بخش اول: کلیات - مقدمه ای در مورد معرفی واحد تولیدی - خط مشی و اهداف کیفیتی واحد تولیدی - اصطلاحات و تعریفات بخش دوم: سازمان واحد تولیدی - سازماندهی واحد تولیدی و بخشهای آن و نمودار سازمانی واحد تولیدی - سازماندهی امور کیفیت واحد تولیدی و نمودار سازمانی بخش کیفیت - شرح وظایف، مسئولیتها و اختیارات مسئولان و کارکنان دخیل و مؤثر بر کیفیت بویژه مسئول و کارکنان بخش کیفیت بخش سوم: مستندات نظام کیفیت - ساختار مستندات نظام کیفیت شامل نظام نامه، روش های اجرایی، دستورالعمل های کاری، مشخصات فنی و استانداردهای کارخانه ای، تقشه ها، کارتها و فرم های عملیاتی و غیره - نحوه تهیه، بررسی، تایید، تصویب، تجدیدنظر و توزیع مستندات نظام کیفیت و چگونگی کنترل آنها - حفظ و نگهداری سوابق بخش چهارم: کنترل فرآیندهای تولیدی و عملیاتی - نمودار فرآیند ها - تدارکات و انبارش مواد اولیه - فرآوری مواد اولیه و یا ساخت و مونتاژ قطعات - بسته بندی محصول نهایی - انبارش، حمل و تحویل محصول بخش پنجم: بازرسی و آزمایش مواد، قطعات و محصولات - بازرسی و آزمایش مواد اولیه - بازرشی و آزمایش حین فرآیند - بازرسی و آزمایش محصول نهایی (آزمونهای مستمر کارخانه ای، آزمونهای نمونه ای برای تصدیق بهر ساخت (lot یا Batch)، آزمونهای فرعی برای تصدیق نمونه محصول جدید) بخش ششم: شناسایی، ردیابی و وضعیت بازرسی و آزمایش مواد، قطعات و محصولات بخش هفتم: امکانات آزمایشگاهی و کنترل تجهیزات و بازرسی، آزمون و اندازه گیری (بررسی های کارکردی وکالیبراسیون) بخش هشتم: کنترل و تعیین تکلیف مواد، قطعات و محصولات نامنطبق و اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه و رسیدگی به شکایات مشتریان بخش نهم: آموزش کارکنان بخش دهم: کاربرد فنون آکاری پیوست ها, فهرست مدارک و مستندات مرتبط نظام کیفیت و سایر ضمائم ضروری بخش اول: کلیات مقدمه ای در مورد معرفی واحد تولیدی واحد تولیدی آرد ستاره به مساحت 2m7800 واقع در تهران خیابان شهید رجائی خیابان ستاره، تولید آرد خود را به ظرفیت 30 هزار تن در سال از سال 1342 شروع کرده است.
محصول در دو نوع آرد ستاره درجه 2 (درصد سبوس گیری 19 درصد) و آرد سبوس گرفته (درصد سبوس گیری 13 درصد) منطبق بر استاندارد ملی به شماره 103 و 2393 به روش والسی تولید می شود.
این واحد تولیدی به مدیریت عامل سید محمدرضا مرتضوی و داشتن نیروهای متخصص شامل خانم الهام عباسی مسئول کنترل کیفیت با مدرک مهندسی صنایع غذایی، آقای سید احمد حیدری مدیر تولید با مدرک شیمی و خانم رکسانا نادرنیا مدیر فنی با مدرک مهندسی مکانیک و تعداد 35 کارگر از حداکثر توان خود جهت تولید محصول با کیفیت مطلوب بهره می برد ماده اولیه و محصول در کلیه مراحل تولید و فرآوری کنترل شده و آزمایشات لازم برروی آنها در بخش میکروبی و شیمی انجام می شود.
این کارخانه با داشتن پروانه تأسیس و بهره برداری به شماره 4251، در تیرناه سال 1382 موفق به اخذ پروانه های ساخت محصول به شماره 17942 – آرد ستاره درجه 2 و 17943 – آرد سبوس گرفته از طرف وزارت بهداشت گردید.
بسته بندی محصول در کیسه های پلی پروپیلنی 40 کیلوگرمی انجام شده و اتیکت کارخانه شامل اطلاعاتی مانند تاریخ تولید، نام محصول، پروانه ساخت است.
گندم از طریق شرکت حمل و نقل آرد و گندم ایران از طرف اداره غله و آرد استان تهارن به کارخانه منتقل و آرد تولیدی توسط همان اداره حمل می شود.
2-1- خط مشی و اهداف کیفیتی واحد تولیدی: هدف تولید آرد با کیفیت منطبق با استاندارد ملی به شماره های 103 و 2393 و در آینده تولید آرد نول می باشد.
از طرفی با توجه به رذشد روزافزون جمعیت و افزایش تقاضا به موضوع افزایش ظرفیت تولید به موازات بهبود کیفیت و کاستن از ضایعات تولید نیز توجه شده است.
به منظور افزایش رضایت مندی کارکنان و در نهایت ارائه کار مفید و تولید بی نقص، سازمان تولیدی سعی در برآوردن نیازهای واقعی آنها دارد.
