النکاح سنتی
به مناسبت سالروزازدواج فاطمه زهرا (علیهاسلام) وعلی ابن ابیطالب (علیه السلام)
مدیریت آموزش وپرورش
دفترامور زنان
کمیته تحقیق وپژوهش گردآورنده حمیده اشتری
مقدمه
بانوی نمونه
اسلام برای حفظ منافع بانوان و رشد و ترقی آنان احکام و قوانین و برنامه های خاصی دارد. یکی از راههایی که می توان به وسیله آن بانوی شایسته اسلام وآثار و نتایج درخشان تربیت اسلامی رامشاهده نمود این است که بانوی صدر اسلام و تربیت یافتگان مکتب وحی رابطورکامل بشناسیم وجزئیات زندگی آنان رامورد بررسی و کنجکاوی قرار دهیم .
حضرت زهرا(س) بدون شک در رأس تمام بانوان اسلام قراردارد .زیرا او تنها بانویی است که پدرش معصوم ، شوهرش معصوم ، خودش نیزمعصوم بوده است. محیط پرورش وزندگی زهرامحیط عصمت و طهارت بوده است. دوران کودکی خویش را درخانه ی شخص اول اسلام یعنی پیغمبر برگزیده ای که تحت تربیت مسقیم پروردگارقرارداشت،طی کرد.دوران خانه داری وبچه داری را درخانه ی دومین شخصیت ممتاز اسلام یعنی علی بن ابیطالب00(ع) گذراند. در این دوران کوتاه دو پسر معصوم یعنی حسن و حسین را تربیت کرد و دودخترشجاع و فداکارمانند زینب و ام الکلثوم به جامعه تحویل داد. درچنین خانه ای بطور قطع می توان نتایج درخشان احکام و برنامه های اسلامی را بالعیان مشاهده نمود و بانوی شایسته ونمونه اسلام را پیدا کرد.
(ابراهیم امینی ص11، ص 12 )
عروسی حضرت زهرا (ع)
رسول خدا فاطمه را برای علی (ع) نگه داشته بود و دوست می داشت از جانب او پیشنهاد بشود. پیغمبر از جانب خدا مأمور که نور را با نور کابین ببندد . ابوبکر ، عمر، عبدالرحمان بن عوف وعثمان بن عفان از خواستگاران فاطمه (س) بودند اصحاب رسول خدا اجمالاً احساس کرده بودند که پیغمبراکرم میل دارد فاطمه (س) را با علی (ع) کابین ببندد. عمر و ابوبکر و سعد بن معاذ به قصد پیشنهاد به علی (ع) برای ازدواج با فاطمه (س) به نزد او رفتند و ابوبکر گفت یا علی تو در تمام کمالات بر سایرین برتری داری و از موقعیت خودت و علاقه ای که رسول خدا به تو دارد کاملا آگاهی گمان می کنم خدا و رسول ، فاطمه را برای تو گذاشته اند نمی دانم به چه علت شما در این اقدام کوتاهی می کنید ؟ علی (ع) در پاسخ فرمود :
« یگانه چیزی که مرا از این اقدام بازداشته فقر و تهیدستی است . »
سرانجام رفتار خفته علی (ع) به پیشنهاد آنها بیدار شد و به خواستگاری فاطمه (س) رفت و پیامبر (ص) موضوع را با فاطمه (س) در میان گذاشت و ازدواج با توافق صورت گرفت و پیامبر (ص) در مسجد خود خطبه عقد را در حضورمردم خواند و مردم دعا کردند و گفتند خدا این ازدواج را بر شما مبارک گرداند و پس از ختم جلسه پیامبر (ص) به خانه برگشت و به زنان دستور داد برای فاطمه مجلس جشن و شادی فراهم کنند .
مراسم ازدواج در روز اول یا ششم ذی حجه سال دوم یا سوم هجری انجام گرفت .
مهر حضرت زهرا (ع) :
1- یک زره که به مبلغ چهرصد یا چهارصد و هشتاد یا پانصد درهم ارزش داشت .
2- یک دست لباس کتان یمنی
3- یک پوست گوسفند دباغی شده
پیامبر (ص) فرمودند : بهترین زنان امت من کسانی هستند که زیبا و کم مهر باشند .
امام صادق (ع) فرمود : بدی زن در این است که مهرش سنگین باشد .
جهاز زهرا (ع)
رسول خدا به علی (ع) فرمود : هم اکنون برخیز زره ای را که به صداق زهرا انداختی بفروش و بهایش را نزد من حاضر کن تا برای شما جهاز و اسباب خانه ای تهیه نمایم . علی (ع) پول زره را گرفت و خدمت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم تقدیم نمود . رسول خدا ابوبکر و سلمان فارسی و بلال را احضار فرمود . مقداری از پولها را به آنها داد وو فرمود : به مقدار این پولها اسباب و لوازم زندگی برای فاطمه (ع) خریداری کنید . قدری از آن را به اسماء داد و فرمود : برای دخترم عطر و بوی خوش تهیه کن و بقیه را به ام سلمه سپرد .
