف کاهش می دهد وامکان استفاده از موتورهای پر سرعت را فراهم می سازد که نسبت به موتورهای کم سرعت ارزانتراند.
۴-کابل کشی ۳ به ۱: از این نوع کابل کشی برای آسانسورهای سنگین کالا در مواردی استفاده می شود که باید توان موتوروفشار روی یاتاقانها راکم کرد.
۵-کابلهای توازن: در ساختمانهای بلند بالاتر از ده طبقه،بار کابل فولادی که در حین حرکت اتاقک از آن به وزنه تعادل(و بر عکس)منتقل می شود مقدار قابل توجهی است و با رسیدن اتاقک به بالا، بار کابل سیمی به وزنه تعادل منتقل می گردد.برای توازن و کاهش این پدیده،به قسمت تحتانی اتاقک و وزنه تعادل، کابلهای توازن متصل می گردد.
برای جای دادن کابلهای توازن به یک گودال عمیق تر نیاز است اتاق ماشین آلات در سطح پایین : در صورتی که اتاق ماشین آلات در یک طبقه میانی یا در کف چاه آسانسور واقع شود به کابل سیمی طویلتری احتیاج است ودر این حالت کابل از دور قرقره های بیشتری عبور می کند که این خود به مقاومت اصطکاکی بالاتر و ضرورت کار نگهداری بیشتر منجر می گردد.
اما چنانچه اتاق ماشین آلات در طبقه همکف قرار گیرد، چاه آسانسور از وزن ماشینهای کابل پیچی و تجهیزات کنترل خلاص می شود.
موقعیت اتاق ماشین آلات مسیله نفوذ دال بام و هوابندی را نیز منتفی می سازد.
محرک استونه ای: در این شکل کابل در جهت حرکت عقربه های ساعت و کابل دیگر در خلاف جهت حرکت عقربه های ساعت به دور یک استوانه می پیچد، بنابر این زمانی که کابل به دور استوانه می پیچد ، کابل دیگر از دور آن باز می شود ، نقطه ضعف محرک استوانه ای آن است که با افزایش ارتفاع ،استوانه بزرگ و سنگین می شود و بنا بر این استفاده از این سیستم به ارتفاع حداکثر ۳۰ محدود می گردد.
کابلهای سیمی : این نوع ازکابلهای مورد استفاده، کابلهای سیم فولادی با مقاومت کششی بالا هستند و تعداد کابلهای هر آسانسور بین ۴ تا ۱۲ عدد است .
قطر کابلها ۹ تا ۱۹ میلیمتر و ضریب ایمنی آنها ۱۰ است.
موتور های کابل پیچی: درصورتی که نیروی محرکه انتقالی به قرقره کششی از طریق یک چرخ دنده حلزونی باشد،موتور از «نوع گیربکسی»است.
اما چنانچه نیروی محرکه از طریق اتصال مستقیم از موتور به قرقره کشش منتقل گردد،موتور از«نوع بدون گیر بکس» است.
توان موتورهای بدون گیر بکس از۲۲تا ۸۳کیلو وات متفاوت است،اما موتورهای گیر بکسی کشش از توان۳ تا ۳۰ کیلو وات برخوردارند موتورهای گیر بکسی تک سرعته کششی: این نوع موتور شامل یک چرخدنده حلزونی است و با برق مستقیم یا متناوب کار می کند.زمانی که اتاقک به فاصله کمی از پا گرد طبقات میرسد،ترمز به صورت اتوماتیک عمل می کند تا اتاقک به شکل آرامی متوقف شود.
موتور های گیر بکسی دو سرعته کششی: در این حالت از یک موتور با دو سیستم سیم پیچ جداگانه یا از دو موتور جداگانه استفاده می شود .در زمان شروع،موتور با سیم پیچ پر سرعت به کارمی افتدو برای محدود کردن جریان،یک مقاومت بصورت سری به آنها متصل است.شتاب گیری آرام اتاقک با کاهش تدریجی میدان مقاومت صورت می گیرد.با نزدیک شدن به پا گرد طبقه،موتور یا سیم پیچ پر سرعت از کار می افتدوموتور با سیم پیچ کم سرعت متصل به چوک به کار می افتد.سرعت اتاقک تا رسیدن به فاصله کمی از پا گرد به صورت تدریجی کاهش می یابدودر این زمان جریان برق قطع می شود و ترمز به صورت اتوماتیک اتاقک را به آرامی متوقف می سازد موتورهای گیر بکسی ولتاژ متغیر کششی: در سیستم ولتاژ متغیر مزایایی وجود دارد که با دیگر سیستمها نمی توان به آن دست یافت.شتاب گیری مثبت ومنفی بسیار آرام،این سیستم را نسبت به سیستمهای یک یا دو سرعته برتر می سازد.تجهیزات این سیستم شامل موتوری با برق متناوب است که برق مستقیم موتور محرک ماشین گیر بکسی را تأمین میکند.
