دانلود تحقیق اخلاق

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین باری الخلائق اجمعین و الصلوه و السلام علی عبد الله و رسوله و حبیبه و صفیه و حافظ سره و مبلغ رسالاته سیدنا و نبینا ومولانا ابی القاسم محمد و اله الطیبین الطاهرین المعصومین اعوذ بالله من‏ الشیطان الرجیم : « خذ العفو و امر بالعرف و اعرض عن الجاهلین ».

( 1 ) قبلا عرض‏ کردیم که پاره ای از افعال انسانی " اخلاقی " نامیده می‏شود در مقابل‏ افعال عادی و طبیعی این سوال پیش می‏آید که اخلاق و معنی اخلاقی بودن یک‏ فعل چیست ؟

چگونه است که یک کار انسان ، اخلاقی نامیده می‏شود ؟

و عرض‏ کردیم که اگر چه ابتدا به نظر می‏رسد که این سوال ، سوال خیلی ساده ای‏ است و جواب آسانی دارد ، ولی وقتی که عمیقا وارد این مطلب می‏شویم‏ می‏بینیم جواب این سوال که راز اخلاقی بودن چیست ، به این سادگیها نیست‏ ، بلکه از مشکل ترین مسائل فکری و پیچیده ترین مسائل فلسفی بشر است و از چند هزار سال پیش تا امروز هنوز فلاسفه جهان توافق نظری روی آن پیدا نکرده اند ما به جای اینکه اول ملاکهای اخلاقی بودن را در مکتبهای اخلاقی‏ بیان بکنیم و مثلا بگوئیم افلاطون درباره ملاک اخلاقی بودن چه گفته است ، ارسطو چه گفته است ، اپیکور چه گفته است ، غزالی چه گفته است ، در دنیای جدید ، فلاسفه اروپا هر کدام چه گفته اند ، به جای اینها اول موارد ساده بسیار روشنش را ذکر می‏کنیم بعد به تفسیر می‏پردازیم ، زیرا قبل از آنکه موارد فعل اخلاقی روشن بشود ، تفسیر کردن چندان صواب نیست قبلا از موارد مسلم فعل اخلاقی ، مثالهایی از " ایثار " یعنی غیر را بر خود مقدم‏ داشتن ، زحمت خود و آسایش دیگران را طلبیدن ، در قالب تاریخچه هایی از خارج و داخل دنیای اسلام ، و مثالهایی هم از یک مورد دیگر اخلاقیات یعنی‏ همدردی با دردمندان ذکر کردیم اکنون باز می‏خواهیم به مثالهای دیگری در این مورد بپردازیم همه برای این است که می‏خواهیم موضوع کاملا روشن بشود و قبل از ذکر مثالها ، برای اینکه شما به اهمیت این موضوع پی ببرید لازم‏ است مطلبی را عرض کنم .

ارزش کار اخلاقی کارهایی که ما به آنها می‏گوئیم کار اخلاقی ، می‏بینیم فرقشان با کار عادی‏ این است که قابل ستایش و آفرین و تحسین اند به عبارت دیگر بشر برای‏ این گونه کارها ارزش قائل است تفاوت کار اخلاقی با کارطبیعی در این است که کار اخلاقی در وجدان هر بشری دارای ارزش است یعنی‏ یک کار ارزشمند و گرانبها است و بشر برای خود این کار ، قیمت قائل‏ است آن قیمتی هم که برایش قائل است نه از نوع قیمت و ارزشی است که‏ برای کار یک کارگر قائل است که ارزش مادی به اصطلاح ایجاد می‏کند و استحقاق مبلغی پول یا کالا در مقابل کار خودش پیدا می‏کند ، بلکه یک نوع‏ ارزش ما فوق این ارزشهاست که با پول و کالای مادی قابل تقویم نیست آن‏ سربازی که جان خودش را فدای دیگران می‏کند ، کارش کار با ارزشی است ولی‏ ارزش آن از نوع ارزشهای مادی نیست که مثلا بگوئیم فلان عمله کارش ساعتی‏ بیست و پنج تومان ارزش دارد ، معمار هشتاد تومان ، مهندس صد و پنجاه‏ تومان ، آن دیگری پانصد تومان ، و خیلی بالا باشد ، مثلا می‏گویند فلان کس‏ آمد چاه نفت را خاموش کرد و برای هر ساعت کارش پنج هزار تومان ارزش‏ قائل بودند ، بالاخره قابل تقویم به ارزشهای مادی است .

