روزنامه نگاری در سالهای گذشته به عنوان حرفه وجود نداشت و تنها برخی از افراد که ذوق ادبی داشتند قسمتی از اوقات خود را صرف نگارش مطالب در روزنامه می کردند .
و چون هیچ آموزشی درباره ی کار خود ندیده بودند و آموزش رسمی هم وجود نداشت اینان تنها با تجربه ی شخصی که در ادبیات و نگارش داشتند کار روزنامه نگاری را انجام می دادند .
و مطالبی را برای خوانندگان روزنامه خود می نوشتند .
بدون آنکه از کار روزنامه نگاری اطلاع یا آگاهی داشته بانشد کار نوشتن را انجام می دادند .
اما امروزه تخصصی شدن روزنامه نگاری سبب شده است تا در دانشگاهها رشته های مربوط به این حرفه گسترش یابد و هر ساله تعداد زیادی از دانش آموزان با انتخاب این رشته تحصیلی در دانشگاه و با بدست آوردن تخصص لازم در این زمینه وارد بازار کار مطبوعات شوند .
امروزه روزنامه نگاران علاوه بر تحصیلات دانشگاهی ، در دوره های مختلف آموزشی و فنی مربوط به کار خود شرکت می کنند و آموزشهای لازم را برای کار روزنامه نگاری فرا می گیرند .
و می توانند با تسلط بیشتری مسئولیتهای مختلف را به عهده بگیرند .
در ایران اولین دوره ی رسمی آموزش روزنامه نگاری در سال 1317 در دانشکده حقوق دانشگاه تهران آغاز شد .
و اولین کتاب مربوط به روزنامه نگاری در سال 1333 در تهران به چاپ رسید .
از همین سالها بود که روزنامه نگاری به عنوان آموزش رسمی در دانشگاههای ایران تدریس شده و به عنوان رشته ای تحصیلی در میان رشته های مختلف شاخه ی علوم انسانی جای گرفت .
هم اکنون تعداد زیادی دانشجو در دانشگاههای دولتی و آزاد در رشته علوم ارتباطات اجتماعی که دو شاخهی روزنامه نگاری و روابط عمومی را دارد مشغول به تحصیل هستند .
با نموداریکه در زیر رسم شده است شروع دوره ی آموزش روزنامه نگاری مشخص شده است .
البته لازم به ذکر می باشد که کلیه ی رشته های متوسطه نظری مجاز به انتخاب رشته دانشگاهی روزنامه نگاری می باشند .
مهارتهای حرفه ای روزنامه نگاری برای موفقیت بیشتر در هر شغلی کسب مهارتهای لازم و کاربردی برای پیشرفت کار و کیفیت بخشیدن به امور بسیار ضروری است .
در زمینه ی روزنامه نگاری هم کسب مهارتهای خاص و تخصصی برای انجام کار هر کدام از قسمت های مختلف روزنامه بسیار مهم و لازم است .
به عنوان مثال عکاسی در مطبوعات یکی از حرفه هایی است که همه به دانش عکاسی در سطح عالی نیازمند می باشد .
و هم اینکه باید تجربه عملی را هم کسب کرده باشد .
با ورود کامپیوتر و کاربردهای آن امروزه روزنامه نگاران با استفاده از این وسیله توانسته اند کار گردش روزنامه را به صورت فنی و تخصصی انجام دهند .
که این امر نیازمند آموزشهای لازم می باشد تا روز نامه نگاران بتوانند تخصص لازم کار با کامپیوتر در امر ویرایش روزنامه را پیدا کنند .
در غیر این صورت اگر قرار باشد کار روزنامه نگاری مانند گذشته و بدون کسب مهارت و آموزش و اطلاعات کافی در امر کار روزنامه نگاری انجام شود .
مسلماً روزنامه دوران ترقی را طی نمی کند و ممکن است به عنوان یک حرفه روزنامه نگاری از میدان مشاغل خارج شود .