از تمام توان به کار گرفته می شود تا کلیه پرسنل در سطح خود آموزش های مداوم و پیگیر لازم را ببیند.
در نهایت مدیریت ارشد از کلیه اهداف فوق حمایت و تعهد می کند تا تمامی پرسنل آنرا درک و اجرا کنند.
3-1- اصطلاحات و تعریفات: آرد ستاره درجه 1: آرد با درجه استخراج 5/78 درصد – خاکستر بین (700/0- 581/0) آرد تاره درجه 2: آرد با درجه استخراج 81 درصد – خاکستر بین (860/0 – 701) آرد سبوس گرفته (معمولی): آرد با درجه استخراج 87 درصد – خاکستر بین (4/1-861/0) درصد کیفیت: (Quality) میزان برآورده شدن نیازمندی ها توسط مجموعه ای از ویژگیهای ذاتی (نیاز توسط استاندارد، مشتری یا خود سازمان مشخص می شود) کنترل کیفیت: Quality Control: بخشی از مدیریت کیفیت که بر برآورده کردن الزامات و یا خواسته های مربوط به کیفیت تمرکز دارد.
تضمین کیفیت: بخشی از مدیریت کیفیت که بر ایجاد اطمینان از اینکه الزامات و خواسته های مربوط به کیفیت برآورده خواهد شد تمرکز دارد.
خط مشی کیفیت: مقاصد و جهت گیری سازمان در رابطه با کیفیت که رسماً توسط مدیریت اعلام شده باشد.
نظام نامه کیفیت: مدرکی که در آن خطی مشی کیفیت سازمان تعیین و سیستم کیفیت آن تشریح گردد.
نقاط کنترلی (Control Point): نقاطی در فرایند تولید که در آ“ بازرسی و کنترل محصول صورت می گیرد.
فرایند (Process): مجموعه ای از فعالیت حهای هم کنش مرتبط به هم که داده ها را به ستاده ها تبدیل می کند.
محصول (Product): ماحصل یک فرایند.
کالیبراسیون (calibration): تعیین میزان خطای تجهیزات براساس حدود بحرانی از طریق مقایسه با یک دستگاه مرجع.
اقدام اصلاحی: اقدامی در جهت حذف عدم انطباق تشخیص داده شده تعمیر: اقدامی که در مورد یک محصول نامنطبق باید انجام گیرد تا برای کاربرد مورد نظر قابل قبول باشد.
بازکاری: ادقامی که در مورد یک محصول نامنطبق باید انجام گیرد تا با الزامات و یا خواسته ها انطباق یابد.
اجازه ارفاقی: اجازه استفاده و یا ترخیص محصولی که با الزامات و یا خواسته های مشخص شده انطباق ندارد.
اسقاط: ادقامی که در مورد یک محصول نامنطبق انجام می گیرد تا مانع استفاده از آن در کاربرد مورد نظر اصلی گردد.
بخش دوم: سازمان واحد تولیدی 2-1: سازماندهی واحد تولیدی و بخشهای آن و نمودار سازمانی واحد تولیدی و بخش کیفیت هدف: نعریف ساختار سازمانی و ترسیم آن چارت سازمانی این واحد شامل: - مدیریت عامل و جانشین تعریف شده - مدیر کنترل کیفی و زیرشاخه مربوطه - مدیر تولید و پرسنل مؤثر به تولید - مدیر واحد اداری و مالی و زیرشاخه مربوطه - مدیر برنامه ریزی و تدارکات - مسئول کامپیوتر 2-2: جایگاه کنترل کیفیت در سازمان استقلال از تولید هم تراز بودن با تولید نمودار سازمانی بخش کیفیت در خود چارت سازمانی واحد تولیدی گنجانده شده است.