موتورهای بدون گیر بکس ولتاژ متغیر کشش: وجود این تجهیزات برای آسانسور های پرسرعتی با سرعت ۱.۷۵ متر بر ثانیه و بالاتر بسیار مهم است.
این تجهیزات بیانگر بهترین روش جدید در برآورنده ساختن شرایط ترافیکی با کارآیی بالا است.
برای شتاب گیری آرام،در مدار میدان ژنراتور از رگولاتور تنظیم کننده ای استفاده می شودکه بازده خروجی ژنراتور را کنترل می کند.یک مقاومت متغیر در مدار میدان به تدریج میزان مقاومت را کاهش و ولتاز ژنراتور را افزایش می دهد تا اتاقک آسانسور باشتاب گیری آرام به سرعت کامل برسد.
با ایجاد سرعت کامل، ولتاژ ژنراتور تا کاهش سرعت اتاقک ثابت باقی می ماند.برای کاهش سرعت و توقف اتاقک از یک مجموعه کلید القایی استفاده می شود.ترمزها تنها در زمان ثابت بودن اتاقک عمل می کنند.
وجود این تجهیزات برای آسانسور های پرسرعتی با سرعت ۱.۷۵ متر بر ثانیه و بالاتر بسیار مهم است.
ترمزهای آسانسور: برای انواع تجهیزات ماشینی آسانسور وجود یک ترمز برقی- مکانیکی با عملکرد ایمنی در زمان قطع برق ضرورت دارد.زمانی که آسانسور در حال حرکت است،کفشکهای ترمز به صورت برقی- مکانیکی از استوانه ترمز فاصله می گیرند،یعنی بر نیروی فنرهای لوله ای یا صفحه ای ترمز در زما ن ثابت بودن اتاقک غلبه می شود.
قطع جریان برق سبب به کار افتادن ترمز می شود و بنا براین در موقع رفتن برق ترمزها ایمنی ایجاد می کنند.
اتاق ماشین آلات: در موارد ممکن،اتاق ماشین آلات را باید در بالای چاه آسانسور قرار داد،،این مکان بالاترین کارایی را ایجاد می کند .این اتاق را باید تهویه کرد و با عایق کردن پایه بتنی ماشین آلات از دیوارها و کف به کمک صفحات چوب پنبه فشرده ،به مسیله انتقال صوت توجه نمود.
وجود یک تیر بالابر سقفی درست در بالای ماشین آلات برای نصب یا پیاده کردن تجهیزات ضروری است ودر داخل کف در بالای پا گرد نیز باید یک دریچه دسترسی ایجاد کرد تا از طریق آن بتوان تجهیزات را در صورت ضرورت جهت تعمیر یا تعویض پایین برد.برای این اتاق باید یک در قفل دار نصب کرد و وجود فضای کافی جهت کنترل کنندها، انتخاب کننده طبقات و دیگر تجهیزات ضروری است.
دراین اتاق وجود پریز و تجهیزات روشنایی خوب ضرورت داردو استفاده کافی از نور طبیعی روز توصیه میشود.دمای اتاق نباید از۱۰ درجه کمتر و از ۴۰ درجه بیشتر شود و برای این منظور وجود امکانات گر مایش و تهویه ضروری است .
برای پرهیز از ایجاد گرد و غبار باید دیوارها،سقف و کف را رنگ کرد، آسانسور چگونه کار میکند؟
در سال 1800 تولید فولاد ، انقلابی در ساخت ساختمانهای بلند مرتبه ایجاد کرد.
اسکلت بندی بناها به کمک فلزات شروع شد و معماران و مهندسان آسمانخراشهایی به طول صدها پا ساختند.