کارهای اخلاقی ، در ذهن و وجدان بشر دارای ارزش و قیمت است ، گرانبها است ولی نوع ارزشش با ارزشهای مادی مقیاس را هر اندازه بالا بگیرد متفاوت است آن یک ارزش دیگری است ، ارزشی است مافوق ارزشهای مادی‏ قضایایی که از علی علیه السلام نقل کردیم ، قابل این نیست که بگوئیم این‏ کار علی را حساب بکنید ببینید چند میلیون تومان یا چند میلیارد دلار قیمت دارد این با تومان و دلار قابل تقویم نیست البته ارزش و قیمت‏ دارد ولی نوع ارزشش اساسا با این ارزشها متفاوت است .

بعد از آنکه ثابت شد که در میان کارهای انسان یک سلسله کارها هست‏ دارای ارزش و قیمت ، آن هم نوعی ارزش که با ارزشهای مادی متفاوت است ، قهرا این سوال پیش می‏آید که توجیه این ارزشها چگونه است‏ ؟

یعنی با چه فلسفه ای ، با چه مکتبی می‏توانیم این ارزشها و قیمتها را برای کارهای اخلاقی بشر توجیه بکنیم ؟

به عبارت دیگر کدام مکتب می‏تواند ارزش اخلاقی کار بشر را تفسیر و توجیه و تایید کند ؟

آیا همه مکتبها قادرند این گونه کارها را توجیه کنند ؟

خود مکتب قادر است ؟

همه مکتبها قادر نیستند اکنون نمی‏خواهم این مطلب را بسط بدهم این را عرض کردم برای‏ اینکه از حالا ذهن شما آماده باشد برای این مطلب که ارزشهای اخلاقی را کدام مکتب از مکتبها می‏تواند توجیه کند ، و کدام مکتب قادر به توجیه‏ نیست ؟

مکتبهایی که قادر به توجیه نیستند بعضی صراحت دارند ، به روی‏ خودشان می‏آورند ، خجالت هم نمی‏کشند ، انکار می‏کنند می‏گویند : " اصلا " اخلاق " حرف مفت است ، کار اخلاقی انجام دادن از ساده دلی است ، آدم‏ عاقل دنبال کار اخلاقی نمی‏رود ، دنبال خوشی و لذت می‏رود جز سود و لذت‏ هیچ چیز دیگری در عالم منطقی نیست " باز این خوب است ، بالاخره می‏گوید من مکتبی دارم که نتیجه اش همین است ولی پاره ای از مکتبها ، جهان بینی‏ شان ، فلسفه و اساس فکرشان همین نتیجه را می‏دهد یعنی به همین جا می‏رسد اما به روی خودشان نمی‏آورند بلکه بر عکس ، می‏گویند : ما هم به ارزشهای‏ اخلاقی قائل هستیم و برای انسانیت ارزش قائلیم ولی با کدام مکتب ؟

!

اینها با آن اساسی که تو چیدی جور در نمی‏آید به هر حال ما بعدا روی این‏ مطلب بحث می‏کنیم .

حال می‏پردازیم به مثالهای دیگر برای اخلاقی بودن بعضی از کارها .

