دانلود مقاله صنعت چاپ

صنعت چاپ نیز از جمله بزرگترین و مفیدترین اختراعات بشری و وسیله انتقال اندیشه ها و عواطف بسیاری از علماو دانشمندان و فلاسفه و اهل هنر برای میلیاردها مردم در طول تاریخ بوده است.

چاپ به فن و صنعت تکثیر نقوش دو بعدی (حروف، ارقام، خطوط و تصاویر و ...

) به وسیله انداختن اثر این نقوش به روی کاغذ و پارچه یا مواد دیگر گفته می‌شود.

نخستین گام بزرگ در پیشرفت فن چاپ اختراع «حروف قابل انتقال» بود که به وسیله گوتنبرگ «زرگر با نبوغ آلمانی» در قرن پانزدهم صورت گرفت و صنعت چاپ از مرحله چوبی به مرحله سربی تبدیل یافت و انجیل مقدس اولین کتابی بود که توسط وی حروفچینی و طبع گردید.

اولین ماشین چاپ که به وسیله نیروی بخار کار می‌کرد در سال 1811 در لندن به وسیله کوئیننگ Koening آلمانی اختراع شد.

بعداً او با کمک هموطن خود Bauer ماشینی ساخت که روزنامه تایمز لندن را برای اولین بار با سرعت 1100 برگ در ساعت یعنی 4 بار سریعتر از ماشین دستی به چاپ رسانید.

تاریخ چاپ به ا ستناد مدارک موجود به پنج قرن قبل از میلاد یعنی زمان هخامنشیان می‌رسد.

صنعت چاپ نخستین بار در کشور چین رایج شد و چینیان زودتر از سایر ملل به این صنعت پی‌بردند و کتاب چاپ کردند.

تأثیر چاپ و آنچه از رهگذر آن عاید اجتماعات و تمدن انسان شده در هر از پدیده‌های و مظاهر زندگی او آشکار و مشخص است.

این صنعت با انسان بسیار عجین شده و بعد از هوا و خوراک و مسکن برای بقای حقیقی و تسریع در رشد فرهنگی او حائز اهمیت است به طوری که نمی‌توان آن را از زندگی وی تفکیک کرد.

هر کجا برود و هر چه در پیرامون او و همراه او قرار گیرد در ارتباط صنعت است.

این صنعت، آموزش و تحقیق را که در انحصار گروهی خاص بوده برای همه مردم ممکن ساخته است و بخصوص حاصل اندیشه‌های والای علمی و فکری و ادبی کاتبان و قلمزنان را که به زحمت در یک یا چند نسخه محدود نوشته می‌شده و به علت قلت نسخ آن هر دم با خطر نابودی مواجه می‌گشت حفظ نموده است و هم این فن، سبب ابداع فنون و هنرهای دیگر گردیده که به نحوی در رابطه با صنعت چاپ قرار می‌داشته است.

نقش صنعت چاپ در روند زندگی آدمی و نیازمندهای فرهنگی او به مانند نقش بهداشت و نقش هواست که حیات انسانی بشر را وسعت و عمق بخشدیده و در بهبود کیفیت زندگی و جهش‌های علمی و آگاهی او اثری قطعی و بی‌گفتگو داشته است.

تاثیر سازنده چاپ و آنچه از رهگذر آن عاید اجتماعات و تمدن انسان شده در هر یک از پدیده‌ها و مظاهر زندگی او آشکار و مشخص است.

در ایجاد امنیت محیط، تسلط بر طبیعیت و عوارض آن، تسریع برآود حوائج و نیازهای رفاهی و حیاتی، و تسهیل کامیابی‌های فرهنگی و علمی و به کل در تمام مراحل تکامل و گسترش کیفیت زندگی و پیمودن مدارج متعالی مادی و معنوی او اثری معجزه‌آسا گذاشته است.

هر کجا که برود و هر چه در پیرامون او و همراه او قرار گیرد در ارتباط با این صنعت است.

اگر فرد انسانی به نحو مثال در خویشتن و پیرامون خود بنگرد و آنچه از مایحتاج شخصی و عمومی و اجتماعی است در نظر بگیرد از جمله پوشاک و زیورآلات، وسایل رفاهی منزل، ابزارهای پیشرفته علمی و ماشین‌های مختلف صنعتی از افزار گاهی گرفته تا پیشرفته‌ترین هواپیما‌های مورد استفاده بشر و موشک‌های مدرن....

به طور تفکیک‌ناپذیری با صنعت چاپ در ارتباط تنگاتنگ بوده و نیاز غیر قابل انکاری به آن دارد.

تمام طراحان نشسته‌اند تا چشم آدمی را داشته باشند و نگذارند سیر شود.

گونه‌ای از هزاران کیفیت تفننی آن که در جهت ایجاد تنوع و تفنن مورد نظر و اختراع قرار گرفته است اینکه بعضی صفحات مجلات را به صورت ژله مانند می‌آرایندبه طوری که از یک تصویر دو منظره منعکس می‌شود یعنی مظره موج می‌دهد و موجب تنوع و گیرایی برای چشم می‌گردد.

