زمین والیبال با یک تور با ارتفاع به دو بخش مساوی تقسیم شده است. هر تیم ۶ بازیکن در زمین دارد. اساس بازی از این قرار است که توپی را با زدن ضربه میان دو تیم رد و بدل میکنند. هر تیم برای رد کردن توپ به سوی دیگر تور تنها اجازه سه بار ضربه زدن را دارد و به هنگام برخورد توپ به زمین حریف یا در اثر خطای یک تیم، یک امتیاز به تیم مقابل داده میشود.
تاریخچه
ورزش والیبال که نخست مینتونت (Mintonette) نامیده میشد در سال ۱۸۹۵ - یعنی چهار سال پس از پیدایش بسکتبال - توسط فردی بنام ویلیام جی مرگان (William G. Morgan) ابداع شد. مرگان زاده سال ۱۸۷۰ در شهر نیویورک بود که پس از تحصیل در آموزشگاه جوانان مسیحی مسئولیت تهیه برنامههای ورزشی برای سلامت و تندرستی مردان به او واگذار شد.
این بازی از ترکیب بازیهای بسکتبال، تنیس و هندبال بدست آمد و هدف اولیه آن بود که برای افرادی که تمایل به تحرک کمتری دارند ابداع شود. قوانین ابتدایی بسیار ساده بود چرا که بیشر از آنکه شبیه ورزش باشد یک تفریح بشمار میآمد اما رفته رفته پس از آنکه این ورزش در کشورهای دیگر - بویژه فیلیپین - نیز بصورت جدی بازی شد لزوم تدوین آییننامه رسمی برای آن احساس شد.
تور اولیهای که برای این بازی در نظر گرفته شده بود با ایده از تنیس دو متر انتخاب شد و با توپ بسکتبال شبیه به بازی هندبال انجام میشد. این ورزش تا سال ۱۹۰۰ توپ ویژهای برای خود نداشت و با هر توپی - از جمله توپ بسکتبال - آن را بازی میکردند. هدف هر تیم آن بود که توپ را در زمین حریف به زمین بیندازند و در این راه ممکن بود هر چند بار توپ را در دست یاران خودی بچرخانند. در سال ۱۹۱۲ امتیازهای هر بار بازی به ۲۱ ثابت شد و بلندای تور بالاتر رفت.
فیلیپینیها اولین قوانین مدون برای این بازی را در سال ۱۹۱۶ تهیه کردند و به دنبال آن در سال ۱۹۲۸ اتحادیه والیبال ایالات متحده تشکیل شد و به وضع قوانین این ورزش اقدام کرد.
ایالات متحده آمریکا به عنوان ابداع کننده والبیال در جهان شناخته شده است.
قوانین و مقررات
در سال ۱۹۲۲ قوانینی برای ورزش والیبال قرار داده شد از جمله اینکه هر تیم فقط سه ضربه میتواند به توپ بزند و سپس باید توپ به زمین حریف منتقل شود.
ابعاد زمین والیبال :
در ابعاد ۹×۱۸ متر برگزار میشود و تور والیبال یک متر عرض و۵/۹ متر طول دارد.
زمان بازی :
زمان بازی والیبال نامحدود است به طوری که ممکن است که یک مسابقه حتی دو الی سه ساعت طول بکشد. هر مسابقه حداکثر در پنج ست یا دور انجام میشود. هر تیمی که زودتر به سه ست برسد برندهٔ مسابقه میشود.
تعداد بازیکنان و توپ :
هر تیم والیبال شش بازیکن اصلی و تعدادی بازیکن ذخیره دارد. جنس توپ والیبال از جنس چرم یا لاستیک یک رنگ میباشد محیط دایرهٔ توپ ۶۵ تا ۶۷ سانتی متر است و وزن توپ ۲۶۰ تا ۲۸۰ گرم است زمان استراحت بین ست دوم و سوم و چهارم دو دقیقه منظور میشود و بین ست چهارم و پنجم دو دقیقه الی پنج دقیقه متغیر است.
خطاها:
خطاهای عمده عبارتاند از:
بازیکن تیم از خط افقی زیر تور بگذرد و زمین و یا یکی از بازیکنان حریف را لمس کند .
بازیکن تیم مانع بازی یکی از بازیکنان تیم حریف شود .
بازیکنان یک تیم در جای خودشان قرار نگرفته باشند.
بازیکنان یک تیم بیش از سه بار توپ را لمس کنند .
بازیکنان تیم دوبار پی در پی توپ را لمس کنند.
بازیکن از بالای زمین حریف به توپ ضربه بزند.
توپ بیرون از خطهای مرزی به زمین بخورد.
توپ به زمین اصابت کند.
تغییرات مقررات بازی
از جمله رویدادهای مهمی که در ارتباط با این ورزش به مرور زمان رخ داد میتوان به این موارد اشاره کرد:
۱۹۱۷: امتیازهای هر گیم از ۲۱ به ۱۵ تغییر کرد.
