ماشین فرزها به دو نوع استاندارد و مخصوص تقسیم میشوند که نوع استاندارد خود به دو گروه تقسیم میشود :
1 - نوع بستر ثابت 2 - نوع زانویی و ستونی
ماشین فرز با بستر ثابت :
این ماشین یک نوع ماشین تولیدی است و در آخر اینکه ماشین فرز ساده دارای یک سر فرز ساده است .
ماشین فرز زانویی و ستونی :
در این نوع ماشینها ستون ( ستون فقرات ) و زانویی ( میز گونیایی ) اجزاء اصلی این نوع ماشین فرز است . زانوعی بطور عمودی میتواند روی ستون ماشین فرز حرکت کند .
در قسمت فوقانی زانویی ، کشوی عرضی قرار دارد که حرکت عرضی میز کار را تامین میکند و در روی کشوی میز کار سوار شده و حرکت طولی توسط میز کار تامین میشود یعنی میز کار در عرض کشوی عرضی حرکت میکند .
در حالت کلی 3 نوع ماشین فرز زانویی وجود دارد :
1- ماشین فرز افقی 2- ماشین فرز یونیور سال 3- ماشین فرز عمودی
ماشین فرز یونیور سال :
ماشین فرز یونیورسال عیناً مثل ماشین فرز افقی است بااین تفاوت که میز در این ماشینها دارای یک حرکت اضافی است . در این ماشین میز کار قابل گردش بوده و میتوان آن را به به اندازه زاویه45 درجه یا بیشتر نسبت به محور ماشین تنظیم کرد . این حرکت میز تولید چرخدنده های حلزونی ، هزار خارها و قطعه کارهای مارپیچ را امکان پذیر میسازد.
ماشین فرز عمودی :
بر خلاف ماشین فرزهای افقی و یونیورسال ، محور این ماشین بطور عمودی قرار داشته و نسبت به سطوح میز کار زاویه قائمه تشکیل میدهد . این نوع ماشین فرز برای کار با تیغ از فرزهای انگشتی و کف تراش بسیار مناسبتر است . تیغ فرز را میتوان بطور اتوماتیک و یا بوسیله دست در راستای قائم به بالا یا به پایین حرکت داد .
ماشین فرز های عمودی بدو دسته اند :
< > آنهائیکه سر ماشین بشکل کشویی است . آنهائیکه سر ماشین بطور افقی قابل گردان است . آنهائیکه سر ماشین نسبت به خط عمود قابل گردش است .در ماشین فرزهایی که سرشان کشویی است ، سر ماشین بطور قائم ثابت است و محور تنها در راستای قائم بطور اتوماتیک یا بوسیله دست قابل حرکت است . در ماشین فرزهایی که سر ماشین گردان است (serivel head ) محور ماشین میتواند بطور عمودی حرکت داده شود و همچنین محور این نوع ماشین فرز میتواند حول یک خط مرکزی با شعاع قابل تنظیم حرکت داده شود.
کنترل حرکت ماشین :
سیستم های کنترل شده در ماشین فرز ها ممکن است الکتریکی ، هیدرولیکی ، مکانیکی و یا ترکیبی از این 3 روش باشد . تمام ماشین افزارها بر اساس روش کنترل حرکت میز قابل طبقه بندی هستند که اساساً 3 روش وجود دارد:
< >روش دستی : در این روش تمام حرکات بوسیله اهرم کنترل دستی انجام میگیرد . روش نیمه اتوماتیک : در این روش حرکات بطور افقی و دستی و اتوماتیک انجام میگیرد. روش تمام اتوماتیک : در این روش سیستم باردهی از شکل یک شابلون دو بعدی و یا سه بعدی تبعیت کرده و تیغ فرز را ر اساس شکل شابلون مذکور هدایت کرده بطوریکه بعد از اتمام ماشینکاری قطعه کار عیناً بشکل شابلون در می آید . تنظیم سرعت برشی و سرعت بار :
بر حسب چگونگی ساختمان ماشین فرز تغییر دادن سرعت برشی و سرعت بار به یکی از 3 روش زیر انجام می گیرد .
