دانلود مقاله کنترل کیفیت در آنالیز کیفی

در سال‌های اخیر ، کنترل کیفیت ( QC ) در آزمایشگا‌ههای شیمی اهمیت زیادی بدست آورده است ، همچنین استاندارد بین المللی ISO/IEC 17025 نشان می‌دهد که تمام آزمایشگا‌هها ، باید یک قسمت کنترل کیفیت برای فعالیت مورد نظرشان تاسیس ، راه‌اندازی و نگهداری کنند .

اما این استاندارد به درستی اهمیت استفاده از آنالیز کیفی را در آزمایشگا‌ههای شیمی و بیوشیمی نشان نمی‌دهد .

در یک بخش از گزارش EUR 20605 EN (2002) ، کنترل کیفیت درآنالیز کیفی برای اولین بار پیشنهاد شده است .

این مختصر یک بخش از قابلیت کنترل کیفیت در آنالیز کیفی را نشان می‌دهد .

کاربرد نمودارهای کنترل در آنالیز کیفی مهمترین فعالیت QC داخلی برای نمایش دادن و کنترل کردن جریان کیفی است .

این مقاله نمودارهای کنترل را برای استفاده کلی در آنالیز کیفی شرح می‌دهد زیرا استفاده موردی از آن نمی‌تواند چندان صحیح باشد .

استفاده صحیح از آزمایش کارایی ( PT ) که برای آنالیز کیفیت برنامه‌ریزی می‌کند و از مهمترین فعالیت‌های QC خارجی است هم در این مقاله آمده است .

1) مقدمه آنالیز یا اندازه‌گیری شیمیایی عموماً شامل استفاده از یک متد مشخص و معتبر یا استفاده از یک نمایش هندسی درجه‌بندی شده برای نشان دادن قابلیت تاثیر و یا اندازه‌گیری یک چیز نامعلوم میباشد .

این فعالیت‌ها اولین گام تضمین کیفی (QA) را در آزمایشگاه شکل می‌دهد .

ولی فقط وقتی که یک رویه خوش تعریف کنترل کیفیت از یک اندازه‌گیری مطمئن استفاده کرده باشد قابل اطمینان است .

(Fig.

1) در واقع ، کیفیت وکنترل آن در آنالیز شیمیایی یک مفهوم قدیمی است .

شاید حتی از زمانیکه آنالیز شیمیایی بوده است نیاز به کنترل کیفیت هم وجود داشته است .

به هر حال بدلیل وجود مسائل حقوقی و استانداردهای بالا بین شرکتها که آنها را مجبور به استفاده از نتایج کیفی کرده است ، کنترل کیفیت یک مفهوم جدید به نظر می‌رسد .

استاندارد جدید بین‌المللی ISO 9000:2000 ، تضمین کیفی (QA) را بصورت یک بخش از مدیریت کیفیت تعریف می‌کند که نشانگر نیاز به آماده شدن برای بحث نیازهای کیفی است .

به بیان تخصصی‌تر ، استاندارد بین المللی ISO/IEC 17025 نشان می‌دهد که تمام آزمایشگا‌هها ، باید یک قسمت کنترل کیفیت برای فعالیت مورد نظرشان تاسیس ، راه‌اندازی و نگهداری کنند .

به عبارت دیگر ، آزمایشگاه برای نشان دادن اعتبار آزمایشات و کالیبراسیون ، باید دارای سیستم کنترل کیفیت باشد .

در حالت کلی ، کیفیت می‌تواند به خوبی مفهوم آن بصورت میزان و درجه اجرای انتظار تسریع تعریف شود .

به واسطه این انتظارات ، گونه‌های مختلفی از کیفیت می‌تواند تعریف شود .

اصطلاح QA تمام اندازه‌گیری‌‌هایی که در یک آزمایشگاه برای توصیف کیفیت فعالیت‌های آنها استفاده می‌شود را شامل می‌شود .

اهمیت تمایز دادن بین QA و QC را نیز نباید فراموش کرد .

در واقع معنی این اصطلاحات ، طبق گفته‌ها خیلی اوقات با هم متفاوت است .

ولی در اصطلاح عملی ، همانطور که گفته شد می‌توان ملاحظه کرد که QA با تمام مقادیری که در یک آزمایشگاه برای تنظیم یا تضمین کیفیت بدست می‌آورد رابطه دارد ، با در نظر گرفتن آنکه QC مقادیر منحصر بفردی که با کیفیت نمونه‌های منحصر بفرد یا دسته‌های نمونه‌ای رابطه دارد را شرح می‌دهد .

