دانلود تحقیق کاریکاتور

کاریکاتور به چه معنا می باشد ؟

کاریکاتور ارائه تصویری است که از اشخاص و اشیاء که در آن صفات و خصوصیات فرد یا شئی به نحوی مضحک ، اغراق آمیز و غیر طبیعی به تصویر در آید . البته ممکن است تنها یک طرح تمثیلی و کنایه ای باشد با این هدف که به جای خنداندن بیننده وی را به تفکر وا دارد .

آنچه که از کلمه کاریکاتور بر می آید این است که یک اثر کاریکاتور معمولا مقداری تخیل و اغراق را در خود آمیخته دارد و مهم تر از آن این است که در بیان هدف خود از اصطلاحات روزمره و عامه به همان شکل متداول بهره می گیرد . شاید اولین کاریکاتور ها در زمان های بسیار قدیم به وجود آمده باشد . اکثر تاریخ دانان نیز همین عقیده را دارند و به نظر آنها انسان ابتدایی اشکالی را مانند ( گاو ) با طراحی ساده و اغراق آمیز بدون شناخت کاریکاتور رسم می کرد . نقابهایی هم که برای ترساندن یا خنداندن ساخته می شوند جزء کاریکاتور محسوب می شوند ، در هنر باستان کاریکاتور لحن جدیدتری به خود می گیرد و کم کم هویت می یابد مانند کاریکاتور امپراتور کاراکالا که در موزه ایگنون نگهداری می شود همه هنرهای عصر باستان که در آن ها اغراق توام است ولی گویای این نیست که آنها از مالک فقط به دلیل شوخی و خنده استفاده می کردند و نمی توان آنها را یک کاریکاتور دانست . چرا که در پشت همین اغراق ها خصوصیت باطنی افراد را به نمایش می گذاشتند . مثل معروفی راجع به این پدیده در بین رومی ها وجود دارد که می گوید :

« ماسک خود را بگذار تا بگویم که هستی »

معنی کاریکاتور : کاریکاتور یعنی گفت و گوی تمدن ها

هدف کاریکاتور : بیان کردن مشکلات دیدگاه های شخصی و شاید هم بشود گفت جنگیدن با گروهی که حرف منطقی نمی زنند شاید هم دفاع کردن از مردم در مقابل موانع و مشکلاتی که در برخی موارد خود مردم هم آنها را نمی بینند و به تعبیری دادن حق مردم به آنها و آشنا کردن مردم با حق و حقوقشان که چه حقی دارند و جایگاه آنها کجاست .

آثار کسانی چون اردشیر محصص ، مرتضی ممیز و کامبیز درم بخش در مطبوعات معتبر جهان بسیار منتشر شده و می شود .

با کاوشهایی که روان شناسان انجام داده اند نتیجه جالبی به دست آمده است . روانشناسان اعتراف می کنند مردم به خواندن و مطالعه سطرها تنبل تر شده اند و خواهان رسانه های تصویری هستند . علت گرایش مردم در چند سال اخیر به کاریکاتور نیز همین عامل بوده است . مردم در یک نگاه به کاریکاتور چیزهایی را مطالعه می کنند که شاید در دهها صفحه نتوان آن پیام را به خواننده منتقل کرد . انواع کاریکاتور را می توان این گونه مطرح کرد .

1- کاریکاتور روزنامه ای    2- کاریکاتور سیاسی

3- کاریکاتور بدون شرح     4- کاریکاتور دنباله دار

کاریکاتور روزنامه ای

برای کاریکاتور روزنامه ای که بخش های سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی و ... را در برمی گیرد . نامهای مختلفی پیشنهاد و مورد استفاده قرار گرفته است از جمله ژورنالیستی ، تیتر دار ، مطبوعاتی ، زیر نویس دار و ... بیش از دو قرن است که کاریکاتوریستها مطبوعات را عرصه ای مناسب برای بیان افکار و عقاید خود و نمایش آثار شان یافته اند ، خاستگاه کاریکاتور ، روزنامه نبوده اما پیگاه طرحهای طنز مطبوعات بوده است .

مهمترین و پایدار ترین نشریه طنز ایران توفیق بود که به سر دبیری حسن و حسین توفیق 50 سال بی وقفه منتشر شد . از مجلات دیگر می توان به نسیم شمال ، کشکول ، بهلول و ملانصر الدین اشاره کرد . عمدتاً خصوصیات و ویژگی های کاریکاتورهای روزنامه ای بدین شرح است :

در بعد سیاسی ، اجتماعی ، اخلاقی ، ورزشی و ... بیان می شوند .

خطوط مخصوصاً در کاریکاتورهای امروزی ساده است .

انتقاد رک و صریح است .

اغراق ، بیشتر در مطبوعات ما ، جنبه کلیشه ای دارد .

در بالا و پایین طرح نوشته وجود دارد .

