پرسپکتیو
پرسپکتیو عبارت است از نشان دادن تصویر یک جسم بر روی یک صفحه به نام صفحه تصویر. این گونه تصاویر میتوانند شکل ظاهری اجسام را به خوبی نشان دهند و جوانب مختلف یک جسم را ان طوری که دیده میشود مجسم کنند؛پرسپکتیو تنها تصویری است که چشم انسان ان را به عنوان واقعیت قبول میکند ولی این پرسپکتیو از نظر فنی چندان کامل نیست
انواع پرسپکتیو ها (تصاویر مجسم)
تصاویر مجسم یا پرسپکتیو به طور کلی به دو دسته تقسیم میشوند:
دسته اول پرسپکتیو های مرکزی
دسته دوم پرسپکتیو ها یا تصاویر موازی یا پارالاین
پرسپکتیو مرکزی (PERSPECTIVE)
در پرسپکتیو مرکزى از یک نقطه به نام مرکز (مرکز دید) نگاه مى کنیم و آنچه را که دیده مى شود روى پرده تصویر که ممکن است در پشت و یا جلوى جسم قرار داشته باشد, تصویر مى کنیم. واضح است که در این نوع پرسپکتیو شعاعهاى مصور با هم موازى نبوده و در همان مرکز دید با یکدیگر متقاربند. این نوع پرسپکتیو بیشتر در ترسیم نقشه هاى ساختمانى به کار برده مى شود. در ترسیم پرسپکتیو , بر روى یک سطح مسطح حقیقى جوانب مختلف فرم را آن طور که دیده مى شود ترسیم مى کنیم. به عبارت دیگر یک پرسپکتیو صحیح تصویر سه بعدى ظاهر (آنچه ما مى بینیم) یک جسم آن طور که در حقیقت وجود داردمى باشد و تنها تصویرى است که چشم انسان آن را به عنوان واقعیت قبول مى کند و احساسات انسانى مى تواند بر آن قضاوت نماید,هر چه ما یک شیئى را بیشتر(یا بهتر) درک نماییم , ترسیم پرسپکتیو آن آسانترخواهد بود.
تصاویر موازی یا پارالاین
اگزونومتریک:تصاویراگزونومتریک یا پارالاین تصاویری هستند که همزمان یه بعد یک جسم و ارتباط ابعاد ان را با هم به صورتی حقیقی نشان میدهند .به علت سهولت ترسیم . موثر بودن انها در نشان دادن تصاویر در ترسیمات بسیار مورد استفاده قرار میگیرند
فرق عمده تصاویر اگزونومتریک با پرسپکتیو در ان است که خطوط موازی در تصاویر اگزونومتریک موازی باقی میماند ولی در تصاویر پرسپکتیو(تصاویر عکسی) خطوط موازی به نقاط محو منتهی میشوند
تصاویر اگزونومتریک یا پارالاین را میتوان به شرح زیر نام برد:
تصاویر ایزومتریک
تصاویر دی متریک
تصاویر تری متریک
تصاویر ابلیک
آشنایی با پرسپکتیو
پرسپکتیو یعنی علم طراحی شکل ظاهری اشیاء و نحوه دیدن حجم های سه بعدی و ترسیم آنها برروی سطح دو بعدی قوانین پرسپکتیو امکان نمایش عمق و بعد سوم را بر روی صفحه فراهم می کند.
با تغییروتبدیل خطوط وبا حالتهایی که سایه روشن ایجاد می کند. عمق کاذب و بعد مجازی ایجاد می شود که عامل انحراف دید چشم محسوب می شود وچون چشم مدام در حرکت است هما هنگ با دگرگونی زمان و مکان دریافت های تازه تصویری را بصورت پیوسته ادراک می کند. در حالتیکه تصویر اشیاء که با قوانین پرسپکتیو بوجود می آ ید تنها نمایش لحظات زمان است که بصورت ثابت و ساکن ایجاد شده است.