رویه‌های نوعی QC شامل آنالیز مراجع ، مواد و مقادیر استاندارد آنالیز نمونه‌های مخفی و ناپیدا استفاده از نمونه‌های QC و نمودارهای کنترل آنالیز جاهای خالی آنالیز نمونه‌های میله‌ای آنالیز با دو رونوشت تست کارآیی (PT) CITAC/Eurachem که راهنمایی است برای کیفیت در شیمی تجزیه نشان می‌دهد که بصورت یک قسمت از سیستم کیفیت آنها و نمایش دادن روز به روز و دسته به دسته اجرای تجزیه‌ای و تحلیلی ، آزمایشگاهها باید اختصاص مرحله‌ای از بررسی‌های کنترل کیفیت و دخالت دادن هرچه که ممکن است در اختصاص برنامه تست کارآیی را در پیش بگیرند (external QC) .

بدیهی است ، سطح و نوع کنترل کیفیت ، به طبیعت آنالیزها بستگی دارد و همچنین به تعداد تکرار آنها ، اندازه دسته‌ها ، درجه اتوماسیون و سطح سختی و قابلیت اطمینان آزمایش .

در اینجا اهمیت دایر کردن مرکز کنترل کیفیت کاملاً واضح است .

که با استاندارد ISO/IEC 17025 مشخص شده‌است .

متاسفانه این استاندارد بین‌المللی به‌خوبی آنالیز کیفی را معرفی نمی‌کند ، علی‌رغم این حقیقت که آنالیز کیفی یک قسمت معنی‌دار و مهم از فعالیت‌های روزانه آزمایشگاههای شیمی و بیوشیمی را نمایش می‌دهد.

مانند اهمیتی که در EUR 18405 EN (1998) گزارش شده است و سپس در EUR 20605 EN (2000) مترولوژی و مقایسات آنالیز کیفی شیمیایی بصورت سیستماتیک مطرح شد .

یک قسمت مهم از EUR 20605 EN (2000) به کنترل کیفیت آنالیز کیفی اشاره دارد .

این مقاله یک دیدگاه کلی از قابلیت کنترل کیفیت در آنالیز کیفی می‌دهد .

2)کنترل کیفیت در آنالیز کیفی برای کنترل کیفیت نتایج ، شرح دادن پارامتری که کیفیت یک ویژگی مهم از آنالیز شیمیایی را مشخص کند ، اهمیت دارد .

پس از آن تعریف کردن اینکه کیفیت چگونه می‌تواند تاثیر کند و چه ویژگی می‌تواند کیفیت مطلوب را تعیین کند ، اهمیت دارد .

کیفیت همیشه بصورت نسبی تصور می‌شود که برمی‌گردد به مقرراتی که قبلاً بر روی اصول ملی یا آئین‌نامه‌های بین‌المللی یا نیازهای مشتری ثابت شده است .

در این متن مقررات با روش نمایش و یا روش کیفی ثابت شده‌است و روشن است ، زیرا ، همانطور که مشخص است ، هدف روش نمایش بر روی اصول واکنش دودویی رده‌بندی نمونه‌ها بر طبق تکرار/فقدان یک نمونه یا دسته‌ای از آنها می‌باشد .

کنترل کیفیت برای این نوع از روشها بدلیل آنکه بر روی تشخیص مثبت یا منفی بودن کیفیت دقت دارد .

کنترل کیفیت می‌تواند به دو دسته تقسیم شود : کنترل کیفیت داخلی (IQC) کنترل کیفیت خارجی (EQC) IQC ، همانطور که از اسمش پیداست ، نگهداری تصدیق شرایط در آزمایشگاه برای مدت طولانی است .

مقصود آن اطمینان دادن اجرای مناسب تست‌های جزئی که برای آنالیز کیفی استفاده می‌شود .

به عبارت دیگر قاعده کلی برای کیفیت قابلیت قیاس نتایج بین آزمایشگاهها است که صریحاً موضوع EQC است – برای مطمئن شدن از تکافوی اجرای آنالیز کیفی در یک تست درون آزمایشگاهی .

لازم به ذکر است که داده‌ های کیفیت سنجش آنالیز شامل دو معیار ضروری است : سودمندی و اعتبار .

