مقدمه
امروز صنایع اتومبیل در سراسر جهان بعنوان سود آور ترین صنایع مطرح بوده و این صنعت روز به روز پیشرفت میکند. در کشورهای در حال توسعه مانند ایران نیز صنعت اتومبیل نقش اساسی ایفا می کند که می تواند باعث رشد اقتصادی گردد. شرکت پارس خودرو به عنوان قدیمی ترین کارخانه مونتاژ اتومبیل نقشی مهم در صنعت خودروسازی ایفا می کند.
رشد و توسعه هر صنعتی باعث توسعه صنایع وابسته خواهد شد. شرکت پارس خودرو نیز در راستای همین اهداف گام برداشته و امید است که به خودکفایی برسد. خودروهای تولیدی شرکت عبارتند از: پرایدPK، رونیز، ماکسیما، پیکاپ، و سرانزا.
دوران کارآموزی اینجانب در قسمت مهندسی تولید شرکت طی گردید، لیکن از قسمتهای دیگر شرکت مانند: سالن پرس و تولید بدنه ومونتاژ، روتوش و.... نیز بازدید کرده و اطلاعات کلی را کسب نموده ام.
مجموعه حاضر نگاه کوتاهی به شرکت پارس خودرو و آشنایی با خودرو و مراحل تولید آن است.
تاریخچه شرکت و خلاصه فعالیت های انجام گرفته: این شرکت در سال 1335 به نام شرکت جیپ به منظور واردات و فروش جیپ ویلیز آمریکایی تاسیس و پس از طی تکمیلی در سال 1338 تولید انواع محصولات جیپ را آغاز و در سال 1345 با احداث سالن پرس، ساخت قطعات و سالن سواری تولید انواع سواری را به موازات جیپ به محصولات خود اضافه نمود. این شرکت در سال 1352 به نام شرکت موتور جک (سهامی خاص) به ثبت رسید و همان سال پس از انتقال داراییها و تعهدات مربوط به نام شرکت جنرال موتورز ایران (سهامی خاص) تغییر نام یافت و به استناد موافقت نامه سازمان صنایع ملی ایران در سال 1359نام شرکت به پارس خودرو شرکت سهامی خاص تغییر نمود و در سال 1371 طبق مصوب مجمع عمومی صاحبان سهام و در راستای سیاستهای دولت سهام شرکت به سهام عام تغییر یافت. سهام شرکت 100% تابع سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران است.
درباره شرکت پارس خودرو
به موجب اساسنامه شرکت موضوع فعالیت پارس خودرو عبارت است از: ساخت و مونتاژ انواع وسائل نقلیه موتوری و قطعات و لوازم و وسایل آنها و یا تدارک و تهیه مواد تجهیزات و ماشین آلات از منابع داخلی و یا از طریق واردات فروش و توزیع فرآورده های شرکت خواه در داخل کشور و یا از طریق صدور به خارج از کشور همچنین هرگونه فعالیتی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم به هر یک از موضوعات مذکور مربوط و به نحوی از انحاء مفید و یا نافع باشد.
تولید شرکت از بدو تاسیس
تولید و مونتاژ اتومبیل های اولیه جیپ شهباز، کالسکه ای ، کروکی ساده و نظامی، جیپ استیشن آهو، جیپ وانت و سیمرغ و آمبولانس که از سال 1338 آغاز و تا سال 1359 ادامه داشت ولی به دلیل قطع رابطه با آمریکا و عدم تامین قطعات یدکی از منبع اصلی، تولید آنها مدتی متوقف و مجددا از سال 1362 تا 1364 تولید 88808 دستگاه سفارش مربوطه به مصالحه در دیوان داوری لاهه انجام گرفت که تاکنون حدود 94746 دستگاه انواع جیپ در این شرکت تولید شده است.
در ادامه تولیدات جیپ در سال 1359 نیروی محرکه جیپ به شرکت میتسوبیشی ژاپن سفارش داده شد که از مرغوبیت بسیار خوبی برخوردار می باشد.
با مطالعات بسیار گسترده که از مدتها پیش توسط سازمان مهندسی شرکت شروع شد اتومبیل جیپ را به شکل بسیار مطلوبی تغییر داد و در سال 1368 جیپ صحرا را آماده عرضه به متقاضیان نمود. این اتومبیل با قوای محرکه میتسوبیشی تولید می گردید به موازات تولید جیپ وانت شورلت نیز از سال 1356 آغاز گردید که تا سال 1361 ادامه داشت.
همچنین تولید لندرور 7 نفره اسپانیایی نیز از سال 1362 آغاز و تا سال 1366 ادامه داشت.
تولید و مونتاژ و اتومبیل های سواری در سال 1346 با آریا و شاهین (رامبر) شروع شد و به موازات آن با احداث سالن های پرس و ساخت قطعات، حجم قطعات وارداتی به تدریج کاهش یافت.
در سال 1352 با تبدیل شرکت جیپ به جنرال موتور ایران تولید سواری های آریا و شاهین با 22748 دستگاه خاتمه یافت که بلافاصله تولید سواری شورلت ایران (اپل) در سه مدل (2800 و 2500 و رویال) جایگزی گردید که تا سال 1355 18859 دستگاه تولید شد.