عفو و گذشت این خودش یک مسئله ای است حدیث پیغمبر هم هست : « ثلاث من مکارم‏ الاخلاق : تصل من قطعک و تعطی من حرمک و تعفو عمن ظلمک » ( 1 ) یک کسی‏ درباره شما مرتکب خطا یا جنحه و یا جنایتی می‏شود البته در اینجا بخشی از عمل مربوط به شخص شماست ، و بخش دیگر مربوط به جامعه مثل اینکه قاتلی‏ می‏آید انسانی را می‏کشد ، که این عمل ، هم جنبه جنایتی دارد و هم جنبه‏ اجتماعی سخن در آنجا است که آن عمل به جامعه ارتباط ندارد و حقی در جامعه تولید نمی‏شود : یک کسی به شما تهمتی زده ، دروغی بسته ، از شما غیبتی کرده و از این نوع کارها ، یا از همان کارها ولی نه از جنبه‏ اجتماعیش بلکه از جنبه شخصی و فردی اش ، شما عفو و گذشت می‏کنید ، او تقاضای بخشش می‏کند ، شما هم می‏بخشید ، می‏گذرید این عمل نیز یک عمل‏ اخلاقی تلقی می‏شود ما فوق عمل عادی ، و یک نوع عمل قهرمانانه .

حق شناسی و وفا دیگری به انسان ، احسان و نیکی کرده عکس العمل انسان در مقابل او دو جور می‏تواند باشد یکی اینکه بعد که فهمید دیگر به اصطلاح خرش از پل گذشته ، اصلا اعتنا نمی‏کند ، فراموش می‏کند و کاری به کار او ندارد ، و دیگر اینکه در مقابل او تا آخر عمر حق شناسی می‏کند ، نیکی او را فراموش نمی‏کند ، تشکر می‏کند و وفا به خرج می‏دهد ، بعد از بیست سال‏ هم اگر یک وقتی پیش بیاید که آن شخص احتیاجی داشته باشد ، فورا به حکم‏ « هل جزاء الاحسان الا الاحسان » ( 1 ) - که خود همین یک اصل اخلاقی فطری‏ است که قرآن ذکر کرده است - در مقام پاداش و احسان او بر می‏آید این‏ عمل یک عمل اخلاقی است .

ترحم به حیوانات حتی حیواناتی که از یک نظر پلیدند ، آن پلیدی منافات ندارد با ترحم‏ به آنها مثلا سگ به دلیل میکروبی که در لعاب دهانش یا در همه بدنش‏ هست ، می‏گوئیم پلید است یعنی با او مانند شیئی که دارای یک میکروب‏ خطرناک هست رفتار می‏کنیم این منافات ندارد با اینکه در عین حال این‏ حیوان قابل ترحم باشد ، و هست انسان حیوان گرسنه یا تشنه ای می‏بیند یک‏ نفر ممکن است بی تفاوت باشد ، یک نفر دیگر او را تیمار می‏کند در حدیث‏ است که مردی در بیابان می‏گذشت ، سگی را دید که از شدت تشنگی زبانش را به خاکهای نمناک می‏مالد در آنجا چاه آبی بود خف خودش را ، یعنی کفش‏ خودش را به دستار یا شالی بست فرستاد داخل چاه و از آن آب کشید و بعد ظاهرا با دست خودش به این حیوان آب داد و او را سیراب کرد و از مرگ‏ نجات داد .

وحی رسید به پیغمبر زمانش که خدا کار این انسان را شکر کرد ، یعنی قدر این کار را دانست ( یعنی این کار نزد خدا قدر دارد ) : « شکر الله له و ادخله الجنه » خدا قدر کار این‏ شخص را شناخت یعنی عملا شناخت ، به این معنی که به اوپاداش داد : او را به بهشت برد .

همین {حدیث } است که سعدی در بوستان آورده : یکی در بیابان سگی تشنه یافت برون از رمق در حیاتش نیافت سعدی می‏گوید "کله دلو کرد" ولی حدیث می‏گوید کفش خودش را دلو کرد .