اما اگر اختراعی بنام آسانسور نبود، این برجها قابل استفاده نبودند.
آسانسورهای مدرنی ساخته شد تا مردم بتوانند براحتی و با ایمنی زیاد به بالاترین طبقات آسمانخراشها بروند.
امروزه شهرهائی مثل نیویورک کاملا" به آسانسورها وابسته اند.
دراین بخش ما با نحوه حرکت و سیستم های کنترلی آسانسورها آشنا خواهیم شد و ایمنی آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
آسانسورها : نحوه کار آسانسور ساده است.
آسانسور از کابینی که به یک سیستم بالابر متصل شده و کابلی که به یک جعبه متصل است، تشکیل شده است.
البته پیچیدگی آسانسورهای مدرن از اینها بیشتر است.
آسانسورهای جدید به سیستم مکانیکی پیشرفته ای نیاز دارند تا وزن کابین و مسافران را تحمل کنند و ایمنی جان آنها را تضمین کند.
امروزه دو نوع آسانسور کاربرد بیشتری دارند: آسانسورهای هیدرولیک و آسانسورهای طنابی الف : آسانسورهای هیدرولیک در سیستم آسانسورهای هیدرولیک، بار با فشار پمپ های هیدرولیک جابجا می شود .
سیستم آسانسور هیدرولیک از سه بخش تشکیل شده است: 1- مخزن روغن 2- یک پمپ (تلمبه) که توسط موتور الکتریکی کار می کند.
3- یک دریچه که بین سیلندر و مخزن قرار دارد.
تلمبه، روغن را از مخزن به سیلندر هدایت می کند.
هنگامی که دریچه باز باشد، روغن به راحتی به محل قبلی خود باز خواهد گشت.
ولی اگر دریچه بسته شود ، روغن با فشار وارد استوانه سیلندر خواهد شد.
هنگامی که روغن در سیلندر جمع شد، فشار به پیستون منتقل می شود و کابین آسانسور بطرف بالا حرکت می کند.
هنگامی که آسانسور به طبقه مورد نظر نزدیک شد ، سیستم کنترل آسانسور علامتی را به موتور الکتریکی می فرستد تا کار تلمبه به تدریج قطع شود.
برعکس وقتی آسانسور بخواهدبه طبقهء پائین برگردد ، سیستم کنترل آسانسور یک علامت به دریچه می فرستد و دریچه باز می شود.
سنگینی کابین و مسافران باعث می شود تا پیستون به سیلندر حاوی روغن فشار وارد آورد و روغن به مخزن برگردد .
هرگاه آسانسور در طبقه زیرین توقف کرد، سیستم کنترل، دوباره دریچه را می بندد.
طرز کار این دستگاه بسیار ساده است، ولی اشکالاتی هم دارد که به آن می پردازیم.
اشکالات سیستم هیدرولیک : مهمترین مزیت سیستم هیدرولیک این است که می تواند به آسانی با نیروی کم پمپ، قدرت زیادی ایجاد کند تا آسانسور به راحتی بالا برود.
ولی این سیتم دو عیب عمده دارد.
مهمترین مسئله اندازه تجهیزات است.
اگر آسانسور بخواهد طبقات زیادی را بالا برود به پیستون بلندتری هم نیاز است، پیستون بلندتر هم به جای زیادی نیاز دارد، مثلا" اگر بخواهیم از این سیستم برای یک ساختمان 10 طبقه استفاده کنیم، باید حداقل 9 طبقه چاه حفر کنیم تا پیستون در آن جا بگیرد !
مشکل دیگر این سیستم ، عدم توانائی آن در ذخیره انرژی پتانسیل است.
دراین سیستم پمپ نیروی عظیمی ایجاد می کند تا آسانسور بالا برود، ولی قادر نیست تا انرژی را ذخیره کنند.
انرژی پتانسیل فقط وقتی به کار می رود که آسانسور بخاطر وزن خود به طرف پائین حرکت می کند ، ولی اگر دوباره بخواهد بالا برود، باز باید از پمپ انرژی بگیرد.
آسانسور کابلی این دو مشکل را حل کرده است.
در بخش بعدی به این سیستم می پردازیم.
