دانلود مقاله پله و انواع آن

پله و انواع آن

            پلکان یک راه ارتباطی است که دو سطح مختلف را به هم ارتباط می دهد و انسان با انرژی خود ان را طی می کند .در واقع پله تکیه گاهی برای پا هنگام بالا رفتن است.        

● مقدمه

طراحی معماری به نیازمند است تا پاسخگوی یک عملکرد مناسب باشد. پلکان وسیله معمول دستر در بین طبقات ساختمان است.پلکان روشها و سیستمهایی را باید طوری ساخت که امکان دسترسی اسان و راحت ساده و ایمنی را توسط پله ها به بالا و پایین فراهم سازد.

● تعریف پله

پلکان یک راه ارتباطی است که دو سطح مختلف را به هم ارتباط می دهد و انسان با انرژی خود ان را طی می کند .در واقع پله تکیه گاهی برای پا هنگام بالا رفتن است.

● انواع پله

▪ فرم پله

▪ جنس پله

▪ کاربری

● فرم پله:

▪ راه پله مستقیم

▪ راه پله با پله های مایل

▪ راه پله ۴/۱ چرخش در بالا

▪ راه پله ۴/۱ چرخش در پایین

▪ راه پله ۴/۱ چرخش در بالا و پایین

▪ راه پله ۴/۱ چرخش در بالا و پایین در جهت مخالف

▪ راه پله مستقیم با پاگرد

▪ راه پله مستقیم با ۴/۱ دور چرخش

▪ راه پله مستقیم با نیم دور چرخش

▪ راه پله پاسگی همراه با چرخش

▪ راه پله با ستون پله باز با پاگرد

▪ راه پله سلطنتی

▪ راه پله با سه پلکان مستقیم و یک پاگرد

▪ راه پله با چهار پلکان

▪ راه پله قوسی

▪ راه پله سبدی با پاگرد

▪ راه پله نیم دور چرخش

▪ راه پله بیضی

▪ راه پله حلزونی یا مارپیچی

▪ راه پله هندسی

● از نظر جنس:

▪ پله های چوبی

▪ پله های فولادی

▪ پله های سنگی

▪ پله های بتنی

▪ پله های پلکسی

▪ پله های چوبی-فلزی

● از نظر کاربری:

در این بخش پله ها از نظر کاربرد در موقعیت مکانی مورد بررسی قرار می گیرند. این مبحث شامل دسته بندی هایی است که در زیر به آن اشاره می کنیم.

▪ پله های آموزشی

▪ پله های اداری

▪ پله های تجاری

▪ پله های فرار

▪ پله های مراکز تفریحی

▪ پله های بیمارستان

▪ پله های هتل

▪ پله های شهری

▪ پله های مسکونی

▪ پله های بیرونی

● اجزاء پله

۱) کف پله:

به سطح فوقانی پله گفته می شود،یعنی محل گذاشتن کف پا برای بالا رفتن یا پایین آمدن از پله.

۲) ارتفاع پله:

فاصله عمودی کف های دو پله متوالی را ارتفاع پله می گویند.میزان تغییرات ارتفاع پله به مکان و موقعیت پله بستگی دارد.

۳) پیشانی پله:

به قطعه عمودی که میان دو کف پله متوالی قرار می گیرد گفته می شود

۴) گونه پله:

سطح بغل پله را می گویند.

۵) عرض پله:

به فاصله بین گونه های پله گفته می شود و به مکان و تعداد استفاده کنندگان از پلکان بستگی دارد.

۶) لب پله:

پیش آمدگی کف پله از پیشانی ،لب پله نامیده می شود. وجود آن موحب بزرگ تر شدن کف پله می شود.

۷) شیار کف پله:

در کف پله شیار هایی در امتداد عرض پله ایجاد می کنند. این شیار ها از لیز خوردن افراد جلوگیری می کنند.

۸) ردیف یا خیز پلکان :

به مجموعه پله های متوالی بین دو اختلاف سطح ردیف پله گفته می شود. در هر ردیف پله حداقل سه پله متوالی وجود دارد.

۹) خط مسیر پله :

این خط محل شروع و ختم پله را مشخص می کند. خط مسیر پله در روی پلان و وسط عرض پله ها مشخص می شود .

۱۰) خط شیب پله :

این خط ، لبه پله های یک ردیف پله را به یکدیگر وصل می کند.

۱۱) زاویه شیب پله :

به زاویه بین شیب پله با افق ، زاویه شیب پله گفته می شود . زاویه شیب پله رابطه مستقیم با ارتفاع پله و رابطه معکوس با کف پله دارد.

۱۲) حجم پله :

به ضخامت سقف زیر یک ردیف پله گفته می شود.

