مقدمه: تهیه و تأمین خوراک مرغوب و پر ارزش برای فصل زمسان از مهمترین کارهای یک دامدار است.
همانطوریکه در فصول مساعد سال یک قسمت از گیاهان علوفه ای را به صورت تازه و آبدار در اختیار دام قرار می دهند و یک قسمت دیگر آنرا خشک کرده و برای فصل زمستان ذخیره می کنند می توان گیاهان علوفه ای را بهمان صورت تازه و آبدار هم انبار کرد زیرا که نشخوار کنندگان، مخصوصاً «گاوهای شیری» برای فصل زمستان هم به غذای آبدار احتیاج زیادی دارند.
با سیلو کردن می توان گیاهان علوفه ای را برای مدتی طولانی و به صورت تازه نگاه داشت.
سیلو کردن نباتات علوفه ای یک روش تازه نیست.
بلکه از قرنها پیش متداول بوده منتهی به صورت بسیار ابتدائی.
امروزه برای پیدا کردن بهترین راه سیلو کردن گیاهان علوفه ای، بررسیهای زیادی انجام شده و روشهای مختلفی هم آزمایش شده و بر اثر همین فعالیت ها طریقه سیلو کردن نباتات علوفه ای روزبروز بهتر شده.
سیلو: عبارت است از خندقی که در زیر زمین حفر می کنند یا بنای محصوری است که بر روی زمین ساخته می شود تا ذرت علوفه ای یا علوفه خرد شده را در آن پر و پس از سفت شدن در شرایط محیطی مطلوب بعد از 40 تا 60 روز ماده سیلو شده(سیلاژ) تخمیر شده و بدون فاسد شدن می تواند برای چندین سال در تغذیه دام استفاده شود.
مواد سیلو شده : مواد سیلو شده سالهای زیادی است که به عنوان خوراک دام به ویژه در نشخوار کنندگان مورد استفاده قرار گرفته است.
مواد سیلو شده، توسط تخیمر کنترول شده مواد گیاهی پر رطوبت تولید می شود وقتی چنین موادی تحت شرایط بی هوازی سیلو می شوند در صورتی که مقدار موجود کربوهیدرات های قابل تخمیر کافی باشد، اسید لاکتیک کافی برای حفظ و تثبیت توده تولید می شود به طوری که تخمیر متوقف میگردد اگر مواد سیلو شده به هم زده نشود برای مدت نا محدودی نگهداری خواهد شد.
روشهای تناوب یا نوبتی که اساساً در اروپا مورد استفاده قرار می گیرند احتیاج به افزودن اسیدهای قوی دارند که PH را کاهش داده و مانع تخمیر می شوند و یا نیازمند استفاده از فرم اکدئید تنها یا توأم با اسیدهای آلی نظیر اسید پروپیونیک هستند این ترکیبات اکثر تخمیراتی را که مفید نیستند مهار می کند.
مواد سیلو شده خوب یک فراورده خیلی خوش خوراکی است که به خوبی مود استفاده قرار می گیرد و می تواند نتایج عالی در حیوانات پر تولید مثل گاوهای شیرده تولید کند علاوه بر مزایای برداشت یا خواص غذائی، تخمیری که معمولاً اتفاق میافتد شدیداً نیترات محتوی را در صورت وجود، کاهش می دهد و مقدار سایر مواد سمی امثال اسید هیدروسیانیک نیز کاهش می یابد اما باید به خاطر داشت که تخمیر به انرژی نیازمند است از این رو سیلو کردن سبب ضایعاتی می شود بطوری که کل مواد مغذی در ماده سیلو شده آماده، کمتر از مواد مغذی است که به داخل سیلو ریخته میشود این امر نیز منعکس از داده های تجزیه ای معمول می باشد.
اکثر مواد سیلو شده در ایالت متحده امریکا از گیاه کامل ذرت (Zea mays) یا از یکی از واریته های ذرت خوشه ای، در مناطقی که بارش برای رشد ذرت ناکافی است تهیه می گردد گرامینه سیلو شده گرامینه- لگرم سیلو شده و یا لگرم سیلو شده به طور وسیعی مورد استفاده قرار می گیرند چون تکنولوژی کافی برای تولید مواد سیلو شده بسیار خوبی از این محصولات، موجود است به همین خاطر مواد سیلو شده خوش خوراک و مغذی می تواند از انواع زیادی از مواد گیاهی از جمله علفهای هرز و مواد گیاهی کم رطوبت تولید گردد بعضی از مشخصات غذائی عمده محصولات سیلویی در بخشهای بعدی بحث خواهند شد.