ب : آسانسورهای کابلی این سیستم امروزه بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
در آسانسورهای کابلی ، کابین توسط یک سری کابل فولادی ( که دور چرخ قرقره ای حلقه شده اند) به یک وزنهء تعادل متصل است و چرخ قرقره نیز به یک موتور الکتریکی متصل شده است .
هنگامی که موتور در یک جهت می چرخد، چرخ قرقره ، آسانسور بالا می آید و هنگامی که در جهت عکس می چرخد، آسانسور به سمت پائین حرکت می کند.
چرخ قرقره، سیستم کنترل و موتور در بالاترین طبقه در اطاقکی به نام اطاق ماشین بطور ثابت قرار دارند وزن وزنه تعادل معادل 40% ظرفیت کامل آسانسور است.
یعنی هنگامی که آسانسور به 40% ظرفیت کامل خود رسید، آسانسور و وزنه به یک حالت تعادل می رسند.
هدف از این تعادل ، ذخیره انرژی است.
با بار یکسان در هر دو طرف کابل، چرخ قرقره ، نیروی کمتری برای حرکت دادن آسانسور نیاز دارد.
در هر دو طرف کابین و وزنهء تعادل، دو خط ریل دندانه دار وجود دارد تا از حرکت نوسانی کابین و وزنه تعادل جلوگیری کند.
همچنین این ریل ها در مواقع اضطراری جهت ایمنی سیستم، باعث متوقف شدن حرکت آسانسور می شوند.
ایمنی سیستم: شاید در فیلمهای هالیوودی دیده باشید که ناگهان طناب آسانسور پاره می شود و مسافران به پائین سقوط می کنند.
ولی در عمل غیر از این است.
در آسانسورهای کابلی چند رشته کابل محکم فولادی (4 تا 8 رشته کابل) بکار می رود و اگر به هر دلیلی یکی از این کابلها قطع شود ، کابلهای دیگر وزن سیستم را تحمل خواهند کرد.
و اگر آسانسور بطور ناگهانی شروع به حرکت کند ، سیستم فرماندهی مکانیکی در چرخ قرقره ، بطور خودکار ، حرکت آسانسور را متوقف می کند.
وقتی چرخ قرقره با سرعت بیش از حد مجاز حرکت کند ( در حالت سقوط آسانسور ) ، لنگر ها به دلیل خاصیت گریز از مرکز باز می شوند و به چرخ دنده ثابت گیر می کنند و چرخ قرقره می ایستد و باعث توقف آسانسور می شود.
هنگامی که آسانسور به مقصد برسد ، سیستم فرماندهی مکانیکی باز وارد عمل می شود .
بر روی ریل ها، کابلهائی متصل شده که هنگام توقف آسانسور (به دستور سیستم فرماندهی مکانیکی) کشیده می شوند و آسانسور به دندانه های ریل ، گیر می کند و ثابت می ایستد.
آسانسورها همچنین سیستم توقف خودکاری دارند که هرگاه کابین یا وزنه تعادل به بالاتر یا پائین تر از ریل ها کشیده شود، آن را متوقف می کند.
اگر با تمام این تجهیزات و پیش بینی های ایمنی، آسانسور به پائین سقوط کند ، در قسمت زیرین سیستم، یک فنر بسیار قوی حاوی روغن پر شده در سیلندری وجود دارد که به مانند بالشی ، مسافران را از خطر حفظ می کند.
درهای اتوماتیک : شما درهای اتوماتیک را به هنگام ورود به فروشگاههای بزرگ دیده اید.
این درها برای راحتی افراد ساخته شده اند ولی وجود درهای اتوماتیک در آسانسورها برای جلوگیری از افتادن افراد ( بهنگام نبودن آسانسور ) و ایمنی آنها بسیار ضروری است.
بعد از رسیدن آسانسور به مقصد و قبل از حرکت ، موتوری که بالای کابین آسانسور قرار دارد توسط بازوئی ، ریل درب آسانسور را بطرف چپ یا راست هل می دهند و باعث باز و بسته شدن درها می شود.
در آسانسورهای پیشرفته ، حسگری در درها تعبیه شده تا از بسته شدن آن ، هنگامی که فردی بین در قرار دارد ، جلوگیری می کند.
