دانلود مقاله اجرای ساختمان

گاهی پس از پی کنی به طبقه ای از زمین محکم و سفت می رسند و پی سازی را شروع می کنند ولی پس از چندی ساختمان ترک بر می دارد .

علت آن این است که زمین سفتی که به آن رسیده اند از طبقهُ نازکی بوده است و متوجه آن نشده اند ولی برای اطمینان در جاهای مختلف زمین می زنند تا از طبقات مختلف زمین آگاهی پیدا کنند و بعد شفته ریزی را شروع می کنند این عمل را در ساختمان گمانه زنی (سنداژ) می گویند .

شکل ظاهری زمین نمی تواند بیان کننده مواد متشکله خاک در اعماق آن باشد.

مهندس طراح قبل از هر چیز می باید زمین محل ساختمان را مورد آزمایش قرار دهد و از اجزا آن در لایه های مختلف مطلع گردد.

تجزیه دانه بندی خاک از نظر اندازه و درشتی و تعیین نسبت وزنی آن ها با یک دگیر را تجزیه و تحلیل دانه بندی خاک گویند .

ظروف نگهداری نمونه خاک دارای ابعاد 30x20x20 سانتی متر می باشد حفاری زمین باید تا رسیدن به خاک خوب ادامه یابد .بهترین روش نمونه برداری، برداشت نمونه از ابتدا تا انتهای چاه می باشد.زمین های لغزشی دارای قشر رسی در زیر خاک رویی می باشندکه پس از مرطوب شدن آن قشر رویی به حرکت در می آید.شناسایی زمین زیر ساختمان برای پی بردن به وجود حفره ها ، مسیر قنات ها ، چاه ها و مانند این ها ضروری است.استحکام خاک، به ویژه خاک هایی که مقدار بیشتری خاک رس دارند، بر اساس میزان آب تغییر کرده و کم می شود،و هم چنین با افزایش میزان آب، افزایش حجمی نیز در خاک رس رخ می دهد و خاک متورم می شود.این ازدیاد حجم می تواند حتا یک ساختمان را از روی زمین بلند کند به ویژه در مناطق خشک این اتفاق بیشتر رخ می دهد.

امتحان مقاومت زمین: یک صفحه بتنی 20*20*20 یا 20*50*50 از بتن آرمه گرفته و روی آن به وسیلهُ گذاشتن تیرآهن ها فشار وارد می آورند .

وزن آهنها مشخص و سطح صفحه بتن هم مشخص است فقط یک خط کش به صفحه بتنی وصل می کنند و به وسیله میلیمترهای روی آن میزان فرورفتگی زمین را از سطح آزاد مشخص و اندازه گیری می کنند ولی اگر بخواهند ساختمانهای بسیار بزرگ بسازند باید زمین را بهتر آزمایش کنند نحوه پیاده کردن نقشه منظور از پیاده کردن یک نقشه یعنی انتقال نقشه یک ساختمان از روی یک کاغذ بر روی زمین با ابعاد اصلی به طوریکه محل دقیق پی ها و ستونها و دیوارها و زیرزمین ها و و عرض پی ها روی زمین به خوبی مشخص باشد .

همزمان با تعیین بر و کف باید قسمتهای مختلف نقشه ساختمان مخصوصا نقشه پی کنی کاملا مورد مطالعه قرار گیرد به گونه ای که در هیچ قسمت نقطه ابهامی باقی نماند .

سپس اقدام به پیاده کردن نقشه میشود .

باید سعی شود حتما موقع پیاده کردن نقشه از نقشه پی کنی استفاده شود .

برای پیاده کردن نقشه های ساختمانهای مهم از دوربین های نقشه برداری استفاده می شود ولی برای پیاده کردن نقشه ساختمانهای معمولی و کوچک از متر و ریسمان کار استفاده می گردد .

برای انجام این کار ابتدا باید محل کلی ساختمان را روی زمین مشخص نمود و بعد با کشیدن ریسمان کار در یکی از امتداد های تعیین شده و ریختن گچ یکی از خطوط اصلی ساختمان را تعیین مینماییم و سپس خط دیگر ساختمان را که معمولا عمود بر خط اول می باشد رسم می نماییم .پس از رسم خطوط فوق سایر خطوط را به صورت موازی با این دو خط رسم مینماییم .

ممکن است برای عمود کردن خطوط از گونیای بنایی استفاده کرد .

در این صورت دقت کار کمتر می باشد .

در موقع پیاده کردن نقشه برای جلوگیری از جمع شدن خطاها بهتر است اندازه ها را همیشه از یک نقطه اصلی که آن را مبدا می خوانیم حساب نموده و روی زمین منتقل کنیم .بعد از اتمام کار پیاده کردن نقشه و قبل از اقدام به گود برداری یا پی کنی باید حتما مجددا اندازه های نقشه پیاده شده را کنترل نماییم تا بتوانیم تا آنجایی که امکان دارد از وقوع اشتباهات مجدد جلوگیری کنیم .