کله دلو کرد آن پسندیده کیش چو حبل اندر آن بست دستار خویش (1) به خدمت میان بست و باز و گشاد سگ ناتوان را دمی آب داد خبر داد پیغمبر از حال مرد که داور گناهان او عفو کرد رمز مطلب در کجاست که این کار نزد خدا و خلق خدا ارزش دارد ؟

سخن سری سقطی می‏گویند یکی از عرفا به نام " سری سقطی " می‏گفت : من سی سال است که‏ استغفار می‏کنم به خاطر یک " الحمد لله " که گفته ام ، به خاطر یک‏ شکری که خدا را کرده ام : انی استغفر الله منذ ثلاثین سنه لقولی الحمد لله‏ گفتند چطور ؟

گفت من در بغداد دکاندار بودم ( این داستان را هم سعدی به‏ شعر در آورده است ) یکوقت خبر رسید که فلان بازار بغداد را حریقی پیدا شد و سوخت .

دکان من هم در آن بازار بود .

به سرعت رفتم ببینم دکان من سوخته یا نه ؟

یک کسی به من گفت : آتش به دکان تو سرایت نکرده گفتم : الحمدلله بعد با خودم فکر کردم که آیا تنها تو در دنیا بودی ؟

بالاخره آتش چهار تا دکان را سوخته دکان تو را نسوخته یعنی‏ دکان دیگری را سوخته " الحمدلله " معنایش این است که الحمدلله آتش‏ دکان مرا نسوخت ، دکان او را سوخت پس من راضی شدم به اینکه دکان او سوخته بشود و دکان من سوخته نشود بعد به خودم گفتم : اولاتهتم للمسلمین‏ سری !

تو غصه مسلمین در دلت نیست ؟

( اشاره است به حدیث پیغمبر : « من اصبح لا یهتم بامور المسلمین فلیس بمسلم » (1) هر کس که صبح کند و همتش خدمت به مسلمانان نباشد ، او مسلمان نیست ) و من سی سال است که‏ دارم استغفار آن الحمدلله را می‏کنم .

این چیست ؟

می‏گویند یکی از عرفا به نام " سری سقطی " می‏گفت : من سی سال است که‏ استغفار می‏کنم به خاطر یک " الحمد لله " که گفته ام ، به خاطر یک‏ شکری که خدا را کرده ام : انی استغفر الله منذ ثلاثین سنه لقولی الحمد لله‏ گفتند چطور ؟

دعای مکارم الاخلاق " صحیفه سجادیه " دعاهای بسیار معتبری است - هم از نظر سند و هم از نظر مضمون - از زین العابدین علی بن الحسین سلام الله علیه که علمای شیعه‏ از صدر اسلام به این کتاب توجه کرده اند ، و بعد از قرآن تنها مجموعه ای‏ است که از اواخر قرن اول و اوایل قرن دوم هجری به صورت یک کتاب در دست بوده است نهج البلاغه هم کتاب است ولی نهج البلاغه ، خطب [ و نامه‏ ها و کلمات قصار ] علی علیه السلام است که در میان مردم متفرق بود ، سید رضی در قرن چهارم اینها را جمع کرد و به صورت یک کتاب در آورد .

اصول‏ کافی در قرن چهارم به صورت یک کتاب جمع آوریشده ، و کتابهای دیگری قبل از اصول کافی بوده است کتابهایی مثل مصحف‏ فاطمه سلام الله علیها و کتاب علی ( ع ) که گاهی ائمه از آن اسم می‏بردند الان در دست ما نیست بنابر این بعد از قرآن ، قدیمترین کتاب شیعی که از اول به صورت کتاب به وجود آمده و الان در دست ما هست صحیفه سجادیه‏ است که جناب زید بن علی بن الحسین وقتی که در جنگ با امویان شهید می‏شد همین کتاب همراهش بود ، و آن را به کسی سپرد ، و از آن دو نسخه بوده ، که در ابتدای صحیفه این را نوشته اند صحیفه سجادیه دعاهای زیادی دارد حالا من نمی‏خواهم درباره ارزش حیفه صحبت بکنم که از بحث خودم دور بشوم یکی‏ از دعاهای صحیفه سجادیه دعائی است به نام دعای [ ( مکارم الاخلاق " یعنی‏ دعای اخلاق مکرمتی .