پیدایش کاغذ دشواری‌های نگارش خطر را بر روی سنگ‌های و استخوان و پسوست حیوانات و پوسته درختان و اشیای دیگر از میان برداشت و زمینه انتقال دانش را بین شهرها و کشورها به طریق نسخه‌های خطی هموار کرد.

بعدها اختراع چاپ در انتقال دانش سرعت فوق‌العاده ایجاد کرد و تکامل و ظرافت و ارزانی خاص به کتاب بخشید.

قدیم‌ترین نمونه‌های کتابت بر روی سنگ‌های پیدا شده است.

لوح‌های گلی بین‌النهرین و پس از آن اوراق پاپیروسی مصر که به هزاره سوم پیش از میلاد مسیح می‌رسد از قدیم‌ترین کتابها شناخته شده‌اند.

پاپیروس به عنوان ماده‌یاتاقان برای کتابت بکار می‌رفته است که کاغذ امروز برای چاپ بکار می‌رود.

پاپیروس از گیاه نی‌مانندی ساخته می‌شد که در دره‌های نیل در مصر می‌روید.

این گیاه را می‌کوبیدند و با آب خمیر می‌کردند و بعد از پهن کردن به صورت ورقه‌های بزرگ و کوچک می‌بریدند.

Code sinaiticus که بین سالهای 300 تا 350 میلادی نوشته شده و اکنون در موزه بریتانیا محفوظ است حدود 730 ورق دارد.

تخمین زده می‌شود که پوست 315 گوسفند و بز برای نوشتن آن بکار رفته باشد و این مطلب نشان می‌دهد که اورپا قبل از مصرف کاغذ از پوست حیوانات به خصوص گوسفند و بز و آهو و گوساله استفاده می‌کرده است.

اختراع کاغذ در چین به وسیله «تسای‌لون» در سال 105 میلادی صورت گرفته است.

سومریان، بابلیان، آشوریان و هیتی‌های قدیم، چین باستان،‌ یونان و روم باستان در تالیف کتاب در دنیا پیشقدم بوده‌اند.

در ایران پیش از اسلام از لهراسب نامی که فردوسی نیز در کتاب شاهنامه بدان اشاره دارد به عنوان بنیانگذار خط فارسی نام برده شده است.

اوستا که شامل بیست و یک «نسک: سوره» است و هر سوره آن حدود دویست صفحه می‌شود و کارنامه مقدس ایرانیان باستان و زرتشتیان به شمار می‌رود، به صورت مکتوب بر روی چندین هزار پوست عرض شده است.

تاریخ چاپ به استناد مدارک موجود به پنج قرن قبل از میلاد، یعنی زمان هخامنشیان می‌رسد.

در این دوره برای امضای اسناد، مهرهایی بکار می‌رفت که از چوب تهیه شده بود و به اعتباری می‌توان آنرا ابتدایی‌ترین نمونه چاپ دانست که بعدها به چاپ چوبی شهرت یافت.

این روش در چین که مبدع آن بود بیش از کشورهای اروپایی معمول بود بطوری که نمونه منقوش در صفحاتی از چوب، کنده‌کاری می‌شدو نسخ متعددی از آن تکثیر می‌یافت و موجب بسط علم و دانش می‌گردید.

صنعت چاپ، نخستین بار در کشور چین رایج شد و چینیان زودتر از سایر ملل به یان صنعیت پی بردند و کتاب چاپ کردند .

این صنعت از طریق اروپا به ایران راه یافت و نخستین بار در زمان سلطنت فتحعلیشاه قاجار و به کوشش عباس میرزا نایب‌السلطنه چندتن از ایرانیان فن چاپ کردن را در اروپا آموختند و دستگاه چاپ حروفی (چاپ سربی) و چاپ سنگی را از اروپا به ایران آوردند.

«میراز صالح شیرازی» که ساختن مرکب چاپ و تهیه حروف چاپخانه و حکاکی را در لندن آموخته بود، چاپ و انتشار روزنامه و چاپخانه را در ایران آغاز و رواج داد،‌و در تبریز به همت میرزا اسدالله نامی از اهالی فارس که در پی درخواست او در پترزبورگ صنعت چاپ را فراگرفته بود، قرآن مجید را سرلوحه اولین کار چاپی خود قرار داد.

چاپخانه در ایران تامدت‌ها «باسمه‌خانه- یا بصمه‌خانه» گفته می‌شود و بعدها به «مطبعه» تغییر نام یافت.

عباس میرزا وسیله منوچهرخان گرجی معتمد‌الدوله و به همت میرزا زین‌العالیدین یک دستگاه ماشین چاپ سربی (چاپ بر جسته تیپوگرافی) از انگلستان خریداری کرد و «میرزازین‌‌العابدین معتمدی» متصدی آن شدو بعد از مدتی کتاب «فتح‌نامه» میرزا عیسی قائم مقام فراهانی را که درباره فتوحات عباس‌میرزا با روسیان بود و نیز رساله جهادیه وی را که حاوی حکم جهاد در جنگ دوم روس و ایران است، به حروف عربی طبع کرد.

در سال 1239 قمری، منوچهر خان معتمد‌الدوله چاپخانه‌ای در تهران دایر کرد و کتاب محرق‌القلوب و پس از آن کتاب مجالس المتقین تالیف شهید ثالث را به چاپ رساند و بعدها کتاب روضه‌المجاهدین معروف به مخارنامه را چاپ کرد که نخستین کتاب مصور چاپ سربی محسوب می‌شود.