2-3: شرح وظایف، مسئولیت ها و اختیارات مسئولان و کارکنان دخیل و مؤثر بر کیفیت به ویژه مسئول و کارکنان بخش کیفیت: 2-3-1: مدیر عامل اعتبار دادن به اهداف خط مشی تولید انتخاب پرسنل باتجربه و متخصص بررسی گزارشات واصله از واحد Q.C به منظور کنترل انجام درست فرایند همکاری تنگاتنگ با مسئول Q.C در جهت اجرای استاندارد کنترل و نظارت بر ظرفیت تولید تعیین سیاست های سازمان و نظارت بر اجرای مقررات و ضوابط کاری نظارت بر هموخانی تولیدات با استانداردها و ضوابط قانونی همکاری با واحدهای Q.C جهت تعیین تکلیف محصول نامنطبق ایجاد هماهنگی با دوایر دولتی و رسیدگی به امور مالی 2-3-1: مسئول Q.C: وظایف آزمایش ماده اولیه ارسالی به کارخانه جهت اطمینان از صحت آن عدم پذیرش ماده اولیه نامنطبق با استاندارد شماره 104 عدم ارسال محصول تولیدی نامنطبق با استاندارد شماره 103 و 2393 انجام آزمونهای کنترل کیفی محصول و حین فرآوری و بررسی نتایج انجام آزمونهای کنترل کیفی محصول و حین فرآوری و بررسی نتایج آگاه ساختن مدیر عامل از نتایج آزمون از طریق ارسال گزارشات روزانه، هفتگی و ماهانه کنترل پروسه تولید و شناسایی نقاط بحران و اعمال فرایندهای کنترلی به منظور کاستن از ضایعات تولید همکاری با مدیر تولید جهت تعیین تکلیف برای محصول نامنطبق اختیارات مسئول کنترل کیفیت: اختیار توقف خط تولید اختیار خارج نمودن محصول نامنطبق از خط اختیار اعلام نمودن محصول به عنوان ضایعات و جلوگیری از ارسال آن 3-3-2: مدیر تولید: کنترل فرایندهای تولیدی شناخت نقاط بحران در پروسه تولید و اعمال کنترل در آنها ایجاد تغییرات مطلوب و مناسب در فرایند تولید در صورت عدم انطباق محصول با استاندارد ملی همکاری لازم با واحد کنترل کیفی (Q.C) تعیین تکلیف برای محصول نامنطبق تولیدی آگاه ساختن مدیرعامل یا مدیر کارخانه از وضعیت 4-3-2: مدیر کارخانه انجام وظایف مدیرعامل در صورت عدم حضور ابلاغ دستورات مدیرعامل به کلیه واحدها همکاری با واحد Q.C انجام وظایف بخش مالی و اداری 5-3-2: مدیر برنامه ریزی و تدارکات: همکاری با مدیر کارخانه جهت اعلام نیاز دریافت ماده اولیه و حواله خورج محصول ایجاد هماهنگی های لازم جهت خرید و انجام آن فصل سوم: مستندات نظام کیفیت 1-3- ساختار مستندات نظام کیفیت شامل نظام نامه، روشهای اجرایی، دستورالعمل های کاری، مشخصات فنی و استانداردهای کارخانه ای، نقشه ها، کارتها و فرم های عملیاتی و غیره.
فهرست چند نمونه از روشهای اجرایی سازمان روش اجرایی کاربرد فنون آماری روش اجرایی کنترل اقلام نامنطبق روش اجرایی اقدام اصلاحی روش اجرایی ادقام پیشگیرانه روش اجرایی کنترل تجهیزات و بازرسی و آزمون و اندازه گیری (بررسی های کارکردی و کالیبراسیون) روش اجرایی شناسایی، ردیابی و وضعیت بازرسی و آزمایش محصول روش اجرایی کاربرد فنون آماری: واحد Q.C به همراه آزمایشگاه ضمن شناسایی نوع فعالیت هایی که این فنون در آنها کاربرد دارند نسبت به جمع آویر اطلاعات و داده های اطلاعاتی و سپس تهیه برگه ثبت داده ها، هیستوگرام، نمودار (پارتو، علت و معلول، تمرکز نقص، پراکندگی و یا کنترل) بسته به نوع نیاز و نوع بررسی اقدام می کند.
مدیر کنترل کیفی با ارزیابی و بازنگری آنها در صورت مشاهده عدم تطابق، دستور توقف تولید و رفع عیب و پیگیری آن را می دهد.
در این راستا با توجه به نیاز و در صورت لزوم فنون آماری توسط واحد Q.C از طریق برنامه ریزی های مستمر توسعه می یابند.
روش اجرایی کنترل اقلام نامنطبق: وضعیت محصول از نظر بازرسی و آزمون به طرق مناسب مشخص می شود به طوری که انطباق یا عدم انطباق محصول با توجه به بازرسی ها و آزمون های انجام گرفته مشخص شود.
کنترل محصول نامنطبق شامل مراحل زیر است: 1- شناسایی: شناساسی محصول نامنطبق در کنترل محصول ورودی، حین فرایند و نهایی صورت می پذیرد.
این مرحله توسط آزمایشگاه Q.C پس از انجام آزمایشات لازم تشخیص داده می شود.
جداسازی: به منظور پیش گیری از استفاده ناخواسته محصول نامنطبق شناسایی شده، روشی برای جداسازی آن توسط واحد Q.C و با همکاری مدیرعامل انتخاب و توسط واحد اجرایی اجرا می شود.
(مهر محصول نامنطبق) تعیین تکلیف: نحوه برخورد با عدم انطباق دیده شده باید مشخص شود که شامل موارد زیر است وباتوجه به اصلاح نوعی عدم انطباق و نوع تعیین تکلیف توسط واحد Q.C و مدیرعامل کارخانه اقدام لازم انجام می شود.
اجازه ارفاقی اسقاط 4- بازرسی مجدد: برای حصول اطمینان از برآورده شدن نیازمندی ها توسط محصول نامنطبق و اثربخشی اصلاح، محصول اصلاح شده توسط واحد Q.C و مدیر تولید کنترل و بازرسی مجدد می شود.
روش اجرایی کنترل تجهیزات و بازرسی، آزمون و اندازه گیری (بررسی های کارکردی و کالیبراسیون) تمامی تجهیزات بازرسی، اندازه گیری و آزمون که بر کیفیت محصول تأثیر می گذارد، توسط واحد Q.C مشخص شده و در فواصل زمانی از پیش تعیین شده از طریق شرکتهای کالیبره کننده مورد تأیید اداره استاندارد کالیبره و تنظیم می شوند.
درنتیجه کالیبره کردن تجهیزات بازرسی – اندازه گیری، جزئیات مربوط به نوع تجهیزات، مکان، دفعات بررسی، روش بررسی و معیارهای پذیرش تعیین می شود.