۱۹۲۰: تعداد ضربات برای هر طرف به ۳ محدود شد.
۱۹۲۲: نخستین دوره رسمی مسابقات در بروکلین با حضور ۲۷ تیم از ایالت امریکا برگزار شد.
۱۹۳۰: نخستین بازی والیبال ساحلی دو نفره انجام شد.
۱۹۴۷: فدراسیون بین المللی والیبال بنام Federation Internationale De Volley-Ball با اختصار FIVB تشکیل شد.
۱۹۴۸: نخستین دوره مسابقات رسمی والیبال ساحلی انجام شد.
۱۹۴۹: نخستین دوره مسابقات جهانی والیبال در شهر پراگ چک اسلواکی برگزار شد.
۱۹۶۴: والیبال برای نخستین بار به جمع بازیهای المپیک در ژاپن پیوست.
۱۹۸۷: FIVB والیبال ساحلی را نیز به مجموعه مسابقات جهانی ورزشهای گوناگون افزودند.
۱۹۹۶: والیبال ساحلی دو نفره نیز بهعنوان ورزش رسمی المپیک شناخته شد.
تولد والیبال
والیبال ورزش مورد علاقه سربازها در جنگ جهانی دوم
ورزش والیبال (Volleyball) که در ابتدا مینتونت (Mintonette) نامیده می شد در سال 1895 - یعنی چهار سال پس از تولد بسکتبال - توسط فردی بنام ویلیام جی مرگان (William G. Morgan) ابداع شد. مرگان متولد سال 1870 در شهر نیویورک بود که پس از تحصیل در کالج جوانان مسیحی مسئولیت تهیه برنامه های ورزشی برای سلامت و تندرستی مردان به او واگذار شد.
این بازی از ترکیب بازی های بسکتبال، تنیس و هندبال بدست آمد و هدف اولیه آن بود که برای افرادی که تمایل به تحرک کمتری دارند ابداع شود. قوانین ابتدایی بسیار ساده بود چرا که بیشر از آنکه شبیه ورزش باشد یک تفریح محسوب می شد اما بتدریج پس از آنکه این ورزش در کشورهای دیگر - بخصصو فیلیپین - نیز بصورت جدی مورد استفاده قرار گرفت لزوم تدوین قوانین رسمی برای آن احساس شد.
تور اولیه ای که برای این بازی در نظر گرفته شده بود با ایده از تنیس دو متر انتخاب شد و با توپ بسکتبال شبیه به بازی هند بال انجام می شد. این ورزش تا سال 1900 توپ مخصوصی برای خود نداشت و با هر توپی - از جمله توپ بسکتبال - آنرا بازی می کردند. هدف هر تیم آن بود که توپ را در زمین حریف به زمین بیندازند و در این راه ممکن بود هر چند بار توپ را در دست یاران خودی بچرخانند. در سال 1912 امتیازهای هر گیم به 21 ثابت شد و رتفاع تور بالاتر رفت.
شاید تعجب کنید اما فیلیپینی ها اولین قوانین مدون برای این بازی را در سال 1916 تهیه کرند و به دنبال آن در سال 1928 اتحادیه والیبال ایالات متحده تشکیل شد و به وضع قوانین این ورزش اقدام کرد. از جمله وقایع مهمی که در ارتباط با این ورزش به مرور زمان رخ داد می توان به این موارد اشاره کرد :
1917 : امتیازهای هر گیم از 21 به 15 تغییر کرد.
1920 : تعداد ضربات برای هر طرف به 3 محدود شد.
1922 : اولین دوره رسمی مسابقات در بروکلین با حضور 27 تیم از 11 ایالت آمریکا برگزار شد.
1930 : اولین بازی والیبال ساحلی دو نفره انجام شد.
1947 : فدراسیون بین المللی والیبال بنام Federation Internationale De Volley-Ball با اختصار FIVB تشکیل شد.
1948 : اولین دوره مسابقات رسمی والیبال ساحلی انجام شد.
1949 : اولین دوره مسابقات جهانی والیبال در شهر پراگ چک اسلواکی برگزار شد.
1964 : والیبال برای اولین بار به جمع بازی های المپیک در ژاپن پیوست.
1987 : FIVB والیبال ساحلی را نیز به مجموعه مسابقات جهانی ورزشهای مختلف اضافه کرد.
1996 : والیبال ساحلی دو نفره نیز بعنوان ورزش رسمی المپیک شناخته شد.
قوانین
استاد: نعمتی
قسمت اول
۱- والیبال در سال ۱۸۹٥ برابر با ۱۲۷٤ شمسی، توسط شخصی به نام ویلیام مورگان آمریکایی ابداع شد.
۲- نام والیبال در ابتدا مین تونت بوده است.
۳- والیبال در ابتدا ۹ نفره بوده و قوانین خاصی نداشته است.
٤- طول زمین والیبال ۱۸ و عرض آن ۹ است.
قسمت دوم
۱- یک تیم والیبال متشکل از ۶ تا ۱۲ بازیکن می باشد که از این تعداد یک نفر بازیکن لیبرو – آزاد است.
