ماشین فرزها به دو نوع استاندارد و مخصوص تقسیم میشوند که نوع استاندارد خود به دو گروه تقسیم میشود : 1 - نوع بستر ثابت 2 - نوع زانویی و ستونی ماشین فرز با بستر ثابت : این ماشین یک نوع ماشین تولیدی است و در آخر اینکه ماشین فرز ساده دارای یک سر فرز ساده است .
ماشین فرز زانویی و ستونی : در این نوع ماشینها ستون ( ستون فقرات ) و زانویی ( میز گونیایی ) اجزاء اصلی این نوع ماشین فرز است .
زانوعی بطور عمودی میتواند روی ستون ماشین فرز حرکت کند .
در قسمت فوقانی زانویی ، کشوی عرضی قرار دارد که حرکت عرضی میز کار را تامین میکند و در روی کشوی میز کار سوار شده و حرکت طولی توسط میز کار تامین میشود یعنی میز کار در عرض کشوی عرضی حرکت میکند .
در حالت کلی 3 نوع ماشین فرز زانویی وجود دارد : 1- ماشین فرز افقی 2- ماشین فرز یونیور سال 3- ماشین فرز عمودی ماشین فرز یونیور سال : ماشین فرز یونیورسال عیناً مثل ماشین فرز افقی است بااین تفاوت که میز در این ماشینها دارای یک حرکت اضافی است .
در این ماشین میز کار قابل گردش بوده و میتوان آن را به به اندازه زاویه45 درجه یا بیشتر نسبت به محور ماشین تنظیم کرد .
این حرکت میز تولید چرخدنده های حلزونی ، هزار خارها و قطعه کارهای مارپیچ را امکان پذیر میسازد.
ماشین فرز عمودی : بر خلاف ماشین فرزهای افقی و یونیورسال ، محور این ماشین بطور عمودی قرار داشته و نسبت به سطوح میز کار زاویه قائمه تشکیل میدهد .
این نوع ماشین فرز برای کار با تیغ از فرزهای انگشتی و کف تراش بسیار مناسبتر است .
تیغ فرز را میتوان بطور اتوماتیک و یا بوسیله دست در راستای قائم به بالا یا به پایین حرکت داد .
ماشین فرز های عمودی بدو دسته اند : آنهائیکه سر ماشین بشکل کشویی است .
آنهائیکه سر ماشین بطور افقی قابل گردان است .
آنهائیکه سر ماشین نسبت به خط عمود قابل گردش است .در ماشین فرزهایی که سرشان کشویی است ، سر ماشین بطور قائم ثابت است و محور تنها در راستای قائم بطور اتوماتیک یا بوسیله دست قابل حرکت است .
در ماشین فرزهایی که سر ماشین گردان است (serivel head ) محور ماشین میتواند بطور عمودی حرکت داده شود و همچنین محور این نوع ماشین فرز میتواند حول یک خط مرکزی با شعاع قابل تنظیم حرکت داده شود.
کنترل حرکت ماشین : سیستم های کنترل شده در ماشین فرز ها ممکن است الکتریکی ، هیدرولیکی ، مکانیکی و یا ترکیبی از این 3 روش باشد .
تمام ماشین افزارها بر اساس روش کنترل حرکت میز قابل طبقه بندی هستند که اساساً 3 روش وجود دارد: روش دستی : در این روش تمام حرکات بوسیله اهرم کنترل دستی انجام میگیرد .
روش نیمه اتوماتیک : در این روش حرکات بطور افقی و دستی و اتوماتیک انجام میگیرد.
روش تمام اتوماتیک : در این روش سیستم باردهی از شکل یک شابلون دو بعدی و یا سه بعدی تبعیت کرده و تیغ فرز را ر اساس شکل شابلون مذکور هدایت کرده بطوریکه بعد از اتمام ماشینکاری قطعه کار عیناً بشکل شابلون در می آید .
تنظیم سرعت برشی و سرعت بار : بر حسب چگونگی ساختمان ماشین فرز تغییر دادن سرعت برشی و سرعت بار به یکی از 3 روش زیر انجام می گیرد .
با تعویض تسمه ها با تسمه در پلکانهای موجود در چرخ تسمه هابا استفاده از جعبه دنده ، بطوریکه اهرم کنترل سرعت محور و سرعت بار را به موقعیت مطلوب تنظیم کرده و سرعت برشی و سرعت بار را بدست می آورند .نکات حفاظتی : ماشین فرز مانند تمام ماشینهای افزار ، باید بعد از هر وهله کار تمیز شود .