بنابراین باید با پیشرفت تکنولوژی در زمینه های مختلف کار روزنامه نگاری هم با پیشرفت علم مراحل رشد و ترقی خود را طی کند تا بتواند با کسب مهارتها و کاربرد آن در امر روزنامه نگاری باعث پیشرفت روزنامه شود .
تا بتواند خوانندگان بیشتری را به خود جلب کند .
زیرا با پیشرفت تکنولوژی سطح توقعات مردم نیز بیشتر شده است و نیازمند دریافت اطلاعات مفید و جامع از سراسر جهان می باشند .
بنابراین باید روزنامه نگاران مهارتها و آموزشهای لازم را همه ساله بیاموزند تا با تحولاتی که در جهان انجام می گیرد این تغییرات را در روزنامه خود نیز انجام دهند و خود باعث شوند تا تحولاتی در مطبوعات و چاپ و انتشار روزنامه بوجود آورنده تا بتوانند سرعت انتقال اطلاعات را در دنیای امروز افزایش دهند .
نگاهی به زمینه های مختلف کار در این حرفه انتشار روزنامه یا هر نشریه دیگری حاصل همکاری و تلاش و هماهنگی بخشهای مختلف می باشد .
که افراد مختلف با تخصص های ویژه ای که آموخته اند در این بخشها مشغول انجام وظیفه می باشند در اینجا به تعدادی از افراد که در بخشهای مختلف مشغول کار می باشند اشاره کرده و در مورد وظایف هر یک به طور مختصر اشاره می شود : 1- مدیر مسئول : او فردی است که مسئولیت چاپ و انتشار روزنامه را به عهده دارد و تمام بخشهای مختلف روزنامه زیر نظر او مشغول انجام وظیفه می باشند .
مدیر مسئول باید در یکی از رشته های علوم انسانی یا فنی دارای مدرک تحصیلی بالاتر از لیسانس باشد .
2- سردبیر : تنظیم نهایی صفحات روزنامه ، ایجاد هماهنگی میان مطالب و عکسها و آگهی های تبلیغاتی از وظایف سردبیر است .
می توان قبول کرد که قسمت سردبیری در هر روزنامه نقش اصلی و اساسی را بر عهده دارد زیرا شیوه ی عرضه مطالب ، انتخاب عنوانها ، چاپ عکسها ، در جذب خواننده نقش اصلی و اساسی را دارد و سردبیر می تواند با هنرمندی خود در چاپ مطالب در روزنامه تعداد خوانندگان روزنامه را بالا ببرد .
3- هیات تحریریه : تهی و تنظیم و نگارش مطالب روزنامه که مرحله ی اصلی کار هر روزنامه است بر عهده ی هیات تحریریه است .
ساختار هیات تحریریه عبارت است از: سردبیر ، واحد اخبار داخلی ، واحد اخبار خارجی ، اطلاعات عمومی ، بخش فرهنگی ، گزارشهای مهم روز ، خبرهای ورزشی ، عکاسی و ...
هر کدام از کسانی که در این بخشها کار می کنند دارای تحصیلات و تخصص های مربوطه می باشند تا بتوانند کارهای خود را به خوبی انجام بدهند .
به طور کلی می توان گفت قلب هر روزنامه ،هیات تحریریه می باشد که در انتشار روزنامه نقش حیاتی و سرنوشت سازی دارد .
4- خبرنگاران و گزارش گران : خبر نگاری در حرفه روزنامه نگاری جایگاه خاصی دارد .
خبرنگاران و گزارش گران کسانی هستند که به دنبال کسب اطلاعات و اخبار جدید و گزارشهای مفصل از رویداد های داخل و خارج کشور هستند هرجا رویداد قابل توجهی اتفاق بیفتد آنها در آنجا حضور دارند و گزارش تمام وقایع را به هیات تحریریه ارسال می دادند .