کادرها کوچک و محدود هستند .

دارای طنز و درک پایین هستند . به عبارتی ساده تر و بهتر قابل هضم برای اقشار عادی جامعه است و با اشعار و امثال کوچه بازاری و طنز های ساده اجتماعی سر و کار دارد .

موضوع روز را بیان می کنند یعنی دارای تاریخ مصرف هستند .

کاریکاتور سیاسی

این نوع کاریکاتور به نام کاریکاتور یک صفحه ای یا کارتون در بین غربیها رواج دارد و در کشور ما نیز سابقه ای طولانی دارد وقتی که روتر، کاریکاتور محمد علی شاه را با بدنی گاو مانند کشید یک هجوم سیاسی بزرگ را اعلام کرد . کاریکاتور سیاسی از سیاست یک دولت انتقاد می کند و به صورت طنز بیان می شود نه هجوم . کاریکاتور بدون شرح

کاریکاتور بدون شرح یا بین‌المللی، همان کاریکاتور بی زیر نویس است که مانند کاریکاتور مطبوعاتی در همه جوامع به عنوان یکی دیگر از تقسیم بندی های مورد قبول واقع شده است .  دراین نوع کاریکاتور تصاویر خود گویای کاریکاتور و حاصل پیام مورد نظر هستند .این نوع کاریکاتور مطبوعاتی بیشتر برای نمایشگاه ها کشیده می شوند و موضوعات آن بر خلاف کاریکاتور مطبوعاتی دارای تاریخ مصرف نیستند بلکه کهنه نشدنی و دائم می باشند . کاریکاتور بدون شرح را نیز کاریکاتور طنز دار نیز می نامند . شخصیت ملانصرالدین یکی از شخصیت های فکاهی ایران ، عراق ، ترکیه و آذربایجان به شمار می رود .

اکثر کاریکاتوریستها از کاریکاتور به عنوان طنز یاد می کنند . در حالی که کاریکاتور قالب طنز است اگر ما دو نوع تقسیم بندی برای کاریکاتور بدون شرح در نظر بگیریم اشتباه است . بهتر است بگوئیم کاریکاتور با مضمون شاد و کاریکاتور با مضمون تلخ ( کاریکاتور سیاه نیز گفته می شود ) .

کاریکاتور سیاه یا تلخ ناب ترین نوع کاریکاتور به شمار می رود . این نوع کاریکاتور به شکل بسیار جدی بیان می شود . در قالب خنده گزنده ترین معانی را در بر دارد . چنین خنده ای نوعی حساسیت و ترس را می رساند ترس آباء و اجدادی ترس از زندگی یا خوب زیستن در کاریکاتور تلخ واژه های برتر و مضامین عالی و معنوی بسیاری به چشم می خورد .

کاریکاتور دنباله دار

کاریکاتور دنباله دار شامل سلسله تصاویری است که موضوع آن غالبا در کادر کاریکاتور نهفته است . اکنون کاریکاتورهای دنباله دار نقش مهمی نسبت به انواع دیگر در عرصه مطبوعات و جامعه دارند .

اعلانها، آگهی ها ، کارتهای پستال ها و کارتهای دعوت و تمبر ها و ... به صورت کاریکاتور دنباله دار نشان داده می شود . لازمه کاریکاتور دنباله دار این است که بیننده نتواند نتیجه حدس بزند و آخر موضوع آن را بفهمد. از عمر کاریکاتور دنباله دار اکنون نیم قرن می گذرد . در چین قدیم تصاویری دنباله دار برای نمایاندن افسانه‌ها و صحنه های معمولی زندگی بوده است . معمولا در کاریکاتور های دنباله دار موضوع از چپ و بالا شروع می شود . این نوع کاریکاتور ها به دلیل جذابیت بیشترین نفوذ را در مردم دارد .

تنها تفاوت آنها با کاریکاتور متحرک این بود که کاریکاتور دنباله دار در چند مرحله پایان می پذیرد . نکته جالب اینکه اکثر کاریکاتوریستها این شاخه را با اطمینان به عنوان یکی از قسمت های کاریکاتور محسوب کرده اند و این نوع کاریکاتور حاوی همه خصوصیات کاریکاتور های دیگر نیز هست .

کاریکاتور در مطبوعات ایران

نخستین روزنامه کاریکاتوری ایران به گفته عده ای « نامه ادب » می باشد که به همت ادیب الممالک، شاعر نامدار انتشار یافت . این روزنامه پس از مسافرت ادیب الممالک از تبریز به مشهد از 1318 تا 1320 در این شهر منتشر می شد . این روزنامه با چاپ سنگی و خط نستعلیق مدت سه سال در مشهد منتشر شد . در سال سوم نقاشیها و کاریکاتورهای ساده و ابتدایی دیده می شود که توسط نقاشباشی استان قدس رضوی ترسیم شده است .