یک برس در اندازه متوسط برای تمیز کردن براده های جمع شده لازم است .
براده های تیغ مانند تیز و برنده هستند و نباید به آنها دست زد .
از شیلنگ برای تمیز کردن باید استفاده کرد ، چون ممکن است براده ها پریده به خود شما و یا به دوستان موجود در اطراف شما آسیب برساند .
موقع کار کردن با ماشین فرز نکات زیر را بخاطر داشته باشید : قبل از به کار انداختن ماشین اطلاعات کامل از آن داشته باشید .
از عینک حفاظتی و لباس مناسب استفاده کنید .
قبل از انجام تنظیمات یا اندازه گیری قطعه کار ماشین را متوقف کنید .
برای حمل هر نوع وسیله سنگین مثل گیره ، جعبه تقسیم ، صفحه گردان و یا قطعه کار بزرگ از دیگران کمک بگیرید .
قبل از کنار زدن براده ها ماشین را متوقف کنید .
هرگز جایی از بدن خود را با تیغ فرز در حال کار نزدیک نکنید .
مطمئن شوید که گیره قطعه کار روی میز ماشین و خود قطعه کار در گیره بطور محکم بسته نشده است .تیغ فرزها : تمام عملیات کاری بدو بخش اصلی تقسیم میشوند : الف ) کف تراشی : در این نوع عملیات سطح مورد فرز کاری موازی روی تیغ فرز است .
قطعات بزرگ با استفاده از این روش فرز کاری میشوند .
ب )فرز کاری محیطی : در این بخش از عملیات فرز کاری ، سطح ماشین کاری موازی محیط تیغ فرز است .
شکل تیغ فرز مدور بوده و چند لبه برنده محیطی در دور خود دارد .
انواع تیغ فرزها : تیغ فرز یکپارچه : در این نوع تیغ فرزها و لبه های برنده تیغ فرز بطور یکپارچه ساخته شده است .تیغ فرز تیغچه أی : در این نوع تیغه فرزها لبه های برنده از یک ماده مخصوص ساخته شده و در بدنه تیغ فرز جوش داده میشود و یا بوسیله پیچ محکم بسته میشود .تیغ فرزها اغلب بر حسب روش سوار کردن آنها در ماشین فرز طبقه بندی میشوند :تیغ فرزهای ساق دار :این نوع تیغ فرزها دارای یک ساق مستقیم یا مخروطی هستند که بطور یکپارچه ساخته میشوند و این تیغ فرزها در بوشها و کلاهکهای مخصوص ساخته میشوند .تیغ فرز های میل فرز :این تیغ فرزها دارای یک سوراخ مناسب برای سوار کردن میل فرز هستند تیغ فرزهای کف تراشی :این نوع تیغ فرز ها مستقیماً در محور اصلی و یا روی یک میله فرز کوتاه بسته شده اند .
جنس تیغ فرز : با توجه به اینکه انواع فلزات باید بوسیله تیغه فرز براده برداری شوند لذا یک تیغه فرز ایده آل باید دارای خواص زیر باشد : مقاومت زیاد در مقابل سایش .حفظ خاصیت سختی در برابر حرارتهای زیاد در اثر تماس با فلزات .استحکام لبه های تیغه فرز .اغلب تیغ فرزها از فولادهای تندبر (HSS) ساخته میشود و فولاد تندبر برای انجام کارهای عمومی و در جاهایی که پدیده لرزش و نوسان وجود دارد خیلی مناسب است .
سرعت برشی تیغ فرزهای ساخته شده از کاربید سدانته میتواند 10برابر سرعت برش تیغ فرزهای ساخته شده از فولاد تندبر باشد .
تیغچه های کاربید سدانته برای کارهای طویل المدت و برای فلزهاییکه سختی آنها نسبت به عمقشان متغیر ایت (مثل چدن و برنج ) بسیار مناسب است سرعت برشی تیغ فرزهای ساخته شده از کاربید سدانته میتواند 10برابر سرعت برش تیغ فرزهای ساخته شده از فولاد تندبر باشد .