برای اینکه مطمئن شویم زوایای به دست آمده اطاقها قائمه می باشد باید دو قطر هر اطاق را اندازه بگیریم .

چنانچه مساوی بودند آن اطاق گونیا میباشد .

به این کار اصطلاحا چپ و راست میگویند .

البته چنانچه در این مرحله اطاقها در حدود 3 الی 4 سانتیمتر نا گونیا باشد اشکال ندارد .

زیرا با توجه به اینکه پی ها همیشه قدری پهن تر از دیوارهای روی آن میباشند لذا در موقع چیدن دیوار میتوان نا گونیا ها را بر طرف نمود .

بطور کلی همواره باید این نکته را در نظر داشت که پیاده کردن نقشه یکی از حساس ترین و مهم ترین قسمت اجرای یک طرح بوده و کوچکترین اشتباه در آن موجب خسارتهای فراوان میشود .

نحوه عملیات گود برداری بعد از پیاده کردن نقشه و کنترل آن در صورت لزوم اقدام به گود برداری مینمایند .

گود برداری برای آن قسمت از ساختمان انجام میشود که در طبقات پایین تر از کف طبیعی زمین ساخته می شوند همانند موتور خانه ها , انبارها , پارکینگ ها و ...

.در موقع گود برداری چنانچه محل گود برداری بزرگ نباشد از وسایل معمولی مانند بیل و کلنگ و چرخ دستی استفاده میشود .

برای این کار تا عمق معینی که پرتاب خاک با بیل به بیرون امکان پذیر است ( معمولا تا عمق 2 متری ) عمل گود برداری را انجام میدهند و برای ادامه کار پله ای ایجاد نموده و سپس خاک حاصله را از عمق پایین تر از پله را روی پله ایجاد شده ریخته و سپس از روی پله دوباره به خارج منتقل میکنند .برای گود برداری های بزرگتر استفاده از بیل و کلنگ مقرون به صرفه نبوده و بهتر است از وسایل مکانیکی نظیر لودر استفاده شود .

در اینگونه موارد برای خارج کردن خاک از محل گود برداری و حمل آن به خارج از کارگاه از سطح شیبدار استفاده می کنند .

به این صورت که در ضمن گود برداری سطح شیب داری در کنار گود برای عبور کامیون و غیره ایجاد می شود که بعد از اتمام کار این قسمت توسط کارگر برداشته میشود.

بتن مگر بن مگر که به آن بتن لاغر یا بتن کم سیمان نیز گفته می شود اولین قشر پی سازی در پی های نقطه ای می باشد .

مقدار سیمان در بتن مگر در حدود 100 الی 150 کیلوگرم بر متر مکعب میباشد .

در این پی ها بتن مگر به دو دلیل مورد استفاده قرار می گیرد .

برای جلوگیری از تماس مستقیم بتن اصلی پی با خاک و برای رگلاژ کف پی و ایجاد سطحی صاف برای ادامه پی سازی نکات لازم درمورد بتن مگر 1- قبل از اجرای بتن مگر حتما خاک بستر را مرطوب نمایید تا آب بتن جذب خاک نگردد و کیفیت آن پایین نیاید .

2- در صورتی که بتن مگر را بر روی شفته آهک اجرا میکنید حتما توجه داشته باشید که شفته به مقاومت 5/1 کیلوگرم بر متر مربع رسیده باشد .

( شفته آهکی زمانی به مقاومت 5/1 کیلوگرم بر متر مربع رسیده است که اثر کفش شما پس از راه رفتن بر روی آن باقی نماند 3- شفته آهک می بایست قبل از اجرای بتن مگر مرطوب شده باشد تا آب بتن را جذب نکند.

توجه داشته باشید زمانی که آهک هنوز جذب آب داشته باشد موجب پوکی بتن مگر میشود.

4- بتن مگر جهت پاکسازی کف و اجرای دقیقتر فاصله گذاری آرماتوربندی از کف انجام میگردد بنابراین به تمیز و یکنواخت بودن سطح آن دقت کنید تا آرماتوربندی بهتری داشته باشید.

5- معمولا بتن مگر توسط دستگاههای مخلوط کن ( بتونیر ) کوچک ساخته میشود دقت نمایید که حداقل دو (2) دقیقه پس از اضافه کردن آب، بتن درون دستگاه به خوبی مخلوط شود و سپس مورد استفاده قرار بگیرد.