سودمندی به آن معنی که نتایج تحلیلی باید نتایج معتبر ارائه کنند ( مثلاً اگر نتایج منفی بود ، تصمیم غلط خواهد بود ) .

نتیجه یک تصمیم غلط می‌تواند دارای ریسک در سلامتی ، قیمت بیشتر یا حتی فعالیت نامشروع باشد .

IQC و EQCبنابر آنچه گفته شد ابزارهای کلیدی برای بدست آوردن کیفیت مطلوب هستند .

3) مواد مرجع ( تضمین شده ) مواد مرجع ( RM ها ) ابزارهای مهمی در پی بردن به تعدادی از جنبه‌های کیفیت اندازه‌گیری است ، زیرا ، غلاوه بر کاربرد آنها معتبرسازی متد ، کالیبراسیون یا تخمین خطای اندازه‌گیری آنها برای IQC و EQCهم استفاده می‌شود .

ماتریس RM ها ، که برای ترکیب اجزای اصلی ویژه کوچک و بزرگ مشخص شده است ، کاربرد وسیع RM ها در کنترل کیفیت است .

در حالت کلی ، RM ها بر طبق توصیه ISO می‌تواند به دو رده تقسیم شود : 1) CRM ها یا RM های تضمین شده .

2) RM ها طبق درجه عدم اطمینان ، RMها می‌تواند به صورت زیر تقسیم بندی شوند : 1) RM های اولیه 2) RM های ثانویه 3) RM های خانگی یا اداری در جهت استفاده از RM ها برای کنترل کیفیت ، مواد باید نسبت به هموژنی و یکسانی ، پایداری و ارزش ویژه اطمینان مشخص شوند .

تمام این پارامترها مشخصه‌های مهمی برای برپا کردن یک IQC کارا می‌باشد .

در مورد EQC ، هموژنی اساسی است و پایداری نمونه در مقیاس زمانی فعالیت باید کنترل و تشخیص داده شود .

وقتی کنترل کیفیت بر روی آنالیز کیفی متمرکز می‌شود ، کاربرد RM ها ، نمونه خالی و ماتریس استاندارد بترتیب ، برای یافتن غلط‌ها و درست‌ها بسیار مشکل است .

اگرچه تعداد بزرگی از RM ها بصورت تجاری موجود می‌باشد ، اما اکثر آنها برای اهداف کمی هستند .

این به‌آن معنی است که RM های خانگی بصرت گسترده در آنالیز کیفی استفاده می‌شود .

در این مورد ، نتیجه کلیدی که نیاز به مطرح شدن دارد انتخاب موادی برای هموژنی ، پایداری و ماتریس نمایشگر است .

اگرچه معمولا اندازه‌گیری کنترل کیفیت می‌تواند بوسیله مواد خانگی که به اندازه کافی هموژن و پایدار باشد .

4) IQC استاندارد بین‌المللی ISO/IEC 17025 نشان می‌دهد که هر آزمایشگاهی باید دارای بخش کنترل کیفیت برای نمایشگری اعتبار آزمایشات دارا باشد .

استاندارد بین‌المللی همچنین نشان می‌دهد که نتایج باید به هر طریقی که می‌خواهد ثبت شود ، و تا جایی که ممکن است تکنیک‌های آماری باید برای بازنگری نتایج استفاده شود .

نمودارهای کنترل یکی از قدیمی‌ترین روشها برای نشان دادن نتایج آنلیز است زیرا که آنها ساده و کاربردی هستند .

منظور ما پیدا کردن آثار منفی روی نتایج و شناسایی منشا آنهاست .

اگرچه نمودارهای کنترل می‌تواند فرم‌های مختلفی داشته باشد ، در اساس کار آنها نمایش گرافیکی هستند که ارزش مشخصه‌های کیفی را نشان می‌دهند .

استانداردهای مختلف ISO نمودارهای کنترل دا نشان می‌دهند .

با وجود این ، هیچیک از آنها آزمایشهای کیفی را نشان نمی‌دهند .

EUR 20605 EN (2002) تطابق نیازها را برای گسترش کاربرد این نمودارها را برای آنالیز کیفی نمایش می‌دهد .

اصول کار نمودارهای کنترل ساده بوده و در سه گام قابل بررسی است : 1) نمونه‌گیری در خلال پروسه 2) اندازه‌گیری عامل کیفیت 3) علامت‌گذاری روی نمودار با محدوده‌ها ( اخطار و عمل ) معمولاً اگر یک CRMاستفاده شود ارزش تضمین شده بصورت ارزش معین استفاده می‌شود .