تیغچه های کاربید سدانته برای کارهای طویل المدت و برای فلزهاییکه سختی آنها نسبت به عمقشان متغیر ایت (مثل چدن و برنج ) بسیار مناسب است انواع تیغ فرزها : تیغ فرزهای غلطکی (استوانه ای ) تیغ فرزهای زاویه دار تیغ فرز بغل تراش تیغ فرز بغل تراش با لبه های برنده متناوب تیغ فرزهای کف تراش تیغ فرز بغل تراش قابل تنظیم تیغ اره فلز بر تیغ فرزهای فرم تیغ فرزهای انگشتی تیغ فرزهای متفرقه تیغ فرزهای غلطکی استوانه أی : این فرزها به شکل استوانه بوده و در محیط خود دارای دنده است .
این تیغ فرز برای تراشیدن سطوح مسطح کاربرد دارد .
تیغ فرزهای استوانه أی که عرضشان ¾ inch یا کمتر است دارای دندانه های مستقیم هستند .
تیغ فرزهای عریضتر را تیغ فرزهای تخت میگویند .
دندانه های این تیغ فرزها شکل مارپیچی است و طوری طراحی شده که نیروی برشی خوبی ایجاد کرده و از لرزش جلوگیری میکند و انواع آن عبارتند از : تیغ فرزهای استوانه أی برای براده برداری های سبک تیغ فرزهای استوانه أی برای براده برداری های سنگین تیغ فرزهای استوانه أی با دنده های مارپیچی تیغ فرز بغل تراش : این تیغ فرز در محیط و در یک یا دو طرف خود دارای لبه های برنده است .
این نوع تیغه برای بغل تراشی و شیار تراشی بکار میرودو حتی ممکن است دو عدد تیغ فرز را روی میل فرز سوار کرده و همزمان دو طرف قطعه کار را ماشین تراشی کند .
تیغ فرز های موجود در بازار قطرشان از 2 Inch به 8 inchو عرضشان از ¾ inchبه 1 Inch تغییر میکند .
تیغ فرز بغل تراش با لبه های متناوب : در این نوع تیغ فرز دنده ها بطور متناوب به طرف چپ و راست تمایل دارند و همچنین دندانه ها بفرم مارپیچ هستند .
تیغ فرز بغل تراش یک طرفه : این تیغ فرز در محیط خود دارای لبه های برنده مارپیچی است .
این نوع تیغ فرزها تحت عنوان تیغ فرز بغل تراش یک طرفه چپ یا یک طرفه راست ساخته میشود .
تیغ فرز بغل تراش قابل تنظیم : این تیغ فرزها برای تراشیدن شیارها ، برجسته کاریها و ماشین کاریهای دقیق دیگر مناسب هستند .
این ابزار به شکل دو تکه ساخته شده بطوریکه دو تکه در هم جفت میشوند .
تیغ فرزهای زاویه دار : بر خلاف سایر انواع تیغ فرزها ، لبه های برنده در این نوع تیغه فرز با محور تیغه فرز موازی هستند .
تیغ فرز تک زاویه أی :دندانه ها در این نوع تیغه در سطح زاویه دار و قاععده بزرگ تیغه فرز قرار دارد .
این نوع تیغه فرز قطعات دم چلچله أی و دندانه های کج و امثال آن بکار رفته است .
تیغ فرز تک زاویه أی د ردو نوع چپ و راست ساخته میشوند و زاویه آنها ممکن است 45 یا 60 درجه باشد .
تیغ فرزهای دو زاویه أی : برای پیچ تراشی و کارهایی از این قبیل بکار میرودو زاویه این تیغه ها ممکن است 60°,45° و یا 90° درجه باشد .
تیغ اره فلز بر : عبارتست از یک نوع تیغه فرز نازک که برای تراشیدن شیارهای باریک و بریدن فلزات است .
قطر کوچکترین آنها در بازار 2 ½ Inch و بزرگترین آنها به 8 Inch میرسد و انواع آن عبارتند از : تیغ اره معمولی : تیغ فرز نازک معمولی برای تراشیدن شیارهای یاریک و بریدن قطعه کار بکار میرود تیغ اره های موجود در بازار ضخامتی از 1/32 Inch تا به 3/16 Inch دارند .
تیغ اره با دندانه های بغلی : این نوع تیغه اره شبیه تیغ فرز بغل تراش است چون فضای کافی برای براده برداری دارد .
تیغ فرز انگشتی : برای تراشیدن شیار ، حفره ، جای خار و … طراحی میشوند .
در این نوع تیغه فرز لبه های برنده در محیط و در انتهای ابزار قرار دارد .
تیغ فرز های یکپارچه ممکن است دارای شیارهای مستقیم و یا مارپیچی باشند و همچنین ممکن است ساق تیغه فرز مخروطی و یا به شکل استوانه باشد .