روزنامه ملا نصر الدین نیز در سال 1285 شمسی در تفلیس به زبان ترکی منتشر می شد . این روزنامه به کوشش جلیل محمد قلی زاده بود که سالهای 1914 تا 1917 تعطیل بود و مجددا در تبریز منتشر شد .

روزنامه های دیگر مانند کشکول که در سال 1325 منتشر شد آذربایجان که نشریه هفتگی بود و در سال 1324 منتشر شد که در متن آنها کلمه صور موهومه خیالی و صور موهومه خنده آمیز عبرت انگیز مترادف با کاریکاتور آورده شده است . در چند سال اخیر حتی نشریات غیر طنز صفحه ای را به عنوان صفحه کاریکاتور ، طنز و کارتون به عنوان صفحه آزاد در نظر می گیرند که عمدتا بازتاب مسائل روزمره است به صورت دنباله دار کشیده می شود .

زندگی نامه هنرمند ، اردشیر محصص :

اردشیر محصص در روز هجدهم شهریور 1317 در رشت به دنیا آمد پدر و مادر ایشان هر دو در لاهیجان به دنیا آمده اند . و وی تا 12 سالگی در رشت زندگی می کرده است . از 4 سالگی به کودکستان رفته و از 7 سالگی به دبستان پا گذاشته است .

سیکل اول دبیرستان را در دبیرستان فیروز بهرام گذرانده که این دبیرستان متعلق به زرتشتی ها می باشد . اما وی زرتشتی نمی باشد . او دیپلمش را از رشته ادبیات فارسی از دانشگاه تمدن گرفته است .

وی در کنکور چهار دانشگاه شرکت کرده ولی در رشته حقوق در دانشکده حقوق قبول شد و به دلیل اینکه 2 سال اول دانشگاه را باید واحدهای فقه و عربی را می گذارند و او از سالهای دبیرستان با این دو درس مشکل داشته و اگر هم می خواست رشته قضائی را ادامه دهد میبایست دو سال دیگر هم این درس ها را می خواند و برای رهایی از دست این دو درس به رشته سیاسی رفت . و بالاخره در سال 1341 موفق به مدرک لیسانس شد .

و به دلایلی به وی معافی پزشکی تعلق گرفت و از خدمت سربازی معاف شد . و 2 سال پس از گرفتن مدرک لیسانس صرفا به قصد تجربه به کار اداری روی آورد . و چون از کار اداری و استخدام دولتی متنفر بود بیش از یک سال نتوانست دوام بیاورد . و او خرجی معاش زندگیش را از کار در روزنامه کیهان تامین می کرده است .

وی از سه سالگی شروع به طراحی کرده است . و در سالهای پایانی دانشکده طراحی برایش جدی در آمد .  و پس از استعفا از کار اداری طراحی برای او همچون حرفه شد و او می گوید : این که من چرا به طرف این کار کشیده شدم دست خودم نبود . یک چیزی بود در من ، نیرویی بود که مرا به طرف این کار می کشید : خیلی قوی تر از من بود و به خوبی می توانست به جای من تصمیم بگیرد .

وهنگامی که از وی می پرسند : محصص به نظر تو هنر چیست ؟

می گوید : من هیچ تعریف خاصی از هنر ندارم .در این باره حرفهای زیادی زده اند و کتاب های بسیاری نوشته اند و می توان به آن ها نگاه کرد . ولی وی در انتها این چنین می گوید که : من آنچه را می بینم و حس می کنم می کشم همین .

کارهای محصص را می توان « طرح های طنز آمیز » دانست . کاریکاتور و نقاشی یا ترکیبی از هر دو را نیز در کارهایش به چشم می خورد .البته به بعضی کاریکاتور بعضی دیگر را طرح های طنز آمیز نیز می توان گفت .

و او می گوید : ناخواسته همیشه سعی می شود که طراحی هایی که می کشد تا آنجا که ممکن است کامل و بی عیب از کار در آید .

نیز در کیهان آغاز به کار کرد و قرار شد که برای مقاله هایش طرح بکشم . و تاثیر تمامی این ها در من انگیزه به وجود آوردن طرح هایی شد که من تمام را به راستی دوست دارم و همین طور آشنایی با پرویز شاپور با آن طنز عجیبش .

و همان طور که روانشناسان می گویند : دوره شکل گیری شخصیت در کودکی می باشد و با توجه به این که محصص کودکیش را در رشت می زیسته ویژگی های بومی شمال از نظر آب و هوا و دیگر مختصات جغرافیایی شاید در اثر ها و کارهای ایشان به چشم نخورد ولی قیافه های همشهری های او و مه آلودگی ها و ابهام هوای بارانی را دوست دارد . و به گفته خود او شاید این مه آلودگی و ابهام در فضا و در کارهایش بازتابی داشته باشد .