دانلود مقاله ورزش و اهمیت آن در روان درمانی

ورزش و اهمیت آن در روان درمانی

پیامبر گرامی اسلام صلی علیه واله در باره حق بدن بر انسان می فرماید:

اِنَّ لِرَبِّکَ عَلَیکَ حَقّاً، وَ اِنَّ لِجَسَدِکَ عَلَیکَ حَقّاً وَ لاَ هلِکَ عَلَیکَ حَقّاً؛

پروردگارت بر تو حقی دارد، و بدنت بر تو حقی دارد، و خانواده ات(نیز) بر تو حقی دارد.

آن چه در این حدیث ارزنده قابل توجه است، این است که پیامبر بزرگوار اسلام، تا بدان پایه برای جسم و بدن ارزش و اهمیت قابل است که حق بدن را در ردیف حق پروردگار (آن هم بلافاصله بعد از آن) و در کنار حق خانواده (و حتی قبل از آن) ذکر می فرماید. زمانی انسان می تواند حق پروردگار و خانواده خویش را به بهترین نحوی ادا کند، که از بدنی سالم و نیرومند برخوردار باشد.

ورزش، کمک شایانی به ایجاد و تقویت سلامتی جسمانی و روانی می کند، و افرادی که با روش صحیح ورزش می کنند و یا دارای کارهای با تحرک می باشند، سالم تر بوده و عمرشان از افرادی که کارهای بدون تحرک دارند بیشتر است.

شهید دکتر سیدرضا پاک نژاد در کتاب اولین دانشگاه و آخرین پیامبر می نویسد:

وی در بخش دیگری از کتابش، در باره فواید ورزش چنین می نگارد:

قدرت انقباض و نظم ضربان قلب پس از مدتی ورزش کردن بهتر می شود... .

گنجایش ریه ها بیشتر می گردد و در نتیجه، اکسیژن بهتری و بیش تری به بدن می رسد... ورزش صحیح و معتدل و متناسب با مزاج، سبب نظم و ثبات حرکات تنفس می گردد و تنفس عمیق تر، ولی شمارش آن کم تر می شود.

هر چه شخص ورزیده تر باشد، مقدار سوخت بدنش نقصان می یابد؛ یعنی در حقیقت در اثر مدتی ورزش کردن، بدن بهتر از مواد غذایی خود استفاده می کند.

رشد و نمو بهتر انجام می گیرد، زیرا اکسیژن بهتر و بیشتر به تمام نسوج می رسد و در نتیجه، فعالیت غدد داخلی افزوده شده و بنابر عقیده ای در عضلانی که فعالیت می کنند، موادی ایجاد می شوند که به رشد و نمو کمک می نماید.

قوّه جذب و دفع بهتر می شود.

بدن عادت می کند در برابر مختصر فعالیت، ناگهان نفس تنگی پیش نیاید و ضربان قلب زیاد نشود و دیرتر خسته گردد و عرق نماید.

هماهنگی بین اعصاب و مراکز عصبی و تقویت اعصاب، ایجاد شده و کارهای فکری، آسان تر می شود."

در کتاب زن و ورزش نیز در باره فواید ورزش چنین آمده است:

"بدن انسان بر خلاف ماشین یا هر وسیله دیگر که بر اثر کار و فعالیت مستهلک می گردد، با کار جان گرفته و توانایی بیش تری کسب می نماید. در زمان های گذشته، حرکت و تمرین های بدنی، بخشی از کار روزانه فرد به شمار می رفت، اما امروزه بر اثر پیش رفت تکنولوژی و ماشین، باید بیش تر از گذشته در جستجوی حرکت بود، و هر فرد بایستی آن را در برنامه روزانه خود بگنجاند... .

تنفس و یا نفس کشیدن وسیله ای است که با آن، اکسیژن به همه بدن می رسد و مواد زاید و اکسیده به بیرون ریخته می شود. در خلال تمرین، میزان نفس کشیدن افزایش می یابد. شخصی که بدنش تربیت شده با تمرین های ورزشی است، آهسته تر و عمیق تر از افراد دیگر نفس می کشد، فشارهای وارد بر سیستم تنفسی خویش را با تلاش کم تر و کارایی بیش تر پاسخ گوست.