کلمه های راست گرد و چپ گرد برای مشخص کردن جهت گردش تیغه فرز و جهت شیار های مارپیچی تیغه فرز میباشد .
تیغ فرزی را راست گرد گویند که جهت حرکتش خلاف عقربه های ساعت باشد و برعکس .
انواع این تیغه فرزها عبارتند از : تیغ فرز انگشتی دو شیاره :این نوع تیغه فرز میتواند مثل مته در قطعه کار نفوذ کند و در محیط خود دو لبه برنده دارد .
لبه های برنده در انتهای تیغ فرز تا مرکز ادامه دارند .
تیغ فرز انگشتی چند شیاره : این نوع تیغه هم میتواند بهمان سرعت تیغه فرز دو شیاره کار کند .
بعلاوه عمر این تیغه فرز از تیغه فرز دو شیاره زیادتر بوده و سطح تراش داده شده با این تیغه فرز صاف تر خواهد بود.
تیغه فرز پیشانی تراش : این نوع تیغه فرز دارای دندانه هایی مانند تیغه فرز چند شیاره است و در یک میله فرز کوتاه سوار میشود .
این تیغ فرز هم جای یک تیغه فرز پیشانی تراش و هم جای یک تیغه فرز انگشتی کار میکند .این تیغه فرزها در نوع راست گرد با شیارهای مارپیچی و چپ گرد با شیارهای مارپیچی چپ طراحی میشوند .
تیغ فرزهای کف تراشی : این تیغه فرزها که قطرشان کمتر از 6 Inch است بنام پیشانی تراش نامیده شده ولی تیغه فرزهای بزرگتر را کف تراشی میگویند .
این تیغه فرزها اکثراً تیغچه أی هستند بطوریکه تیغچه ها در بدنه ابزار جوش داده شده و یا بوسیله پیچ بسته شده اند که معمولاً از تیغچه های کاربیدی استفاده میکنند .
از تیغ فرزهای کف تراش برای تراشیدن سطوح مسطح که موازی کف تیغه فرز هستند استفاده کرده و طوری طراحی شده اند که در یک عمل ، هم خشن کاری و هم پرداخت کاری قطعه کار را بطور همزمان انجام میدهد .
تیغ فرزهای فرم : تیغ فرزهای فرم برای کپی تراشیهای دقیق بکار میرود .با استفاده از تیغه فرزهای استاندارد موجود میتوان فرمهای زیادی را تراشید .
از جمله انها میتوان تیغه فرز مقعر ، تیغه فرز محدب ، تیغ فرز گرد کننده گوشه ها و تیغه فرز دنده تراش نام برد .
تیغ فرزهای متفرقه : تیغ فرز مخصوص تراشیدن شیارهای T شکل : برای تراشیدن شیارهای T شکل از این تیغه فرز استفاده میکنند بطوریکه اول بوسیله تیغه فرز انگشتی یا بغل تراش شیار باز کرده و بعد با استفاده از تیغه فرز شیار را بشکل T در می آورند .
تیغ فرز جا خار تراش : برای تراشیدن جا خارهای قطاعی بکار میرود .
تیغ فرزهای مخصوص شار دم چلچله أی : برای تراشیدن شیارهای دم چلچله أی بکار میرود .
طرز مواظبت از تیغ فرزها : نکات زیر در طول عمر تیغ فرزها تاًثیر زیادی دارند : از تیغ تیز استفاده کنید .
ماشینکاری بوسیله تیغ فرز کند به خراب شدن سطح ماشینکاری شده و لبه های تیغ فرز می انجامد .
تیغه فرز و قطعه کار محکم باید بسته شود .
از سرعت محور اصلی و سرعت بار مناسب برای نوع جنس قطعه کار استفاده شود .
از تیغه فرزهای مناسب برای عملیات ماشینکاری مناسب استفاده کنید .
تیغ فرزها را در یک تخته سوراخدار نگهداری کنید و هرگز آنها را در تماس با یکدیگر قرار ندهید .
قبل از انبار کردن بهتر است تیغ فرزها را تمیز کنید .
هرگز تیغ فرز را در روی میل فرز چکش نزنید .
روشهای فرزکاری : عملیات فرز کاری بدو بخش تقسیم میشوند : الف ) فرزکاری مخالف : در این نوع فرزکاری حرکت پیشروی بار مخالف جهت حرکت فرز میباشد .
در این نوع فرزکاری در شروع کار براده برداشته شده بقدری نازک است که تیغ فرز تمایل به سر خوردن دارد .