در عالم طبیعت (فضای سه بعدی), هر چه به چشم بیننده نزدیکتر باشد بزرگتر(پلان جلوه), و هرچه دورتر باشد کوچکتر(پلان عقب) دیده می شود. بدین ترتیب اشیاء مثل تیر چراغ برق ویا ریل قطار که در فواصل مختلف نسبت به بیننده قرار دارند بحالت بزرگتر (اشیاء نزدیک به بیننده) و کوچکتر( اشیاء دور نسبت به بیننده) رؤیت می شوند. نمایش این حالت بر روی سطح, مستلزم رعایت اصول پرسپکتیو است.
اشیایی که ساختمان شکلی آنها از خطوط موازی تشکیل شده است هنگامی که به حالت مایل یا کاملاً در جهت مقابل چشم قرار گیرند فاصله خطوط موازی آن در فاصله دورتر بهم نزدیک می شود ودر صورتیکه به عمق (نقطه گریز در روی افق) ادامه یابد بهم مرسد. بهمین جهت هر قدر فواصل دورتر باشد اندازها نیزکوچکتر خواهد شد.
موقعیت فضایی اشیاء و اجسام طبیعی در اثر مقایسه و چگونگی قرار گرفتن آنها در جلووعقب یکدیگر سنجیده می شود و در نتیجه عمق و فاصل اشیاء مشخص می گردد. با ترسیم عناصرشکلی بر روی سطح به حالتی که شکل ها در جلو و عقب یکدیگر قرار گرفته اند, موقعیت فضایی تصاویر برروی سطح مشخص می شود.
طریقه رسم پرسپکتیو
پرسپکتیو یک نقطه ای :
در پرسپکتیو یک نقطه ای ،تنها یک نقطه گریز بر روی خط افق وجود دارد و خطوط گریزنده یا سهمی کلیه اشکال موجود در تصویر به طرف همان نقطه می روند.در این نوع پرسپکتیو ،کلیه خطوط عمودی ثابت هستند و هیچگونه تغییر جهتی نمی کنند.در تصویر بعضی مکعبها در زاویه ای بالاتر از خط افق قرار گرفته و علاوه بر سطوح مقابل و پهلو سطح زیرین آن نیز قابل مشاهده است.در این حالت،زاویه دید ناظر ،پایین تر از حجم یا سوژه است.در مکعبهای پایین عکس این مسأله به چشم می خورد .یعنی حجم پایین تر از خط افق است و زاویه دید ناظر بالاتر از سوژه قرار گرفته است .در مکعب وسطی خط افق در حد وسط مکعب واقع شده و در این حالت فقط 2 سطح قابل مشاهده باقی می ماند .مکعب دیگرنیز زیر نقطه گریز است ،بنابر این فقط دو سطح مقابل ناظر ،قابل مشاهده است و هیچ یک از کناره های حجم دیده نمی شود.
پرسپکتیو دو نقطه ای :
در این شیوه پرسپکتیو ،بر روی خط افق دو نقطه گریز جدا از هم وجود دارد که در دو سوی حجم واقع شده اند .در اینجا نیز سه شکل یا حجم بالاتر از خط افق،بر روی خط افق و پایین تر از خط افق وجود دارد.نکته مشترک در هر سه حالت آن است که خطوط عمودی ثابت هستند و کلیه قسمتهایی که به صورت افقی در حجم اصلی وجود دارند به طرف یکی از نقاط گریز می روند .فاصله نقاط گریز نسبت به سوژه ،الزاماً یکسان نیست و با دور و نزدیک کردن نقاط می توان تنوع دلخواه را در حجم مورد نظر به وجود آورد.
پرسپکتیو سه نقطه ای :
کاربرد این نوع پرسپکتیو در اکثر مواقع به صورت ذهنی است و از آن برای ایجاد فضاهای اغراق آمیز استفاده می شود.دو پهلو یا کناره های حجم به سوی دو نقطه گریز که در طرفین بر روی خط افق واقع شده اند می روند؛لیکن در این نوع پرسپکتیو ،برخلاف دو نوع دیگر ،خطوط عمودی موجود در تصویر نیز دچار تغییر جهت و اندازه می شوند و به طرف نقطه گریز سوم می روند.سومین نقطه گریز ،بر روی خط افق قرار نمی گیرد ،بلکه بالاتر یا پایین تر از آن واقع می شود.