حال که فهمیدیم مواد سیلو شده چیست بهتر است بدانیم سیلوکردن نباتات علوفهای چه فوائدی دارد .
فوائد سیلو : تهیه سیلو از نباتات علوفه ای چندین حسن دارد که عبارتند از : 1-با استفاده از نباتات سیلو شده می توان در فصل زمستان هم از علوفه تازه و آبدار در تغذیه دام ها استفاده نمود .
2-با هزینه کم می توان مواد خوش خوراک تازه برای فصل زمستان تهیه نمود که در تولید بیشتر شیر و گوشت مؤثرتر است .
3-می توانید علفهای هرزی که برای خشک کردن خوب نیستند سیلو کنید و با این عمل بذر علفهای هرز را هم از بین ببرید .
4-علوفه زیادی را می توانید در فضای کمی به صورت سیلو ذخیره کنید ، در صورتیکه علوفه خشک جای بیشتری را اشغال می کنند .
5-علوفه خشک اگر مدتی طولانی در انبار بماند مقداری از مواد مغذی خود را از دست می دهد و از ارزش آن کاسته می شود .
در صورتیکه میزان خسارت در سیلو که برای مدتی طولانی نگهداری شده باشد ، بسیار کم است .
6-به هنگام خشکسالی و کمبود علوفه اگر سیلوها از قبل انباشته شده باشند میتوان از آنها به خوبی و برای مدتی طولانی استفاده کرد .
طریقه ساختن سیلو : ساختمان سیلو در مرغوب شدن مواد سیلو شده و نگهداری آن برای مدتی طولانی نقش مهمی بازی می کند .
در مناطقی که سطح آب زیرزمینی پائین است و زمین تا عمق 4 الی 5 متری ، خشک است ، از روش خندقی (شکل شماره 1) استفاده می شود و برای حفر آن بشرح زیر عمل می کنند : نزدیکی محل دامداری قطعه زمین مناسبی را انتخاب کرده آنرا مانند خندق به عمق 75/2 تا 3 متر ، عرض کف 90/2 متر و عرض آن در بالا 30/3 متر حفر می کنند.
البته لازم بتذکر است که طول خندق را باید بر حسب نوع علوفه ای که سیلو می شود و همچنین تعداد دامی که نگهداری می شود در نظر گرفت .
در صورت نیاز به مواد سیلو شده بیشتر بهتر است بر طول سیلو زیاد افزوده نشود زیرا که افزایش طول سیلو طویل شدن آن اغلب باعث تلف شده و نامرغوبی توده علوفه می شود .
پس بهتر است در امتداد یا در جوار خندق ایجاد شده ، خندق جدید و مستقلی حفر شود .
دیوارهها و کف سیلو بهتر است با مصالح ساختمانی مناسب و ارزان مثل آجر پوشانده و با سیمان بندکشی شود تا از نفوذ آب و هوا به داخل سیلو کاملاً جلوگیری شود .
شکل شماره 1 اگر قرار باشد سیلو را از موادی پر آب مثل تفاله چغندر تاز و یا برگ چغندر و یا ذرت خشک شده که آب زده می شود تهیه کنیم بهتر است در کف سیلو کانالی به عرض 20 تا 25 سانتیمتر و عمق 7 تا 10 سانتیمتر احداث کرد و لازم است در مرکز سیلو و یا کنار آن نیز چاهی به عمق 1 الی 5/1 متر حفر شود .
تا آب اضافی از طریق کانال به چاه و بعد به خارج هدایت شود وگرنه ماندن آب در سیلو ، علوفه ذخیره شده را فاسد خواهد کرد .
برای اینکه آب باران و برف به داخل سیلو نفوذ نکند ، و مواد سیلو شده فاسد نشود بایست در سطح زمین اطراف سیلو را هم به عرض یک متر (از لبه سیلو) با شیب ملایم به طرح خارج سیمان کرد .
سیلوی خندقی می بایستی در عرض شمالی و یا جنوبی شیبی ملایم به داخل سیلو داشته باشد تا بتوان اولاً با غلطک و یا تراکتور بر روی توده علوفه رفت وآنرا به راحتی فشرده و در ضمن عمل تخلیه نیز براحتی انجام شود .
در مناطقی که سطح آب زیرزمینی بالا است و امکان حفر خندق وجود ندارد و یا این کار هزینه زیادی دارد ، بهتر است ساختمان سیلو از نوع سطحی (وانی) یا استوانه ای انتخاب شود .
چه نباتاتی را می توان سیلو کرد ؟
1-نباتات و یا فرآورده های نباتی که به آسانی سیلو می شوند عبارتند از : ذرت علوفه ای ، ذرت خوشه ای ، برگ چغندر قند ، تفاله چغندر قند ، برگ چغندر علوفه ای و غیره عمل تخمیر در سیلوی این گونه مواد به علت بالا بودن مقدار مواد قندی به آسانی صورت می گیرد .