6- بعد از ریختن بتن مگر با توجه به دمای هوا حدود 10 ساعت سطح آن را مرطوب نگه دارید(با پاشیدن آب) و بعد از گذشت یک (1) روز می توانید عملیات بعدی را شروع کنید و روی بتن مگر راه بروید.

پی سازی: بعد از اینکه عمل پی کنی به پایان رسید را باید با مصالح مناسب بسازند تا به سطح زمین رسیده و قابل قبول برای هر گونه بنا باشد مصالحی که در پی بکار میرود باید قابلیت تحمل فشار مصالح بعدی را داشته باشد و ضمناً چسبندگی مصالح نسبت به یکدیگر به اندازه ای باشد که بتوانند در مقابل بارهای بعدی تحمل کند و فشار را یکنواخت به تمام پی ها انتقال دهد چون هرچه ساختمان بزرگتر باشد فشارهای وارده زیادتر بوده و مصالحی که در پی بکار می رود باید متناسب با مصالح بعدی باشد .

پی سازی با سنگ : پس از اینکه عمل پی کنی به پایان رسید پی سازی با سنگ باید از دیوارهایی که روی آن بنا میگردد وسیع تر بوده و از هر طرف دیوار حداقل 15 سانتیمتر گسترش داشته باشد یعنی از دو طرف دیوار 30 سانتیمتر پهن تر می باشد که دیواری را رد وسط آن بنا می کنند ، پی سازی با سنگ با دو نوع ملات انجام می شود چنانچه بار و فشار بعدی زیاد نباشد ملات سنگها را از ملات گل و آهک چنانچه فشار و بار زیاد باشد ملات سنگ را از ملات ماسه و سیمان استفاده می کنند اول کف پی را ملات ریزی نموده و سنگها را پهلوی یکدیگر قرار میدهند و لابِلای سنگ را با ملات ماسه و سیمان پر میکنند (غوطه ای) به طوری که هیچ منفذ و سوراخی در داخل پی وجود نداشته باشد و عمل پهن کردن ملات و سنگ چینی تا خاتمه دیوار سازی ادامه پیدا می کند .

پس از اینکه عمل پی کنی به پایان رسید پی سازی با سنگ باید از دیوارهایی که روی آن بنا میگردد وسیع تر بوده و از هر طرف دیوار حداقل 15 سانتیمتر گسترش داشته باشد یعنی از دو طرف دیوار 30 سانتیمتر پهن تر می باشد که دیواری را رد وسط آن بنا می کنند ، پی سازی با سنگ با دو نوع ملات انجام می شود چنانچه بار و فشار بعدی زیاد نباشد ملات سنگها را از ملات گل و آهک چنانچه فشار و بار زیاد باشد ملات سنگ را از ملات ماسه و سیمان استفاده می کنند اول کف پی را ملات ریزی نموده و سنگها را پهلوی یکدیگر قرار میدهند و لابِلای سنگ را با ملات ماسه و سیمان پر میکنند (غوطه ای) به طوری که هیچ منفذ و سوراخی در داخل پی وجود نداشته باشد و عمل پهن کردن ملات و سنگ چینی تا خاتمه دیوار سازی ادامه پیدا می کند .

پی سازی با بتن : پس از اینکه کار پی کنی به پایان رسید کف پی را به اندازه تقریبی 10 سانتیمتر بتن کم سیمان بنام بتن مِگر می ریزند که سطح خاک و بتن اصلی را از هم جدا کند روی بتن مگر قالب بندی داخل پی را با تخته انجام میدهند همانطور که در بالا گفته شد عمل قالب بندی وسیع تر از سطح زیر دیوار نقشه انجام میگیرد تمام قالب ها که آماده شد بتن ساخته شده را داخل قالب نموده و خوب می کوبند و یا با ویبراتور به آن لرزش وارد آورده تا خلل و فرج آن پر شود و چنانچه بتن مسلح باشد ، داخل قالب را با میله های گرد آرماتور بندی و بعد از آهن بندی داخل قالب را با بتن پر میکنند .

بتن ریزی در پی و آرماتور داخل آن به نسبت وسعت پی برای ساختمان های بزرگ قابلیت تحمل فشار هر گونه را میتواند داشته باشد و بصورت کلافی به هم پیوسته فشار ساختمان را به تمام نقاط زمین منتقل می کند و از شکست و ترک های احتمالی جلو گیری بعمل می آورد .

قالب بندی پی (فونداسیون) با آجر: بعد از اینکه بتن مگر ریخته شد و مقاومت لازم را بعد از یک روز به دست آورد اگر از قالب مدفون (آجر چینی) استفاده می شود نوبت به قالب بندی پی ها می رسد.

- یکنواخت بودن آجرچینی پی و ایجاد سطح صاف و بدون خلل و فرج برای پی ها مفید و بلکه لازم است.