قبلا این حدیث را خواندم که پیغمبر اکرم - به تعبیری که اهل تسنن‏ روایت کرده - اند فرمود : « بعثت لا تمم مکارم الاخلاق » ( 1 ) - و به‏ تعبیری که شیعه روایت کرده‏اند - فرمود : « علیکم بمکارم الاخلاق فان ربی‏ بعثنی بها » و گفتیم شاید هر دو تعبیر در دو نوبت از زبان پیغمبر اکرم‏ صادر شده باشد ، ولی مضمون به هر حال یکی است این دعا اسمش دعای مکارم‏ الاخلاق است ، شاید به این علت که یک جمله از آن این است : « وهب لی‏ معالی الاخلاق » ( 2 ) اگر ما در این شبها فرصت پیدا بکنیم لااقل در بعضی‏ از شبها قسمتهایی از این دعای شریف را برای شما بخوانیم [ بسیار مناسب‏ است ، زیرا برای ] معرفی مکتب اخلاقی اسلام یکی از بهترین نمونه ها دعای‏ مکارم الاخلاق است .

و از جمله آرزوهایی که من سالهاست دارم این‏ است که یک وقتی توفیق پیدا بکنم این دعا را به فارسی ترجمه و مخصوصا شرح بکنم ، فلسفه ها و نکاتی را که در این دعای شریف هست تشریح کنم و در اختیار فارسی زبانان خودمان قرار بدهم این جزء آرزوهای من است‏ امیدوارم خدای متعال این توفیق را به من عنایت کند و خود وجود مقدس علی‏ بن الحسین سلام الله علیه از خدای متعال بخواهد که این توفیق برای من پیدا بشود حالا من قسمتی از این دعا را می‏خوانم برای همین نمونه ها هر کس که‏ این مضمونها را بشنود و انسانی را که آرزویش اینجور شدن است و البته او اینجور هست و دارد به همه یاد می‏دهد که انسان اسلام باید اینجور باشد در نظر بگیرد ، با خود می‏گوید چگونه است که این کارها اینقدر ارزش و قیمت‏ پیدا می‏کند ؟

این دعا هر قسمتش با صلوات شروع می‏شود ، حضرت یک صلوات‏ بر پیغمبر و آل پیغمبر می‏فرستد ، بعد چند جمله دعا می‏کند ، دو مرتبه‏ صلوات می‏فرستد و حال قسمتی از این دعا : به خدای خود عرض می‏کند : « اللهم صل علی محمد و آله و سددنی لان اعارض‏ من غشنی بالنصح » پروردگارا درود بفرست بر پیامبر و آل پیامبر ، و به من‏ توفیق بده که با آن کسانی که با من دغلی می‏کنند ، به ظاهر دوستی می‏کنند ولی در باطن می‏خواهند به من بدی کنند معارضه کنم و اجزی من هجرنی بالبر «آن کسانی که مرا ترک و رها کرده اند ، دوستانی که دیگر به سراغ من‏ نمی‏آیند ، جزای آنها را کف دستشان بگذارم چگونه ؟

در مقابل اینکه آنها مرا ترک کردند و ترک احسان کردند من نسبت به آنها برو احسان بکنم‏ » و اثیب من حرمنی بالبذل » پاداش بدهم آنکه مرا محروم کرده است ، به‏ اینکه به او ببخشم « و اکافی من قطعنی بالصله » و مکافات بدهم هر کس با من قطع رابطه می‏کند : ارحام و دوستانی که قطع صله رحم یا قطع صله مودت‏ می‏کنند ، [ به اینکه رابطه را برقرار کنم ] آنها می‏برند ، من پیوند کنم‏ مکافات من این باشد که آنها این رابطه را می‏برند من در مقابل وصل کنم ، آنها فصل می‏کنند ، من وصل کنم « و اخالف من اغتابنی الی حسن الذکر » مخالفت کنم با آن کسانی که از من غیبت می‏کنند ، پشت سر من از من‏ بدگویی می‏کنند ، و مخالفتم با غیبت کن های خودم این باشد که پشت سر آنها همیشه نیکی آنان را بگویم .