داشتن تحصیلات دانشگاهی ، توانایی جسمی و روانی ، داشتن روحیه کنجکاوی ، دقت ، داشتن سرعت عمل در نوشتن و یاد داشت برداری ، صبر و حوصله ، از مهم ترین ویژگی های مورد نیاز برای حرفه خبر نگاری می باشد .
آنچه باید در کلیه بخشهای روزنامه مورد توجه قرار گیرد اطمینان از درستی مطالب است .
خبر نگار باید تمام رویدادها را همان طور که اتفاق افتاده است به اطلاع خوانندگان خود برساند .
انتظار خبر نادرست و اشتباه باعث می شود خوانندگان از روزنامه مورد علاقه خود دست بردارند و این باعث ورشکستگی و تعطیل روزنامه می شود .
مصاحبه با یکی از خبرنگاران : مطلبی را که در زیر می خوانید مصاحبه بایک خبرنگار حرفه ای می باشد که نکات قابل توجهی را درباره ی حرفه ی روزنامه نگاری بیان می دارد .
بنا به درخواست ذکر نام خود شخص و روزنامه معذور می باشم .
شغل و سمت شما چیست ؟
دبیر سرویس خارجی روزنامه ...
درباره ی سابقه و مسئولیت خود توضیح دهید ؟
حدود 18 سال است که به این حرفه اشتغال دارم .
کلیه اخبار خارجی که برای روزنامه تهیه می شود برای تنظیم و کنترل به من داده می شود و پس از تایید نهایی از جانب بنده 5 برای چاپ به چاپخانه ارسال می شود .
چگونه می شود وارد این حرفه و شغل شد ؟
پس از کسب تحصیلات دانشگاهی در کار مطبوعات و روزنامه نگاری با رعایت مقررات اداری و استخدامی وارد این حرفه شد و پس از یک کسب تجربیات می توان به مرحله دبیری سرویس خبر رسید .
البته تحصیلات باید بالاتر از دیپلم باشد تا بتوان استخدام شد .
و باید در یکی از زبانهای خارجی } انگلیسی ، عربی ، فرانسه ، آلمانی{ آشنایی کامل داشت چه اطلاعات دیگری از این حرفه مورد نیاز است ؟
فردی که وارد حرفه روزنامه نگاری می شود باید از گردش کار روزنامه اطلاعات کافی داشته باشد و تجربه عملی را در این زمینه کسب کرده باشد و به کار ترجمه نوشته های خارجی آشنایی داشته باشد .
نیازجامعه به این شغل چقدر است ؟
با توجه به جایگاه مطبوعات به خصوص روزنامه و افزایش خوانندگان روزنامه تصور می کنم جامعه ی ما هر سال نیازمند روزنامه نگارانی پویا می باشد .
و چون جامعه ما به طرف سازندگی و استقلال پیش می رود و رو به توسعه می باشد نیاز به حرفه روزنامه نگاری مانند بسیاری از حرفه ها افزایش می یابد .
چه گروهی می توانند این شغل را انتخاب کنند و در این زمینه موفق باشند ؟
کسانی که در دروس علوم انسانی بسیار قوی باشند و از نظر گفتاری و شنوایی و سلامتی اعضای بدن وضعیت مناسبی داشته باشند می توانند این شغل را انتخاب کنند و حتماً هم موفق می شوند .
فعالیتهای فیزیکی ،ذهنی در این شغل چگونه است ؟
فعالیت در برخی از زمینه های شغلی در محیط بسته و محدود انجام می شود .
فقط زمان گزارش گری است که کار در خارج از محیط روزنامه انجام می گیرد تا گزارش تهیه شود .
فعالیت فکری در این حرفه بسیار گسترده است بنابراین فرد باید از جهت فعالیت زبان ،دهان ، چشم بسیار قوی باشد .