2-نباتاتی که مشکل سیلو می شوند عبارتند از علوفه های چمنی و علوفه مرتع مخلوط لگومینوز (نخودیان) گندمیان ، شبدر (به تنهائی) و از اواسط گل تا مرحله بعد از گل ، علوفه های هرز .
3-نباتاتی که مشکلتر سیلو می شوند عبارتند از : شبدر (تا مرحله قبل از گل) علوفه مرتع خیلی جوان ، منداب ،چاودار سبز و یونجه در تمام مراحل رشد .
روش پرکردن سیلو : روشی که در پر کردن سیلو بکار می رود بر روی کیفیت موادی که سیلو میشوند، اثری بسیار مهم و اساسی دارد و بایست در این امر دقت زیادی بکار رود .
برای اینکه به نحوه پر کردن سیلو آشنا شویم یک نمونه از آن را که بیشتر مورد استفاده شده توضیح می دهیم و آن روش سیلو کردن ذرت علوفه ایست که کشت آن در ایران متداول است و بشرح زیر عمل می شود : در مورد ذرت علوفه ای باید بوته ها را به کمک دستگاه خردکن به اندازه یک بند انگشت خورد نمود بعد آنها را بداخل سیلو ریخت و سپس توده را در تمام کف سیلو بطور یکنواخت پهن می کنند وقتی ارتفاع مواد پهن شده به 25 سانتیمتر رسید به کمک یک قلطک سنگین و یا تراکتور آنرا در تمام قسمت ها خوب می کوبند و این عمل تا پر شدن کامل سیلو ادامه پیدا می کند روی سیلوی پر شده را می بایستی به فرم گرده ماهی با شیب کافی در آورد تا از جمع شدن آب باران و بعد نفوذ آن به داخل سیلو جلوگیری شود .
برای اینکار بهترین راه اینست که سطح خارجی را با کاه و کلش کافی به قطر 10 سانت پوشانده و بعد هم روی آن به مقدار کافی خاک و سنگ ریخت ، این خاک و سنگ چون سنگین است به فشرده شدن بیشتر محتویات سیلو کمک لازم را خواهد کرد .
روش دیگری که بیشتر در مناطق مختلف ایران خصوصاً در مناطقی که کشت بقولات مانند نخود ، لوبیا ، ماش و غیره انجام می شود متداول است آنستکه بر روی قطعه زمین صاف و تمیزی توده گیاهی را مخروطی شکل انباشت بعد با پشت بیل و سپس با قلطکی سبک آنرا کوبید ، بعد آنرا با نایلون خوب پوشاند و سپس خاک و سنگ بر روی آن ریخت .
بعد از 10 هفته توده علوفه سیلو شده که پرارزش و ارزان است قابل مصرف می باشد .
در صورت تهیه سیلو از تفاله چغندرتر (آبدار) بهتر است بعد از هر وجب از آن 5 سانتیمتر کاه و کلش ریخت و بعد آنرا کوبید .
در مورد سایر نباتات علوفه ای آبدار و یا فرآورده های گیاهی آبدار هم این موضوع باید رعایت شود .
در سیلوهای روی زمینی (وانی) می بایستی به کمک دیواره ای چوبی دو قسمت انتهائی سیلو را درنهایت دقت پوشاند و یا بترتیبی که در مورد سیلوی خندقی گفته شده ، در مورد پر کردن سیلوی وانی نیز عمل شود .
روش برداشت مواد سیلوشده : قبل از برداشت مواد از سیلو بایست نسبت بهآماده بودن آنها مطمئن شد .
نباتات علوفهای سبز مانند ذرت علوفه ای که سیلو شدهاند ، بایستی دارای رنگ سبز زیتونی مایل به قهوه ای روشن باشند .
سیاه بودن رنگ توده سیلو شده دلیل بر فاسد شدن آن است .
بوی علوفه سبز سیلو شده ، باید ترش مطبوع (زننده نباشد) همراه با بوئی شبیه بوی الکل باشد .
توده سیلو شده نبایستی لزج و چسبنده باشد .
اگر مادهای خوب سیلو شده باشد می تواند برای حداقل 10 الی 12 سال به همان صورت کاملاً پوشیده شده و دست نخورده باقی بماند .
اگر توده سیلو شده بوی کره فاسد شده را بدهد ، دلیل بر خراب شدن آن است و به هیچ وجه نبایستی از آن در تغذیه دامها ، بخصوص ماده گاو شیری استفاده کرد .