در استفاده از RM های خانگی ارزش معین به معنی اندازه‌های تکرار شده است .

طبق قرارداد ، حدود اخطار و عمل بصورت مثلاً رنج ±2و ±3 ، بترتیب ، برابر است با احتمال 95.5% و 99.7%بطوریکه بصورت نرمال توزیع شده است .

بدیهی است ، حدود اخطار و عمل که به روش بالا محاسبه شده است ، نباید بدون ملاحظه انطباق بر هدف نیازهای آنالیز باشد .

این گام‌ها برای عمل در آنالیز کمی آسان است ، ولی در آنالیز کیفی ، بعضی مشکلات ممکن است بوجود بیاید .

مثلاً ، اگر واکنش دودویی بله/خیر با تغییر شکل علامت تحلیلی بدست بیاید حدود می‌توانند دایر شوند ، ولی ، اگر بروش نمایشگر درست آماده شوند ، آن حدود غیر ممکن هستند .

4)1) : روش‌های ساده عملی نمودارهای کنترل ، وقتی واکنش دودویی بطور صحیح آماده است معروف‌ترین روش برای استفاده هستند .

برای این روش ، دو نمونه انتخاب می‌شود : (A and B) نمونه‌ها باید همگن و پایدار باشند و ماتریس باید ، نمایانگر ماتریس واقعی نمونه‌های آنالیز شده باشد .

نمونه A و B باید جمعی از مقادیر کمی بالا و پایین داشته باشد .

بنابراین نمونه A باید 100% واکنش منفی تولید کند و برای یافتن غلط‌ها استفاده شود .

نمونه B باید 100% واکنش مثبت تولید کند و برای یافتن خلاف غلط‌ها استفاده شود .

شکل 3 یک مثال فرضی از این مثال را نشان می‌دهد .

طوریکه می‌توان دید قسمت خارج از کنترل می‌تواند براحتی ملاحظه شود .

وقتی واکنش دودویی بوسیله تبدیل اطلاعات بدست می‌آید ، تصمیم در مورد گراف احتمال تجمعی ممکن می‌شود .

در این مورد ، توصیه می‌شود که تجمع نمونه‌های A , B استفاده شود ، همانطور که در شکل 4 نشان داده شده است .

4)2) نمودار کنترل برای بلنک‌ها این نمودار تغییر یافته نمودار شوارت است .

در این نمودار علامت سودمند بصورت یک تابع اعداد نمونه کنترل خالی ، نمایش داده می‌شود .

مقصود این نمودارهای کنترل ، همانیست که برای روش‌های کمی یا کیفی استفاده می‌شد ، بنابراین ، از این نمودار ، اطلاعاتی در مورد آلودگی موضوع آزمایش یا حالت وسایل می‌تواند بدست آید .

نمونه خالی می‌تواند همچنین برای پیدا کردن غلط‌ها استفاده شود ، اگرچه ، برای آن توصیه می‌شود که نمونه‌ای با تجمع پایین استفاده شود ( مثلاً نمونه A در شکل 4).

در این مورد از روش نمایشگری که یک واکنش صرفاً کیفی را آماده می‌کند ، استفاده از نمودار کنترل برای بدست آوردن غلط‌ها محدود شده است .

4)3) نمودار کنترل برای واکنش‌های دودویی اولین روش برای نمودار کنترل برای واکنش‌های دودویی ، استفاده از نمودارهای کنترل مثل شوارت است .

برای آن ، اولین گام انتخاب دو نمونه از دو سطح تجمع از نمودار احتمال تجمعی است ، که در بالا 4)2) توضیح داده شد .

پس از آن ، خط مرجعی که باید برای کنترل استفاده شود باید تعریف شود .

خط پیشنهادی برای سطح پذیرش خطا در 5% از خطای مورد نظر ، حد اخطار 10% واکنش غلط و حد کنترل 15% واکنش غلط می‌باشد .

در نهایت ، نرخ منفی یا مثبت بودن خطا تصمیم‌گیری می‌شود و نتایج در نمودار کنترل نمایش داده می‌شود .

لازم بذکر است که ، در این‌مورد نرخ منفی خطای واکنش نشان داده شده است نه نتیجه آنالیز نمونه .

