سنگ آهن چغارت و سه چاهون
معدن سنگ آهن چغارت در 12کیلومتری شمال شرقی شهرستان بافق و در 125کیلومتری جنوب شرقی شهرستان یزد و در 75 کیلومتری جنوب غربی شهر بهاباد و در حاشیه کویر مرکزی ایران واقع است. دارای آب و هوای بسیار گرم و رطوبت خیلی کم می باشد به طوری که درجه حرارت بین 47درجه و 7-درجه متغییر است. میزان بارندگی کم و بطور متوسط در سال 7/55میلیمتر است. یک سلسله فعالیتهای زمین شناسی مربوط به زمان «اینفراکامبرین» باعث بوجود آمدن حوضه آتشفشانی منطقه بافق گشته که ازنظر ذخایر معدنی حایز اهمیت می باشد. محدده آهن دار زرند و ساغند و رباط پشت بادام که بنام بلوک بافق نامگذاری گردیده در این حوضه قرار دارند. کانسار های با ارزشی از قبیل سنگ آهن منگنز دار و آپاتیت و سرب و روی در محدوده این بلوک تجمع یافته اند. شرکت ملی ذوب آهن و بدنبال آن شرکت سنگ آهن مرکزی ایران-بافق از سال1340تا کنون فعالیتهای گسترده ای را زمینه اکتشاف سنگ آهن مورد نیاز کارخانجات فولاد کشور و همچنین شناسایی آبهای زیر زمینی به عمل آورده که در مجموع با تهیه حدود 200000هکتار نقشه ژئو فیزیکی و زمین شناسی بالغ بر 7/1میلیارد تن میسر گردید که از جمله می توان به کانسار های«چغارت،چادر ملو،چاه گز،سه چاهون»اشاره نمود.
نقشه کانسار های معدنی بافق
LUMP : سنگ آهن دانه درشت 6تا 30 میلیمتر با عیار حدودا 62%
FINE :سنگ آهن دانه ریز 0 تا 6 میلیمتر با عیار حدودا 60%
کنستانتره آهن با عیار حدودا 66%
تولید :
تولید درسال 85 نسبت به برنامه 4 درصد افزایش وهمچنین نسبت به سال قبل 11درصد رشد داشته است .ضمنا" این مقدار بالاترین رکورد درطی فعالیت شرکت می باشد
استخراج :
استخراج در سال 85 نسبت به برنامه 91 درصد آن اجرا شده و نسبت به سال قبل 12 درصد رشد داشته است . ضمنا" این مقدار بالاترین رکورد در طی فعالیت شرکت می باشد
فروش داخلی :
فروش داخلی در سال 85 نسبت به برنامه 2 درصد و نسبت به سال قبل 12 رشد داشته است .
صادرات دانه بندی :
صادرات در سال 85 نسبت به برنامه 22 درصد افزایش و همچنین نسبت به سال قبل 1 درصد رشد داشته است .
کنسانتره :
تولید کنسانتره در سال 85 ، 18 درصد نسبت به برنامه و104 درصد نسبت به سال قبل افزایش داشته است . صادرات کنسانتره درسال ماه نسبت به برنامه 38 درصد افزایش داشته و
فروش داخلی کنسانتره نیز 91 درصد برنامه انجام شده و نسبت به سال قبل بالغ بر 400 درص
مجتمع معدنی صنعتی فسفات اسفوردی
این مجتمع در 35 کیلومتری شمال شرقی شهرستان بافق قرار دارد.
توده معدنی شامل کانسار آهن و فسفات ، منشاء آذرین بوده و میزان ذخیره بر آورد شده که حدود 17 میلیون تن با عیار متوسط 13/9 درصد P205 می باشد . آنالیز شیمیایی نمونه های آپلیت و کانسار اسفوردی نیز حاکی از وجود حدود 1/2 درصد از اکسیدهای عناصر نادر خاکی است .
تولید کارخانه اسفوردی در سال 1369 آغاز گردید . خوراک این کارخانه سالیانه حدود 360 هزار تن سنگ معدن می باشد که پس از تغلیظ و کانه آرایی و بازیابی فسفات به مقدار سالانه 103 هزار تن با عیار 39 درصد P205 تولید می گردد
طرح توسعه این کارخانه و صنایع پائین دست آن در دست مطالعه است .