پیش از آن حدود سال 1113 ه.ق.

یکی از روحانیون ارمنی به نام آسادر، چاپخانه‌ای در اصفهان وارد کرد که حروف آن چوبی بود، و همچنین در خلال همین سال‌ها‌ آسوریان نیز چاپخانه‌ای برای چاپ کتاب‌های مذهبی خود در رضائیه دایر کردند پس از چاپ سربی، چاپ سنگی به پیروی از کتابیهای چاپ هندوستان که به سال 1225ه.ق.

در کلکته آغاز شده بود در ایران رواج گردید و نخستین چاپخانه سنگی در ایران در سال 1259 دایر گردید و کتاب معجم فی آثار ملوک‌العجم تالیف میرزا عبدالله ابن فضل‌الله رابه چاپ رسانید.

لیلی و مجنون مکتبی شیرازی، نخستین کتاب مصور چاپ سنگی بود که در چهار مجلس به سال 1259 قمری در تبریز نشر یافت و کتاب گلستان سعدی، از مرغوبترین چاپ سنگی است که در سال 1268 در قطعخشتی در تهران طبع شد.

حواشی این کتاب رابوته‌هایی از گل فراگرفته و مجالسی در میان عبارات و متن چاپ خورده است.

نخستین روزنامه ایران نیز به نام اخبار و وقایع، و روزنامه شرف با اینروش چاپ شده است.

تذکر این نکته لازمست که اختلاف‌ نظرهای مختلف در زمینه تاریخ چاپ در جهان وجود دارد و نیز در خصوص اینکه چه کسی اول دفعه چاپخانه ر ایران دایر کرده و اولین مطبعه از نوع چاپ سربی یا چاپ سنگی بوده و دستگاه چاپ در کدام یک از شهرهای ایران زودتر به کار افتاده، عقاید مختلف است.

از این سبب و به منظور پرهیز از اطاله کلام نظر خوانندگان عزیز را به چند منبع مهم جلب می‌کنم: مینوی، مجتبی.

«اولین کاروان معرفت».

مجله دانشکده ادبیات.

شماره1، سال 3، مهر1334- مجله یغما.

شماره 8، سال 6، آبان 1332/ رشید الدین فضل‌الله «تانکسوق نامه ایلخان در فنون علوم ختایی».

نسخه خطی در کتابخانه ایاصوفیه.

ش 3596/ شیندلر، هوتم «مطبعه در خارج از فرنگستان».پاریس، 1902/ «چاپخانه و روزنامه در ایران».

مجله کاوه.

شماره 5، سال 2، دوره جدید روزنامه، آذر 1290 شمسی/ دهخدا، علی‌اکبر.

«لغت‌نامه فارسی» ج41.ص5-9.

اختراع حروف قابل انتقال: نخستین گام بزرگ در پیشرفت فن چاپ، اختراع «حروف قابل انتقال» بود که به وسله گوتنبرگ «زرگر با نبوغ آلمانی» درقرن پانزدهم صورت گرفت و صنعت چاپ ازمرحله چوبی به مرحله سربی تبدیل یافت و انجیل مقدس اولین کتابی بود که توسط وی حروفچینی و طبع گردید.

این صنعت به سرعت در آلمان و ایتالیا و پاریس و هلند و انگلستان و اسپانیای جدید رواج پیدا کرد.

جوهانس ژنفلیش گوتنبرگ (1400-1468)، اولین ماشین چاپ خودرا «ماشین فشارپیچی یا چرخی» نام گذاشت.

این ماشین 70 تا 100 برگ را در ساعت چاپ می‌کرد و مالیدن مرکب در آن بوسیله دست انجام می‌شد.

به مرور زمان، وسایل و ادوات چاپ مجهز شدند و ماشین‌های لاستیکی و کائوچویی که از نوردها برای پخش مرکب برخوردار بودند جایگزین ماشین‌های چوبی و چرخی گردید.

نتیجتا با مرکب خوردن حروف توسط نوردهای لاستیکی همزمان چاپ هم بر روی کاغذ میسر گردید.

بعدها ماشین‌های کوچک پلاتینی به نام «مینرو» به وجودآمد و ماشین‌های افقی تکمیل شد وبه عمودی تبدیل یافت .

در ماشین‌های عمودی، فرماهای مختلف حروف چیده شده، در یک شاسی محکم شده، به طور عمودی به ماشین بسته می‌شد.

به تدریج کشورهایی نظیر آملان به ساختن انواع ماشین‌های مختلف چاپ مسطح و افست و غیره، پرداختند و بدین ترتیب «سرعت» در امر چاپ و توسعه ماشین‌آلات چاپخانه، موثر واقع شد.

چنان که ماشین‌های بوبینی در اندازه نسبتا بزرگ مانند ماشین‌های روتاتیو که پشت وروی کاغذ را در یک زمان چاپ می‌کرد، به وجودآمد و همچنین ماشین‌هایی که همزمان پشت وروی کاغذ را 6رنگ می‌:ند، خشک می‌کند، تا می‌کند، و بالاخره قیچی می‌کند و هر صد فرم آن راجدا نموده بیرون از خود هدایت می‌کند.