شکل 5 یک نمودار کنترل نوعی را برای نمایش 8 روز از خطای مثبت و منفی را که به بهترین روش آماده شده است را نشان می‌دهد .

هانطور که دیده می‌شود در این مثال ، اکثریت خطاها بین حدود اخطار و پذیرش قرار دارد .

باید توجه کرد که هدف این نوع از نمودارهای کنترل پیدا کردن خطاهای واکنش است بعد از نمودار شوارت استفاده از نمودارهای مشابه مثل صفحه یودن ( Youden Plot ) توصیه می‌شود .

طبق هدف این نمودار هردو خطای مثبت ومنفی را پیدا می‌کند ، این نمودار اغلب دو نمونه کنترلی استفاده می‌کند که ، تجمعی‌که قسمت عدم اطمینان را تعیین می‌کند (Fig.

4) .

شکل نمودار دو محور را که برای تعریف محدوده‌ها استفاده می‌شود را شامل می‌شود(Fig.

6) .

هر نقطه از گروه بصورت نتیجه آنالیز دو نمونه بدست می‌‌آید و نمایش داده میشَود .

هر ربع از نمودار یک حالت مختلف را نشان می‌دهد : - ناحیه 1 حالت تحت کنترل را نشان می‌دهد .

- ناحیه 2 حالت یافتن یک خطای مثبت را نشان می‌دهد .

نمونه B یک واکنش مثبت داده است .

- ناحیه 3 که در آن نمونه‌ A واکنش منفی دارد را نشان می‌دهد .

- ناحیه 4 هر دو حالت واکنش را نشان می‌دهد .

هم مثبت هم منفی بدست آمده است .

شکل 7 نمودار کنترل را نشان می‌دهد که در طول آنالیز نیترات در ترکیب و نمونه آبی واقعی ، استفاده شده است .

نگارنده استفاده از نمونه کنترل خالی را برای چک کردن واکنش منفی و امکان پیدا کردن خطاهای مثبت برای نمایش و تضمین روش را پیشنهاد می‌کند .

نمونه دارای 0.1 میکروگرم بر لیتر نیترات برای واکنش مثبت در روش غربالگری استفاده شد .

واکنش مثبت روش تقویت با استفاده از نمونه حاوی 0.16 میکروگرم بر لیتر از نیترات بررسی شد .

نمودار کنترل بدست آمده وقتی هر حالتی از نمودار کنترل پیدا شود را نشان می‌دهد .

4)4) مقایسه با یک روش تقویتی در بسیاری از موارد ، روش تقویتی ، اغلب با روش نمایشگری باهم و برای پیروی از اصول جلودار-عقب‌دار استفاده می‌شود .

اصول عمومی این گونه استراتژی بر آنالیز سیستماتیک نمونه‌ها که استفاده سریع ، سیستم آنالیز جلودار کم ارزش ( روش غربالگری ) که رده بندی سریع نمونه‌ها بر طبق ویژگی هدف را ، اجازه می‌دهد .

بنابراین ، فقط نمونه‌ها انتخاب شده ، باید با سیستم آنالیز مرسوم یا جلودار پردازش شوند تا اطلاعات آنالیزی را بسط بدهند ، از آنرو ، تاثیر خطای مثبت ومنفی مختلف است .

خطای منفی بیشتر مناسب است زیرا روش تقویتی یا جلودار مرتباً به آن نمونه‌ها اعمال می‌شود .

بنابراین ، خطاهای منفی باید به‌روش تقویتی در مدل تصادفی آنالیز شود .

نتایج بدست آمده در هر دو روش می‌تواند با صفحه یودن هم مثل شکل 8 نشان داده شود.

این IQC می‌تواند با آنالیز همان نمونه‌ها در زمانها مختلف تعریف شود.

در مورد قبلی روشی‌که همچنین می‌تواند استفاده شود کنترل اجرای روش تقویتی است .

در مورد بعدی تنها اختلاف بین روش‌ها می‌تواند پیدا شود .

4)5) تعداد تکرار نمونه های کنترل کیفیت .

این وظیفه آنالیزگر است که یک مرحله مناسب در کنترل کیفیت انتخاب کند .

این مرحله باید بصورت معتبری نسبت به روش و ارجحیت کار انتخاب شود .

همانطور که در بالا نشان داده شد ، نمونه باید بوسیله ارائه یک برنامه واقعی و مقتضی برحسب همگنی و پایداری و اعتبار تخصیص پیدا کند .