برروی تجهیزات کالیبر شده برچسب ارائه شده توسط شرکت کالیبره کننده که حاوی اطلاعاتی مثل تاریخ انجام کالیبر – تاریخ انقضا، شماره گواهی، کد دستگاه و نام شرکت کالیبره کننده زده می شود.
در صورت خروج تجهیزات از وضعیت کالیبر، این موضوع به اطلاع مدیریت رسیده و هماهنگی های لازم جهت مطلع کردن شرکت کالیبره کننده و اتخاذ تدابیر لازم انجام می شود.
روش اجرایی رسیدگی به شکایات مشتریان با هدف پاسخگویی و جلب رضایت مشتریان، واحد رسیدگی به شکایات تشکیل شده است.
در صورت وجود هرگونه شکاایت، این واحد مدیریت را مطلع کرده و واحد Q.C جهت بررسی و تشخیص نقص به محل اعزام می شود و نظر کارشناسی خود را پس از انجام نمونه برداری و ارزیابی و بررسی به مدیریت اعلام و با همکاری واحد Q.C و مدیریت، نسبت به رفع مشکل اقدام می شود.
تدوین و تنظیم مشخصات فنی و استانداردهای کارخانه ای مشخصه های کیفی باید با مشخصات مندرج در استاندارد ملی به شماره 103 و 2393 همخوانی داشته باشد.
از طرفی به منظور کوچکتر نمودن بازده معیار پذیرش، استاندارد کارخانه ای به شرح زیر تدوین گردیده است: لازم به ذکر است که نقشه ها و فرمهای عملیاتی ضمیمه نظام نامه شده اند.
2-4- تدارکات و انبارش مواد اولیه: هدف: گرفتن مواد اولیه مناسب و مهیا کردن شرایط لازم جهت نگهداری صحیح آن جهت فرآوری.
دامنه کاربرد: برای ماده اولیه و تجهیزات تولید، فرآوری مواد اولیه و پروسه تولید.
سیستم بسته بندی – سیستم انبارش حمل و تحویل محصولی مسئولیت: کارشناس Q.C پس از انجام آزمایشات لازم روی گندم، صلاحیت یا عدم صلاحیت ورود آنرا به سیلو تعیین کرده و از طرف دیگر کنترل های لازم جهت نگهداری گندم در سیلو به مدت لازم را با همکاری مدیر تولید اعمال می کند.
3-4- فرآوری ماده اولیه و یا ساخت و مونتاژ قطعات: هدف: به جریان انداختن مناسب ماده اولیه به جهت تولید آرد با کیفیت منطبق بر استانداردهای ملی ذکر شده دامنه کاربرد: جخت گندم مسئولیت: بر عهده مدیر تولید و کارکنان مؤثر بر بخش تولید و مدیر کنترل کیفی می باشد.
ابتدا به منظور دریافت مواد اولیه مناسب و با کیفیت منطبق بر استاندارد ملی شماره 104، تست های لازم روی گندم انجام می شود و پس از اطمینان از دارا بودن صلاحیت، گندم به سمت سیلو می رود و از آنجا به بخش پیش بوجاری شامل شن گیر، آهنربا و سیپس پوست گیر می رود.
بعد به بخش بوجاری ثانویه رفته و جهت حذف سیاهدانه به سیاه دانه گیر می رود.
گندم بعد از این مرحله وارد دستگاه نم زن تمام اتوماتیک می رود و در آنجا رطوبت و دمای گندم در هر لحظه مشخص می شود و با توجه به تنظیم رطوبت برروی رقم تعیین شده از طرف کارخانه (مطابق با استاندارد) نم لازم جهت رساندن رطوبت به رطوبت ذکر شده اضافه می شود.
بعد از این مرحله گندم به بخش سیلوی خواب رفته تا بسته به نوع و واریته گندم، رطوبت بین پوسته و اندوسپرم به طور یکسان توزیع گردد.
بعد به منظور فرایند والس به بخش بوجاری قبل از والس و سپس والس رفته و بعد به سالن الکر رفته و ماحصل از طریق لوله هایی به مارپیچ آرد ریخته تا در آنجا با تنظیم لوله های منتهی به مارپیچ، نوع آرد در 2 مارپیچ تعیین شده به گونه ای که از اختلاط دو مارپیچ مرتبط با هم آرد ستاره درجه 2 و از مارپیچ دیگر آرد سبوس گرفته تهیه می شود (بخش فرموله کردن) سپس آرد به کندوی آرد رفته و بعد در بخش کیسه گیری و دوخت، بسته بندی شده و در انبار جهت عرضه نگهداری می شود.
4-4- بسته بندی محصول نهایی: - هدف: حفاظت ماده بسته بندی (کیسه PP) از محصول تولیدی در برابر صدمات فیزیکی، شیمیایی یا میکروبی.
دامنه کار: ماده بسته بندی (کیسه PP) جهت بسته بندی ئو نوع آرد استفاده می شود.