تاثیر ورزش بر کارکردهای شناختی

 تحقیقات نشان می دهد که ورزش بر عملکردهای شناختی و هوش تاثیر مثبت دارد .البته پاره ای از محققان نیز بر این باورند که چنین رابطه ای وجود ندارد .بدون شک رشد حرکتی کودک در رشد ذهنی وی مهم وموثر است و میزان یادگیری کودک با سطح فعالیت های حرکتی و جسمی وی مربوط است . آن طور که پژوهش های اخیر نشان داده اند ، انجام ورزش و اجرای حرکات جسمی باعث افزایش در بهره هوشی حاصل از اجرای برخی از آزمون های هوشی می شود ، علت عملکرد بهتر ذهنی و شناختی ناشی از ورزش رابا افزایش اکسیژن موجود در هوای استشناقی به دنبال خستگی ناشی از کار ذهنی مربوط می دارند. بهبودی کارکردهای شناختی و ذهنی ناشی از ورزش ، هم در بزرگسالان و سالمندان و هم جوانان و نوجوانان دیده شده است. تحقیقات نشان داده که پس از اجرای تمرینات و برنامه های ورزشی حتی در عملکرد شناختی بیماران روانی سال خورده نیز بهبودی دیده می شود.و این به دلیل این است که درگیری غیر قابل اجتناب کل مغز در فعالیت های بدنی ،یک عامل مهم احتمالی در بازگرداندن و توقف فرآیندهای انحطاط سلولی – جسمی پیری است که در نتیجه آن در توانش های ذهنی سال خوردگان تغییرات مثبتی حاصل می شود . درباره تاثیر ورزش بر بهبود عملکرد تحصیلی بایستی گفت که در نوجوانان وجوانان هم بستگی معنادار مثبتی بین آمادگی جسمانی وموفقیت تحصیلی وجود دارد.چنین رابطه مثبت معنادار را در دانشجویان دختر نیز مشاهده کرده اند. بنابراین صرف نظر از متغییر جنسیت انجام ورزش بر عملکرد تحصیلی آثار مثبت دارد. همچنین گزارشات انجام شده در خصوص کودکان حاکی از آن است که انجام تمرینات ورزشی بر عملکرد تحصیلی آنان تاثیر مثبت دارد. به طور کلی فعالیت های جسمانی وتمرینات ورزشی و کارکردهای مختلف ذهنی و شناختی اثر مثبت دارد وآنها راباور می کنند .

 تاثیر ورزش بر رفتار

پژوهش های متعدد نشان می دهند که بازی های ورزشی باعث افزایش خلاقیت ، استقلال ، رهاسازی تنش و نیز برقراری بیش تر روابط صمیمانه بین افراد می شود .هم چنین فعالیت های ورشی محبوبیت و سازگاری اجتماعی افراد را افزایش می دهد .تاثیر ورزش بر رفتار شغلی نیز مورد بررسی قرار گرفته است ، انجام فعالیت های جسمانی با کاهش قابل ملاحظه ای در غیبت شغلی همراه است . این قبیل فعالیت ها که با سلامت جسمانی و کاهش عوارض قلبی به عنوان عوامل عمده غیبت مطرح می شوند ،مرتبط است .همچنین ورزش با اصلاح برون داده های شغلی و کاهش خطاهای ناشی از کارها نیز همراه است.