« و ان اشکر الحسنه و اغضی عن السیه » نیکیهای مردم را سپاسگزار باشم و از بدیهای آنها چشم بپوشم این چه آرزویی‏ است برای انسان ؟

حالا اعم از اینکه ما خودمان اهل این آرزوها باشیم یا نباشیم ، اهل این عملها باشیم یا نباشیم ، آیا اینها یک امور قابل‏ ستایش در حد اعلی هست یا نه ؟

آیا این امور ارزش دارد یا ارزش ندارد ؟

گرانبها است یا گرانبها نیست ؟

ارزشش چه نوع ارزشی است ؟

آیا انسانی که اینگونه است ، در نظر ما یک قهرمان هست یا نیست ؟

قهرمان‏ است این قهرمانی یعنی چه ؟

راز این قهرمانی در کجاست ؟

این است معنی‏ سؤالی که هی طرح می‏کنیم تا بعد جوابش را بدهیم : راز اخلاقی بودن این‏ کارها ، این فکرها ، این نیتها ، این میلها ، این اراده ها در کجاست ؟

سخن خواجه عبدالله انصاری تعبیری دارد خواجه عبدالله انصاری که حالا شاید از خودش تعریف کرده به‏ هر حال او مردم عارف وارسته ای بوده می‏گوید : " بدی را بدی کردن سگساری‏ است " یک کسی به آدم بدی می‏کند ، انسان در مقابل بدی او بدی می‏کند این‏ ، سگ رفتاری است چون اگر سگی سگ دیگری را گاز بگیرد او هم گازش می‏گیرد " و نیکی را نیکی کردن خر کاری است " یک کسی به آدم نیکی می‏کند ، انسان در مقابل نیکی او نیکی می‏کند این هم‏ کار مهمی نیست نمی‏دانم دیده اید یا ندیده اید ؟

هر کس مثل من دهاتی‏ باشد دیده : یک الاغ وقتی که شانه یک الاغ دیگر را می‏خاراند ، او هم فورا شانه او را می‏خاراند اگر دید او شانه او را می‏خاراند که از این خاراندن‏ خوشش می‏آید ، فورا شانه رفیقش را می‏خاراند " بدی را نیکی کردن کار خواجه عبدالله انصاری است " حالا یک چهارمی هم دارد : " و نیکی را بدی‏ کردن کار ما مردم ایرانی است " .

شعری است در دیوان منسوب به امیرالمؤمنین می‏فرماید : و ذی سفه یواجهنی بجهل و اکره ان اکون له مجیبا " سفیه " نه معنایش دیوانه است ، بلکه یعنی کسی که رشد فکری و هدف‏ داشته باشد ، کار او جنبه اجتماعی پیدا می‏کند و دیگر جای گذشت نیست‏ « واذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاما »(1) امیرالمؤمنین چنین سخنی می‏خواهد بفرماید .

" و ذی سفه یواجهنی بجهل " بسا هست آدمهایی که رشد فکری ندارند ، با روی جهالت و نادانی خودشان با من روبرو می‏شوند ، از من بدگویی می‏کنند ، به من فحش می‏دهند " و اکره ان اکون له مجیبا " { و من کراهت دارم از اینکه پاسخ آنها را بدهم } .

یزید سفاهه و ازید حلما کعود زاد فی الاحراق طیبا (2) خیلی اتفاق می‏افتدکه او بر سفاهت و جهالت وبدگویی خودش می‏افزاید ، من بر حلم خودم می‏افزایم مثل من مثل آن عودی است که در آتش می‏اندازند ، هر چه آتش بیشتر می‏سوزد ، بیشتر بوی خوشش ظاهر می‏شود غرض اینکه حلم‏ نیز یک ارزش اخلاقی است .