ذرت علوفه ای معمولاً بعد از 45 الی 50 روز و با پایان گرفتن فعالیتهای تخمیری، آماده مصرف است منتهی برداشت مواد باید با دقت کامل انجام گیرد تا از هدر رفتن و فساد مابقی آنها جلوگیری شود .
برای این منظور توصیه می شود به نکات زیر توجه شود : 1-به هنگام برداشت ابتداء می بایستی پوشش خارجی را به اندازهای که برای 2 تا 3 روز لازم می شود کنار زد .
معمولاً در طبقه ای از مواد سیلو شده که در زیر پوشش خارجی قرار گرفته اغلب آثار کپک زدگی دیده می شود ، بهتر است آن قسمت را با دقت برداشت و دور ریخت و از دادن آن به دامها خودداری کرد .
2-عمل برداشت سیلو به جهت جلوگیری از نفوذ هوا و فاسد نشدن نقاط دیگر بطور عمودی انجام گیرد .
3-قسمتی که پس از برداشت بازمانده و در مجاورت هوا قرار گرفته ، باید با نایلون پوشانده شود تا فاسد نشود .
4-اگر در حین برداشت در لایه ای آثار فساد دیده شد .
بایستی قسمت فاسد شده را فوراً از سیلو خارج کرد زیرا امکان گسترش آن وجود دارد 4-اگر در حین برداشت در لایه ای آثار فساد دیده شد .
بایستی قسمت فاسد شده را فوراً از سیلو خارج کرد زیرا امکان گسترش آن وجود دارد .
استفاده از سیلو در تغذیه دام : موادی که خوب سیلو شده باشند ، مطلوب تمام حیوانات است ، ولی بطور کلی نباتات علوفه ای سبز سیلو شده یک ماده خوراکی ایدهآل برای نشخوارکنندگان بخصوص ماده گاوهای شیری است .
ولی مسئله اصلی در تغذیه مواد سیلوشده به گاوهای شیری ، بوی نامساعدی است که این گونه مواد بر روی شیر می گذارند .
بنابراین بهتر است که این گونه مواد را همیشه بعد از دوشیدن به ماده گاو داد .
سیلوی نباتات علوفه ای را می توان به عنوان یک ماده غذایی که از لحاظ هضم خوب و از نظر مواد مغذی و مواد مؤثر غنی است به گوسالهها نیز داد .
علوفه های سیلوشده از خانواده گندمیان و نخودیان و همچنین سیلوی ذرت دانه دار و سیلوی ارزن را می توان به گوساله های جوان به مقدار کم داد و آنها می توانند به خوبی از آن استفاده کنند .
از دادن سیلوی برگ چغندر به گوساله های جوان بهتر است اجتناب کرد .
مواد سیلو شده را نبایست به تنهائی به حیوانات جوان داد زیرا نتیجه خوبی ندارد اما اگر مخلوط با علوفه خشبی و یا کاه باشد بسیار مطلوب است .
مواد سیلو شده را می توان به گاوهای پرواری در مقادیر زیاد داد .
ولی پیشنهاد می شود بیشتر از سیلوی ذرت که از نظر انرژی قوی است داده شود ، ولی بهر جهت بایستی توام با مواد خشبی نیز باشد .
دادن مواد سیلو شده به تنهائی ، افزایش وزن موردنظر را در اکثر موارد حاصل نمی کند .
در تغذیه گوسفند هم می توان از علوفه های سیلو شده به خوبی و در هر سنی استفاده کرد .
اگر مواد سیلو شده از نباتات علوفه ای جوان باشد ، حیوان می تواند به خوبی از آن استفاده کرده و به آن هم سریع عادت می کند .
مواد سیلو شده را می توان به تنهائی به گوسفند داد ولی اگر همراه با مواد خشبی تغذیه شود ، خیلی بهتر است .
برای قوچها روزانه 1 تا 5/1 کیلوگرم ذرت سیلو شده و یا گندمیان سیلو شده پیشنهاد می شود .
میش ها به تنهائی قادرند روزانه تا 6 کیلوگرم از این نوع مواد را بخورند .
در مورد دادن مواد سیلو شده به برهها باید رعایت احتیاط را کرد چون آنها نسبت به فساد مواد سیلو شده حتی به مقدار کم حساسیت زیاد نشان می دهند ولی می توانند روزانه بین نیم تا یک کیلوگرم از مواد سیلوشده تغذیه کنند .