ابوبکر می گوید : وقتی پولها را شمردیم دیدیم شصت و سه درهم است و به وسیله آن اسباب و لوازم زیر را خریداری کردم :
1- یک پیراهن سفید 2- یک روسری بزرگ 3- یک حله سیاه خیبری 4- یک تختخوابی که از پوست خرما بافته شده بود 5- دو عدد تشک کتانی که یکی از پشم گوسفند و دیگری از لیف خرما پر شده بود 6- چهار عدد بالش از پوست میش که از گیاهی به نام اذخر پر شده بود 7-یک قطعه حصیر هجری
8- یک عدد آسیای دستی 9- یک کاسه مسی 10- یک مشک چرمی برای ابکشی 11- یک تشت لباسشویی 12- یک کاسه برای شیر 13- یک ظرف آبخوری 14- یک پرده پشمی 15- یک آفتابه 16- یک سبوی گلی 17- یک عدد پوست برای فرش 18- دو کوزه سفالین 19- یک عبا
هنگامی که جهاز زهرا را خدمت پیغمبر آوردند اشکش جاری شد و سرش را به جانب آسمان بلند کرد و گفت : خدایا این عروسی را برای کسانی که اکثر ظرفهایشان گلی است مبارک گردان .
اثاث خانه علی (ع)
علی بن ابیطالب (ع) نیز اثاث زیر را برای حجله عروسی تهیه کرد :
1- یک چوب برای آنکه لباسهایشان را روی آن بیندازند و مشک آب را بر آن آویزان کنند .
2- یک عدد پوست گوسفند .
3- یک عدد متکا
4- یک عدد مشک برای آب
5- یک عدد غربال آرد بیزی
جشن عروسی
پیغمبر اکرم به علی (ع) فرمود : در عروسی باید ولیمه داده شود ، من دوست دارم امتم در عروسیها ولیمه بدهند . سعد که در مجلس حاضر بود عرض کرد : من یک گوسفند برای جشن شما تقدیم می کنم . گروهی دیگر از اصحاب نیز در حدود توانایی خودشان کمک کردند . رسول خدا (ص) به بلال فرمود : یک گوسفند بیاور و به علی (ع) فرمود : حیوانی ذبح کن . و ده درهم پول به او داد و فرمود : قدری روغن و خرما و کشک تهیه کن . نان هم تهیه کردند ، سپس به علی (ع) فرمود : هر که را میخواهی برای صرف غذا دعوت کن . علی بن ابیطالب (ع) گروه زیادی از اصحاب را دعوت نمود . گوشتها را پختند و به وسیله روغن و خرما و کشک غذایی تهیه نمودند .
چون جمعیت مدعوین زیاد بود و وسایل پذیرایی نداشتند پیغمبر (ص) دستور داد مهمانان جشن ، ده نفر ده نفر داخل شوند و غذا میل نمایند . در آن جشن تاریخی ، عباس و حمزه عموهای پیغمبر و علی بن ابیطالب و برادرش عقیل از مدعوین پذیرایی می نمودند . در پایان بقیه غذاها را به خانه فقرا و بیچارگانی که از خضور در مجلس ولیمه معذور بودند بردند . سپس پیامبر (ص) دستور داد یک ظرف غذا هم برای فاطمه و علی (ع) کنار گذاشتند .
جریان عجیب در شب عروسی حضرت فاطمه (س)
خاطره هایی که در زندگی برای انسانها پیش می آید اکثرا از یاد می رود ، ولی بعضی از خاطره ها همچنان در حافظه باقی می ماند و گاهی هم برای این و آن بازگو می کند . یکی از خاطره های فراموش نشدنی مطالب و مسائلی است که عروس یا داماد در شب عروسی دیده یا شنیده اند . در حدیثی فاطمه (ع) از شب عروسی خود برای اسماء بنت عمیس نقل می کند و اسماء نقل می کند که فرمود : در شب عروسی جریانی در رختخوابم پیش آمد که مرا ترساند ، گفتم : ای سیده نساء عالمیان آیا ترسیدی ؟ گفت : بلی شنیدم زمین با علی (ع) سخن می گفت و علی هم با زمین سخن می گفت ، وقتی که صبح شد ، در بیم و ترس بودم ، جریان را به پدرم خبر دادم ، آن حضرت به سجده رفت و سجده اش طول کشید ، سپس سر برداشت و فرمود :
ای دخترم به تو مژده می دهم به پاکی نسل ، زیرا که خداوند متعال شوهرت را به سایر مردم ترجیح داد و به زمین امر کرد که اخبار خود را برای او بگوید و همچنین تمام آنچه را که روی زمین جریان پیدا می کند از مشرق و مغرب برای شوهرت علی (ع ) بیان می کند .