این حرکت تامرحله‌ای پیشرفت کرده که ساعتی 155 هزار نتیجه داده است.

تمام این حرکت‌ها در روی این ماشین با 6 کارگر به پایان می‌رسد.

چون فضا در پایتخت‌های بزرگ که مرکز چاپ و نشر روزنامه‌ها و مجلات است گران و پربها است اخیرا ماشین‌های چاپ روتاتیو را در چندین طبقه به روی هم سوار می‌کنند و به جای اینکه ماشین‌ها از طریق افقی وفضایی را تسخیر کنند، برج‌های چاپ را عمودی به روی هم سورا کرده در حداقل فضا بدننه کم شدن از کیفیت چاپ ، نتیجه مطلوب حاصل شده است.

صنعت چاپ در زمان حال پا به پای علوم ارتباطات به دنبال پیشرفت تکنیک، سرعت، مواد و فضای مورد نظر، لحظه به لحظه در حال تعقیب و تغییر است.

کاربرد کامپیوتر تحولی حیرت‌انگیز دراین صنعت به وجودآورده است.

استفاده از کامپیوتر در امر انتشارات به انتشارات رومیزی Desktop publishing مصطلح شده است به اعتبار اینکه هر مطلبی که بر روی صفحه نمایش در مقابل اپراتور ظاهر می‌شود مانند میزکار شخصی او در بردارنده کیه ابزار مورد نیاز برای نشر می‌باشد و به او توانایی کنترل و ایجاد حروف چاپی را می‌دهد و این امکان را به وجود می‌آورد که همه کار حروفچینی اعم از اندازه حروف، شکل حروف چاپ تصاویر- صفحه بندی و دیگر امور، بدون متخصص گرافیک و تنها با یک سیستم کامپیوتر به ه مراه دستگاه چاپ لیزری یکجا و به ارزانی و سهولت در کنار او انجام می‌گیرد.

پدیده انتشارات رومیزی، عجیب‌ترین و بدیع‌ترین اتفاقی است که در زمینه کامپیوترهای تخصصی رخ داده است وبه وجود آمدن آن مدیون پیشرفت سخت‌افزار و نرم افزار در چند سال اخیر و به وجود آمدن دستگاه‌های چاپگر لیزری که بر اساس کار دستگاه فتوکپی کامپیوتری با امکان گرافیکی قوی بوده، می‌باشد.

در نمایشگاه دروپا 86 (نمایشگاه جهانی مخصوص صنعت چاپ) ژاپنی‌ها فیلمی در لیتوگرافی می‌گرفتند که مستقیما آن را به جای زینگ به روی ماشین می‌بستند و شروع به چاپ می‌کردند!

اهمیت موضوع در این است که برای صرفه‌جویی در وقت و مواد (زینگ) بدون اینکه از کیفیت کار چاپی کاسته شود، تهیه زینگ راحذف کرده بودند!

این پدیده جدید باعث شده که انتشارات یک کار انحصاری نباشد و هر شرکتی یا شخصی بتوانددر دفتر کار خود، اقدام به حروفچینی و صفحه‌بندی و چاپ در کیفیت بالا نماید یعنی امری که تا چند سال پیش از این بیشتر یک رویا بود.

تحول صنعت چاپ و ابزار آن (به اجمال): اولین ماشین چاپ که به وسیله نیروی بخار کار می‌کرد در سال 1811 در لندن به وسیله کوئیننگ Koening آلمانی اختراع شد.

بعدا او با کمک هموطن خود Bauer ماشینی ساخت که روزنامه تایمز لندن رابرای اولین بار با سرعت 1100 برگ در ساعت یعنی 4 بار سریعتر از ماشین دستی به چاپ رسانید.

روش فوتوگراور در سال 1850 و هلیوگراور در سال 1838 اختراع شد.

چاپ رنگی در آغاز قرن بیستم شروع و به دنبال آن ماشین‌های چاپ با سرعت زیاد تکمیل شد تا به صورت امروزین درآمد.

پرس آهنی که جای پرس چوبی را گرفت در اواخر قرن 18 به وسیله یک نفر انگلیسی به نام استن هوپ Stanhope ساخته شد.

تهیه حروف و روش حروفچینی نیز از پیشرفت بی‌بهره نماند.

ابتدا حروفریزی‌های خودکار جای کوره‌[ای دستی گوتمبرگ را گرفت که نام دیدتDidot و فوچر Foucher و اتکینسون Atkinson با این پیشرفت‌ها همراه است و سپس در قرن 19 کوشش‌های دیگری برای سرعت‌ عمل در حروفریزی و حرفچینی به عمل آمده که در نتیجه در سال 1886 مرجن تایلر Marjen thailer لاینوتایپ و راگر Rogers در سال 1890 تیپوگراف ولنستون Lanston در 1886 مونوتایپ را اختراع نمودند، در سال 1944 حروفچینی از طریق عکاسی و در سال 1954 حروفچینی به وسیله ماشین‌های حسابگر و در سال 1966 به وسیله کامپیوتر و در سال 1985 با درست کردن دستگاه چاپگر لیزری عملی گردید.