2- مقاومت آجر چینی، در صورتی که پشت آن خاک دستی (خاک نا مناسب) باشد اهمیت زیادی دارد چرا که نیروی خاک به سمت داخل باعث شکسته شدن قالب آجری خواهد شد.

شکل: همانطور که در شکل مقابل می بینید فشار خاک پشت قالب آجری به دلیل این که خاک دستی و نامرغوب است باعث شکسته و کج شدن قالب در تمام طول شده است.

این موضوع مقاومت پی را به مقدار زیادی پایین خواهد آورد.

ضمن اینکه اصلاح آن هزینه بسیار زیادی را در بر خواهد داشت.

- همچنین درصورتی که پشت آجرچینی خالی است مقاومت قالب آجری اهمیت زیادی دارد به طوری که باید وزن بتن و نیروی لرزاندن (ویبره) بتن و وزن کارگر را تحمل کند.

در صورتی که دیوار آجری در حین بتن ریزی دچار شکستگی و جابجایی دیواره و توقف عملیات بتن ریزی و ایجاد پیوستگی بین بتن قدیم و جدید هزینه های زیادی به دنبال خواهد داشت.

4- درصورتی که امکان داشته باشد خیلی خوب است که یک لایه نازک سیمان کاری روی قالب آجری صورت گیرد.

این کار برای کسب مقاومت بتن و عملکرد خوب آن بسیار مناسب است.

5- اگر لایه سیمان کاری صورت نگرفت حتما باید روی قالب آجری یک لایه پلاستیک ضخیم و مناسب برای جلوگیری از جذب آب بتن توسط آجر کشیده شود.

شکل: پلاستیک ضخیم که دور قالب آجری کشیده شده است.

6- در صورت نیاز و تمایل میتوان پس از گیرش اولیه بتن فونداسیون و با اطلاع مهندس ناظر ساختمان نسبت به جمع آوری قالببندی آجری برای استفاده مجدد آجر آن در ساختمان اقدام نمود.

اولین موردی که در ساختن هر سازه ای مورد توجه است خاکبرداری محل برای رسیدن به محل خاک دِج و برای ساخت فونداسیون سازه و سپس تعیین جاهای پی ها روی زمین و سپس اجرای پی ها می باشد .

پی های زمین همانند پایه های ساختمان است که کل بار ساختمان توسط ستونها به آن ها منتقل شده و ساختمان روی زمین محکم می ماند .

به علت این که بار ساختمان زیاد است پس نیروهای وارده به طبع زیاد بوده و باید پی ها دارای ساختاری باشند که هم بتوانند نیروهای فشاری و هم کششی را تحمل نمایند ولی چون بتن دارای مقاومت فشاری زیادی است پس می تواند نیروی فشاری وارده از طرف ساختمان را تحمل نماید ولی در عوض مقاومت کششی آن مانند کلیه مصالح کم است به همین دلیل در قطعات بتنی در ناحیه ای که الیاف بتن تحت تاثیر نیروی کششی می باشد میلگردهای فولادی قرار می دهند تا نیروی کششی را تحمل کند.

در پی های نقته ای الیاف نزدیکتر به زمین تحت تاثیر بیشترین نیروی کششی واقع می شوند بهمین علت یک شبکه از میلگرد در پائین پی قرار می دهند.

قطر میلگرد و فاصله آ ن ها از یکدیگر بوسیله محاسبه بد ست می آید ولی حداقل قطر آرماتور بکار رفته در شبکه زیر پی 10 میلیمتر و حداکثر فاصله آنها از یکدیگر 10 سانتی متر می باشد .

البته در پی هائی که بعلت نزدیکی به همدیگر تداخل کرده و دو یا چند ستون روی یک پی نقطه ای واقع می شود علاوه بر یک شبکه میلگرد در پائین یک شبکه میلگرد هم در بالا در حدود 5 سانتی متری الیاف فوقانی پی نقطه ای قرار می دهند.

در ساختمان های فلزی و بتنی که اغلب از پی های نقطه ای استفاده می شود ، برای آنکه نیروهای وارده مانند باد ، زلزله ، و نشستهای طبیعی ، ساختمان بطور یکنواخت بین تمام پی ها تقسیم شود ، آن ها را با تیرهای بتنی به همدیگر متصل می نمایند به این تیرها شناز می گویند.

تمام پی های نقطه ای باید حداقل از سه طرف بوسیله ی شناژ به همدیگر متصل باشند.

تعداد و قطر میلگردهای شناژ بوسیله محاسبه بدست می آید.

ولی کلیه شناژ ها باید حداقل به 4 عدد میله گرد سراسری نمره 14 ( T 14 ) مجهز باشند.

این میلگردهای طولی باید بوسیله میلگردهای عرضی که به آنها خاموت می گویند به همدیگر بسته شوند .