بر طبق اصول تضمین کیفیت ، آزمایشگاه باید استفاده از یکسری از نمونه‌های کنترلی را به خوبی تعداد تکرار آنالیز طراحی کند .

در آنالیز کیفی پذیرش گسترده‌ای از سطح احتمال 5% کنترل کیفیت ( مثل نمونه کنترل کیفیت برای هر 20 نمونه آنالیز ) می‌شود .

برای کارهای مجموعه‌ای ، سطح 20% یا حتی 50% معمول نیست .

با مقایسه ، برای روش قوی جاری ، سطح کنترل کیفیت کمتر از 5% می‌تواند قابل قبول باشد .

در آنالیز کیفی ، سطح کنترل کیفیت باید محاسبه شود تا تعداد نمونه هر آنالیز محاسبه گردد .

جدول 1 مقادیر پیشنهادی را برای تکرار نمونه گیری ارائه می‌کند .

در تمام موارد ، انتخاب دو نمونه قابل قبول به‌نظر می‌رسد .

( یکی مثبت و دیگری منفی برای تکمیل کنترل کیفیت مناسب برای روشهای کیفی مشروط بر واکنش دودویی ) .

بدیهی است ، برای انتخاب درست نمونه دانستن نمودار توزیع احتمال روش کیفی بسیار مهم است .

5) EQC همانطور که در بخش 1 اشاره شد ، بدلیل اهمیت انطباق داده‌ها بر هدف تابت کردن دقت و همچنین قابلیت مقایسه نتایج همه به نظر می‌رسد .

قابلیت مقایسه نتایج می‌تواند بوسیله سنجش در داخل آزمایشگاه یا PT اثبات شود .

در حالت کلی ، دلایل مختلفی برای تست‌های درون آزمایشگاه وجود دارد که روش‌های معتبر سازی تشخیص RM ها و PT از آن جمله‌اند .

سومین و مهمترین هدف کنترل کیفیت بدست آوردن دلیل صحت انجام کار آزمایشگاه است .

روشهای راهنمای مختلفی برای نیازهای PT برنامه‌ریزی شده‌اند .

شاید مهمترین آنها ISO و Eurochem باشند .

به‌هر حال ، این مراجع و راهنماها بر روی آنالیز کمی متمرکز شده‌اند و برای آنالیز کنترل کیفیت شاید قابل استفاده نباشند .

در سال 1997 ، کمیته روشهای آنالیز از بخش آنالیز جامعه سلطنتی شیمی مقاله‌ای برای بررسی خطاهای مثبت و منفی منتشر کرد و محدودیتهای آزمایشات تخصصی آنالیز را گزارش کرد .

نگارنده مقاله نشان داد که وقتی آزمایشات تخصصی با تعداد نمونه‌های کوچک یا نامتناهی انجام می‌شود در زمان استفاده از سیستم امتیازی z ، مشکلاتی‌ بوجود می‌آید.

پیشنهاد مقاله پرهیز از استفاده از دروه‌های پیدا نشده و کمتر بود .

بنابراین بدیهی است که یک شیوه جدید برای طراحی PT به نیازهای واکنش دودویی برمی‌گردد .

مثل نقطه شروع کار ، آن بخش ‌از EUR 20605 EN که به طراحی آنالیز کیفی PT بر می‌گردد باید درست مطرح شود .

5)1) طراحی PT طرحی که برای PT در EUR 20605 EN پیشنهاد شده است بر پایه درصد واکنش‌های مثبت بدست آمده در طول ارزیابی در آزمایشگاه می‌باشد .

در تعمیم دادن پیشنهاد برای نمونه‌های مختلف ، یک ست از نمونه‌های مثبت ومنفی باید ضمیمه شود.

مثال شبیه سازی شده‌ای که در EUR 20605 EN ارئه شده‌است در جدول 2 قابل مشاهده است .

( سه مثبت و هفت منفی ) که برای چهار آزمایشگاه توزیع شده‌است .

جدول 2 همچنین برای چهار آزمایشگاه نتایج را شبیه‌سازی می‌کند .

وقتی یک واکنش مثبت بدست آمد ، علامت صفر در مطابقت با سیستم امتیاز z نوشته می‌شود که بالاترین امتیاز است .

علامت یک برای واکنش منفی استفاده می‌شود .

گزارش نظریه مقدار منحصر بفرد هر واکنش بدست آمده را برای نمونه‌های آزمایشگاه می‌دهد .