چاپ به فن و صنعت تکثیر صورت نقوش دوبعدی (حروف، ارقام، خطوط و تصاویر و غیره) به وسیله انداختن اثر این نقوش به روی کاغذ، پارچه یا مواد دیگر ،‌چاپ گفته می‌شود و در این مبحث چاپ عملی است که به واسطه آن می‌توان از روی یک نوشته‌، چند نسخه شبیه به آن تهیه کرد.

پس از آن که مطلبی ، حروفچینی و غلط‌گیری و صفحه‌بندی گردید یا از مطلبی فیلم و زینگ تهیه شد، برای چاپ به ماشین‌خانه فرستاده می‌شود.

ماشین خانه فضایی است که انواع ماشین‌های چاپ مسطح و افست برای چاپ حروف در آن قرار دارد و حروف هر نوشته را به کمک ماشین‌های مربوط به روی کاغذ در اندازه و تیراژ معین، طبع و تکثیر می‌سازد.

چاپ مسطح آن نوع مطالبی که به طریق دست یا با ماشین، حروفچینی می‌شوند برای چاپ به قسمت ماشین‌های چاپ مسطح هدایت می‌گردند.

مسئول ماشین‌ چاپ مسطح، حروف چیده شده مرتب شده آماده برای چاپ را با سینی مخصوصی (رامگا) به صفحه ماشین‌ چاپ می‌بندد.

در این نوع ماشین، چفت‌های خصوصی هست که صفحات را به خود نگه می‌دارد.

معمولا 6صفحه یا 16 صفحه مطالب بطور منفرد در ماشین، بسته می‌شود.

مسئول چاپ بعد از عمل فوق، کاغذ چاپ در محفظه بالای ماشین قرار می‌دهد و بعد از آنکه به نوردهای ماشین، مرکب داد، ماشین‌ را به کار می‌اندازد.

وقتی ماشین به جریان‌ می‌افتد ، گردونه‌ای صفحه ماشین را که حروف بر آن بسته شده است به جلو و عقب گردش می‌دهد و همزمان، نوردها مرکب چاپ را به روی حروف می‌مالند و همزمان پنجه سیلندر کاغذ را یک‌یک می‌گیرند و پس ازگذراندن از روی حروف (چاپ شدن) به محل مخصوصی‌ رها می‌کنند و بدینسان، مطلب چاپ می‌گردد.

یادداشت، سرکاغذ، پاکنویس، گراور کوچک، کلیشه‌های کوچک و از این قبیل، توسط این ماشین چاپ می‌شود.

بعضی از این ماشین‌ها طلاکوبی هم انجام می‌دهد.

ماشین نیم‌ورقی ملخی یکی از بهترین پدیده‌های چاپ است که حدود 60 سال پیش به دنیا ارائه شده است.

این ماشین خیلی پر کار است و روی چرم و حتی تخته چاپ و طلاکوبی و برجسته می‌کند.

حروف معمولی را می‌زند.

انواع کارهای مختلف و متنوع را هم انجام می‌دهد.

ماشین‌های چاپ مسطح ماشین‌های چاپ مسطح در اندازه9‌های مختلف‌اند و هر کدام برای چاپ به اصطلاح کارهای نیم‌ورقی، دوورقثی، سه ورقی و یا چهار ورقی و غیره، ساخته شده‌اند.

از ماشین‌های چاپ مسطح که در چاپخانه‌های ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد به ذکر چند نوع آن اشاره می‌شود: ماشین پلانتا ماشین سکتا ماشین آلبرت ماشین ملخی ژوهانسورگ هایدلبرگ و ...

ذکر این مطلب ضروری است که ماشین چاپ نیم‌ورقی هایدلبرگ که به مشابه دوبال ملخ به هنگام چاپ ملخ می‌زنند به «ملخی» معروف شده است.

کار را سه ربعی چاپ می‌کند و با تمام شدن کاغذ، ماشین متوقف می‌گردد.

ماشین‌های چاپ افست پس از آن که از مطلبی فیلم و زینگ تهیه شد زینگ آن مطلب برای چاپ و تکثیر به ماشین خانه چاپ افست فرستاده می شود.

در ماشین‌های افست که نوع پیشرفته ماشین‌های چاپ است، زینگ به سیلندر ماشین بسته می‌گردد و سپس مرکب مابین نوردهای مرکب، تقسیم و برای چاپ بهتر، صیقل و صلایه می‌گردد.

ماشین‌های افست سه سیلندر دارد که تمام کارهای چاپ، توسط آنها انجام می‌گیرد.

سیلندرها عبارتند از: سیلندر زینگ، سیلندر لاستیک، سیلندر چاپ.

برای کارهای رنگی، از ماشین‌های افست استفاده می‌شود.

این نوع ماشین در اشکال پیشرفته آن قادر است رنگ‌های مختلف را در یک زمان، چاپ کند.

در این نوع ماشین، گیره‌هایی کاغذ را ورق ورق می‌گیرد و به ترتیب از پنجه شنا به سنجاق و سیلندر و لاستیک چاپ هدایت می‌کند.

ماشین‌های هایدلبرگ: ماشین‌های هایدلبرگ که توسط کمپانی‌ هایدلبرگ یکی از معتبرترین و معروفترین سازندگان ماشین چاپ و ملحقات آن در جهان عرضه می‌شود به دو صورت خوابیده و ایستاده و در 50 مدل ساخته شده‌اند.