۱۳) طول پله :

به طول افقی یک ردیف پله گفته می شود یعنی از لبه اولین پله تا انتها کف آخرین پله در یک شیب .

۱۴) پا گرد :

ایستگاه ما بین پله ها که برای رفع خستگی ساخته می شود به پاگرد پله معروف است و حداقل برابر عرض یک کف پله است.

۱۵) نرده پله :

وسیله ای است که برای جلوگیری از سقوط اشخاص ، در طرفین ردیف پله ها نصب می شود.

۱۶) دست انداز پله :

این وسیله بر روی نرده و به موازات خط شیب پله نصب می شود .

۱۷) چشم پله :

به فاصله بین دو ردیف پله گفته می شود .(یعنی شکاف بین دو بازوی پلکان)

● سیستم ساختاری :

در اینجا پله ها بر حسب جنسیت و پایه و اساس هایی که برای نصب ساختار آنها استفاده می شوند دسته بندی شده اند.

الف) موادی که برای ساختار پلکان استفاده می شوند.

ب) سیستم نصب و نگهداری پله ها

▪ موادی که برای ساختار پلکان استفاده می شود

۱) فولاد

۲) بتن

۳) سنگ

۴) چوب

۵) پلکسی

▪ پله های فولادی:

ساختار فولادی متشکلند از شمشیری هایی که از صفحات فولادی فشرده ساخته شده اند. این پله ها سبکتر از انواع دیگر پله هستند و تنظیم مقاومت در برابر آتش برای این پله ها خیلی مهم است.

▪ پله های بتنی:

شکل معمول پلکان بتن مسلح به صورت پلکان ½ گردش می باشد . در اکثر ساختمان های دو طبقه به عنواع پلکان دسترسی یا فرار استفاده می شود.

▪ پله های سنگی:

امروزه به خاطر کمبود و قیمت بالای سنگ طبیعی این نوع پله ها از سنگ ریختگی یا بتن ساخته می شوند. پله ها را می توان با همان رویه طبیعی سنگی یا بتنی باقی گذاشت اما معمولا از نوعی پوشش استفاده می شود تا سطح ضد لغزشی به وجود آید.

▪ پله های چوبی:

پله های چوبی عمر مفید کوتاهی دارند و در برابر آتش سوزی هم مقاومت کمی دارند اما با روشهای کامل سازی می توان تا حد مشخصی آنها را مقاوم کرد. رشته پلکانهای چوبی در واقع پلکان سنتی خانه های دو یا چند طبقه ای هستند که در آنها مسئله مقاومت در برابر آتش سوزی استفاده از پلکان بتنی را ضروری نمی سازد.

مراقب پله‌ها باشید

سالمندان به سادگی ممکن است از روی پله‌ها لیز بخورند و به خودشان صدمه بزنند

بنابراین مهم است که احتیاطاتی را برا جلوگیری از سقوط از پله رعایت کنید.

● از جمله به این نکات توجه داشته باشید:

▪ هم در بالا و هم در پایین پله‌ها کلید برق نصب کنید، یا چراغ‌‌های حساس به حرکت به پلکان بیفزایید.

▪ اطمینان حاصل کنید که تمام مسیر پلکان نور کافی دارد؛ یک چراغ قوه را در یک کشوی مجاور قرار دهید.

▪ در هر دو طرف پله‌ها میله دستگیره قرار دهید.

▪ پله‌ها ارا خالی از ابزارها و اشیای اضافی نگهدارید.

▪ در پله‌های چوبی یک سطح غیرلغزنده به آنها اضافه کنید. در پله‌هایی که با فرش یا موکت پوشیده شده‌اند، از فرش‌های تیره یا خیلی ضخیم که دیدن آنها مشکل است، اجتناب کنید.

▪ پوشش پله‌ها اعم از تخته یا فرش را در وضعیت مناسب و ثابت‌شده نگهدارید .

راه پله ها،هویت یک ساختمان

مبحث دکوراسیون و اهمیت پرداختن به آن، تنها به فضای داخل هر خانه محدود نمی شود. اگر در یک مجموعه آپارتمانی زندگی می کنید، همان طور که برای داشتن مطلوب ترین فضا در داخل چهاردیواری محیط زندگی تان، در انتخاب پوشش های سطوح، لوازم کاربردی و دکوراسیونی و در نهایت، چیدن آنها دقت و بررسی می کنید، دکوراسیون فضاهای عمومی ساختمان را نیز که همزمان به کلیه اهالی ساکن در آپارتمان تعلق دارد مورد اهمیت قرار دهید; زیرا اولین صحنه هایی که نظر بیننده را در وهله اول ورودش به داخل یک ساختمان، حتی با هدف ورود به خانه شما، به خود جلب می کند، شرایط ظاهری و همچنین دکوراسیون آن است. در واقع این مشخصات ظاهری، هویت یک ساختمان و ساکنین آن را نشان می دهد. در مطلب زیر که برگرفته از سایت تبیان است با توجه به میزان اهمیت موضوع و با هدف کمک به هر چه زیباتر و راحت تر شدن محیط ساختمان محل زندگی تان، به ارائه پیشنهادهایی با موضوع معماری داخلی و دکوراسیون فضاهای عمومی می پردازیم. همان طور که می دانید، آپارتمان ها به جهت وسعت، تعدد طبقات و واحدهای هر طبقه، به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:

1 ) آن دسته از آپارتمان هایی که دارای طبقات و واحدهای بسیار بوده و به آنها برج و یا مجتمع مسکونی اطلاق می شود. 

2 ) دسته دیگر از آپارتمان ها که تعداد طبقات کمتری داشته (معمولا کمتر از 7 طبقه) و در هر طبقه نیز حداقل یک واحد و حداکثر 3 تا 5 واحد وجود دارد. این قبیل آپارتمان ها در شهری مانند تهران و با این جمعیت کثیر، درهر کوچه و پس کوچه ای به وفور دیده می شود. در واقع امروزه درصد زیادی از خانواده ها در اینگونه آپارتمان ها زندگی می کنند. هنگامی که به فضاهای عمومی یک ساختمان اشاره می شود، منظور محیط هایی شامل حیاط، پارکینگ، راهروها، راه پله ها و در برخی آپارتمان ها مکان هایی که تسهیلات ویژه ای مانند استخر، سونا، جکوزی و... در آن واقع شده اند و همچنین در برج ها و مجتمع های بزرگ، فضاهایی هال مانند به نام لابی است. 

توجه: فضاهای عمومی مورد نظر در این مبحث، راه پله ها، راهروها و پاگردها در آپارتمان های معمولی هستند. 

به طور کلی اولین گام در طراحی دکوراسیون هر مکانی، انتخاب پوشش ها است که در فضاهای یاد شده در فوق، این مسئله به جهت جابه جایی و مشکلات ناشی از اسباب کشی ساکنین، از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا در این قبیل آپارتمان ها، حتی با وجود سیستم آسانسور در ساختمان، آسانسورها به جابه جایی افراد تعلق دارند و با توجه به محدودیت هایی که برای حمل بار در نظر گرفته شده، جابه جایی لوازم و اثاثیه باید از همین مکان های گذر (راه پله ها، پاگردها و راهروها) انجام گیرد; لذا مهم ترین مشخصه ای که به لحاظ معماری، یک راه پله و پاگرد باید دارا باشد، وسعت کافی برای جابه جایی و حمل بار است. 

نکته: براساس استانداردهای معماری ساختمان، در خانه هایی که هر مجموعه از پلکان برای رسیدن به یک پاگرد به موازات دیگری در سطح کمی بالاتر و پایین از آن واقع شده است، عرض پله ها حداقل یک متر، عرض پاگرد حداقل یک متر تا یک متر و 20 سانتیمتر و طول پاگرد حداقل 2 متر و 10 سانتیمتر باید در نظر گرفته شود. ولی در شرایطی که آسانسور در میان پلکان واقع شده و یا چنین فضایی خالی در نظر گرفته شده باشد، وجود پاگردی با طول حداقل 3 متر و 60 سانتیمتر و عرض حداقل یک متر نیاز است. 

پوشش دیوار ها

با توجه به موارد یاد شده در فوق، به جهت شرایط راه پله ها، بیشترین صدمات در هنگام جابه جایی لوازم مربوط به دیوارهای راه پله ها و پاگردها است; در نتیجه بهترین مواد برای پوشش دیوار چنین مکان هایی، استفاده از سنگ در سطح کلی و یا لااقل نیمه بیشتری از دیوار است. به این ترتیب، در اثر برخورد لوازم با دیوار دیگر ضایعه ای به آن وارد نمی شود. خاصیت دیگری که برای پوشش دیوارهای چنین فضاهایی ضروری است، قابل شست وشو بودن آنها است که در این راستا سنگ علاوه بر مقاومت به راحتی قابل شست وشو نیز است. حال اگر به جهت مصلحت مالی، سازنده یک ساختمان برای پوشش دیوار این فضاها، از سنگ، تنها در قسمت پایین دیوار و یا نیمه آن استفاده کرده باشد، قسمت های باقی مانده باید با رنگ روغنی پوشیده شوند. اگرچه به این طریق مقاومت دیوار حفظ نمی شود ولی لااقل پوششی قابل شست وشو برروی آن قرار می گیرد.