دراین سال تولید سواری ها جنرال موتورز به نام شورلت نوا در چهار مدل بیوک و در پنج مدل کادیلاک سویل جایگزین تولید اتومبیل های اپل گردیدند و تولید این سری از اتومبیل های اپل گردیدند و تولید این سری از اتومبیلها به علت قطع رابطه با آمریکا در سال 1361 خاتمه یافت.
پروژه نیسان پاترول
طرح تولید خودروهای دو دیفرانسیل که بعنوان یکی از طرحهای مهم دهه اول انقلاب در مجلس به تصویب رسید در غالب بخشی از پروژه عظیم انتقال تکنولوژی و کمکهای فنی در سال 1364 طی قراردادی بین نیسان موتور ژاپن وسازمان گسترش به عنوان مجری، بخشی از طرح به شرکت پارس خودرو واگذار گردید که متعاقب آن، مطالعات اولیه وعملیات اجرایی در فروردین ماه 1365 شروع شد ودر بهمن 1365 نیسان استیشن چهار درب و در آبان ماه 1366 مدل استیشن دو درب و در شهریور ماه 1367 مدل وانت دو دیفرانسیل نیسان به مرحله تولید رسید که تولید وانت با 7560 دستگاه در سال 1370 خاتمه یافت ادامه دارد. ضمنا در سال 1366 به دلیل نیاز جبهه به نیسان استیشن چهار درب آمبولانس و در سال 1368 نیز به جهت نیاز بانک مرکزی به اتومبیل پول رسانی خودروی نیسان چهار درب امر مذکور طراحی و شروع به تولید گردید.
خودروی سپند
در اوایل سال 1376 که خط تولید خودروی جیپ صحرا از سالن قدیمی خود جمع شد خودروی سپند در این سالن آغاز گردید، و با خریدن امتیاز تولید از سایپا تولید خودروی سپند در سه مدل: سپند جوانان ، سپند 2، و سپند کار طراحی و برنامه ریزی شد.
خودرو ماکسیما
تولید این خودرو در دی ماه 1380 در سایت شمالی شرکت واقع در پشت ساختمان دسکو شروع به کار نمود که محصولات شرکت نیسان ژاپن در اسل 1998- 99 میلادی بوده و به صورت انبوه در حال تولید می باشد.
ساختار سازمانی شرکت پارس خودرو
ساختار تشکیلاتی شرکت پارس خودرو و طی عمر 40 ساله شرکت بارها تغییر کرده است و نهایتا بخشها بر مبنای وظیفه و کاری که انجام میدهند شکل گرفته اند معهذا ایجاد انعطاف در سازمان جهت امکان اعمال تغییرات لازم در زمان مناسب و مساعد بصورتیکه عوامل درون سازمان قابل کنترل را با عوامل برون سازمان غیرقابل کنترل در راستای تحقق اهداف عالیه سازمان انطباق بخشد مورد توجه دائمی قرار دارد.
امکانات و تجهیزات و توانمندیهای شرکت: این شرکت دارای 560000 متر مربع مساحت است که یک پنجم آن مسقف به سالن های مونتاژ ساخت، پرس قطعات، قالب و ابزار سازی و همچنین انبارها و مواد تولیدی و ساختمانهای اداری و نیروگاه است. در حال حاضر با راه اندازی ماشین آلات مدرن نظیر بوکو، ویونیدا، دستگاه برش لیزری پرس دوالفرم وآزمایشگاه مجهز و بهینه سازی سیستم رنگ خودرو این شرکت از نظر دسترسی به تکنولوژی نوین قدم های موثری را برداشته و با توجه به وجود 4 سالن مونتاژ میزان راندمان شرکت را به مقدار قابل ملاحظه ای افزایش داده است که از آن جمله می توان:
طراحی وساخت انواع قالب های برش، کشش، خم و فرم
طراحی و ساخت انواع جیک های ماشین کاری و فیکسچرسازی و جوشکاری و سوراخکاری و چند منظوره و انواع مختلف ابزارهای خاص.
ساخت پیچیده ترین قالبهای کشش با تکنولوژی خاص به کمک پرس دو الفرم به ابعاد 2100× 2000× 400 میلی متر.
ساخت سنبه و ماتریس و انواع قالبها به کمک انواع مختلف ماشین های فرز کپی با حداکثر ابعاد 800× 2000× 4000 میلی متر.
دستگاه های اندازه گیری سه بعدی با دقت 002/0.
انواع پرس های ضربه ای و هیدرولیک از 45 تن تا 1800 تن
حکاکی، جوشکاری، و برشکاری دقیق ترین فرمها به کمک دستگاه لیزر با حداکثر برش انواع مختلف فلزات.
قابل ذکر است که شرکت پارس خودرو با دارا بودن مرکز آموزش، توانمند با برخورداری از کارگاههای فلز کاری، تراشکاری، جوشکاری، اتومکانیک و واحدهای کامپیوتر و آموزش زبان و با بکارگیری وسایل کمک آموزشی سمعی و بصری، بسیاری از نیازهای آموزشی شرکت را با استفاده از متخصصین داخلی شرکت و نیز همکاری اساتید صاحب نام دانشگاهی و مربیان مجرب سازمان فنی و حرفه ای بر طرف می نماید.