قطر میلگردهای عرضی حداقل 6 میلی متر است که حداقل تعداد آن ها باید در هر متر 4 عدد باشد.

و اگر حد جاری شدن فولاد بالا باشد ، می توان از میلگرد نمره 5 استفاده نمود .

شبکه میلگرد در خارج قالب بافته شده و بعد از قالب چینی در محل خود قرار می گیرد.

محل برخورد کلیه آهن های طولی و عرضی باید بوسیله سیم های آرماتوربندی به همدیگر بسته شود.

فقط ممکن است طبق محاسبه مجبور باشیم در ناحیه فشاری هم میلگرد اضافه کنیم .

بعد از قالب بندی اگر قالب بندی از ملات گل استفاده شود باید یک ورقه نایلون گذاشته شود تا آجر ، آب بتن را نمکد و به آن نچسبد.

آهن های بولت باید تقریباً تا روی شبکه کف پی ادامه داشته باشد ، فاصله شبکه کف پی تا روی بتن مگر در حدود 5/2 تا 3 سانتی متر است.

اگر پی نقطه ای به صورت شبیدار اجراء گردد حداقل ضخامت آن در لبه ی شالوده 15 سانتی متر و حداقل ضخامت آن در کنار ستون 30 سانتی متر است .

حداقل فاصله شبکه میلگرد زیرین شالوده منفرد از زمین 6 سانتی متر است و اگر از بتن مگر استفاده شود 3 سانتی متر می باشد حداقل تعداد میله گرد های شناژ 4 عدد 14 T ( نمره 14 ) می باشد و حداقل قطر تنگها 6 یا 5 میلی متر و در هر متر 4 عدد می باشد و حداقل ضخامت شناژ 30 سانتی متر است.

حداقل فاصله آرماتورهای کف پی از همدیگر 10 سانتی متر است و باید حداقل از میله گرد 10 T ( نمره10 ) استفاده شود .

آرماتورهای کف پی باید در دو جهت در تمام بعد شالوده ادامه یابد.

بتن ریزی: بتن آماده توسط ماشینهای حمل بتن (میکسر) برای شما آورده میشود، توجه به نکات زیر برای اجرای یک بتن ریزی صحیح الزامی است: 1- از افزودن آب به بتن حمل شده بدون اجازه مهندس ناظر اکیداً خودداری شود.

( معمولا کارگران برای سهولت کار خود و روانی بیشتر بتن به آن آب میافزایند که این امر از مقاومت بتن به شدت می کا هد لذا توجه به این امر بسیار دارای اهمیت میباشد.) 2- معمولا ً مقداری از بتن در ابتدای تخلیه از میکسر دارای دانه بندی نا مناسبی میباشد.

باید دقت شود این بتن که دارای کیفیت نا مناسب جهت بتن ریزی میباشد، مورد مصرف کارهای ساختمانی قرار نگیرد.

3- قبل از بتن ریزی حتماً باید درون قالبهای فونداسیون که آرماتور گذاری شده است از خاکهای ریزشی و نخاله های ساختمانی کاملاً پاکسازی گردد 4- در زمان بتن ریزی استفاده از دستگاه ویبره الزامی است، پیمانکاران موظف هستند قبل از آغاز بتن ریزی از سلامت دستگاه ویبره خود اطمینان حاصل نمایند .

شکل: استفاده از دستگاه لرزاننده بتن (ویبراتور) برای خارج کردن هوای بتن و بالابردین مقاومت بتن لازم و ضروری می باشد و بتن ریزی بدون لرزاندن آن عملا بتن مناسبی را حاصل نخواهد شد.

5 .

برای آنکه آجرهای قالبندی فونداسیون آب شیرآبه بتن را جذب نکند استفاده از پوشش پلاستیکی (کاور) الزامی است.

6- قبل از اینکه بتن ریزی آغاز شود برای اینکه آب بتن سریعا توسط بستر خارج نشود لازم است بستر بتنریزی مرطوب شود، البته باید مراقب بود تا آب در کف پی جمع نشود و فقط رطوبت وجود داشته باشد.

نگهداری بتن پی: بعد از آنکه بتن ریخته شد و گیرش اولیه پیدا کرد (بعد از حدود 1.5 ساعت) عملیات خاصی برای نگهداری بتن باید آغاز شود.

این عملیات که به عملآوری یا نگهداری بتن موسوم است باعث می شود تا به مشخصات مورد نظر برای بتن که در طراحی در نظر گرفته شده است دست پیدا کنیم و مقاومت و دوام بتن را بالا ببریم.

1- تمامی مقاطعی که بتن ریزی میگردد تا 3 روز باید آب پاشی شده و تا هفت روز مرطوب نگه داشته شود.

