اکستاسی یک داروی روان‌گردان مصنوعی با دو خاصیت تحریکی شبه آمفتامین و توهم‌زای شبه LSD است.
نامهای خیابانی این ماده XTC قرص شادی ، عشق و آتش فرشته می‌باشند. فرمول شیمیایی آن متیلن دی‌اکسی متامفتامین یا بطور مخفف MDMA است. این ماده برای سیستم عصبی سمی بوده و در دوزهای بالا قادر است درجه حرارت بدن را خیلی سریع افزایش دهد که منجر به تخریب عضلات ، کلیه و سیستم قلبی عروقی خواهد شد.
● تولد اکستازی
اولین بار این مواد در سال ۱۹۱۴ توسط کشور آلمان ساخته‌شد و به عنوان کم کردن اشتها در جنگ جهانی دوم بر روی سربازان مورد امتحان قرار گرفت. در سال ۱۹۸۵ در کشور هلند به عنوان ضد افسردگی استفاده گردید. همچنین ماده‌ای دیگر به عنوان توان‌زا به آن افزوده شده و با نام ایکس‌ستیو وارد خاورمیانه و ایران گردید بعد به دلیل اینکه بازار خوبی پیدا نکرد، روان گردان نامگذاری شد ولی باز هم در بین جوانان بازاری پیدا نکرد در نتیجه برای اینکه جوانان هم به این سمت و سیاق کشیده شوند ، نام شادی آور یا شادی بخش بدان نهادند.
● اشکال مواد شادی آور
قرص و کپسول ، آنهایی که از خارج از کشور وارد می‌شوند دارای شکل و رنگ هستند، اما آنهایی که در ایران ساخته می‌شوند فاقد رنگ و شکل خاص هستند و اگر انگشت بر روی قرص‌ها بکشیم و رنگ آنها برود آن موقع می‌فهمیم که آنها قرص اکستازی هستند. به صورت مایع ، به صورت پودری ، به صورت آدامس ، به صورت خوراکی موجود می‌باشد.
▪ مقایسه مواد مخدر و قرصهای اکستازی
هروئین ۷ هزار سال قبل هرگونه که کشف شد الان هم همانگونه است اما این قرص‌ها در عرض ۲ سال درایران ۲۰۰ نوع بود الان تبدیل به بیش از۱۵۰۰ نوع شده است و تنوع شکلی پیدا کرده است.
مزه سایر مواد اعتیادآور ، همچون فلفل تند است ، ولی قرصهای اکستازی مزه ندارد.
هر کس یکبار قرص اکستازی مصرف کند کاملا وابستگی روانی پیدا می‌کند و اگر یک بار مصرف کند ۴ الی ۷ ساعت اثرش نمی‌رود.
محل ورود و خروج مواد مخدر به کشور مشخص است اما قرصهای اکستازی بعضا در خانه همسایه‌مان ساخته میشود و اصلا محل ورود و خروجش به کشور مشخص نیست.
اثر این قرص‌ها تا نیم ساعت در بدن معلوم نمی‌شود.مدت اثرش ۴ ساعت است و بعد از آن کم میشود و در عرض ۱۲ ساعت اثرش کاملا از بدن خارج میشود.
● تأثیرات اکستاسی بر سلامتی (عوارض مصرف مواد جنون آور )
تحقیقات انجام شده با استفاده از تصویربرداری مغز از انسان نشان داده‌است که MDMA در مغز به سلولهای عصبی که با واسطه شیمیایی سروتونین عمل می‌کنند آسیب می‌رساند. واسطه شیمیایی سروتونین نقش مهمی در تنظیم خلق ، پرخاشگری ، فعالیت جنسی ، خواب و حساسیت به درد ایجاد می‌کند.
بسیاری از استفاده کنندگان از MDMA با عوارضی مشابه عوارض کوکائین و امفتامین به قرار ذیل روبرو خواهند شد :
▪ مشکلات روانشناختی مانند تیرگی شعور ، افسردگی ، مشکلات خواب ، اضطراب شدید و بدگمانی در طی مصرف و گاهی اوقات هفته‌ها بعد از استفاده از MDMA.