این شعر در " مطول " است : و لقد امر علی اللئیم یسبنی فمضیت ثمه قلت لا یعنینی من بر بعضی اشخاص پست ناکس عبور می‏کنم ( مرور می‏کنم ) او فحش می‏دهد ، { با خود } می‏گویم مقصود او من نبودم .

بازاری و مالک اشتر داستان مالک اشتر را همه شنیده اید : اوکه مردی قوی اندام و قوی هیکل‏ بود ازبازار کوفه می‏گذشت یک بچه بازاری آنجا نشسته بود او را نمی‏شناخت‏ نوشته اند یک بند قه ای که نمی‏دانم چه بوده ، مثلا آشغالی را برداشت‏ پرت کرد به سر و صورت مالک مالک اعتنایی نکرد و رد شد بعد ازاینکه رد شد ، شخصی به آن بازاری گفت : آیاشناختی این کسی که این جور به او اهانت کردی ، مسخره اش کردی که بود ؟

گفت : که بود ؟

گفت : مالک‏ اشتر امیر الجند و سپهسالار علی بن ابی طالب بدنش به لرزه افتاد گفت : قبل ازاینکه درباره من تصمیمی بگیرد بروم از او معذرت بخواهم تعقیبش‏ کرد ، دید رفت داخل مسجد و شروع کرد به نماز خواندن دو رکعت نماز خواند صبر کرد تا نمازش را سلام داد بعد سلام داد و افتاد به التماس که من همان‏ آدم بی ادب بی تربیتی هستم که به شما جسارت کردم ، نمی‏شناختم ، و از این حرفها مالک گفت : به خدا قسم اصلا من نمی‏خواستم به مسجد بیایم ، جای دیگر می‏رفتم به خدا قسم من به مسجد نیامدم جز برای اینکه دو رکعت نماز بخوانم و بعد درباره تو دعا بکنم که‏ خدا از گناه تو بگذرد و تو را هدایت کند این کار اسمش چیست ؟

یک‏ ارزش اخلاقی بسیار عالی درباره ائمه اطهار ، ما از این جور قصه ها ، حکایات و داستانها الی ماشاء الله داریم .

مرد شامی و امام حسین ( ع ) داستانی است که هم به امام حسن نسبت داده اند و هم به امام حسین ، و این روایتی که نقل می‏کنم درباره امام حسین علیه السلام است مردی به نام‏ " عصام بن المصطلق " اهل شام ، آمد در مسجد مدینه مردی را دید با هیبت‏ و جلال ( 1 ) .

نظرش را جلب کرد گفت این کیست آنجا نشسته ؟

معلوم‏ می‏شود شخصیتی است یک کسی گفت : حسین بن علی بن ابیطالب ( 2 ) .

تاشنید حسین پسر علی ، گفت : قربه الی الله بروم چند تا فحش آبدار به اوبگویم آمد و روبروی حضرت ایستاد وبا کمال وقاحت ، تا می‏توانست حضرت امیر و خود حضرت را سب کرد و فحش داد که اسلام را شما خراب کردید ، شما مردمی هستید منافق ، و از این حرفها .

امام نگاهی به‏ او کرد ، در چهره‏اش خواند که او یک مرد اغفال شده است همینکه حرفهایش‏ تمام شد فرمود : « ا من اهل الشام انت ؟

» آیا تو اهل شامی ؟

گفت بله‏ یک جمله بیشتر نگفت : « شنشنه اعرفها من اخزم » ( 1 ) مثل است : می‏دانم ، شامیها این جور هستند .

بنابر این شما در شهر ما غریب هستی ، مهمان ما هستی ، بیا برویم منزل مهمان ما باش ، تو را پذیرایی می‏کنیم ، اگر آذوقه ات کم باشد آذوقه به تو می‏دهیم و خود این مرد می‏گوید یکمرتبه‏ حالتی به من دست داد ، دوست داشتم زمین شکافته بشود به زمین فرو بروم .

یزید سفاهه و ازید حلما کعود زاد فی الاحراق طیبا