مقادیر بدست‌آمده z در جدول 3 برای این منظور می‌تواند به مقادیر گزارش شده در جدول یک مرتبط شود .

سودمندی این مقادیر در انسجام با سیستم امتیاز z می‌تواند با برونیابی نتایج 100% و دوباره تعریف کردن یک جمع از مربع مقادیر امتیاز z ، (SSZ) ، بصورت تابعی از جمع دوباره درجه‌بندی شده امتیاز z ، (RSZ) ، بدست آورد .

پیشنهاد شد که این پارامتر جدید را جمع محاسبه شده درصد مقادیر z ، (SRSZ) بنامند که : به طور خلاصه ، گزارش نشان می‌دهد که می‌توان حدود مشترکی برای آنالیز کیفی ارائه کرد : پارامتر RSZ(%) برای ارزیابی مشارکت تمام آزمایشکاهها در دوره ویژه بسیار مناسب است .

(Table 3) .

ایجاد حد RSZ(%) = 2 بین بخش قابل قبول و غیر قابل قبول مثل روشهای کمی .

6) در انتها کنترل کیفیت نکته مهمی برای مطرح شدن زیر لوای اجبار قانونی و استاندارد جدید ISO/IEC 17025 است .

اصول کنترل کیفیت و فعالیت‌های آن برای اجرا در کنترل کیفیت داخلی و خارجی آنالیز کمی بخوبی پایه‌گذاری شده است ، ولی در قسمت آنالیز کیفی نیاز به پایه‌گذاری دارد .

این مقاله نشان داد که با اصلاح مهمترین نکات کنترل کیفیت در آنالیز کمی ، می‌توان ازآن در آنالیز کیفی نیز استفاده کرد .

مراجع [1] G.

Kateman, L.

Buydens, Quality Control in Analytical Chemistry, second ed., John Wiley & Sons, Inc., , 1993.

[2] International Standards Organization, ISO 9000: Quality management systems foundations and vocabulary, ISO, , , 2000.

[3] International Standards Organization, ISO/IEC 17025: General Requirements for the Competence of Testing and Calibration Laboratories, ISO, , 1999.

[4] B.W.

Wenclawiak, M.

Koch, (Editors), Quality Assurance in Analytical Chemistry, Springer, , 2004.

[5] CITAC and Eurachem, Guide to Quality in Analytical Chemistry: An Aid to Accreditation, 2002.

Available from: ul.pt/>.

[6] European Commission, Metrology in Chemistry and Biology: A Practical Approach, EUR 18405 EN, European Commission, , 1998.

[7] European Commission, Metrology of Qualitative Chemical Analysis, EUR 20605 EN, European Commission, , 2002.

[8] A.

Rı´os, D.

Barcelo´, L.

Buydens, , K.

Heydorn, B.

Karlberg, K.

Klemm, B.

Lendl, B.

Milman, B.

Neidhart, R.W.

Stephany, A.

Townshend, A.

Zschunke, M.

Valca´rcel, Accred.

Qual.

Assur.

8 (2003) 68.

[9] M.

Thompson, S.

Ellison, R.

Wood, Pure Appl.

Chem 74 (2002) 835.

[10] International Standards Organization, ISO 7870:1993, Control Charts.

General Guide and Introduction, ISO, , 1993.

[11] International Standards Organization, ISO 7966:1993, Acceptance Control Charts, ISO, , 1993.

[12] International Standards Organization, ISO 8258:1991, Shewart Control Charts, ISO, , 1993.

[13] M.R.

Plata, N.

Pe´rez-Cejuela, J.

Rodrı´guez, A.

Rı´os, Confidential information, Anal.

Chim.

Acta 537 (2005) 223.

[14] M.

Valca´rcel, S.

Ca´rdenas, Trends Anal.

Chem 24 (2005) 67.

[15] International Standards Organization, ISO 43-1995, Part I: Selection and Use of Proficiency Testing Schemes by Laboratory Accreditation Bodies, ISO, , 1995.

[16] International Standards Organization, ISO 43-1995, Part II.

Development and Operation of Proficiency Testing Programs, ISO, , 1995.

[17] Eurachem, Selection, Use and Interpretation of Proficiency Testing (PT) Schemes by Laboratories, 2000.

Available from: www.eurachem.ul.pt/>.

[18] Analytical Methods Committee (RSC), Analyst () 122 (1997) 495.