این سر خوردنهای متناوب روی قطعه کار علائمی ایجاد میکند که بعد از اتمام عمل فرزکاری به چشم میزند که با تنظیم صحیح گوه های میز ماشین میتوان این علائم و خطوط برجسته را به حداقل رسانید .
ب ) فرزکاری موافق : در این روش جهت حرکت تیغ فرز و میز موافق همدیگر هستند .
به محض شروع براده برداری ، دنده های تیغ فرز کاملاً در قطعه کار نفوذ میکند و همچنین سطح ماشین کاری شده پرداخت و صاف تر از فرزکاری مخالف است .
امتیاز اصلی فرزکاری مخالف این است که تیغ فرز بطور عمودی به قطعه کار وارد میکند و در حقیقت فشار عمودی توسط میز خنثی میشود .
فرزکاری مخالف را نمیتوان روی ماشین فرزهای سبک و ماشینهایی که مجهز به وسیله ضد لقی هست انجام داد .
طرز مواظبت از وسایل نگهدارنده و محرکه تیغ فرز : قسمت مخروطی محور اصلی و میل فرز را تمیز نگه داشته و سعی کنید هیچگونه خراشی نداشته باشد .
بوش یاتاقان را قبل از قرار دادن یاتاقان در روی آن ،تمیز کرده و روغنکاری کنید .
قبل از سوار کردن بوشهای میل فرز بر روی فرز ، آنها را تمیز کنید .
میل فرز ها را جداگانه و بطور عمودی انبار کنید .
هرگز قبل از سوار کردن یاتاقان میل فرز ، مهره را سفت و یا باز نکنید .
اندازه آچار باید صحیح باشد و قبل از سفت کردن مهره باید مطمئن شوید که حداقل چهار دندانه مهره درگیر است .
تیغ فرز نباید روی میل فرز فشار داد .
تمام تیغ فرز ها را بوسیله خار روی محور ثلبت کنید .
هرگز در هنگام بستن مهره میل فرز با چکش به سرآچارضربه نزنید .
در موقع باز کردن میل فرز با آداپتور از ماشین اعمال زیر را انجام میدهیم : الف ) چند دور مهره موجود در روی میله داخل کش را شل کنید ولی پیچ را کاملاً باز نکنید .
ب ) چند ضربه آهسته از پشت به سر میله داخل کش بزنید تا قسمت مخروطی میل فرز از محور اصلی ماشین جدا شود .
ج ) میل فرز را با دست نگه داشته و با دست دیگر میله داخل کش را بپیچانید تا از میل فرز باز شود .
د ) میل فرز را از محور ماشین در آورده و آن را تمیز کنید سپس به انبار تحویل دهید .
مایع خنک کاری : مایعات خنک کاری چند کار انجام میدهد ، از چسبیدن براده ها به تیغ فرز جلوگیری کرده و حرارت حاصل از عملیات ماشین کاری را از قطعه کار و تیغ فرز می گیرند ، کیفیت روغنکاری مایعات خنک کننده ، روی کیفیت سطح ماشین کاری شده تاثیر دارد .
وسایل کار گیر (گیره ها) : شاید پر مصرف ترین کار گیرها روی ماشین افزار فرز ، گیره ها باشند .
فکهای گیره ها برای مقاومت در مقابل ماشین سخت کاری میشوند .
گیره ها نیز مثل سایر وسایل کارگیر بوسیله قطعاتی بنام لاک به شیارهای موجود در میز ماشین بسته میشوند .
این گیره ها دارای فلانچهای شیار داری هستند که بوسیله آنها به میز بسته میشوند .
دستگاه تقسیم : یکی از مهمترین وسایلی است که روی ماشین فرز بسته میشود .
مهمترین وظیفه اصلی این دستگاه عبارتست از : تقسیم محیط قطعه کارهای مدور با فواصل مساوی .
از دستگاه تقسیم برای تراشیدن چرخدنده ها ، هزار خار و سوراخهایی در حول دایره استفاده میکنند .
دستگاه تقسیم از دو قسمت تشکیل شده که عبارتند از : پایه دستگاه و واحد تقسیم کننده .
در روی صفحه تقسیم دوایری از سوراخها وجود دارد .
صفحه تقسیم و دستی که در روی صفحه تقسیم قابل چرخش است ، نقش اساسی را در عمل تقسیم انجام میدهد .
با چرخاندن دستی محور دستگاه تقسیم که قطعه کار در روی آن سوار شده میگردد .