مسئولیت: نوع و جنس کیسه قبلاً توسط کارشناسان اداره استاندارد و از روی استانداردهای لازم قبلاً تعیین شده است بنابراین تقاضای خرید کیسه های با ویژگی هایی منطبق با استاندارد به مدیرعامل داده شده است بنابراین تقاضای خرید کیسه های با ویژگی هایی منطبق با استاندارد به مدیر عامل داده می شود و بعد از موافقت ایشان به مسئول تدارکات و از آنجا به مسئول خرید داده می شود.
در هنگام دریافت، نظارت های لازم جهت انطباق خواسته با کالا انجام می شود.
همچنین در بخش انبار نگهداری کیسه ها کنترل های لازم اعمال می شود تا کیسه ها احیاناً در اثر رطوبت آلوده به کپک یا میکروب نشوند.
5-3- انبارش، حمل و تحویل محصول: هدف: ایجاد شرایط بهینه جهت نگهداری صحیح و مطلوب محصول بسته بندی شده به منظور جلوگیری از پایین آمدن کیفیت محصول (خدمات فیزیکوشیمیایی) و یا آلوده شدن به هرگونه آلودگی میکروبی یا کپک مخمری.
دامنه کاربرد: جهت نگهداری محصول بسته بندی شده (آرد ستاره درجه 2 و سبوس گرفته) مسئولیت: با همکاری مسئول کنترل کیفیت (Q.C) و مدیر تولید و از سوی مدیریت عامل تصمیماتی اتخاذ شده که به انبارش صحیح محصول کمک می کند.
مف انبار به دلیل اهمیت آرد به عنوان محصول جاذب الرطوبه، سیمان شده است.
دیواره ها کاملاً پوشیده از سیمان و از نظر هرگونه خلل و فرج بزرگ که روزنه مناسبی برای ورود حیوانات خانگی به ویژه موش هستند درزبندی شده و در دفعات زمانی لازم بازرسی و کنترل می شود.
درون انبار پالت های فلزی وجود دارد که کیسه های آرد بطور منظم روی پالت چیده می شوند.
انبار مجهز به دماسنج است تا بتوان دمای نسبی محیط نگهداری محصول بسته بندی شده را تشخیص و کنترل کرد.
هواکش هایی در سقف انبار تعبیهع شده که از ساکن ماندن هوای انبار جلوگیری می کند، یا در صورت بالا بودن دما در تابستان با ایجاد سیرکولاسیون هوا، دما را به دمای مطلوب می رسانند.
حمل آرد از طریق کامپیونهای شرکت حمل و نقل آرد و گندم ایران انجام می شود که مجهز به روکش مقاوم به رطوبت (جهت حمل و نقل با نزولات جوی) هستند.
تحویل محصول از درب کارخانه صورت می گیرد.
بخش پنجم: بازرسی و آزمایش مواد، قطعات و محصولات 1-5: بازرسی و آزمایش مواد اولیه هدف: کنترل دقیق ماده اولیه به منظور تولید محصول با کیفیت و منطبق با استاندارد ملی به شماره 103 و 2393.
شعار اصلی تولید محصول مناسب از ماده اولیه با کیفیت است.
دامه کاربرد: برروی کلیه محموله های ارسالی به کارخانه آزمایش می شود.
مسئولیت: بر عهده مسئول Q.C (بخش آزمایشگاه) می باشد.
از گندم ارسالی به کارخانه در ابتدا توسط بامبوی مخصوص نمونه برداری می شود.
نمونه جهت انجام آزمایشات لازم به آزمایشگاه Q.C فرستاده می شود تا از صحت محموله ارسالی مطمئن شویم.
لزوماً خصوصیات گندم ورودی باید منطبق بر استاندارد ملی شماره 104 باشد.
فهرست آزمایشات انجام شده برروی گندم ورودی (مطابق با استاندارد ملی شماره 104 (ویژگی گندم)) 1-1-5: آزمایشات عمومی: 1) اندازه گیری رطوبت الف) روش اندازه گیری رطوبت غلات و فرآورده های آن (روش پایه)+ استاندارد شماره 2704 ب) روش اندازه گیری رطوبت غلات و فرآورده های آن (روش معمولی)+ استاندارد شماره 2705 در اکثر موارد برای اندازه گیری سریع رطوبت از دستگاه Moisture meter (Wile 55 - Digital) که برای اندازه گیری رطوبت 12 نوع غله طراحی شده است استفاده می شود.
2) اندازه گیری میزان افت گندم مطابق با استاندارد ملی شماره 3003 3) اندازه گیری وزن حجمی غلات مطابق با استاندارد ملی شماره 3106 4) عدم آلودگی به هرگونه آفت زنده – آلودگی به کپک مخمر یا باکتری 5) بررسی وجود یا عدم وجود سیاهک یا دانه سیاه زده مطابق با استاندارد ملی شماره 3004 2-1-5: آزمایشات اختصاصی: 1) اندازه گیری خاکستر گندم مطابق استاندارد ملی شماره 2706 2) اندازه گیری فیبر خام در گندم مطابق استاندارد ملی شماره 3105 3) اندازه گیری اسیدیته چربی گندم مطابق با استاندارد ملی شماره 338 4) اندازه گیری ضریب ته نشینی (زلنی) گندم مطابق با استانداردهای ملی شماره 3681 5) اندازه گیری چربی گندم مطابق استاندارد ملی شماره 2862 6) اندازه گیری Pr گندم مطابق استاندارد ملی شماره 2863 2-5: بازرسی و آزمایش حین فرایند هدف: کنترل و بازرسی حین فرایند دامنه کاربرد: جهت بازرسی گندم پشت والس و مارپیچ های دو نوع آرد به کار برده می شود.