در ضمن حسگرهایی هم روی کابین تعبیه شده ، که به هنگام رسیدن به هر طبقه علامتی را به مرکز کنترلی و کابین آسانسور می فرستد تا مسافران از محل خود در طبقات آگاه شوند.
در یک محدوده زمانی کوتاه ، آسانسورها به یک ماشین ضروری برای انسانها تبدیل شده اند.
آنها واقعا" یکی از ابزار مهم زندگی مدرن امروزی به حساب می آیند و شاید هم مهمترین آنها !
مراحل طراحی و اطلاعات ساخت اسانسور از آماده سازی چاهک تا بتون ریزی جهت جلوگیری از هدر رفتن زمان در پروسه طراحی و انتخاب آسانسور و هزینه های زیاد رعایت نکات ذیل از اهمیت زیادی برخوردار می باشد و چنانچه سازندگان ساختمان در طول عملیات طراحی و اجرا به نکات قید شده توجه نمایند از مزایای آن بهره مند خواهند شد.
مرحله 1) آماده سازی کف چاله آسانسور : الف: جهت نصب آسانسور ارتفاع مورد نیاز از کف چاله تا سطح کف سازی شده اولین توقف آسانسور قبل از بتون ریزی کف چاله حداقل باید 190 cm باشد.
ب: در زمان بتون ریزی کف چاله با عنایت به نقشه سکوهای ضربه گیر زیر کابین و زیر قاب وزنه تعادل 10 cm بتون مگر و 30 cm آرماتوربندی و بتون ریزی می شود و ارتفاع باقیمانده نباید کمتر از 150 آرماتوربندی و بتون ریزی می شود و ارتفاع باقیمانده نباید کمتر از 150cm شود.
ج: جهت اجرای سکوهای ضربه گیر طبق نقشه های اجرای آرماتورهای انتظار جهت سکوهای ضربه گیر در فونداسیون مذکور پیش بینی می شود.
نکته مهم: در این مرحله پیش بینی چاه ارت ضروری است.
جهت چاه ارت (Earth) تا رسیدن به رطوبت لازم زمینی، و وصل کردن سیم مربوطه، می توان از چاه اصلی ساختمان جهت ایجاد چاه ارت استفاده نمود و چنانچه این چاه پیش بینی نشده است، در محل مناسب و نزدیک به آسانسور چاهی به عمق حداقل 8/3 متر ایجاد کرد تا به رطوبت زمینی رسید سپس مواد ذیل را نمک 33% زغال 33% پتاسیم 33% سیم مسی بدون روکش به متراژ مناسب جهت محل مورد انتقال میله مسی و صفحه مسی ( در بازار به صورت یک مجموعه وجود دارد) طبق دستورالعمل در چاه حفر شده قرار داده و روی آن را می پوشانیم.
مرحله 2) تهیه نقشه : چناچه ساختمان در حال احداث می باشد و دسترسی دقیق به ابعاد مورد نیاز چاهک میسر نباشد، نقشه های زیر لازم است پلان تیپ طبقات شامل پارکینگ – زیر زمین – همکف و طبقات در محل نصب آسانسور مقطع از چاهک آسانسور با ذکر اندازه های کامل از کف چاله آسانسور تا زیر سقف موتورخانه پلان پشت بام ساختمان در محدوده چاهک آسانسور به منظور بررسی تأسیسات و تجهیزات احتمالی موجود در اطراف چاهک به شرکت طرف قرارداد ارائه شود مرحله 3) بتون ریزی کف چاهک: همانطوریکه در مرحله 1 اشاره شده پس از تکمیل مدارک مورد نیاز (در مرحله 2) با توجه به شرایط ساختمان و نوع آسانسور طرح اجرایی بتون ریزی کف چاهک به شرح ذیل به کارفرما ارائه خواهد شد.