نوع ایستاده نسبت به ماشین‌های خوابیده‌، مدرن‌تر و کارهای آن غالبا اتوماتیکی صورت می‌گیرد.

دینام در ماشین ایستاده قوی‌تر از نوع خوابیده است و به هنگام چاپ کار دور سیلندر نمی‌چرخد و همین عمل بر سرعت کار می‌افزاید و به هر صورت نوع خوابیده در ساعت پنج هزار فرم کار چاپ شده و نوع ایستاده ، حداقل ده‌هزار فرم تحویل می‌دهد.

ماشین‌های رولند: ماشین‌های رولند، جزو اولین ماشین‌های افست است که به ایران آمده است و سابقه‌ای طولانی دارد.

به طور معمول انواع کارهای چاپ را با اطمینان بین 6000 تا 10000 ورق در ساعت چاپ می‌کند و چاپ کارهای کوچک و متوسط و بزرگ را به صورت یک رنگی- دو رنگی و چهار رنگی، تامین می‌سازد.

رولند، یکی از سازندگان معتبر و معروف ماشین‌های چاپ در جهان است و سیستم افست خود را در انواع مختلف و در 49 مدل به بازار عرضه کرده است.

از جمله : رولند فاوریت دورنگ (Favorit) که با پنج سیلندر (یک سیلندر فشار، 2 سیلندر کاغذ و 2 سیلندر زینگ) کار می‌کند.

نوع دوم، رولند رکورد چهار رنگ نام دارد که قادر است دو رنگ رو،‌و دو رنگ پشت جلد چاپ نماید.

نوع سوم، رولند 5/4 ورقی دور وزن است که می‌تواند یک رنگ‌رو ، و یک رنگ پشت چاپ کند و چهارمین نوع که نوع پیشرفته آن به شمار می‌رود در اندازه سانتیمتر است و قادر است 6 رنگ را چاپ کند.

انویکتا 25: یکی از کوچکترین دستگاههای چاپ افست است که اندازه آن سانت، ارتفاعش 155 سانت و وزن آن 2800 کیلوگرم می‌باشد.

کاغذهای به قطع سانت تا سانت را می‌گیرد و سرعتش تا 8000 نمونه در ساعت می‌رسد.

ماشین‌های کلرمتال Colormotal – رومایر Romayor- سلنا Solna و هاریس، از انواع دیگر ماشین‌های افست است که در چاپخانه‌‌های ایران کاربرد دارد.

در ماشین‌های جدید افست، درجه آب با سرعت ماشین‌ رله است به این معنی که اگر ماشین با سرعت کم کار کند به آب زیادتری احتیاج دارد و در سرعت بیشتر آب کمتری می‌طلبد.

دستگاه الکترونیکی تنظیم ماشین از راه دور از پدیده‌های بسیار مهم صنعت چاپ در دنیا، ساخت ماشین‌هایی است که اوراق را پشت و رو و هر دو رنگ را در یک روی کاغذ می‌زند.

و هم از دستگاه تنظیم ماشین از راه دور برخوردار است به گونه‌ای که مسئول چاپ می تواند مقدار کم و زیاد کردن مرکب و یا تنظیم فرم را در ماشین چاپ ، از راه دور عمل کند.

دستگاه الکترونیکی که خارج از دستگاه ماشین تعبیه شده است، به سرعت و دقیق‌تر از چشم عمل می‌کند و وسیله آن تطابق رنگ‌ها و تصاویر در یک کار چهار رنگ،‌ توسط دگمه‌های مخصوصی که کنار دستگاه تعبیه شده است، از راه دور قابل تنظیم است.

کاغذ بده تک برگی و کاغذ بده پیوسته: کاغذ بده شخصی بود که کاغذ را با دست از روی دسته کاغذ بر می‌داشت و از طریق سینی تغذیه ماشین چاپ، به داخل مکانیزم تغذیه، می‌فرستاد.

در اثر پیشرفت فن چاپ به تدریج تحولی در این امر پیدا شد به طوریکه اینک می‌توان تمام مراحل آماده کردن دسته‌های کاغذ- جدا کردن ورق- رساندن ورق- مرتب کردن ورق- کنترل ورق- انتقال ورق را، وسیله سیستم‌های کاغذ بده دقیق، تنظیم و کنترل نمود.

سیستم تک برگی برای ماشینی مناسب است که 5000 برگ ورق کوچک را در ساعت چاپ می‌کند در حالی که ماشین‌های سریع که ورق‌های بزرگ ومتوسط را چاپ می‌کنند معمولا با سیستم کاغذ بده پیوسته مجهز هستند.

توضیحاتی پیرامون پاره‌ای از اصطلاحات و مشاهیر چاپ: ابرو: وسیله‌ای شبیه‌ آکولاد در ریاضی است که برای جداسازی چند جزء از یک کل استعملا می‌شود.

در مواقعی که به ابرو در اندازه‌های بزرگ نیاز می‌شود، از گوشه و میانه،‌استفاده می‌کنند.

ارتفاع تیپوگرافیک: به حروفی گفته می‌شود که دارای ارتفاع یکسان باشند.