و نیز باید فرد از جهت سرت ، خلاقیت ، ابتکار ، قدرت فهم ، درک و تجزیه و تحلیل مطالب در سطح با این باشد .
برای انتخاب شغل روزنامه نگاری در چه رشته ای بایدتحصیل کرد ؟
در رشته های ارتباطات ، روزنامه نگاری ، علوم سیاسی ، هنر و علوم اجتماعی چه دوره های کارآموزیی برای شاغلان در این حرفه ضروری است ؟
دوره هایی باری کار با ماشین ها و تجهیزات الکترونیکی موردنیاز می باشد .
و نیز باید در شیوه های خبر نویسی ، روشهای مصاحبه ، مدیریت اخبار ، تخصص هایی داشته باشند .
محل کار افراد شاغل در روزنامه نگاری کجاست ؟
محل کار این افراد بیشتر روابط عمومی ادارات ، نهادها وارگانهای دولتی و موسسات تبلیغاتی و مطبوعاتی ، روزنامه ها ، نشریات ، مجلات ، صدا و سیما می باشد .
کدام سازمان بر تشکیلات این حرفه نظارت دارد ؟
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دادگاه مطبوعات بر تشکیلات این شغل نظارت می کنند .
شرایط ارتقاء در این شغل چگونه است ؟
ارتقاء شخص به دو عامل بستگی دارد : 1- ادامه تحصیلات در سطح بالاتر 2-کسب تجربه عملی مفید شرایط حقوقی چگونه است ؟
با مدرک دیپلم یا بالاتر همانند حقوق کارمندان در سایر مشاغل دولتی است .
ولی چون دامنه فعالیت این شغل بسیار گسترده است در قبال تهیه مطالب و تهیه گزارشها مبالغی به عنوان حق التحریر در نظر گرفته و به حقوق ثابت اضافه می شود.
در پایان تحقیق و تهیه گزارش از شغل روزنامه نگاری مراحل مختلف روزنامه نگاری را به صورت مصور ضمیه گزارش خود نمموده و به کلاس ارائه می نمایم .
« مراحل مختلف روزنامه نگاری » « مراحل مختلف روزنامه نگاری » عنوان تحقیق : شغل روزنامه نگاری نام درس : برنامه ریزی نام دبیر : خانم عزیزی کلاس : 101 نام دبیرستان : سماء شماره 3 منطقه 2 تهران منبع و مأخذ جمع آوری مطالب : یکی از نشریات روز تهران تهیه و تنظیم : غزال صلاحی سال تحصیلی : 84-83 فهرست مطالب عنوان صفحه روزنامه نگاری دیروز و روزنامه نگاری امروز 1 مهارتهای حرفه ای روزنامه نگاری 3 نگاهی به زمینه ها مختلف کار در این حرفه 5 مصاحبه با یکی از خبرنگاران 8 مراحل مختلف روزنامه نگاری 12 راهنما به نام خدا پیشگفتار تنوع و گسترش روز افزون رشته های تحصیلی و شغلی ما ضرورت راهنمایی و مشاوره شغلی و حرفه ای را بیش از پیش ایجاب نموده است .
این نیاز محدود به دوره خاصی نمی گردد و راهنمایی شغلی و حرفه ای از ابتدایی تا دانشگاه باید تداوم داشته باشد .
راهنمایی شغلی و حرفه ای علاوه بر افزایش دانش بازار کار ، موجب ایجاد انگیزه و هدف در دانش آموزان برای ادامه تحصیل می گردد ، دانش آموزان با شواهد و دلایلی که در زمینه انتخاب شغل جمع آوری می کنند ، تشویق می شوند تا در زمینه کسب مهارتها و شرایط لازم برای آینده شغلی خود ، پیش بینی و برنامه ریزی مناسب داشته باشند .
هدایت و راهنمایی شغلی در مدارس ، نیاز به برنامه ریزی جامع ، سازماندهی و منابع متنوع اطلاع رسانی دارد و مستلزم همکاری های درون سازمان می باشد .