۲- وظایف کاپیتان: شرکت در قرعه کشی – انتخاب زمین یا سرویس اول
۳- کاپیتان با نوار ۸ سانتی روی سینه زیر شماره شناخته می شود.
٤- کفش مسابقات نباید یکرنگ باشد.
قسمت سوم
کاپیتان یک تیم والیبال در دو بخش کاپیتان تیم و کاپیتان بازی فعالیت دارد. فقط کاپیتان حق صحبت با داور را دارد.
حضور هر تیم با کمتر از ۶ بازیکن در مسابقه به باخت آن تیم ختم می شود.
در سیستم بازی تنبیهات شامل جرائم مختلف است.
دریافت کارت زرد مساوی است با از دست دادن یک امتیاز و سرویس دریافت کارت قرمز باعث اخراج فرد می شود و امتیاز سرویس را از دست نمی دهد. دریافت کارت زرد و قرمز باعث اخراج فرد از جریان بازی و سالن می شود. یک بازی شامل ٥ گیم است و هر گیم ۲٥ امتیازی، گیم پنجم ۱٥ امتیازی است و هر تیم که سه گیم را ببَرد، برنده نهایی است.
در هر گیم دو تایم اوت و ۶ تعویض وجود دارد.
قسمت چهارم
۱- مربی به دو طریق بازیکن را تعویض می کند:
۱) استفاده از وسایل الکترونیک
۲) اعلام تعویض با صدای بلند توسط مربی
۲- دادن علامت تعویض قبل از تعویض توسط مربی ضروری است و تعداد تعویض با انگشتان دست نشان داده می شود.
۳- برای تعویض مجدد بایستی ۱ امتیاز (یک رالی) رد و بدل شود.
٤- داشتن راکت شماره دار برای تعویض ضروری است.
٥- هنگام دفاع برخورد توپ به دست بازیکن مدافع، یک ضربه حساب نمی شود.
۶- وقفه های قانونی، تایم اوت و تعویض است.
قسمت پنجم
۱- عدم اطلاع مربی از قوانین، جرایمی را در پی دارد.
۲- اولین جریمه تاخیر، اخطار تاخیر است.
۳- وقفه ها می تواند به دلایل: قطع برق- پارگی تور- شکستگی آنتن باشد.
٤- در جا به جایی سالن به هر دلیل، بازی گیم آخر، از ابتدا شروع می شود.
٥- در مورد قطع بازی در یک سالن تا ٤ ساعت، ادامه بازی از امتیاز آخر است.
قسمت ششم
۱- رفتار ناپسند بازیکن در ابتدا اخطار شفاهی دارد.
۲- رفتار ناپسند بعدی بازیکن، باعث کارت زرد می شود و توپ را برای سرویس به تیم مقابل می دهند.
۳- یک تیم در داشتن یا نداشتن لیبرو مختار است.
٤- شماره بازیکنان از ۱ الی ۱۸ مجاز است.
٥- لیبرو بازیکن دفاعی است و حق سرویس، آبشار، حمله و دفاع ندارد.
۶- لیبرو بدون اجازه داور وقتی که بازی در جریان نباشد در منطقه چهار می تواند تعویض شود.
۷- در صورت مصدومیت لیبرو با اجازه داور فقط برای آن بازی، فرد دیگری لیبرو می شود.
قسمت هفتم
۱- قوانین در والیبال شامل ۲۸ مورد می باشد.
۲- در پایان هر ست، تیم ها، زمین ها را عوض می کنند.
۳- وقفه بین هر ست ۳ دقیقه می باشد.
٤- در مسابقات مهم می توان وقفه بین ست ها را تا ۱٠ دقیقه افزایش داد.
٥- استتار: پوشاندن بازیکن سرویس زننده و توپ تا هنگام ورود به زمین حریف توسط دیگر بازیکنان را استتار گویند.
۶- استتار به دو صورت فردی و گروهی می باشد.
۷- خطاهای سرویس:
۱) مدت زمان سرویس از سوت داور ۸ ثانیه می باشد.
۲) جا نگرفتن در منطقه سرویس.
۳) پای سرویس زننده روی خط قرار می گیرد.
٤) با دو دست یا سر و پا بزند.
٥) رعایت نکردن چرخش.
آمادگی جسمانی
قسمت اول
۱- آمادگی جسمانی مهمترین بخش از تمرین است.
۲- در چهارچوب کلی به شکل هرم: اول جسمانی، سپس تکنیک، تاکتیک، آمادگی روانی و تئوری لازم است.
۳- آمادگی جسمانی متشکل از: قابلیت های قدرت- سرعت- توان- هماهنگی- چابکی- انعطاف پذیری- واکنش و تعادل می باشد.
٤- آمادگی جسمانی، آمادگی انرژی عضلانی است.
٥- دو عامل در آمادگی جسمانی مهم است:
الف) انجام آزمون های ویژه و یافتن نیاز ویژه