< > با تعویض تسمه ها با تسمه در پلکانهای موجود در چرخ تسمه هابا استفاده از جعبه دنده ، بطوریکه اهرم کنترل سرعت محور و سرعت بار را به موقعیت مطلوب تنظیم کرده و سرعت برشی و سرعت بار را بدست می آورند .نکات حفاظتی :
ماشین فرز مانند تمام ماشینهای افزار ، باید بعد از هر وهله کار تمیز شود . یک برس در اندازه متوسط برای تمیز کردن براده های جمع شده لازم است .
براده های تیغ مانند تیز و برنده هستند و نباید به آنها دست زد . از شیلنگ
برای تمیز کردن باید استفاده کرد ، چون ممکن است براده ها پریده به خود شما و یا به دوستان موجود در اطراف شما آسیب برساند . موقع کار کردن با ماشین فرز نکات زیر را بخاطر داشته باشید :
< > قبل از به کار انداختن ماشین اطلاعات کامل از آن داشته باشید . از عینک حفاظتی و لباس مناسب استفاده کنید . قبل از انجام تنظیمات یا اندازه گیری قطعه کار ماشین را متوقف کنید . برای حمل هر نوع وسیله سنگین مثل گیره ، جعبه تقسیم ، صفحه گردان و یا قطعه کار بزرگ از دیگران کمک بگیرید . قبل از کنار زدن براده ها ماشین را متوقف کنید . هرگز جایی از بدن خود را با تیغ فرز در حال کار نزدیک نکنید . مطمئن شوید که گیره قطعه کار روی میز ماشین و خود قطعه کار در گیره بطور محکم بسته نشده است .تیغ فرزها :
تمام عملیات کاری بدو بخش اصلی تقسیم میشوند :
الف ) کف تراشی : در این نوع عملیات سطح مورد فرز کاری موازی روی تیغ فرز است . قطعات بزرگ با استفاده از این روش فرز کاری میشوند .
ب )فرز کاری محیطی : در این بخش از عملیات فرز کاری ، سطح ماشین کاری موازی محیط تیغ فرز است . شکل تیغ فرز مدور بوده و چند لبه برنده محیطی در دور خود دارد .
انواع تیغ فرزها :
< > تیغ فرز یکپارچه : در این نوع تیغ فرزها و لبه های برنده تیغ فرز بطور یکپارچه ساخته شده است .تیغ فرز تیغچه أی : در این نوع تیغه فرزها لبه های برنده از یک ماده مخصوص ساخته شده و در بدنه تیغ فرز جوش داده میشود و یا بوسیله پیچ محکم بسته میشود .تیغ فرزها اغلب بر حسب روش سوار کردن آنها در ماشین فرز طبقه بندی میشوند :< >تیغ فرزهای ساق دار :این نوع تیغ فرزها دارای یک ساق مستقیم یا مخروطی هستند که بطور یکپارچه ساخته میشوند و این تیغ فرزها در بوشها و کلاهکهای مخصوص ساخته میشوند .< >تیغ فرز های میل فرز :این تیغ فرزها دارای یک سوراخ مناسب برای سوار کردن میل فرز هستند < >تیغ فرزهای کف تراشی :این نوع تیغ فرز ها مستقیماً در محور اصلی و یا روی یک میله فرز کوتاه بسته شده اند .
جنس تیغ فرز :
با توجه به اینکه انواع فلزات باید بوسیله تیغه فرز براده برداری شوند لذا یک تیغه فرز ایده آل باید دارای خواص زیر باشد :
< >مقاومت زیاد در مقابل سایش .حفظ خاصیت سختی در برابر حرارتهای زیاد در اثر تماس با فلزات .استحکام لبه های تیغه فرز .اغلب تیغ فرزها از فولادهای تندبر (HSS) ساخته میشود و فولاد تندبر برای انجام کارهای عمومی و در جاهایی که پدیده لرزش و نوسان وجود دارد خیلی مناسب است .
سرعت برشی تیغ فرزهای ساخته شده از کاربید سدانته میتواند 10برابر سرعت برش تیغ فرزهای ساخته شده از فولاد تندبر باشد . تیغچه های کاربید سدانته برای کارهای طویل المدت و برای فلزهاییکه سختی آنها نسبت به عمقشان متغیر ایت (مثل چدن و برنج ) بسیار مناسب است