بر حسب نوع دستگاه تقسیم دو نوع نسبت تقسیم وجود دارد .
از این دستگاه همچنین میتوان برای تراشیدن پروفیلهای چهار گوش و شش گوش و… استفاده کرد .
عملیات فرزکاری : وسعت عمل ماشین فرز ، عملیات مختلف ماشینکاری را روی آن انجام پذیر میسازد مطالعه دقیق نقشه های کار معین می کند که چه کار باید کرد ، کدام تیغ فرز مناسب است و چگونه باید قطعه کار را روی ماشین بست .
سطوح باید به وسیله تیغه فرز پیشانی تراش با کف تراش تراشیده شود و این بستگی به بزرگی و شکل مورد ماشینکاری دارد.
بعد از انتخاب روش باید به نکات زیر توجه کرد : 1- ماشین را بازرسی کرد و روغنکاری کنید وبراده ها از روی میز کار تمیز کرده در غیر اینصورت قطعه کار به طور کامل و صحیح روی میز قرار نمیگیرد .
2- درصورت امکان قطعه کار رامستقیما روی میزکار سوار کنید .
اگر دقت زیاد لازم باشد استفاده از ساعت اندیکاتوری گیره را تنظیم کنید، درغیر اینصورت میتوان با استفاده از یک گونیا و یا بوسیله فرز تنظیم کرد تنظیمات زاویه أی بوسیله یک نقاله صورت می پذیرد.
ته گیره و مرغکهای آن را تمیز کنید تا براده و اشغال روی آن نگیرد.
زیر گداشتهای تمیز را در داخل فکها قرار داده و قطعه کار را روئ آن بگذارید ، فکها را سفت کرده و چند ضربه چکش روی قطعه کار بزنید .
هر قدر که قطعه کار و عمل فرز کاری اجازه دهد از میل کوتاه استفاده کنید .
حد الامکان از تیغ فرز عریض تر باید استفاده کرد ، تا دریک تراش سطح وسیعی را براده برداری کندو همچنین هر قدر تیغ فرز دارای قطر کمتر باشد برای ماشین کاری بهتر است ولی باید تیغ فرز با اندازه انتخاب کنید که بین گیره و یاتاقان فاصله کافی وجود داشته باشد .
تیغ فرز را روی میله فرز انداخته و تا حد امکان آن را نزدیکتر در ستون ماشین فرز قرار دهید .
یاتاقان میل فرز را درجای خود قرار داده و سفت کنید .
ماشین را با سرعت بار و سرعت برش مناسب تنظیم کنید .
ماشین را روشن کنید و گردش تیغ فرز و جهت بار اتوماتیک را بررسی کنید .
در صورتی که صحیح باشد میز کار و ستون ماشین را شل کرده و قطعه کار را زیر تیغ فرز قرار دهید .
تمام قفلها را سفت کرده و قطعه کار را به طرف تیغ فرز حرکت دهید ، به محض براده برداری شیر مایع خنک کننده را باز کنید و بار را به اتوماتیک بزنید.
تراش را کامل کرده و سپس تیغ فرز را متوقف کرده قطعه کار را به نقطه شروع برگردانید و تراش بعدی را شروع کنید .
اگر براده برداری اضافی لازم باشد اعمال فوق را تکرار کنید.
طرز براشیدن قطعات مکعبی (گونیا کردن): یک سری عملیات معین برای تراشیدن قطعات مکعبی باید انجام پذیرد به طوریکه سطوح تراشیده شده سفت به هم گونیا باشد .
اولین سطح راماشین کاری کرده و برادههای روی سطح مذکور را کاملاً تمیز کنید.
سطح دوم را ماشین کاری کرده .
سپس قطعه کار را گذاشته و ماشینکاری کرده و این عملیات را برای و طرف دیگر قطعه کار انجام دهید.
عملیات پیشانی تراشی: از تیغه فرزی که قطر آن از سطح مورد ماشینکاری 1الی ¾ inch بیشتر است استفاده کنید .
برای اینکه موقع عملیات تیغ فرز به لبه میز کار اصابت نکند قطعه کار را حدود 1 inch بیرون از میز بسته .
ماشین را به سرعت و بار صحیح تنظیم کنید .
قطعه کار را به آرامی به تیغه فرز نزدیک کنید تا عمل براده برداری شروع شود در خشن کاری می توان عمل براده برداری را به ¼ inch رسانید .
از مایع خنک کاری استفاده نمایید .