بتون مگر 10 سانتیمتر بتون آرمه کف و آرماتور بندی 30 سانتیمتر مرحله 4 ) عملیات آهن کشی( سازه فلزی) چاهک آسانسور: آهن کشی عبارت است از سازه فلزی در داخل چاهش آسانسور جهت استقرار براکت های مورد نیاز ریل های کابین و ریل های وزنه بر اساس نقشه طراحی شده توسط فروشنده آسانسور که بشرح زیر می باشد: تهیه نقشه اجرایی آهن کشی کامل چاهک تهیه لیست آهم آلات مورد نیاز نصب داربست فلزی مناسب جهت اجرای آهن کشی انجام آهن کشی با نظارت نماینده فنی شرکت فروشنده یا دستگاه نظارت ساختمان اجرای ضد زنگ آهن آلات پس از صدور گواهی انجام کار آهن کشی مرحله 5 )دیوارکشی اطراف چاهک (در صورتیکه قبل از آهن کشن انجام نشده باشد) الف: سه طرف چاهک (سمت راست - روبرو – سمت چپ) می بایستی بوسیله دیوارکشی از کف تمام شده اولین توقف تا اطاقک موتورخانه بر روی پشت بام اجرا گردد.
ممکن است دیوارکشی با یکی از روش های زیر برحسب شرایط ساختمان انجام پذیرد: ورق کشی: که به تناسب فضا از ورق های فلزی _ یا پانل های گچی استفاده می شود رابتیس بندی: با استفاده از تورهای فلزی مخصوص و اندود کاری روی آن آجر کشی ب: انجام اندود دیوار از طرف داخل چاهک بوسیله سیمان – یا خاک و گچ توضیح: اگر عملیات کلاف بندی آهن کشی در پشت ستونها و در داخل دیوار قرار می گیرد می بایستی در محل نصب براکت ها بر روی کلافهای افقی فضای خالی مناسب پیش بینی شود تا از تخریب بعدی جلوگیری شود.
جهت اجرای مناسب مورد فوق بر اساس نقشه های درب و ریل که توسط فروشنده آسانسور تهیه می شود امکان پذیر خواهد بود.
در این مرحله اجرای روشنایی داخل چاهک طبق دستورالعمل مربوطه باید انجام شود.
مرحله 6)ایجاد موتورخانه: اطاق موتورخانه بر حسب ابعاد و نقشه اجرایی فروشنده اجرا می گرددو رعایت ابعاد و اندازه های زیر الزامی است: ارتفاع از روی کف تمام شده آخرین توقف تا زیر سقف اطاق موتورخانه حداقل نباید کمتر از 6 متر باشد.
اطاق موتورخانه باید درب با عرض ورودی حداقل 80cm داشته باشد.
اطاق موتورخانه باید دارای پنجره جهت تهویه باشد.
نصب هواکش مناسب در موتورخانه (حداقل با فن 250 CFM ) نصب قلاب فلزی در بالای چاهک آسانسور روی سقف موتورخانه مناسب برای حداقل 2000 kg وزن فضای موتورخانه همیشه باید دمای مناسب داشته باشد (بین 5 الی 40 درجه سانتیگراد) نصب کپسول آتش نشانی نصب تابلو برق سه فاز طبق مشخصات مورد تأیید شرکت فروشنده آسانسور در موتورخانه اجرای کابل کشی برق سه فاز تا موتورخانه جهت نصب به تابلو برق سه فاز 10چنانچه دو آسانسور در کنار هم قرار دارند باید دریچه ای (Trap Door)به ابعاد حداقل 80×100 cm در سقف موتورخانه (بالای فضای مقابل درب ورودی آسانسور در طبقه آخر ) تعبیه گردد.
زیر سقف چاهک در موتورخانه آسانسورهای دوبله دریچه ای به ابعاد 600×500cm برای هر آسانسور تعبیه گردد.
مرحله 7) دورچینی درب طبقات: بعد از اتمام نصب ریل و درب و کنترل نهایی عملیات توسط عوامل فنی و تأیید آن باید موارد ذیل انجام شود: اجرای دیوار چینی دور دربها بوسیله آجر یا بلوک یا پوشش های فلزی پوشش به هر صورتیکه انجام می شود نبایستی از لبه داخلی دربها در سمت چاهک تجاوز نماید و حداقل باید با لبه چهارچوب دربها همسطح باشد مرحله 8) اجرای کابل کشی و نصب تابلو برق سه فاز: همانطوریکه در بند 8و9 مرحله 6 آمده است اجرای کابل کشی و نصب تابلو برق سه فاز از اولویت خاصی برخوردار می باشد و لذا به شرح ذیل باید اقدام گردد: نصب کابل برق سه فاز از محل نصب کنتور تا موتورخانه آسانسور نصب سیم ارت (Earth) چنانچه فاصله کنتور تا محل نصب تابلو برق سه فاز بیش از اندازه های استاندارد می باشد باید محاسبه شده در سایز کابل تغییرات لحلظ گردد.