تغییرات شیمیائی در طی تخمیر: تغییرات شیمیائی در طی تخمیر مواد سیلو شده خیلی پیچیده است تغییرات شیمیائی در نتیجه فعالیت آنزیم های گیاهی و عمل میکروبهای موجود روی مواد گیاهی یا آنهایی که از مسیرهای دیگر وارد آن می شوند صورت می گیرد آنزیمهای گیاهی برای چند روز اول بعد از برداشت تا زمانی که اکسیژن قابل دسترس است به فعالیت خود ادامه می دهند و منجر به متابولیسم مقداری از کربوهیدراتهای محلول به و آب و تولید گرما می شوند.
درجه حرارتهای مطلوب در زمان تخمیر بین 80 و 100 درجه فارنهایت ذکر می شوند حرارت بیش از حد نامناسب می باشد ولی اگر سیلو به خوبی برای خارج کردن بیشتر هوا فشرده شود وجود درجه حرارت بیش از حد محتمل نخواهد بود.
پروتئین های گیاهی بطور جزئی بوسیله آنزیم های سلولی شکسته شده و در نتیجه ترکیبات ازت غیر پروتئینی همچون اسیدهای آمینه افزایش می یابد.
میکرو ارگانیسمهای بی هوازی سریعاً تکثیر شده و قندها و نشاسته ها را به عنوان منابع انرژی مورد استفاده قرار می دهند و عمدتاً اسید لاکتیک با مقادیر کمتری از اسید اسیتیک و مقادیر جزئی از سایر اسیدها مثل فرمیک، پروپیونیک و یوتیریک تولید میکنند، در مواد سیلو شده خوب اسید بوتیریک کمتری وجود دارد.
روی ترکیبات ازت دار برای بیشتر کردن محلولیت و تولید آمونیاک و سایر ترکیبات ازت دار غیر پروتئین فعالیت پیوسته صورت می گیرد.
سطح اسید لاکتیک در ذرت یا ذرت خوشه ای سیلو شده، خوب نگهداری شده بالا رفته و نهایتاً به سطوح 7 تا 8 درصد می سد و PH به حدود 4 سقوط می کند که بستگی به ظرفیت بافری(تامپونی) و ماده خشک محصول مورد نظر دارد.
گراینه های سیلو شده معمولاً یک PH بالاتری (در حدود 5/4) دارند اگر ماده سیلو شده رطوبت زیادی داشته و یا کربو هیدراتهای محلول آن خیلی پایین باشد PH آن به این اندازه پایین نخواهد رسید و گونه های باکتریای کلستریدیا اجازه رشد می یابند مقادیر نسبتاً زیادی از اسید بوتیریک تولید شده و ترکیبات ازت غیر پروتئینی بیشتر تخمیر می شوند در نتیجه آمین هایی نظیر تریپتامین، هیستامین و نظایر آنها تولید ی شوند.
این آمین ها بو و طعم نا مطلوب (یعنی فاصد شده) داشته و ممکن است سمی باشند از طرف دیگر اگر توده خیلی خشک بوده یا به خوبی فشرده نشود و ممکن است توده بیش از حد گرم شود و کپکها ممکن است توسعه یافته باعث بد خوراکی و بعضی اوقات باعث سمی شدن مواد سیلو شده شوند.
برای اکثر محصولات، 35 درصد ماده خشک، 6 تا 8 درصد کربوهیدرات محلول (بر اساس ماده خشک) برای تهیه مواد سیلو شده تقریباً مطلوب می باشد در نتیجه اگر مواد سیلو شده از گرامینه برداشت شده یا لگوم تهیه شوند.
معمولاً قبل از سیلو کردن مقداری پژمرده(هوا داده)ی شوند.
اگر ماده گیاهی مستقیماً استفاده شود معمولاً جهت تهیه مواد سیلو شده خوب، رطوبت بیشتری دارد و اجازه می دهد تا باکتری گلستریدیا تکثیر یابند.
وقتی مواد گیاهی نظیر گرامینه یا لگوم مستقیماً برداشت شده و سیلو شونده ممکن است نگهدارنده ها یا خشک کن ها نیز افزوده شوند ممکن است ماده خشک اضافی از منابعی همچون چوب بدال آسیاه شده، کاه، علف خشک و نظایر آن برای جذب مقدار کی از رطوبت استفاده شود و کربوهیدراتهای محلول به شکل غلات یا ملاس افزوده شدند، افزودن کربوهیدراتهای محلول به تهیه مناسب و مطمئن مواد سیلو شده از گیاهان گرامینه- لگوم کمک می کند.
خشک کن های مواد سیلو شده مانند اسید فرمیک- دی اکسید گوگرد با سدیم متابی سولفیت ممکن است جایی که رطوبت گیاه خیلی بالا است مزایائی داشته باشند ولی در مورد افزودن به مواد سیلو شده ای که از گرامینه ها یا لکوم های پژمرده شده و یا از گیاهان ذرت یا درت خوشهای تهیه شده اند ارزش مشکوکی دارند.