مسئولیت: مسئولیت بازرسی و آزمایش بر عهده مسئول کنترل کیفیت و کارگران بخش تولید می باشد.
از گندم پشت والس در ساعات مختلف تولید نمونه برداری می شود و ناخالصی کل، افت (مفید و غیرمفید) و رطوبت گرفته می شود.
به منظور کنترل حین فرایند، عملکرد بخش بوجاری بررسی و نظارت می شود.
در بخش انبار خواب گندم رطوبت و زمان کنترل می شود.
ماحصل کلیه والس ها، فاصله بین والس ها و سرعت والس ها به منظور اطمینان از صحت انجام کار آنها کنترل می شود.
جهت اطلاع از پارگی یا عدم پارگی الک ها، برروی نمونه های لوله هایی که به مارپیچ ریخته می شوند آزمایش دانه بندی انجام می شود.
از نمونه مارپیچ ها نمونه برداری می شود و آزمون رطوبت، خاکستر و دانه بندی انجام می شود.
برروی چگونگی دوخت و نحوه بسته بندی و اتیکت گذاری درست برروی کیسه کنترل چشمی اعمال می شود.
همچنین وزن کیسه های آرد با باسکول کنترل می شود.
3-5- بازرسی و آزمایش محصول نهایی: هدف: انجام آزمونهای فیزیکوشیمایی و میکروبی به منظور اطمینان از انطباق محصول با استانداردهای شماره 103 و 2393.
دامنه کاربرد: جهت آزمون محصول تولیدی آرد ستاره درجه 2 و سبوس گرفته مسئولیت انجام آزمون بر عهده مسئول آزمایشگاه واحد Q.C می باشد فهرست آزمایشات انجام شده برروی محصول تولیدی: 1-3-5- بخش شیمی اندازه گیری رطوبت براساس استاندارد ملی شماره 2704 و 2705 اندازه گیری خاکستر براساس استاندارد ملی شماره 2706 اندازه گیری گلوتن براساس استاندارد ملی شماره 4297 و 2861 اندازه گیری عدد لزنی براساس استانرد ملی شماره 3681 اندازه گیری چربی آرد براساس استاندارد ملی شماره 2862 اندازه گیری خاکستر نامحلول در اسید براساس استاندارد ملی شماره 37 اندازه گیری عصاره محلول در آب سرد براساس استاندارد ملی شماره2553 اندازه گیری فیبر خام براساس استاندارد ملی شماره3105 اندازه گیری فعالیت دیاستاتیک آرد براساس استاندارد ملی شماره 3104 اندازه گیری PH براساس استاندارد ملی شماره 37 اندازه گیری اسیدیته به روش kent Jones اندازه گیری پروتئین براساس استاندارد ملی شماره 2863 اندازه گیری درصد جذب آب اندازه گیری اندازه ذرات 2-3-5- میکروبی جستجو، شمارش و شناسایی clostridium-perferingnes براساس استاندارد ملی شماره 2197 جستجو، شمارش و شناسایی Bacillus-Cereuse براساس استاندارد ملی شماره 2324 شمارش کلی میکروارگانیسم یا total count براساس استاندارد ملی شماره 356 شمارش کپک مخمر براساس استاندارد ملی شماره 997 مرجع استاندارد شماره 2393 (حد مجاز آلودگی میکروبی) بخش ششم: شناسایی، ردیابی و وضعیت بازرسی و آزمایش مواد، قطعات و محصولات 1-6: شناسایی و ردیابی محصول هدف: حصول اطمینان از دارا بودن علائم شناسایی فرآورده آرد در تمام مراحل تولید (در داخل کارخانه) و ردیابی (خارج کارخانه) دامنه کاربرد: جهت شناسایی و ردیابی آرد ستاره درجه 2 و سبوس گرفته با نام تجاری ستاره مسئولیت: امور ذیل از طریق مدیرعامل به مدیر تولید و مسئول Q.C ابلاغ شده و ایشان مسئول اجرا و کنترل آنها هستند.
در بخش مارپیچ آرد، دو نوع آرد ستاره و سبوس گرفته هر یک در دو مارپیچ مشخص فرموله می شوند.
از طرفی ایندو نوع آرد از لحاظ مشاهده و مقایسه چشمی نیز از یکدیگر قابل تمیزاند (به دلیل روشن تر بودن آرد ستاره نسبت به سبوس گرفته).
در کندوی آرد، کشوهای آرد ستاره و سبوس گرفته کاملاً از هم جدا و مشخص هستند.
برروی محصول بسته بندی شده جهت شناسایی در داخل کارخانه برچسب یا اتیکت مخصوص به همان آرد زده می شود.
آردهای تولیدی تاریخ های مختلف از طریق قرائت تاریخ تولید چاپ شده روی اتیکت از همدیگر قابل تشخیص اند.