طرح توسعه مجتمع معدن سنگ آهن چغارت
برنامه توسعه صنعت فولاد کشور با احداث صنایع جدید فولادسازی و سرمایه گذاری در این بخش، ضرورت تأمین مواد اولیه بعنوان بخش اصلی زنجیره صنعت را بیش از سایر بخشها نمایان تر می سازد. وجود منابع غنی آهن در منطقه آهندار بافق معدن چغارت را در بدو شروع صنعت در کشور از 30 سال پیش متمایز کرده بود و همگام با توسعه صنعت در بخش صنعتی، در بخش معدن نیز می بایست برنامه ریزی می شد که این بحث در برنامه های اقتصادی پنج ساله مورد مطالعه قرار گرفت.وضعیت خاص معدن چغارت بعنوان یک معدن غنی در سالهای اول بهره برداری ذوب آهن اصفهان شرایط استخراج و دانه بندی سنگ آهن پرعیار را به همراه داشت. لیکن طبیعی است که در این ارتباط سنگ هایی با عناصر نامطلوب مثل فسفر نیز استخراج می گردید.انباشت نزدیک به 25 میلیون تن سنگ کم عیار و پر فسفر خصوصاً در ادامه حیات این معدن ضرورت احداث کارخانه فرآوری را قطعی نمود. از سوی دیگر محدودیت برنامه استخراج برای ذوب آهن اصفهان و نیاز به کنسانتره بیشتر باعث گردید تا معادن نزدیک و اطراف معدن چغارت نیز در دستور کار مطالعات قرار گرفته و در نهایت منجر به انتخاب معدن سه چاهون برای هدف 2/3 میلیون تن شد.
هدف از اجرای پروژه
طرح توسعه چغارت از جمله طرحهای مهم ملی می باشد که در سال 1370 طبق موافقتنامه مبادله شده بین سازمان برنامه ریزی و شرکت ملی فولاد ایران با اهداف ذیل آغاز به کار کرد.
1- ستمرار تولید سالانه سه میلیون تن سنگ آهن دانه بندی شده مناسب جهت مصرف کارخانه ذوب آهن اصفهان
2- تولید 3.2 میلین تن کنسانتره سنگ آهن به منظور تولید سنت و گندله جهت تامین مواد اولیه مورد نیاز طرحهای توسعه کوره بلند در کارخانه
موقعیت جغرافیایی
معادن سنگ آهن چغارت و سه چاهون در استان یزد- شهرستان بافق واقع شده اند. این شهرستان در مسیر راه آهن سراسری تهران- بندر عباس قرار گرفته و با انشعابی به کرمان نیز متصل است که در آینده از طریق طبس به مشهد نیز متصل خواهد شد. طرح توسعه مجتمع معدنی سنگ آهن چغارت در فاصله 10 کیلومتری شهرستان بافق در مجاورت معدن سنگ آهن چغارت واقع شده است. معدن سه چاهون در 47 کیلومتری شمال شرفی بافق و 35 کیلومتری معدن چغارت قرار دارد. حاشیه کویر دارای آب و هوای بسیار گرم و رطوبت خیلی کم می باشد بطوریکه درجه حرارت در طول سال بین 47 درجه و7- درجه متغیر است. میزان بارندگی کم و بطور متوسط در سال 7/5 میلیمتر می باشد. ارتفاع اولیه توده چغارت 1286 متر از سطح دریا و 150 متر از سطح منطقه اطراف بوده است.
مشخصات طرح توسعه
طرح توسعه مجتمع معدنی سنگ آهن چغارت شامل بخشهای زیر است:
تامین ماشین آلات جدید و نوسازی تجهیزات معدنی موجود .
طراحی و تجهیز و گشایش معدن سه چاهون و آماده سازی آن ( 5/1 میلیون متر مکعب رویه برداری و 3 میلیون تن معدنگاری اولیه)
احداث کارخانه خردایش، انبار سنگ و ایستگاه بارگیری قطار در معدن سه چاهون
احداث خط آهن چغارت- سه چاهون
احداث ایستگاه تخلیه سنگ سه چاهون در کنار کارخانه
احداث بستر همگن ساز ( انباشت و برداشت) سنگ آهن سه چاهون و سنگ آهن چغارت
احداث کارخانه کانهآرایی شامل : یک خط سنگ آهن سه چاهون و یک خط سنگ آهن چغارت
انبارهای سرپوشیده برای کنسانتره سه چاهون و چغارتاحداث ایستگاه بارگیری کنسانترهتأمین آب مورد نیاز طرح با تجهیز چاهها و احداث خط انتقال آب جدیداحداث پست برق جهت تأمین برق مورد نیاز مجتمع به میزان 30 مگاوات و احداث خط انتقال نیرو از چغارت به سهچاهون بازسازی و تجهیز کارگاهها، تعمیرگاهها و انبارهای موجود