ضایعات سیلو کردن: در طی سیلو شدن به علت فعالیت تخمیری و در نتیجه حرارت تولید شده ضایعاتی ایجاد می شود.
بدیهی است، مقدار این ضایعات می تواند کاملاً متغیر باشند.
گفته می شود که ضایعات گازی شکل از 5 تا 30 درصد ماده خشک اولیه متغیرات.
اکثر این ضایعات از مواد مغذی محلول و بسیار قابل هضم منشأ می گیرند که در نتیجه آن ماده سیلو شده تقریباً حاوی درصد بالاتری از اجزاء تشکیل دهنده الیافی و نامحلول میباشد.
ممکن است مقادیر بسیار قابل توجهی از شیرابه در مواد سیلو شده یا رطوبت بالا ظاهر شود بویژه در جایی که ماده خشک ان کمتر از 30 درصد باشد در مواد سیلو شده با ماده خشک بالاتر از این سطح چنین ضایعاتی، متوسط تا کم است.
شیرابه حاوی مواد مغذی زیادی می باشد و اگر بخواهیم خورانیدن مواد سیلو شده کاملاً مقرون به صرفه باشد باید از این نوع ضایعات جلوگیری کرد کپک زدگی نیز باعث ضایعاتی می گردد .
کپک زدگی تقریباً همیشه در اطراف و قسمت بالای مواد سیلو شده اتفاق می افتد.
داده ها درباره یونجه سیلو شده نشان می دهد.
ضایعات حاصل از فساد معمولاً به اندازه 4 تا 12 درصد ماده خشک اولیه سیلو شده می باشد.
این مواد نه فقط خوش خوراک نیستند بلکه ممکن است سمی نیز باشند بدیهی است، کل ضایعات ممکن است کاملاً متغیر باشد ولی اگر ضایعات مزرعه ای نیز شامل شوند می توان انتظار داشت که کل ضایعات حدود20 تا 25درصد ماه خشک موجود در مزرعه باشد.
خواص غذائی مواد سیلو شده: یکی از مشکلات غذائی همراه با خورانیدن مواد سیلو شده این است که مصرف ماده خشک در شکل سیلو شده تقریباً همیشه کمتر از وقتی است که همان محصول بصورت علف خشک تغذیه می شود و به نظر می رسد این قاعده در مورد تمام مواد سیلو شده ای که از لگوم، گرامینه یا سایر مواد گیاهی تهیه شده باشد صحت دارد.
مصرف مواد سیلو شده مختلف نشان می دهد که مصرف در حد اشتها بطور مثبتی با کاده خشک، ازت، و با اسید لاکتیک موجود در آن به عنوان درصدی از کل اسیدهای همبستگی دارد.
مصرف بطور مثبت به قابلیت هضم برای لگوم ها همبستگی داشته ولی برای گرامینه ها به غیر از علف چاودار بطور منفی همبستگی دارد.
این اطلاعات نشان می دهد که حداکثر مصرف باید با مواد سیلو شده ای که دقیقاً حصل مقدار کافی رطوبت است بدست آید تا اجازهنگهداری مواد سیلو شده با حداقل آمونیاک و اسید اسیتیک بدهد که در سطح بالاتر رطوبت، رو به افزایش می گذارد.
تفاوت های موجود در قابلیت هضم و توان تولیدی حیوان، بین مواد سیلو شده حاصل از برداشت مستقیم یا پژرده شده و علف خشک، متناقض می باشد بعضی بررسیها نشان می دهد که قابلیت هضم انرژی به اندازه کافی به وسیله سیلو کردن برای جیران کاهش مصرف بهبود می یابد متأسفانه در بسیاری از گزارشهای آزمایشی، خطاهای تجزیه ای وجود دارد و اگر مواد سیلو شده بطور معمول در یک آن خشک شود مقادیر قابل توجهی از مواد فرار از دست می روند از این رو یک ارزش پایین برای مواد مغذی موجود در مواد سیلو شده در شکل خورده شده می دهد و یک تخمین پایین تری از ماده آلی مصرفی و قابلیت هضم می دهد.
گراینه-لگوم سیلو شده: گراینه یا لگوم سیلو شده بطور طیعی از لحاظ پروتئین خام (بیش از 20%) و کاروتن بالا بوده، ولی در انرژی قابل هضم فقط متوسط هست.