بعد از اتمام یک تراش در صورت لزوم تیغ فرز را متوقف کرده و قطعه کار را به جای اولیه اش برگردانید .
و شروع به تراش بعدی کنید .
یک تراش پرداخت برداشته و قطعه کار را روی ماشین باز کرده و بعد با یک برس براده های روی قطعه کار را تمیز کنید .
طرز تراشیدن شیار به وسیله تیغ فرز بغل تراش: ماشین را به همان ترتیب فرزکاری سطح تنظیم میکنید گیره را به دقت تنظیم کرده و تیغ فرز را به همان طریق تیغ فرزهای غلطکی روی میل فرز سوار میکنید .
اگر عمق شیار مورد نظر کم باشد از تیغه فرز بلوکی معمولی استفاده میشود و در غیر اینصورت از تیغ فرز پولکی با دندانه های متناوب استفاده میکند .
تیغ فرز را به یکی از روشهای زیر قرار دهید: اول روی قطعه کار دو خط راهنما کشیده و سپس تیغ فرز را بین آن دو خط قرار داده و شروع به فرز کاری کنید .
تیغ فرز را به وسیله یک خطکش تنظیم کرده و یک براده برداری سبک انجام دهید سپس عمق آن را با عمق سنج اندازه گیری کنید .
با استفاده از نوار کاغذی نیز میتوان بغل تیغ فرز را با بغل تیغه کار مماس کنید .
البته از یک نوار کاغذی دراز استفاده کنید تا بتوانید انگشتان خود را دور تر ازتیغ فرز نگهدارید.
ماشین فرز عمودی: ماشین فرز عمودی یکی از مفید ترین و پر مصرف ترین ماشینهای افزار است .
در روی ماشین فرز عمودی میتوان کارهایی از قبیل فرز کاری ،سوراخکاری ، برقوزنی ، و داخل تراشی را انجام داد تفاوت این ماشین فرز با ماشین فرز معمولی در این است که میل فرز در ماشین فرز عمودی بطور قائم قرار گرفته و سر فرز به اندازه 90° بطرف راست و چپ قابل انحرافت است و بدین ترتیب با هر زاویه أی میتوان ماشینکاری کرد .
رام ماشین که سر فرز روی آن سوار شده میتواند به اندازه 180° در سطح افق بچرخد .
در قائده سر فرز و رام دو تیغه سوار شده است که به وسیله آنها سر فرز و رام ماشین بهر زاویه أی به طور دقیق قابل تنظیم است .
تیغ فرز های ماشینهای عمودی : اگر چه تیغ فرز های بغل تراش در زاویه أی با استفاده از آداپتورها در ماشین فرز عمودی بسته شده و مورد استفاده قرار میگیرند ولی تیغ فرزهای پیشانی تراش و انگشتی زیاد روی ماشین فرز عمودی مورد استفاده هستند .
تیغ فرزهای انگشتی کوچک که دارای دنباله مخروطی هستند و به علت کوچک بودن قابل سوار کردن مستقیم در محور ماشین نیستند بوسیله کلا هک درماشین فرز سوار می شوند .
تیغ فرز های بزرگ مستقیما در محور قابل سوار کردن هستند تیغه فرزهایی که دارای دنباله مستقیم (غیر مخروطی )هستند یا در یک صفحه گیره کلاهکی و یا در یک آداپتور سوار می شوند مته و برقوهای کوچک در یک صفحه گیره استاندارد است بسته میشود .
طرز استفاده از ماشین فرز عمودی: علاوه بر نکاتی که برای آماده کردن ماشین فرز باید توجه کنید به این مطلب نیز باید توجه کرد که آیا سر فرز کاملاً بطور قائم قرار گرفته یا نه .
در صورتی که سر فرز کاملاً قائم نباشد سطوح ماشین کاری شده افقی نخواهد بود بلکه سطح شیبداری به دست می آید .
ماشینکاری سطوح زاویه أی: ماشینکاری سطوح زاویه أی ممکن است منحرف کردن سر فرز به اندازه زاویه لازم انجام گیرد بطوریکه با کج قرار دادن قطعه کار در گیره نیز میتوان اینکار را کرد .
موقعی که برای ماشین کاری سطوح زاویه أی از منحرف کردن سر فرز استفاده می کنید ، باید گیره را توسط ساعت اندیکاتوری تنظیم کنید.
سپس روی قطعه کار را خط کشی کرده و تیغ فرز را در ماشین بسته و شروع به ماشینکاری کنید .