در فاصله های استاندارد از کابل 5x16 mm برای آسانسورهای 8 و 13 نفره و از کابل 5x10 mm جهت آسانسورهای 4و6 نفره استفاده می گردد.
تجهیزات لازم که باید در تابلو برق سه فاز تعبیه گردد.
سه عدد فیوز 25 A برای آسانسورهای 4و6 نفره سه عدد فیوز 50 A برای آسانسورهای 8و13 نفره و باری کلید گردان 63 A سه عدد چراغ زیگنال نصب پریز و فیوز مینیاتوری جهت روشنایی موتورخانه – روشنایی داخل چاهک و فن موتورخانه تعبیه ترموستات جهت تنظیم دمای موتورخانه و فن مرحله 9)بتون ریزی سقف چاهک: بعد از اتمام عملیات نصب درب و ریل و صدور تأییدیه عملیات توسط فروشنده آسانسور باید طبق مشخصات فنی محل نصب ریلها نسبت به اجرای قالب گذاری آرماتور بندی و بتون ریزی اقدام گردد.
زمان لازم جهت استحکام بتون حدود 15 روز می باشد.
ضمناً مقدار نیروی وارده به سقف بتونی چاهک آسانسور (نیروی دینامیکی Dynamic ) بشرح زیر می باشد: 1.
آسانسور 4 نفره حدود 3000 کیلوگرم 2.
آسانسور 6 نفره حدود 3200 کیلوگرم 3.
آسانسور 8 نفره حدود 3850 کیلوگرم 4.
آسانسور 15 نفره حدود 6200 کیلوگرم نکته مهم: رعایت موارد ایمنی: در تمامی دوره نصب آسانسور به جهت وجود پرتگاه در مقابل فضای دربهای آسانسور نصب حفاظ ایمنی مقابل دربها و فضاهایی که حالت پرتگاه دارند الزامی است و باید با نصب تابلوهای احتیاط و هشدار از بروز هر گونه حادثه ای جلوگیری نمود.
آنالیز مراحل طراحی آسانسور تصویر زیر شماتیک کلی روند آنالیز طراحی آسانسور را نشان می دهد : مقادیر وردی سیستم شامل موارد زیر می باشد : 1- نوع ساختمان (مسکونی، تجاری،بیمارستانی، مدرسه و غیره) 2- تعداد کل طبقات 3- تعداد طبقات جمعیت دار 4- اگر واحد غبر مسکونی است تعداد اتاقها در هر واحد و تعداد واحدهای هر طبقه و در غیر اینصورت مساحت مفید هر طبقه 5- جمعیت هر طبقه 6- کل تراول (طول مسیر حرکت آسانسور) 7- ارتفاع طبقت 8- در صورت خاص بودن ساختمان (مهد کودک، خانه سالمندان، معلولین و ...) پس از کسب اطلاعات بالا پردازش های زیر می بایست بر روی آنها و یا جداگانه انجام پذیرد : 1- تعیین جمعیت کل 2- تعیین جمعیت در زمان ترافیک 3- زمان انتظار برای دریافت سرویس (Interval) 4- زمان یک سفر کامل Round Trip Time پارامترهای مهم مؤثر در محاسبه زمان یک سفر کامل: - زمانهای پیاده و سوار شدن - زمانهای پرش خر وجی های زیر پس از پردازش : تعداد آسانسور سرعت آسانسور ظرفیت آسانسور نوع کنترل: - گروهی و تعداد آن - مجزا پس از آنالیز های بالا طراحی آسانسور در سه مرحله زیر انجام می پذیرد :(استاندارد مورد نظر در طراحی: EN81 می باشد) پس از آنالیز ترافیک و بررسی محدودیتهای ابعادی که بر اساس فرم صفحه بعد اطلاعات اولیه آن از طریق بازدید از محل و یا نقشه های ابعادی و مشاوره با کارفرما صورت می گیرد.
امر طراحی آسانسور صورت می گیرد.