به عبارت دیگر، ارتفاع معمول و یکسان بین‌المللی را در حروف چاپ، ارتفاع تیپوگرافیک می‌گویند و مبنای اندازه آن، پنط و معادل5/23 میلیمتر است.

اریژینال: به اصل کار، اعم اسلاید، نقاشی، طراحی، دستنویس گفته می‌شود که مورد نظر برای حروف چینی یا عکاسی است.

اکسیوگرافی: گراور نمودن صفحات یک کتاب را در یک بار، اکسیلو گرافی گویند.

اکسید: ترکیب اکسیژن با یکی از فلزات یا هر جسم بسیطی که با اکسیژن ترکیب شده باشد.

مهمترین اکسیدها عبارتند از : اکسید آهن، اکسیدآلومینیومی و اکسید مس.

اکسنت: علاماتی که بر زیر و روی حروف گذاشته می‌شود مثل : فتحه وکسره.

الگووانگ: روشی قدیمی در چاپ مسطح.

در این روش از تصویر یا الگو، قالب‌هایی به صورت نگاتیو تهیه می‌شده است و سابقه‌اش به استناد علایم دست‌ها به روی تخته سنگ‌ها به دوران چهارم معرفه‌الارضی (بیست هزار سال قبل، در دوره ارپناکی) می‌رسد و مصری‌ها پنج قرن قبل از میلاد این روش را برای زینت کردن تابوت بکار می‌بردند.

امروزه حروف یا تصاویر را روی ورقه‌ای از فلز کنده، آنرا در محل دلخواه می‌گذارند و محل‌های خالی آنرا رنگ می‌زنند.

بابوشکه: بزرگترین فاصله‌ای که در جدول کشی و محل‌های سفید فرم‌های چاپ به کار می‌رود و دارای بلندی و طول و ضخامت است.

این لفظ به بابوشکا و مارزان نیز شهرت دارد.

برایل: شخصی که روش جدیدی بر اساس اسلوب قدیم به نام چاپ اناگلیپتیک برای چاپ کتاب‌های مخصوص نابینایان، اختراع کرد.

برگه‌دان: جعبه چوبی یا فلزی که معمولا دارای خانه‌ها یا کشوهای متعدد است و در آن برگه‌های فهرست را قرار می‌دهند.

در این برگه‌دان‌ها معمولا در قسمت پایین و وسط هر کشو، میله متحرکی است که می‌توانداز میان سوراخ‌ برگه‌ها عبور کند و برگه‌های موجود در کشو را ثابت نگاه دارد.

برگه‌های مغناطیسی: برگه‌های پلاستیکی پوشیده از مواد مغناطیسی که می توان اطلاعات را روی آن ذخیره نمود.

معمولا به اندازه یک اینچ در سه اینچ است ولی در اندازه‌های مختلف نیز موجود است و در سیتم بازیابی اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بند (کاغذ): یک بسته 500 برگ کاغذ کامل بریده نشده همانطور که از کارخانه بیرون می‌آید.

بندکوتاه شامل 480 بگر و بند بلند دارای 500 تا 516 برگ است.

پاپیروس: نوع کاغذی که به سرزمین مصر تعلق داشت و قدمت آن به قبل از 2500 سال پیش از میلاد می‌رسد.

از یک گیاه نی‌مانند که در دوره‌های نیل می‌روید، ساخته می‌شد.

گیاه را می‌کوبیدند سپس آنرا با آب خمیر کرده، پهن می‌نمودند و به صورت ورقه‌های بزرگ و کوچک می‌بریدند.

این نوع کاغذ مانند سنگ نبشته‌ها و سنگ‌ نگاشته‌ها نرمتر و کم‌دوامتر از آجرهای گلی بوده است.

پاپیروس به طور مداوم تاسده ششم پیش از میلاد در یونان استعمال می‌شده است.

پنط: به معنی نقطه و واحد مقیاس در چاپخانه و به ضخامت 376/0 میلیمتر است.

پی شنگ: مخترع حروف چاپ که حروف را در حدود سال 1058 از گل رس فراهم کرد.

تزیین حاشیه: حواشی کتاب‌ها در قدیم به چندگونه تزیین می‌شده است.

اسلیمی طلایی، مرقع، تذهیب و نقاشی، ختایی‌سازی، تشعیر، قلمکار، افشان، ابری.

به این اعمال تزیین حاشیه گفته می‌شود.

تصحیح: نمونه انعکاس شکل حروف به روی کاغذ که در نتیجه فشار کم و به کمک دست یا ماشین برای غلط گیری چاپ می‌شود.

در تعریف دیگر اصلاح حروف غلط در مقایسه نوشته حروف‌چینی شده با اصل آن.

تیپوگرافی یا چاپ حروفی و سربی: تهیه شدن یک قالب فلز سخت در اثر کپیه کردن حروف الفبا به روی فلز و گودکردن اطراف آن حروف ، تیپوگرافی نام دارد.

حروفریزی و حروفچنین را اصطلاحا، تیپوگرافی می‌گویند و یکی از انواعی چاپ برجسته به شمار می‌رود و اصولی دراد که در متن کتاب بدان اشاره شده است.

تیپوگراور: انتقال عکس نوشته یا نموداری را با استافده مجدد از عکاسی به روی سطح فلز، تیپوگراور می‌نامند.