البته خطوط خط کشی روی قطعه کار راهنمای عمل شما خواهد بود .
در روش دیگر باید قطعه کار بوسیله نقاله تراز دار و یا به وسیله یک صفحه صافی انجام میگیرد .
فرزکاری جا خار یا شیار: برای تراشیدن جا خار ممکن است از یک تیغ فرز انگشتی استفاده شود .
قطعه کار را روی میز می بندند و سپس تیغ فرز به قطر عرض شیار در ماشین سوار میکنند .
در سایر موارد از تیغ فرز انگشتی برای چند شیار استفاده میکنند .
تنظیم تیغ فرز انگشتی به مرکز قطعه کار عیناً مثل تنظیم تیغ فرز بغل تراش برای این نوع عملیات است .
ماشین کاری سوراخهای داخلی: سوراخ داخلی به راحتی به وسیله ماشین فرز عمودی ماشینکاری میشود .
چون تیغ فرزهای انگشتی دو شیاره مثل مته در قطعه کار نفوذ میکنند ، لزا برای سوراخها خیلی مناسب می باشند .
موقعی که شیار خیلی عریض تر از قطر تیغ فرز است جهت بار در رابطه با جهت دوران تیغ فرز است و این فقط موقعی که تیغ فرز از یک طرف سوراخ براده برداری کند .
ماشینکاری سطوح چند ترازه (پلکانی) : فرز کاری سطح های چند ترازه شاید آسان ترین فرز کاری است .
اول روی قطعه کار را خط کشی کرده و سپس تا مرز خطوط خط کشی شده براده برداری کرده .
برای دقت بیشتر عمق تراش را باید توسط میکرومتر عمق سنج اندازه گیری کنید و مثل قبل از اندازه گیری براده ها روی قطعه کار را تمیز کنید.
فرزکاری و داخل تراشی : سوراخها را می توان بطور دقیق و با تلرانسهای ناچیز روی ماشین فرز عمودی تنظیم کرده و عملیات سوراخکاری ، برقوزنی با داخل تراشی در روی آنها انجام داد.
بعد از تنظیم اولین سوراخ به وسیله سمبهٌ مرکز یاب و ماشینکاری آن میتوان سوراخهای برقوزنی را بوسیله میکرومتر چرخدستی بار با تلرانس 0.001 inch نسبت بهم تنظیم کرد .
تلرانسهای 0.001 inch موقعی ممکن است که از میله اندازه گیری و ساعت اندیکاتوری استفاده گردد.
عملیات داخل تراشی ما را قادر میکند که سوراخهائی دقیق با قطرهای مختلف و با سطوح پرداخت باز کنیم .
ابزار برش را درقلم گیر بسته و قلم گیر را در محور ماشین سوار می کنند.
با خارج از مرکز بستن ابزار برش قطرهای مختلفی به دست می آید .
پیچ تنظیم جهت خواندن مستقیم مدرج شده است .انواع تجهیزات دیگر برای کارهای مخصوص وجود دارد .
نحوه مواظبت از ماشین فرز : 1- ماشین را بررسی کرده و با روغن های توصیه شده روغنکاری کنید .
2- بعد از هر وهله کار با ماشین ، ماشین را کاملاً تمــیز کرده .
(برای اینکار از بــرس استفاده کنید) ماشین را بدون ابزار نگهداری کنید .
قبل از سوار کردن میل فرز (تیغ فرز) داخل محور ماشین ورودی میل فرز را تمیزکنید .
هرگز تیغ فرز را روی میل فرز فشار ندهید .
اگر میله فرز در محود درست نشسته باشد هرگز محور آنرا سفت یا شل نکنید.
از آچار مخصوصی خود مهره استفاده کنید .هرگز برای سفت یا شل کردن مهره از چکش استفاده نکنید.
از تیغ فرز نیز استفاده نکنید و موقع سوار کردن آن از یک دستمال استفاده کنید .
ماشین را برای تراز بودن آن بررسی کنید .
تغییرات سرعت و بار باید بر طبق دستورات سازنده ماشین انجام گیرد .
قبل از استفاده از ماشین اهرمهای کنترل را در جای اصلی خود قرار دهید.
سطح مایع خنک کاری را بررسی کنید و در صورت کثیف بودن آن را عوض کنید .
بعد از اطمینان از صحیح بودن همه چیز عملیات ماشینکاری را شروع کنید و برای بستن قطعه کارهای کج و شیب دار از گیره های مخصوص استفاده کنید .
از تجهیزات خود ماشین استفاده کنید .