▪ علائم جسمانی مانند سفتی عضلانی ، سایش غیرارادی دندانها ، تهوع ، تاری دید ، حرکت سریع چشمها ، سنکوپ و احساس لرز و تعریق
▪ افزایش ضربان قلب و فشار خون خطری ویژه برای افرادی با بیماریهای قلبی عروقی.
▪ مشاهده شده است افرادی که پس از مصرف MDMA دچار ضایعات پوستی شبه آکنه (جوش) می‌شوند در معرض عوارض جانبی شدیدی مانند تخریب بافت کبد در صورت تداوم مصرف خواهند بود.
تحقیقات اخیر نشان داده اند که استفاده از MDMA به موجب تخریب دائمی بخشهایی از مغز که مرتبط با تفکر و حافظه می‌باشند خواهد شد. MDMA دارای ساختار و اثراتی مشابه متامفتامین می‌باشد که نشان داده شده موجب تخریب نورونهای حاوی دوپامین میشود تخریب اینگونه سلولها موجب مشکلات حرکتی مشابه پارکینسون خواهد شد.
▪ قرصهای اکستازی دارای ناخالصیهای فراوان و مواد خطرناک همچون ترکیبات آمفتامین ، LSD ، فنیل پروپانول آمین و ... است ، این ناخالصیها باعث توهم زایی در مصرف کنندگان میشود. مصرف این قرص‌ها سبب ایجاد بیماریهای قلبی، کلیوی و ریوی شده و قطع یکباره آن پس از استفاده طولانی مدت عوارضی همچون افسردگی شدید، ضعف حافظه و علائم شبیه سرماخوردگی را به همراه می‌آورد. این دارو معادل مواد اعتیاد آور کوکائین، هروئین و مورفین است.
▪ همچنین، قرصهای اکستازی سبب افزایش انرژی شده و مصرف هر نوبت آنها میتواند باعث مصرف ذخیره سروتونین مغز شود، بنابراین به دلیل اینکه جهت ذخیره مجدد این هورمون حدود ۱۵ روز به طول می‌انجامد افراد در این مدت دچار افسردگی حاد می‌شوند. شرایط بدنی هر شخصی متفاوت با دیگری است . در نتیجه عوارضی که در بدن اشخاص مختلف در اثر صرف این مواد ایجاد میگردد ، متفاوت از عوارض شخص دیگر است.
▪ در مدت زمان اثر آن، سر شخص (مصرف کننده ) به صورت غیر ارادی تکان می‌خورد.
▪ بعد از اتمام اثر آن ، بدن را لرزشی فرا میگیرد و فرد ناخودآگاه شروع به لرزیدن می‌کند.
▪ تشنج
▪ اقدام به خودکشی یا دیگر کشی
▪ مرگ. (مرگ در اثر واکنش بدن نسبت به این مواد و عدم قبول آن ، یا مرگ در اثر حوادثی که به خاطر از دست دادن موقت توانایی ذهن و به عبارتی در حالت توهم بودن برای شخص رخ می‌دهد.
▪ احساس عطش شدید
▪ خستگی مفرط
▪ گرفتگی رگ گردن و پشت
▪ هیجان زیاد
▪ خواب مفرط
▪ دیابت
▪ صرع
▪ آسم
● چرا بعد از مصرف قرصهای شادی‌آور احساس توهم و از خودبی‌خود شدن بروز می‌کند؟
مواد روان گردان ( یا به اصطلاح رایج شده ، شادی آور) تاثیر مستقیم بر روی سلولهای مغز دارند. بدین صورت که باعث افزایش حجم سلولهای مغزی می‌شوند. سلولهای مغزی که هر کدام فایلی از اطلاعات گوناگون هستند، در اثر افزاش حجم به هم نزدیک و نزدیکتر شده و باهم تماس پیدا می‌کنند. در نتیجه این رویداد ، اطلاعات هرکدام از این سلولها با اطلاعات سلولهای دیگر ادغام شده و موجب بروز مشکل ادراکی برای شخص مصرف کننده میگردد.
