ووشو (به انگلیسی: wushu) (به چینی: 武術) به هنرهای رزمی کشور چین گفته می‌شود که در آن انواع مختلف حرکات جهت سلامتی جسم و روح و دفاع از خود در نظر گرفته شده‌است. در چین باستان از هنرهای رزمی برای دفاع از سرزمین یا خود یا خانواده از دشمنان، راهزنان و غیره استفاده می‌شد.
امروزه ووشو بصورت یک ورزش استاندارد جهانی به مردم جهان ارائه شده‌است و فقط منحصر به کشور چین نیست و مردم کشورهای مختلف برای بهره گیری از خواص طبی وشرکت در رقابتهای قهرمانی این رشته ورزشی را تمرین می‌کنند.
هنر رزمی ووشو بطور کلی در مسابقات در دو بخش ارائه می‌شود:
زمینه تالو (اجرای فرمهای سنتی چینی بصورت زیبا به همراه حرکات آکروباتیک)
زمینه سانشو (مبارزه آزاد بر روی سکو با استفاده از دستان و پاها و زیرگیری)
سه سبک اصلی ووشو چانگ چوان،نان چوان وتای چی چوان می‌باشد. درمسابقات بین المللی فرمهای استاندارد وحرفه‌ای ازاین سبکها اجرامیشود. چانگ چوان یک سبک شمالی است وواژه چانگ چوان به معنی مشت بلند می‌باشد.در این سبک از حرکات بادستان وپاهای کشیده وحرکات زیبای آکروباتیک استفاده می‌شود. نان چوان یک سبک جنوبی است و بیشترحرکات آن انفجاری و باسرعت است ونمایانگردرگیریهای نزدیک می‌باشد. تای چی سبکی است که برپایه انرژی چی بناشده است وبه تقویت بدن هم ازنظرجسمی وهم از نظرروحی می‌پردازد.در این سبک حرکات آرام همراه باتنفس اصولی انرژی بدن راتنظیم می‌کند.
وشو و سلاح های مورد استفاده در آن
مقدمه
یکی از قدیمی ترین هنر های رزمی بدون هیچ شکی وشو می باشد. محل تولد وشو کشور چین است و می توان گفت که وشو از تلفیق همه ی هنرهای رزمی سنتی و باستانی چین بوجود آمده است.
وشو از دو کاراکتر چینی تشکیل شده است؛ wu که معنی نظامی یا رزمی وی دهد و shu که به معنی هنر یا مهارت می باشد. پس هنر مبارزه ترجمه ی مناسبی برای وشو می باشد.
پیدایش وشو همانند بسیاری دیگر از هنرهای رزمی به دلایل دفاعی بوده است، هدف افراد از یادگیری وشو دفاع از خود، خانواده و یا کشور در برابر مهاجمین و دشمنان بوده استو در این راستا طیف گسترده ای از حرکات ابداع شد. اما نکته قابل توجه این است که بسیاری از هنرهای رزمی در همان محدوده حرکات رزمی باقی مانده و پیشرفتی نکرده اند، اما وشو جزو معدود هنرهای رزمی است که علاوه بر پیشرفت در حرکات جسمی در زمینه ی کسب توانایی های روحی و فکری نیز موثر و مفید می باشد.
امروزه وشو بصورت جهانی درآمده و فقط منحصر به کشور چین نیست و مردم کشورهای مختلف برای سلامتی و قهرمانی این رشته ی ورزشی را تمرین می کنند. در وشو به دو شکل کار می شود:
زمینه ی تالو (اجرای فرم های سنتی چینی بصورت زیبا به همراه حرکات ژیمناستیکی)
زمینه ی سانشو (مبارزه آزاد بر روی رینگ با استفاده از دستان، پاها و زیرگیری)
زمینه ی تالو دارای چهار سبک معروف جهانی است که معمولا در مسابقات بین المللی دارای رده های قهرمانی است:
1)سبک چانگ چوآن: به این سبک در چین مشت بلند می گویند که در مناطق شمالی چین ابداع شد. حرکاتی با سرعت و انعطاف بالا در این سبک وجود دارند که معمولا به همراه دویدن های کوتاه و بلند انجام می شود.
2) سبک نان چوآن: یا مشت کوتاه که در مناطق جنوبی چین ابداع شد و بخاطر داشتن مشت های سریع و انجام حرکات فرم درجا این لقب را گرفته است.