این عمل در بالا بردن کیفیت بتن بسیار حائز اهمیت است.

2- از مصرف بتن باقیمانده ایی که بدون نظارت مهندس ناظر با افزودن آب برای استفاده مجدد آماده میشود جدا خودداری نمایید .

3- به عنوان یک روش بسیار مناسب و مطمئن می توان از پوشش پلاستیکی که اطراف قالب می گذاریم استفاده کنیم، به این ترتیب که اطراف پلاستیک را مقداری بیشتر در نظر بگیریم و بعد از بتنریزی لبه های پلاستیک را روی بتن برگردانیم آرماتور بندی آرماتوربندی کاری تخصصی میباشد و دقت و نظارت جدی بر آن الزامی است.

در برخی شرایط تمام مقاومت پی را آرماتورها تامین می کنند.

مهندسین ناظر موظف هستند قبل از اجرای بتن ریزی از آرماتوربندی فونداسیون بازدید به عمل آورده و تا پایان بتن ریزی نظارت مستمر و مستقیم داشته باشند.

ذکر چند مطلب در خصوص آشنایی با نکات اجرایی آرماتوربندی الزامی است : 1- به هیچ عنوان از آرماتورهای زنگ زده و یا آغشته به روغن نباید استفاده شود در صورت آلودگی آرماتورها به روغن یا زنگ زدگی آنها، باید قبل از اجرای آرماتوربندی به پاکسازی آن ها اقدام و بعد از تایید دستگاه نظارت به بتن ریزی اقدام گردد شکل: آرماتورهای زنگ زده که مجاز به استفاده از آن ها در پی یا هر جای دیگر قبل از پاک کردن با برس یا هر وسیله دیگر نداریم.

بیاموزیم: آرماتورها دو دسته طولی (آرماتورهای اصلی) و عرضی (خاموت) هستند.

خاموت ها وظیفه نگهداری آرماتورهای طولی و جلوگیری از کمانش آنها در هنگام فشارهای زیاد و چند کاربرد بسیار مهم دیگر دارند.

لذا اهمیت رعایت ضوابط خاموت گذاری کمتر از آرماتورهای اصلی نیست.

2- فاصله خاموتها از یکدیگر باید حداکثر 20 سانتی متر باشند و دستگاه نظارت موظف است که در صورت عدم رعایت از سوی پیمانکار از اجرای بتن ریزی جلوگیری نماید.

شکل: فاصله خاموتها از هم 20 سانتی متر است و مشاهده می کنید که نحوه اندازه گیری آن به راحتی قابل اندازه گیری است.

3- خاموتها باید مطابق بوسیله سیم آرماتوربندی به تمام میلگردهای طولی مهار شوند این امر الزامی است و میبایست توسط پیمانکار رعایت گردد و در صورت عدم توجه دستگاه نظارت موظف است از ادامه کار پیمانکار تا رفع نواقص فوق جلوگیری نماید.

شکل: در شکل مقابل مشاهده می کنید که خاموت ها بوسیله سیم آرماتوربندی به آرماتورهای طولی بسته شده اند.

4- تمام میلگردها باید توسط قیچی مخصوص بریده شود و جدا از بریدن میلگردها به کمک دستگاه هوا برش خودداری شود .

توجه داشته باشید که حرارت موجب افت کیفیت میلگردها میگردد.

شکل: بریدن آرماتور توسط قیچی.

این روش صحیح می باشد.

شکل: بریدن آرماتور با هوابرش.

این روش صحیح نیست و باعث می شود چند سانتی متر از سر بریده شده با حرارت غیر قابل استفاده شود.

5- از خم کردن آرماتور در دمای پایین تر از 5 درجه سانتیگراد خودداری شود و از باز و بسته کردن خمها به منظور شکل دادن مجدد میلگردها جدا خودداری شود در صورت مشاهده چنین مواردی باید به مهندس ناظر اعلام گردد تا مطابق ضوابط اقدام شود .

6- تمام میلگردها باید به صورت سرد و تا حد امکان با دستگاههای مکانیکی خم شوند از خم کردن آرماتورها و بولتهای صفحه های ستون به کمک حرارت ( هوابرش ) جدا خودداری شود.

شکل: نحوه صحیح خم کردن آرماتورها به صورت سرد و در دمای معمولی.

7- توجه داشته باشید که آرماتوربندی را که توسط مهندس ناظر تایید شده است نباید قبل از بتن ریزی تغییر داد (خصوصا از خارج کردن میلگردها جدا خودداری نمایید و در صورت مشاهده سریعا به مهندس ناظر گزارش دهید.) 8- فاصله بین میلگردها تا سطح قالب بندی حداقل باید 5/2 سانتی متر باشد تا پوشش بتنی روی میلگردها دارای ضخامت مناسبی باشد و علاوه بر ایجاد پیوستگی بین بتن و میلگرد، محافظت میلگردها در برابر خوردگی و زنگ زدگی انجام شود.