فاز اول - بررسی و تعیین آبعاد و اندازه ها فاز دوم - بررسی و تعیین مشخصات فنی قطعات فاز سوم - تهیه نقشه های اجرایی جهت عملیات نصب و راه اندازی ------------------------------------------------------ فاز اول طراحی: طراحی ابعاد و اندازه ها پس از انتخاب آسانسور مناسب از نظر تعداد، سرعت و ظرفیت که با بررسی محاسبات ترافیکی و محدودیتهای ابعادی صورت پذیرفت، بر اساس جداول ابعاد و اندازه های مطابق مقررات EN81 و توصیه های ISO که در صفحات بعد آمده است.
سعی می شود مناسبترین ابعاد و اندازه ها انتخاب گردد.
شایان ذکر است ابعاد و اندازه های ارائه شده صرفا" برای آسانسورهای معمولی و استاندارد می باشد.
در شرایط خاص و آسانسورهای گرد، آسانسورهای پاناروما(شیشه ای) و یا آسانسورهای صنعتی، ابعاد و اندازه ها بر اساس شرایط موجود تعیین می گردد اما همواره سعی می شود مقررات EN81 برای میزان فضای هر مسافر (مساحتها) رعایت گردد.
خروجی های فاز اول طراحی عبارتند از: تعیین ابعاد چاهک (عرض - عمق - ته چاه Pit - اورهد - طول مسیر) تعیین ابعاد موتورخانه و محل آن (طول - عرض - ارتفاع - بالا یا پایین) تعیین ابعاد کابین (یک طرف درب - دو طرف درب) تعیین نوع دربها و سمت بازشو (چدنی - سربی - در ابعاد مختلف) نوع وزنه تعادل و ابعاد آن (چدنی - سربی - در ابعاد مختلف) موقعیت وزنه تعادل (پشت کابین - بغل کابین) فاز دوم طراحی: تعیین مشخصات فنی قطعات : پس از انتخاب ابعاد و اندازه ها، فاز دوم طراحی که در واقع مشخص نمودن دقیق پارامتر های فنی قطعات می باشد شروع می شود.
ابعاد و اندازه های طراحی شده برای چاهک، کابین و درب ها پارامتر های بسیار مهمی هستند که در انتخاب مشخصات فنی قطعات مؤثر می باشد.
لذا عوامل اصلی مهم، در انتخاب قطعات و مشخصات فنی آنها عبارتند از: عوامل موثر در انتخاب تجهیزات 1- نوع استادارد EN81 2- سرعت آسانسور 3- ظرفیت آسانسور 4- طول مسیر حرکت (تراول) آسانسور 5- ابعاد و اندازه ها (چاهک، موتورخانه، کابین، درب) 6- نوع کاربری آسانسور 7- محیط کاربری آسانسور 8- اتخاب نوع و کیفیت حرکت آسانسور فاز سوم طراحی: تهیه نقشه های اجرایی جهت عملیات نصب و راه اندازی : پس از طراحی ابعادی و تعیین مشخصات فنی قطعات و تجهیزات، نقشه های اجرایی جهت آماده سازی چاه و همچنین نحوه قرارگیری و نصب تجهیزات و نقشه های مدار های کنترل تهیه می گردد.
در این مرحله از طراحی پارامتر های زیر مشخص می شود.
1- نحوه اسکلت فلزی و آهن کشی جهت چاهک های آجری (محل نصب براکت های ریل) 2- نحوه پلیت گذاری برای چاهک های بتنی (محل نصب براکت های ریل) 3- نحوه قرارگیری تجهیزات آسانسور برای عملیات نصب 4- مشخص نمودن محل سوراخهای سکوی موتورخانه 5- نحوه بتن ریزی کف چاهک و محل قرار گرفتن بافرها 6- نحوه آماده سازی محل های نصب درها 7- محابه نیرو های وارده به سازه اصلی چاه 8- مشخص نمودن نقشه اجرایی موتورخانه (قلاب سقف - هواکش موتورخانه و چاهک - درب ورودی - محل تابلوی 3 فاز) 9- تهیه نقشه های کنترل فرمان و نحوه سیم کشی چاهک و موتورخانه 10- ارائه دستورالهمل های کابل کشی و آماده سازی تابلو 3 فاز جهت کارفرما 11- انجام بازرسی های فنی نهایی و تحویل تجهیزات به کارفرما