ورزش ، خلق و شخصیت

  براساس یافته های پژوهشی ،بین شخصیت ،خلق و ورزش رابطه ای وجود دارد . از یک سوء ورزش باعث ایجاد تغییرات مثبت و معناداری در متغیرهای شخصیتی – هیجانی می شود و از سوی دیگر ویژگیهای شخصیتی در انجام ورزش و هم چنین انتخاب انواع خاص فعالیت ها و برنامه های ورزشی موثر است .به نظر می رسد که تاثیر ورزش بر شخصیت ،به متغیر های متعددی از جمله نوع ورزش و مدت انجام آن تمرینات بستگی داشته باشد ، چرا که تغییرات شخصیتی بیش تر ناشی از تمرینات طولانی و مداومند به این دلیل که این قبیل تمرینات در بیوشیمی بدن تغییرات معناداری ایجادمی کنند و در نتیجه متغییرهای شخصیتی با تغییرات بیوشیمی بدن همراه می شود. یکی از ابعاد عمده شخصیتی در رابطه با تاثیرات ورزش "خودپنداره" است . خودپنداره تصور و برداشت فرد از جنبه های گوناگون موجودیت خویش نظیر :جنبه های بدنی و جسمی ،اجتماعی ،هوشی ،شناختی وغیره می باشد.به نظر می رسد که خودآگاهی بیشتر فرد از خویش بالا رفتن خود پنداره و عزت نفس وی همراه است .در این زمینه تحقیقات نشان می دهد که در اثر تمرینات جسمانی خاص مثل :دومیدانی ، خودپنداره زنان افسرده به صورت پایدار بهبود یافته است. همچنین تمرینات با وزنه بهبودی قابل ملاحظه ای در قدرت واندزه عضلات به وجود می آورد و میزان بازدهی آنان را افزایش می دهد و این خود در ایجاد خودباوری بسیار موثر است .سازوکار تاثیر ورزش بر عزت نفس احتمالاً ناشی از احساس مهارت و کفایت بیشتر است فعالیت های جسمانی نوعی احساس مهارت و کفایت به فرد می دهد که به افزایش در احساس کنترل بر زندگی خود وسلامتی منجر می گردد. این احساس کنترل وکفایت به نوبه خود موجب افزایش عزت نفس می شود .

 به طور کلی تحقیقات نشان می دهد که افراد پس از انجام فعالیت های جسمانی و تمرینات ورزشی نوعی تجربه مثبت یا حس بهبود و پیشرفت کیفیت زندگی را در خود مشاهده می کنند. این موارد تنها به ورزشکاران اختصاص ندارد بلکه در مورد افرادی که به صورت تفریحی و غیر مستمر ورزش می کنند نیز صادق است .معمولاً پس از اجرای تمرینات متوالی ،در بعضی افراد نوعی «عزت به نفس متورم» به وجود می آید . لذا آنان توانایی خویش را بسیار بالا تخمین می زنند .این امر به ویژه در ورزشکاران قبل از انجام مسابقات ورزشی و پس از تمرینات مداوم دیده می شود. شاید یکی از علل اساسی بسیاری از اظهارات ورزشکاران ومربیان ورزش مبنی بر این بر قهرمانی قبل از انجام مسابقات و عدم موفقیت های بعدی آنان همین عزت نفس متورم ناشی از تمرینات ورزشی متداوم باشد. ورزش باعث افزایش خلاقیت و استقلال فرد می شود . از آنجا که خلاقیت و استقلال فردی از جمله متغیرهای موثر بر شخصیت و خلق می باشد،لذا فعالیت های جسمانی از این طریق بر شخصیت افراد تاثیر می گذارد .یک متغییر شخصیتی دیگری که دراثر تمرینات ورزشی وبدنی تغییراتی در آن دیده می شود « کانون کنترلی» است کانون کنترلی عبارت است از انتساب علل وعوامل پدید آورنده حوادث و وقایع با خود و پابه محیط بیرونی و پیرامونی است .افرادی که علل رخداد وقایع و پدیده هارا به خود نسبت نداده و خود را در این عامل دخالت نمی دهند دارای «کانون کنترلی بیرونی » هستند . تحقیقات حاکی از آن است که افراد با کانون کنترل داخلی در بخورد ومواجه شدن با اتفاقات وفشارهای روانی معمولاً سازگاری بهتری دارند و بیشتر می توانند ناگواری ها و مشکلات را تحمل کنند . اثر ورزش کانون کنترل خارجی کودکان را به کانون کنترل داخلی به معنا داری تغییر داده است . در زمینه ویژگی های خلقی –شخصیتی ورزشکاران موفق ، تحقیقات بیانگر آن است که این افراد نسبت به سایر ورزشکاران حالات خلقی باثبات تر و مناسب تری دارند. هم چنین این افراد تصفیه وپالایش حرکات حسی وتغییر و تفسیرهای محیطی مناسب تر و بیش تری دارند. در ضمن ورزشکاران موفق آستانه تحریک درد بالاتر و سرعت واکنش بیشتری دارند