این ترکیب برای اکثر نشخوار کنندگان پروتئین بسیار بالا را داشته و ممکن است نتایج مطلوب تری توسط تکمیل گرامینه سیلو شده با بعضی از منابع انرژی (غلات)، یا رقیق کردن پروتئین آن بوسیله خورانیدن بعضی از اشکال مواد و کم پروتئین مورد انتظار باشد.
قابلیت هضم، نگهداری و حفظ ازت و بازده مورد استفاده قرار گرفتن ازت برای رشد یا شیردهی کلاً در مواد سیر شده در مقایسه با محصولات خشک با ترکیب مشابه، کمتر است ممکن است این مسأله به حضور تشکال بسیار مختلف ازت غیر پروتئینی که در مواد سیلو شده یافت می شوند، مربوط باشد.
مواد سیلو شده با رطوبت کم که اغلب هیلاژ نامیده می شوند، بسیار خوش خوراک هستند، شاید به علت این که در اسید اسیتیک محتوی، نسبتاً کم بوده و از لحاظ ازت به فرم امونیاک و سایر ترکیبات ازت غیر پروتئینی در مقایسه با مواد سیلو شده با رطوبت بالا یا پایین می باشند.
از این مواد به مقدار زیادی در ایالات متحده برای گاوهای شیری استفاده می شود.
این نوع مواد سیلو شده در سیلوهایی که با هوا فشرده می شوند و اکنون در مناطق زیادی رواج پیدا کردند و یا در کیسه پلاستیکی ضد بار مصرف بهتر تهیه می شود.
ذرت و ذرت خوشه ای سیلو شده ذرت سیلو شده در مناطقی از ایالات متحده امریکا که گیاه ذرت به خوبی رشد مییابد معروفترین ماده سیلو شده می باشد.
ذرت سیلو شده در مناطق دیگر دنیا رواج وسیعتری یافته زیرا بعد از نیشکر، حداکثر تولید مواد مغذی قابل هضم را در واحد زمین می توان از این محصولات برداشت کرد.
علاوه بر ان گیاه ذرت را می توان بطور مکانیزه در یک زمان مناسبی از سا برداشت کرد.
ذرتی که خوب سیلو شده یا یک فرآورده خیلی خوش خوراک بوده و انرژی هضم ان متوسط تا بالاست ولی معمولاً از پروتئین قابل هضم بویژه در رابطه با انرژی محتویش پایین تا متوسط می باشد.
اگر چه ذرت سیلو شده حاوی دانه به مقدار زیاد است (بیش از 50 درصد در محصول خوب دانه بسته) ولی حداکثر میزان رشد یا تولید شده بدون مکمل انرژی و پروتئین نمی تواند بدست آید.
اثر مرحله بلوغ گیاه ذرت روی ارزش غذائی ذرت سیلو شده نشان می دهد که اگر گیاه ذرت بیشتر بالغ شود الیام خام ان کاهش یافته ولی در نتیجه افزایش دانه، ان-اف-ای آن افزایش می یابد.
قابلیت هضم انرژی به اثر جبران کننده افزایش انرژی حاصل از غلات در مقابل پایین تر شدن قابلیت هضم ساقه بالغ پیر مربوط می باشد.
تحقیقات نشان می دهند که مصرف و قابلیت هضم در مرحله خمیری متوسط تا سخت، بیشتر است.
تحقیقات در سالهای اخیر نشان می دهد که بعضی از مواد افزودنی ممکن است ذرت سیلو شده را بهبود بخشند.
افزودن سنگ آهنک(5/0 تا 1 درصد) یا نمکهای دیگر کلسیم در زمان سیلو کردن منجر به بافر اسیدهای تولید شده در طی تخمیر شده و در نتیجه سبب افزایش بسیار محسوسی در تولید اسید لاکتیک می شود و معمولاً مصرف و توان تولیدی حیوان را بهتر می کند.
بطور مشابه، افزودن اوره(5/0 تا 1 درصد) یا آمونیاک خشک به ذرت سیلو شده پروتئین خام آنرا به ویژه برای گاوها افزایش می دهد.
مقدار ازت افزوده شده (به مقدار چزئی) بستگی به عملیات کوددهی بکار رفته برای محصول خواهد داشت، چون کود ازته، ازت محتوی گیاه را افزایش می دد.
ذرت خوشه ای سیلو شده ارزش غذائی کمتر از ذرت سیلو شده دارد.
کمتر بودن ارزش غذائی در نتیجه قابلیت هضم کمتر و قند کمتر ساقه و عبور دانه های کوچک از دستگاه گوارش در صورت شکسته نشدن آنها در طی سیلو کردن می باشد.
اگر دانه ها بطور جزئی شکسته شوند و اگر دانه محتوی برابر باشد در این صورت ذرت خوشه ای سیلو شده با ذرت سیلو شده قابل مقایسه خواهد بود.