به منظور شناسایی و ردیابی محصول در خارج از کارخانه کیسه های آرد دارای اتیکت مخصوص هستند که در هنگام دوخت توسط کارگر دوخت و بسته بندی در بین دوخت و دهانه کیسه قرار می گیرد.
این اتیکت حاوی اطلاعاتی مانند نام کارخانه، آدرس و تلفن، نام تجاری محصول، نوع محصول، پروانه ساخت، تاریخ تولید و سهیمه مخصوص نانوایان می باشد.
2-6- وضعیت بازرسی و آزمایش مواد، قطعات و محصولات هدف: به کارگیری صحیح روشها و شرایط آزمایشگاهی قید شده در استانداردهای ملی به منظور پی بردن به انطباق یا عدم انطباق محصول با مشخصه کیفی مندرج در استاندارد.
دامنه کاربرد: جهت بازرسی ماده اولیه و محصول و حین فرایند.
مسئولیت: مسئولیت انجام آزمایشات و بازرسی آرد بر عهده واحد Q.C می باشد.
پس از انجام آزمایشات و بررسی لازم، محصول با عنوان منطبق یا نامنطبق ساخته شده و با اجازه خروج یا عدم خورج از کارخانه را کسب می نماید.
روشهای آزمایشی و بازرسی محصول براساس بروشورهای استاندارد ملی موجود در کارخانه می باشند.
در مواردی که محصول مردود اعلام شود اجازه خروج آن از کارخانه داده نیم شود و نسبت به انهدام محصول در شرایط آلودگی میکروبی یا کپک زدگی اقدام می شود.
بخش هفتم: امکانات آزمایشگاهی و کنترل و بازرسی، آزمون و اندازه گیری 1-7: امکانات، تجهیزات و وسایل آزمایشگاه: هدف: فراهم آمدن کامل وسایل و تجهیزات لازم جهت ارزیابی کیفی محصول، ماده اولیه و حین فرایند دامنه کاربرد: جهت انجام آزمایشات برروی انواع نمونه.
مسئولیت: لیست کلی وسایل و تجهیزات توسط واحد Q.C (مدیر کنترل کیفیت) از منابع مطمئن (اداره استاندارد، طرح تیپ کارخانجات اداره صنایع و یا اداره نظارت) تهیه می شود.
سپس بعد از تأیید مدیریت و با دستور ایشان به واحد تدارکات و برنامه ریزی (بخش خرید)، نسبت به تهیه و یا تکمیل کلیه وسایل و تجهیزات ادقام می شود.
لیست امکانات آزمایشگاهی: ترازوی آزمایشگاهی با دقت 001/0 دیجیتال ترازوی آزمایشگاهی با دقت 01/0 کوره الکترونیکی 0c 1200 با محفظه آجر نسوز آسیاب آزمایشگاهی آون داخل استیل دیجیتال از دمای محیط تا 0c300 دستگاه رطوبت سنج برابندر PH متر HANNA کلرسنج دستی HANNA اجاق کجدال دستگاه آب مقطرگیری هات پیلت الک ویبره 106، 120، 180، 255، 500 میکرون اتوکلاو 25 لیتری با کنترل فشار و دمای دیجیتال استیل انکوباتور داخل استیل دیجیتال انکوباتور تمام استیل یخچالدار دیجیتالی بن ماری لامپ u.v با قاب مربوطه جار بی هوازی (همراه با گاز پک و اندیکاتور) بمبوی نمونه ربداری دسیکاتور شیردار ظروف توزین AL کروزه چینی پنس آزمایشگاهی سیستم هضم و تقطیر کجدال بشر 100، 250، 250، 500 و cc1000 ارلن مایر 250، 500 و 1000 بالن ژوژه ته صاف 100، 250، 500 و cc1000 مزور 100، 500 و cc1000 بورت cc 25 ساده – cc500 اتوماتیک با مخزن و پوار گیره بورت گیره کوره پایه بورت با میله مربوطه گیره لوله آزمایش سری گیره هیا سیستم هضم و تقطیر ماکروکجدال همزن شیشه ای قیف شیاردار متوسط قیف معمولی شیشه ای شیشه ساعت 15 تا 20 سانت سه پایه توری آزبست دار کاغذ صافی و امن 41 یا Mn پیپت cc1، cc2، cc5 و cc10 مدرج پیپت ژوژه cc25 حجمی اسپاچول هاون چینی با دسته پرل شیشه ای شیلنگ آزمایشگاهی پتری دیش شیشه ای جای مخصوص پتری دیش لوله آزمایش متوسط 150*15 لوله آزمایش 200*2 جای مخصوص لوله آزمایش استیل جای مخصوص پی پت جهت نگهداری پی ست cc500 سیم پلاتین نازک سوزن و حلقه کشت قاشق استیل نمونه برداری سبد سیمی دکانتور cc250 سیلیکاژل بلو لام و لامل اسید 4SO2H غلیظ تیتراژ.ل نرمال اسید سولفوریک اسید Hcl غلیظ آزمایشگاهی سود خالص مرک سود تیترازول نرمال تتراکلرید کربن سولفات مس سولفات پتاسیم دی اکسید سانیوم اسید بوریک معرف متیل رد معرف متیلن بلو معرف ارتوتولوئدین جهت اندازه گیری cl آزاد معرف HANNA cl محیط کشت Plate Count Agar محیط کشت Sabiurad dextrose Agar محیط کشت Phenol red Agar Base SPS-Agar قند Manitol قرص Merck – Ringer الکل پنبه کپسول کارآمفنیکول پی ست بن ماری پروپیپت کپسول آتش نشانی 2-7- بررسی های کارکردی و کالیبراسیون هدف: انجام کالیبراسیون جهت اطمینان از صحت کار دستگاه دانه کاربرد: وسایلی از قبیل ترازوی دیجیتال 001/0، باسکول، اتوکلاو (فشار دما)، آون (دما)، انکوباتور (دما)، کوره الکتریکی (دما) مسئولیت انجام کالیبراسیون بر عهده شرکت های کالیبره کننده تأیید صلاحیت شده از طرف اداره استاندارد می باشد که با ایجاد هماهنگی هیا لازم از طرف کارخانه با رشکتهای فوق الذکر کالیبراسیون انجام می شود.