شکل: رعایت نکردن فاصله بین میلگردها و جداره قالب باعث از بین رفتن سریع پی می شود.

شکل: فاصله مناسب بین میلگرد و دیواره قالب باعث استحکام و بالارفتن عمر پی و در نتیجه سازه و بالا رفتن مقاومت در برابر زلزله خواهد شد.

اتصال ستون به فونداسیون : در اتصال ستون به پی زیر هر ستون صفحه فلزی قرار می دهند ابعاد و قطر این صفحات بوسیله محاسبه بدست می آید .

ابعاد صفحات باید به طوری باشد که ستون و کلیه اتصالات آن مانند نبشی ها و صفحه های لچکی و غیره در صفحه قرار گیرد ( برای ستونهای معمولی 50 × 50 سانتی متر کافی است ) برای آنکه مُمانهای پای ستون شدید تر است برای محکم کردن صفحه از چهار میله گرد که به آن ها بولت می گویند به فونداسیون متصل می گردد .

در ساختمانهای کوتاه ( دو تا سه طبقه ) اتصال صفحه ستون به بولت با جوش اشکالی ندارد ولی در ساختمانهای بلند این اتصال باید حتماً بوسیله مهره باشد.

در اتصال ستون ها را با صفحه زیر ستون باید کنترل کرده تا در موقع تصب روی صفحه زیر ستون کلیه نقاط آن با صفحه زیر ستون مماس باشد و کجی و یا برجستگی موضعی نداشته باشد زیرا در این صورت نقاط برجسته به یک طرف نیرو وارد کرده و ممکن است در پای ستون نیروهای ناخواسته ایجاد شود برای برطرف کردن این برجستگی ها می توان با سنگ زدن آنها را مسطح کرد.

در ایران اغلب مهندسین محاسب اتصال ستون به صفحه زیر ستون را مطابق شکل با چهار عدد نبشی 10 یا 12 پیشنهاد می نمایند این اتصال برای ساختمانهای کوتاه ( 4 تا 5 طبقه ) مناسب است .

ولی برای ساختمانهای بلندتر که مماسهای پای ستون شدیدتر است ، برای اتصال ستون به صفحه زیر ستون باید طرحهای دیگری را مورد استفاده قرار داد ، و باید بیشتر از صفحات لچکی استفاده نمود و ابعاد صفحات موجود در بازار ایران اغلب 2 × 1 و یا 6 × 5/1 متر است بهر حال طول و عرض صفحات باید طوری باشد که ستون و کلیه قطعات اتصال آن در صفحه قرار گیرد .

برای زیر ستون صفحه دو تکه و جوشی پیشنهاد نمی گیرد.

قطر سوراخ محل عبور بولت در حدود یک میلی متر بیشتر از قطر بولت و فاصله محیط سوراخ تا 5 سانتی متر است و ضخامت صفحه هم نباید از 10 میلی متر کمتر باشد .

در زمینه اجرای سازه های فلزی با توجه به اینکه اتصالات اسکلتهای فلزی پیش ساخته بصورت پیچ و مهره ای طراحی گردیده است، توجه به نکات زیر الزامی میباشد: 1 باید برای بستن کلیه مهره های مورد استفاده از واشرهای فنری استفاده گردد تا این لرزشها موجب شل شدن پیچها نگردد.

شکل: نمونه پیچ و مهره و واشر مناسب و مورد استفاده در اسکلتهای فلزی بم.

شکل: نمونه پیچ و مهره استفاده شده با واشر.

2- توجه داشته باشید تنها تیرهای فلزی که در داخل بتن قرار می گیرند فاقد پوشش رنگ باشند تا یکپارچگی بیشتری با بتن داشته باشند و مابقی اجزاء سازه باید دارای پوشش رنگ باشد.

3- صفحات اتصال مهاربندها و ابتدا و انتهای تیرها باید پس از نصب و آچار کشی نهایی، تنها در صورتی که در بتن مدفون نمی گردند با رنگ پوشش داده شوند .

4- بهتر است برای سهولت کار، پیچهای بولتهای فونداسیون قبل از آغاز بتن ریزی بوسیله گریس پوشانده شوند تا توسط بتن آلوده نگردد.

شکل: بولتهای صفحه ستون که به دلیل اجرای نادرست و در نظر نگرفتن تمهیدات لازم مانند گریسکاری به بتن آغشته شده اند و نصب اسکلت فلزی و تنظیم صفحه ستون را با مشکل مواجه خواهند نمود.