به عنوان مثال، سلولی که حاوی اطلاعات راجع به یک لیوان آب است با سلولی که حاوی اطلاعات راجع به دریاست مخلوط شده ، در نتیجه شخص یک لیوان آب را ، دریا تصور کرده و می‌خواهد شیرجه رفته و در آن شنا کند. یا یک آدم چاق را سیبی تصور کرده می‌خواهد با چاقویی آن را قارچ قارچ کرده و بخورد.
اثرات وعوارض قرص شادی بخش Ecstasy
صرف مواد مخدر از راههای متداول نظیر کشیدن تریاک و مصرف هروئین در سالهای گذشته اکنون به مصرف قرص های وارداتی یا دست ساز خطرناکتری به نام اکستیسی تبدیل شده است.
قرص هایی که مصرف آنها با نام قرص شادی بخش - قرص X -قرص اکسی - قرص E پارتی و . ..در بین جوانان متداول شده است که رنگی شبیه اسمارتیز وطرح و نشانهای مختلف از جمله صلیب - لنگر - طرح پرندگان - دولفین و...دارد که فرد پس از مصرف آنها دچار حالتی می شود که به آن سفر می گویند سفری که زاییده توهمات ذهنی است
اکستیستی یااکستیسی چیست؟
اکستیستی یکی از مشتقات آمفتامین است در ابتدا در آلمان به عنوان ضد اشتها وسپس تنظیم کننده خلق و خوی معرفی گردید ولی تا کنون هیچ گونه کاربردی برای آن به عنوان دارو مورد پذیرش مجامع علمی قرار نگرفته است اکستیسی اغلب به شکل قرص کپسول پودر و گاهی تزریقی مورداستفاده قرار میگیرد پزشکان معتقدند که یکی از علل اشتیاق به مصرف این قرص تاثیر آن بر حافظه حسی است. واقعیت این است که با تقویت حافظه یک حس ارتباط برقرار میشود وبدون وجود عوامل بیرونی تحریک میگردد . از قرار معلوم مصرف آن توسط جوانان موجب تخلیه انرژی فراوان میشود و مصرف کنندگان مدعی بدست آوردن احساسات مثبت از قبیل احساس داشتن انرژی فراوان همدلی و همدردی با دیگران کاهش اضطراب ودر عوض کسب آرامش و عالی به نظر رسیدن همه چیز هایی که در اطراف می گذرد هستند.نیاز به خوردن و خوابیدن نیز کاهش پیدا می کند . اثر آن ۲۰ دقیقه تا یک ساعت پس از مصرف آغاز می شودو۴ تا ۶ ساعت طول می کشد.
تاثیر عمده اکستیسی افزایش آزادسازی سروتونین از پایانه عصبی پیش سیناپسی و ممانعت از بازجذب آن -تخلیه سروتونین مغز -مهار آنزیم مونو آمین اکسیداز و در نتیجه ممانعت از کاتابولیسم سروتونین و در نهایت کاهش غیر مستقیم اثر دوپامین است
اکستیسی در اولین بار مصرف عوارض ماندگار و دراز مدت بر جای می گذارد . ابتدا حالت سرخوشی موقت به مصرف کننده دست می دهد و شخص راغب می شود برای حفظ این حالت مقدار مصرف را افزایش دهد.
عوارض جانبی
عوارض جانبی که ممکن است بسرعت ایجاد شود عبارتند از :گیجی و اختلال حواس- اختلال در خواب -اضطراب وتشویش -قفل شدن دندانها - تاری دید- آکنه شبیه بثوران پوستی-عطش- بالا رفتن دمای بدن- آسیب مغزی - افسردگی - اعتیاد - بدگمانی- توهم- لرز و تعریق- آسیب کبدی و رفتار تهاجمی که با ادامه مصرف تشدید می شود.مصرف نکردن آب همراه قرص میتواند بدن را با خطر کم آبی وتشنج روبه رو کند. علایم بد گمانی در طول مدت مصرف آن دارو و حتی گاهی هفته ها پس از مصرف آن وجود دارد. حرکات سریع چشم - غش و تلاش برای به دست آوردن دارو - گوشه گیری فرد از خانواده و دوستان -مشکلات عاطفی-ترس -ضعف و سستی نیز غالبا دیده می شود.
سمیت