3) سبک تای چی چوآن: مشت تنفسی نام این سبک است که تنفس ریتمیک همراه و هماهنگ با حرکات فرم از ویژگی های این سبک می باشد. هنر رزمی تای چی چوآن از سبک های درونی است که بر خلاف دو سبک گفته شده در بالا بر روی روح و روان کار می کند که در روند تمرین این سبک جسم نیز ساخته شده و هنرجو را به سطح بالایی از سلامتی و آمادگی جسمانی می رساند. امروزه این هنر رزمی را در سراسر جهان به خاطر سلامتی جسمانی و روانی و برای رسیدن به آرامش روحی انجام می دهند. به طور کلی حرکات سبک تای چی آرام و نرم و یکنواخت بدون وقفه بوده که به قول چینی ها مانند ابرهای شناور و آبهای روان است. تای چی دارای پنج سبک درونی است که همگی از استیلهای تای چی به حساب می آیند: 1- استیل یانگ 2- استیل چن 3- استیل وو 4- استیل سان 5- استیل هائو زانگ. همچنین دارای سبک معروف و منحصر بفرد در زمینه ی دفاع شخصی و مبارزه می باشد که علاوه بر این انجام این تمرینات کمک شایانی به بیداری نیروی درونی و جاودانی در انسان می کند. به این سبک "تویی شو" یا رد و بدل کردن دست ها می گویند که در زبان انگلیسی به آن Push hands می گویند.
4) سبک شائولین: سبک معروف و کهن وشو است که یک سبک درونی بیرونی است. یعنی سختی و خشونت دو سبک "چانگ چوآن" و "نان چوآن" و نرمی و پرداختن به درون سبک تای چی را دارد. زیر مجموعه های این سبک بسیار زیاد می باشند که پرداختن به آنها مقوله ای گسترده است که در زیر فقط اشاره ای به تعدادی از سبک های زیر مجموعه شائولین چوآن می شود:
1- تانگ لانگ (مشت ملخ) 2- لوهان (سبک معروف و اولیه ی شائولین) 3- زائو زوی (سبک آدمک مست) 4- فنزی چوآن (مشت لغزشی) و...
همانند بسایری از سبک ها، وشو نیز از سلاح های سرد غافل نبوده و از طیف گسترده ای از سلاح های مرگبار به صورت تخصصی بهره می برد.
سلاح های مورد استفاده در وشو
سلاح های مورد استفاده در وشو را می توان در چهار گروه مورد بررسی قرار داد:
سلاح های بلند (LONG WEAPONS)
سلاح های کوتاه (SHORT WEAPONS)
سلاح های نرم (SOFT WEAPONS)
سلاح های دوقلو (TWIN WEAPONS)
سلاح های بلند، سلاحی می باشند که طول آنها از قد یک انسان بلندتر می باشند، برای حرکت و استفاده از این سلاح ها بایستی هر دو دست مورد استفاده قرار گیرد. از جمله سلاح های بلند وشو می توان به "کواندئو"، نیزه دوسر و... اشاره کرد.
سلاحی که کوتاه تر از قد یک انسان بوده و معمولا توسط یک دست مورد استفاده قرار می گیرد را در گروه سلاح های کوتاه قرار می دهند. شمشیرهای مورد استفاده در وشو در زمره این سلاح ها قرار می گیرند.
منظور از سلاح های نرم معمولا معمولا طنابی است که یک یا دو سر آن به وزنه ای وصل شده است و برای مبارزه در فواصل نزدیک و یا دور توسط یک یا دو دست مورد استفاده قرار می گیرند. زوبین طنابی چینی نمونه ای از این گونه سلاح ها می باشد.
سلاح های دوقلو نیز معمولا به صورت جفت مورد استفاده قرار می گیرند. گرزهای دوقلو، شمشیرهای پروانه ای و... نیز نمونه ای از سلاح های دوقلو هستند.
چانگ چوان ووشو ( مشت بلند شائولین )
چانگ چوان در ترجمه به معنای مشت بلند می باشد که در ووشو بعنوان سبک مشت بلند شائولین و یا کونگ فوی مشت بلند معروف است . این سبک یکی ازمشخص ترینو بارزترین سبکها در زمره دسته بندی سیستمهای شمالی است که قرنها به شیوه ها و متدهای مختلف و متنوع در کشور چین مورد تمرین قرار می گیرد . اکثر ورزشکاران رشته ووشو بر این موضوع متوفق القولند که این سبک یک شیوه مناسب و مطلوب جهت شکوفائی استعدادهای فیزیکی افراد , توسعه کشیدگی دامنه های حرکتی و همچنین کمک کننده در ازدیاد قدرت انفجاری و سرعت می باشد. در چانگ چوان حرکا ت بصورت تند وسریع , چابک و با قدرت انفجاری انجام شده و مجری می باید دارای یک ریتم روان و با اتکا به نقطه های اوج و فرود قدرت و سرعت در بین حرکات می باشد . در سال 1920 نظریه پرداز ووشو ژدونگ در کتاب خود " طرحی از ووشوچینی " این سبکها را این طور توصیف می کند .
همه چیز حول محور نششاط و سرعت , حمله و عقب نشینی با سرعت , تحرک وغیر قابل پیش بینی بودن , حریف را در حالت شک و ترید نگهداشتن سعی در استفاده از هر روزنه می چرخد . در نتیجه حریف به قدری مشغول است که نمی تواند دفاع موثر داشته باشد. ار آنجا که از پیش روی و عقب نشینی سریع , گریز , حملات بلند و حرکات گسترده بهره می گیرد نام آن چانگ چوان است