ستون : در سالهای گذشته ستون ساختمانها را از پروفیلهای قوطی که به شکل مربع بودند و یا از دو تا پروفیل unp که به هم متصل بودند استفاده می کردند ولی اکنون از دو تا پروفیل I که یا به صورت چسبیده به هم بوسیله جوش یا دو تا پروفیل را جدا از هم که توسط ورقهای به نام تسمه به هم متصل شده اند ، استفاده می شود.

فاصله ای بین تیرها و ضخامت ورقها و بُعد جوش هم توسط محاسب ، محاسبه شده و بعد این ستونها اجرا می شوند.

البته به جز نیروهای خارج از محوری که در پای ستون همان ایجاد می کند .

نیروهای دیگری نیز وجود دارد که در پای ستون ایجاد ممانهای شدید می نماید نیروهای با دو زلزله و غیره .

به همین دلیل در پای ستون و کلیه گره ها و ( محل عبور تیرها ) دتایل مخصوصی اجرا می نماید.

بدین طریق که برای اتصال تیرآهن های ستون به یکدیگر بجای تسمه از صحفه ای که به آن ورق بست می گویند استفاده می شود.

ابعاد ورق بست بوسیله محاسبه بدست می آید ولی پهنای آن در حدود پشت تا پشت ستون است ( قدری کمتر برای جوشکاری ) و بلندی آن در حدود 50 سانتی متر و ضخامت آن در حدود 10 الی 12 میلی متر می باشد.

با توجه به اینکه بطور معمول پی نقطه ای در حدود 80 تا 100 سانتی متر و ضخامت شناژ در حدود 40 سانتی متر می باشد و بدین ترتیب در حدود 50 تا 60 سانتی متر اختلاف ضخامت دارند.

اعلب مهندسین محاسب این اختلاف ارتفاع را از پائین در نظر گرفته و محل اتصال شناژ به پی نقطه ای را بالاترین سطح پی نقطه ای پیشنهاد می نمایند ، زیرا چنین فرض می کنند که از این نقطه سریع تر نیروهای پای ستون به نقاط دیگر منتقل می گردد ولی این کار از لحاظ اجراء با اشکال روبرو می شود زیرا اگر گودبرداری را تا روی پی انجام دهیم و محل پی های نقطه ای و شناژها را در زمین گود کنیم می توانیم محل پی ها را بیشتر و شناژها را کمتر خاکبرداری نموده در نتیجه اتصال شناژ به پی نقطه ای می تواند در بالاترین سطح باشد ولی با توجه به اینکه در اغلب ساختمانها گودبرداری تا زیر پی انجام می شود .

لذا شناژ و پی نقطه ای از زیر هم سطح بوده و از بالا دارای اختلاف سطح می باشند در این صورت بهتر است این اختلاف ارتفاع با شیب 45 درجه از پی نقطه ای به شناژ برسد البته در این حالت مقدار بتن مصرفی قدری بیشتر از مقدار پیش بینی شده است .

شناژهای افقی و قائم : برای اینکه نیروهای وارده به ساختمان مانند نشست در اثر وزن و یا نیروهای جانبی مانند باد و زلزله به طور یکنواخت در تمام نقاط ساختمان پخش گردد کلیه پی های ساختمان را بوسیله شناژ به همدیگر متصل می کنند حداقل پهنای شناژ مساوی ضخامت دیوار روی آن است و ارتفاع شناژ در حدود 40 سانتی متر و یا مساوی پهنای آن می باشد.

شناژ باید حداقل به چهار عدد میلگرد 14 سراسری مسطح باشد.

میلگردهای سراسری باید بوسیله خاموت ها به همدیگر بسته شوند حداقل قطر میله گردهای عرضی یا خاموتها 5 یا 6 میلی متر است اجرای شناژ در مناطق زلزله خیز ایران ضروری است.

در مناطق زلزله خیز شناژهای افقی طبقات باید بوسیله شناژهای عمودی به همدیگر متصل گردند .

این شناژهای عمودی در کنج اطاقها که دارای زاویه 90 درجه می باشند از اهمیت بیشتری برخوردار است و باید دقت اجراء گردد .

زیرا این کنجها از آسیب پذیرترین نقاط ساختمان است.

شناژهای عمودی باید حداقل به 4 عدد میله گرد نمره 14 مجهز بوده و این میلگردها بوسیله آهنهای عرضی به همدیگر متصل گردد.

بهتر است شناژهای عمودی در فاصله دو سقف بوسیله آهن های دوخت افقی حداقل در دو نقطه به دیوار مجاور بسته شود ( تقریباً هر متر طول یک عدد آهن دوخت ) قطر این میلگردها در نواحی با خطر زلزله متوسط 14 و در نواحی با خطر زلزله زیاد 15 یا 20 میلی متر می باشد.