گواهی کالیبراسیون پس از انجام مراحل لازم به کارخانه ارائه می شود که کلیه دستگاههای کالیبره شده، برچسب (حاوی تاریخ انجام کالیبر و تاریخ انقضا و کد دستگاه و شماره گواهی) ارائه شده را دریافت می کنند.
گواهی های کالیبراسیون ضمیمه شده است.
بخش هشتم: کنترل و تعیین تکلیف مواد، قطعات و محصولات نامنطبق و اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه و رسیدگی به شکایات مشتریان 1-8: کنترل و تعیین تکلیف مواد، قطعات و محصولات نامنطبق: به منظور تعیین اقلام نامنطبق، محصول ابتدا توسط آزمایشگاه، بازرسی شده و پس از انجام آزمایشات شناسایی می شود.
سپس جهت جلوگیری از استفاده ناخواسته، محصول نامنطبق از طریق روش ارائه شده توسط واحد Q.C جداسازی می شود و ممهور به مهر محصول نامنطبق می گردد.
سپس با توجه به نوع عدم انطباق، تعیین تکلیف می شود که یا نیاز به اقدام اصلاحی دارد (مانند پارگی الک) یا به عنوان اسقاط (مردود در حالتی که آلودگی میکروبی یا کپک مخمری دیده شود) اعلام می شود و یا اینکه با اجازه ارفاقی از کارخانه خارج می شود.
بعد از آن برای ایجاد اطمینان از برآورده نمودن نیازمندی ها توسط محصول نامنطبق و اثربخشی اصلاح مورد کنترل و بازرسی مجدد قرار می گرد.
2-8: اقدام اصلاحی و پیشگیرانه: هدف: حذف علل عدم انطباق بالفعل (اقدام اصلاحی) و بالقوه (پیشگیرانه) مسئولیت برعهده کارکنان بخش تولید و واحد Q.C می باشد.
البته پیشنهاد این اقدامات ممکن است توسط هر یک از پرسنل داده شود.
1-2-8- مواردی از اقدام پیشگیرانه: انجام نمونه برداری های لازم از خروجی الک و کنترل دانه بندی و پی بردن به وجود پارگی تعویض توری های الک به صورت هر 6 ماه یکبار نظافت متناوب و منظم آهن گیر به جهت جلوگیری از داخل شدن هرگونه ذرات آهن احتمالی اعمال اختلاط مناسب گندم (ضعیف با قوی) جهت تولید آرد با مشخصه کیفی مطلوب کنترل و تنظیم صحیح کار نم زن اتوماتیک به جهت کنترل رطوبت و جلوگیری از آاودگی آرد به کپک یا باکتری کنترل خواب گندم در سیلوهای خواب از نظر مدت زمان نگهداری (در صورت زیاد شدن این مدت ممکن است گندم آلوده به کپک و یا باکتری شود.) کنترل مستمر گندم در سیلوها به جهت جلوگیری از آلوده شدن به آفات انباری کنترل میزان تولید متناسب با تقاضا رعایت ترتیب ارسال محصول به نحوی که محصولی که زودتر تولید شده زودتر از انبار بیرون رود.
2-2-8 مواردی از اقلام اصلاحی انجام مجدد فرایند الک در صورت وجود هرگونه پارگی.
نگهداری آرد با درصد گلوتن پایین در کندوی جداگانه و تولید آرد با کیفیت گلوتن بالاتر در کندوی مجاور و اختلاط متناسب آنها در مواردی که محصول به دلیلی (آلودگی کپک مخمر یا باکتریایی) کیفیت نامرغوب داشته باشد و از طرفی اقدام اصلاحی کارساز نباشد، محصول مردود اعلام شده و از طریق سوزاندن یا دفن به صورت زباله معدوم می شود.
3-8 رسیدگی به شکایات مشتریان: این واحد با هدف رسدگی به شکایات و جلب رضایت مشتری در واحد تولیدی تشکیل گردیده است.
در صورت وجود هرگونه شکایت این واحد مدیریت عامل را مطلع کرده و جهت بررسی و تشخیص نقص، کارشناس Q.C به محل اعزام شده و نظر کارشناسی خود را پس از انجام نمونه برداری و ارزیابی و یا رجوع به نتایج آزمایش نمونه همان تاریخ به مدیریت اعلام می کند.