مجموعه این روش و اعمالی نظیر تیزاب‌کاری و برجسته کردن خطوط را به روی فلز حساس شده، چاپ فتومکانیک (کلیشه‌های خطی) می‌گویند.

تله‌تایپ: تله تایپ یا ماشین کردن نامه از دور عبارت است از ماشین تحریری که سیم‌های الکتریکی آن را به ماشین ترحری مشابه خود در نقطه‌ای دیگر مربوط می‌کند و هر گاه مطلبی به وسیله ماشین اولی تحریر شود ماشین دوم و رونوشت آنرا به طور خودکار تهیه می‌کند.

ماشین‌های تله تایپ معمولا به صورت سلسله بهم مرتبط‌اند و خبرگزاریها به واسطه آن قادرند اخبار را در سراسر جهان پخش و در روزنامه منتشر سازند.

تیراژ: تعداد انتشار هر مطبوعه‌ای را اصطلاحا تیراژ می‌گویند.

هر چه تیراژ یک کتاب و روزنامه یا هر نوشته، بالا باشد قیمت هر نسخه آن به میزان تیراژ، پایین خواهد آمد.

ثبوت: عمل از بین بردن حساسیت سطوح حساس فیلم یا کاغذ عکاسی در برابر نور به وسیله دوای ثبوت یا هیپوسولفیت ثبوت نامیده می‌شود.

چاپ: به فن و صنعت تکثیر صورت نقوش دوبعدی (حروف، ارقام، خطوط و تصاویر و غیره) به وسیله انداختن اثر این نقوش به روی کاغذ، پارچه یا مواد دیگر، چاپ گفته می‌شود.

کلمه چاپ، لفظی است که از اصل چینی (کا‌او Cao) گرفته شده است، و بین سال‌های 690-694 زمان سلطنت گیخاتوخان پادشاه مغول ایران به صورت «چاو» وارد زبان فارسی گردیده است و عبارت از پول کاغذی است که گیخاتوخان، در سال 693 طی فرمانی به کلیه بلاد تابعه، دستور استفاده آن را در معامله به جای زر و سیم صادر کرد.

دستگاهی که برای تهیه و اشاعه «چاو» دایر شد، «چاوخانه» نامیده گشت و بعدها چاپ و چاوخانه به ترتیب به نام چاپ و چاپخانه مستعمل گردید.

البته از نظر تاریخی، عمل چاپ در جهان بیش از پانصد سال قبل از میلاد مسیح و در ایران به استناد اسناد دوران هخامنشی، به این دوره بر می‌گردد.

چاپ استنسیل: نوعی از چاپ مسطح که با کمک ماشین تحریر معمولی انجام می‌شود و چاپ آن با ماشین‌های رتاتیو کوچک دستی یا برقی مانند رونئو Roneo و یا گستنتر Gestentner و غیره انجام می‌گیرد.

چاپ انا گلپیتیک: روشی که برای چاپ کتاب‌های ویژه نابینایان، به شکل منفی (نکاتیو) صورت گرفته و مخترع آن برایل Braille است.

چاپخانه: محلی که کتابها و نشریات و جز آن را در آن چاپ می‌کنند.

چاپ سنگی : از گذشته قریب به یک قرن پیش، کتاب‌های بسیار ذیقیمتی در گنجینه‌های کتابخانه‌های عمومی و شخصی و اخیرا دانشگاهی، نگه‌داری شده و می‌شوند که به دلیل نوع چاپ آن اصطلاحا به کتاب‌های چاپ سنگی شهرت دارند.

وجه تسمیه این کتابها به دلیل نام ماشینی موسوم به چاپ سنگی است که کتابها وسیله آن، چاپ شده‌اند.

چاپ سنگی یک روش مختلط فیزیکی و شیمیایی است که بر اساس دفع متقابل آب و چربی اختراع گردیده است و از نوع چاپ مسطح است که در آن از سنگ برای چاپ استفاده می‌شود.

ماشین چاپ سنگی در شکل و کار تقریبا مشابه ماشین چاپ سربی بوده است، جز اینکه در چاپ سنگی به جای حروف، سنگ‌های مرمر، بکار برده می‌شد.

معمولا سنگ مرمر عادی و سنگ سفید مصنوعی ایتالیایی در کار چاپ سنگی در ایران کاربرد دارد.

کار چاپ سنگی به این صورت بود که مطالب کتاب ابتدا با مرکب مخصوصی (که از دوده و روغن پخته شده و سقز و موم ترکیب می‌شد) روی کاغذهای مشمع مخصوصی که زردچهره بود نوشته می‌شد بعد در مدت یک شبانه روز در داخل طشتکی از آب نگه داشته می‌شد و سپس روی سنگ مخصوصی که قبلا ساییده شده و حرارت گرفته و داغ می‌گردید، برگردانیده می‌شد تا موجب انتقال خط‌ها به سنگ گردد.

بعد مرکب چاپ با «نورد» روی سنگ و خطوط منعکس شده، مالیده می‌شد و سپس اسید نیتریک داده می‌شد که محل خالی سنگ (اطراف نوشته) به اندازه یک میلیمتر در خودحل شودو نوشته در روی سنگ برجسته گردد.