درس برنامه ریزی با توجه به ویژگی های سنی و روان شناختی دانش آموزان سال اول دبیرستان پی ریزی شده و به عنوان واحد درسی در برنامه هفتگی گنجانده شده است ، که دانش آموزان می توانند با تحقیقاتی که انجام می دهند شغل آینده خود را پی ریزی بنمایند .
بنابراین لازم است از راهنماییهای صادقانه و بی دریغ دبیر این واحد درسی خانم عزیزی صمیمانه سپاسگذاری نموده و توفیق روز افزون نامبرده را از خداوند سبحان آرزومندم .
غزال صلاحی پاییز 83 مقدمه : بسیاری از دانشمندان قرن بیستم را قرن انفجار اطلاعات معرفی کرده اند ؛ بدین معنا که انتشار و جا به جایی اطلاعات در آن بسیار بیشتر از قرون دیگر است .
در امر جابه جایی اطلاعات بسیاری از رسانه های خبری از جمله رادیو ، تلویزیون ، روزنامه ، بیشترین نقشها را دارند .
در میان رسانه های خبری ، یکی از این رسانه ها که دچار تحولات و تغییرات جدی شده روزنامه و حرفه مربوط به آن روزنامه نگاری می باشد .
روزنامه نگاری به عنوان یک شغل در قرن بیستم با آنچه در گذشته وجود داشت به کلی فرق کرده است .
روزنامه در قرنهای هجدهم و نوزدهم ابتدا بوسیله کسانی که ذوق ادبی داشتند به وجود آمد ، هنوز هم در برخی از کشورها روزنامه نگاران همان نویسندگان ادبی هستند .
پیشرفت سریع علوم مختلف و تکنولوژی و افزایش توقعات و انتظارات خوانندگان نشریات مختلف سبب شد تا از ابتدای قرن بیستم تحولات سریعی در مطبوعات و چاپ انتشار روزنامه بوجود آید .
این موضوع موجب شد تا آموزشهای رسمی برای تربیت روزنامه نگاران حرفه ای پدید آید .
و کشورهای مختلف جهان با توجه به سرعت انتقال اطلاعات در دنیای امروز می کوشند تا در جهت آموزش حرفه ای روزنامه نگاری سرمایه گذاری کنند و به این حرفه جنبه ی تخصصی تری بدهند .
بنابراین می توان روزنامه نگاری را حرفه ای جدّی و پرجاذبه و شغلی تمام وقت و ارزشمند دانست که امروزه جایگاه بلند اجتماعی دارد و تلاشی هنری - فنی محسوب می شود .
ردیفشاخصشرح1عنوان شغلروزنامه نگاری2تعریف و شناسایی شغلشاغلین این شغل پس از گذراندن تحصیلات دانشگاهی به استخدام موسسه روزنامه در می آیند فردی که مسئولیت روزنامه نگاری را قبول می کند باید حتماً به یکی از زبانهای خارجی آشنایی کامل داشته باشد تا بتواند کار ترجمه نوشته های خارجی را به زبان فارسی یا بالعکس انجام دهد .3اهمیت و ضرورت شغلیکی از رسانه هایی است که اطلاعات را در اختیار مردم می گذارد و در هر نقطه ای هر رویدادی که رخ داده باشد گزارش تهیه و در اختیار خوانندگان خود قرار می دهد .
تنوع کار در روزنامه نگاری بیشتر است .4شرح وظایف و مسئولیتهای اصلی شغلانتشار روزنامه حاصل کار یک گروه می باشد که در بخشهای مختلف با هم کار می کنند که هر فردی مسئولیتی رابه عهده دارد مانند : 1-سردبیر که تنظیم نهایی صفحات روزنامه را به عهده دارد .
2- هیات تحریریه که تهیه و تنظیم و نگارش مطالب روزنامه رابه عهده دارد .