اثر بلوغ بر روی ارزش غذائی ذرت سیلو شده خورده شده مواد سیلو شده متفرقه: انواع زیادی از سایر مواد گیاهی برای تهیه مواد سیلو شده بکار می رود.
ضایعات حاصل از فرآیند کنسروسازی محصولات غذائی، امثال ذرت شیرین- لوبیای سبز- نخود سبز- انواع بقایای ریشه ای و سبزیجات بطور موفقیت آمیزی بکار رفته اند.
کاربرد شکل تازه این نوع بقایا مشکل است، چون تأمین روزانه متغیر بوده یا فقط برای یک دوره زمانی کوتاه قابل دسترسی می باشند.
سیلو کردن این مزیت را دارد که منجر به یک خوراک یکنواخت تری می شود و یک ذخیره شناخته شده ای را برای یک برنامه غذائی مؤثر تأمین می کند.
بعضی از مواد جنبشی با کیفیت کم امثال کاه های گرامینه را می توان سیلو نمود و اگر مواد افزودنی امثال ملاس- اوره و NaoH به آنها افزوده شوند، فرآورده ای با خوش خوراکی و قابلیت هضم مناسبی را می توان تولید کرد.
استفاده از مواد سیلو شده در آب و مواد گرمسیری: بر طبق مقالات استفاده از مواد سیلو شده در اکثر کشورهای گرمسیری خیلی کم صورت می گیرد اما مدارک کافی وجود دارد که نشان می دهد مواد سیلو شده با کیفیت رضایت بخشی از گرامینه هایی (چند گرامینه) و علوفه غلات می تواند تهیه شود.
ویلکین سون خاطر نشان کرده است که گرامینه های گرمسیری نسبت گونه های مناطق معتدله معمولاً حاوی سطوح پایین تری از کربوهیدراتهای محلول ستند.
او ابراز داشته که رای اطمینان از تولید حاوی سطوح پایین تری از کربوهیدراتهای محلول هستند.
او ابراز داشته که برای اطینان از تولید کافی اسید لاکتیک و برای اجتناب از تخمیرات نا مطلوب ثانویه که منجر به تولید زیاد اسید بویتریک می شود حداقل 3 درصد (بر اساس وزن تازه) کربوهیارتهای محلول باید موجود باشد.
گرامینه ها به علت پایین بودن کربوهیدرات های محلول، احتیاج به پژمرده شدن دارند، ولی پژمرده شدن بیش از حد قبل از سیلو کردن می تواند به سهولت در شرایط گرمسیری اتفاق افتد.
ویلیکن سون خاطر نشان کرد، سیلوهایی که در مناطق گرمسیری باید مورد استفاده قرار گیرند باید باریک و دراز طراحی شوند بطوریکه مساحت سطح باز مواد سیلو شده در بین خوراک دادن حداقل شود از این رو فساد مواد سیلو شده کاهش یابد.
تذکرات و یادآوری ها 1-دیواره و کف سیلوها باید حتماً با مصالح ساختمانی پوشیده شود، خاکی بودن آن سبب آغشته شدن خاک با مواد سیلو شده می شود که اگر بمدت زیادی تغذیه شود منجر به بروز بیماری و مرگ نشخوار کننده می شود.
2-به هنگام کوبیدن محتویات سیلو چرخهای تراکتور نبایستی آغشته به گل یا مدفوع حیوانی و غیره باشد و در ضمن نبایستی روغن و یا مواد سوختی بداخل سیلو ریخته شود.
3-برای اینکه بتوان از ذرت علوفه ای، سیلوئی با کیفیت خوب تهیه کرد، بهتر است بوته ها را به هنگامیکه دانه به حال خمیری است درون کرد.
4-چنانچه به عللی بوته های ذرت به صورت کاملاً خشک درو شد، بایستی به هنگام سیلو کردن بر روی آن به حد کافی آب پاشید.
اقلامخمیری نرمخمیری متوسط تا سختاوایل رسیدگی دانهبراق شده و سرما زدهماده خشک درصد خورده شده24273239پروتئین خام درصد ماده خشک87/78/78خمیر خام درصد ماده خشک249/208/176/16ان اف ای درصد ماده خشک مصرف ماده خشک مصرفی4/589/629/653/68ان اف ای درصد ماده خشک مصرف ماده خشک مصرفیدرصد وزن بدن در هر روز66/102/29/171/1قابلیت هضم انرژی خام درصد7/671/687/6565قابلیت هضم پروتئین درصد7/539/538/536/54معادل انرژی کیلوکالری در روز96232852872341