3- مدیر مسئول که مسئولیت چاپ و انتشار روزنامه را به عهده دارد.
4- خبر نگاران که کار تهیه گزارش و گزارش نویسی را انجام میدهند .5خصوصیات جسمانی و توانمندیهای ذهنی و روانی مورد نیاز برای احراز شغلداشتن روحیه کنجکاوی دقت و مشاهده عمیق .
داشتن سرعت عمل در نوشتن - داشتن صبر و حوصله - قدرت فهم و درک و تجزیه وتحلیل اطلاعات در سطح بالا- فعالیت زبان ، دهان ، گوش ، چشم نسبتاً زیاد باشد .
به طور کلی از نظر گفتاری ، شنوایی، و سلامتی اعضای بدن وضعیت مناسبی داشته باشد .6مدارک تحصیلی لازم برای احراز شغلهر فردی می تواند با مدرک تحصیلی بالاتر از دیپلم در این موسسه استخدام شود و پس از کسب تجربه عملی کافی و ادامه تحصیلات در سطوح بالاتر ارتقا شغلی را داشته باشد .7شرایط ورود و استخدام1- داشتن تحصیلات دانشگاهی .
2- داشتن سلامتی کامل جسمی و ذهنی و روانی 3- آشنایی کامل به یکی از زبانهای خارجی 4- داشتن روحیه کنجکاوی 5- داشتن سرعت عمل در نوشتن و یادداشت برداری8مهارتها ، تجارب و دوره های آموزشی ویژهبعلت پیشرفت تکنولوژی و جهت همگام شدن با جهان ارتباطات باید افراد دوره هایی را برای کار با ماشین ها و تجهیزات الکترونیکی از قبیل کامپیوتر را بیاموزند .
و نیز دوره های تخصصی خبر نویسی و روشهای مصاحبه و جمع آوری خبر را بگذارنند .9شرایط محیط کار و محلهای استخدام و اشتغالشرایط فیزیکی این شغل همواره در محیط بسته می باشد فقط در موارد جمع آوری خبر است که در فضای باز انجام می شود ، باید محیط کار کاملاً آرام باشد .10آینده شغلیدر این شغل می توان ارتقا یافت و به درجات بالاتر در روزنامه رسید.
و نیز بهتر می توان به این شغل با دنیای خارج ارتباط برقرار کند .11جنبه های مالی و مادیاز نظر مالی مانند سایر کارمندان دولت می باشد ولی چون دامنه فعالیت این شغل بسیار گسترده است در قبال تهیه گزارشها و تنظیم اخبار مبالغی به عنوان حق التحریر به حقوق ثابت اضافه می شود .12شرایط و مسیر ارتقاء شغلیارتقا در این شغل به 2 عامل بستگی دارد .
1- ادامه تحصیلات در سطوح بالاتر 2- کسب تجربه عملی مفید13مطلوبیتها و محدودیتهای شغلیاین شغل بدلیل تحولاتی که درامر کار روزنامه شده است .
حرفه بسیار جالبی است زیرا به راحتی با تمام نقاط و حوادث رخ داده ارتباط برقرار می کند و به راحتی تمام مطالب را در اختیار خوانندگان خود قرار می دهد .
و باید تمام مطالب را درست بیان کند ولی اشتباه در درج خبر باعث می شود که خوانندگان اعتماد خود را از دست بدهند .14توصیه ها و پیشنهادات لازم برای داوطلبان ورود به شغلحتماً به این شغل علاقه داشته باشند .
تحصیلات دانشگاهی مربوطه را داشته باشند .
برای انتخاب این شغل برای اینکه موفق شوند باید در دروس علوم انسانی بسیار قوی باشند و از نظر گفتاری و شنوایی در وضعیت مناسبی باشند .
و در برابر فعالیتهای ذهنی مقاومت داشته باشند .