دانلود مقاله آشنایی با سیستم دوربین ها

آشنایی با سیستم دوربین ها عکاسی به معنای عام آن برسه محور دوربین ، مواد حساس به نور (فیلم) و نوار استوار است که بدون هر یک از این عوامل عکاسی غیر ممکن خواهد بود .

دوربین : دوربین های عکاسی امروزه تنوع بسیار چشمگیری از لحاظ سیستم و شکل ظاهری دارند ، اما پایه و اساس تمامی آنها اتاقک تا ریک است .

اتاقک تا ریک از زمانهای بسیار دور شناخته شده بود .

در قرن یازدهم حسن بن هیثم دانشمند عرب اتاقک تاریک را برای رصد ستاره ها و مطالعه در خسوف و کسوف مورد استفاده قرار می داد .

بعد ها این وسیله طی جنگهای صلیبی به اروپا راه یافت و توسط لئوناردو داوینچی نابغه ‌ قرن شانزدهم کمراابسکیور Camera Obscura نام گرفت .

اتاقک تاریک عبارت بود از اتاقکی که فقط بر روی یکی از سطوح آن روزنه ریزی تعبیه شده بود ، نو ر از روزنه عبو رکرده وتصویر نسبتا‏ٌ واضح و وارونه ای بر روی سطح مقابل روزنه تشکیل می داد .

در واقع تصویر اتاقک تا ریک از نقاط بسیار ریز نوری تشکیل می شود .( نه خطوط و یا سطوح نوری) ، به همین دلیل در محاسبه و تعبیه قطر رو زنه دقت فراوانی می شود .

اگر قطر روزنه ریز تر از حد معمول باشد ، شعاعهای نوری در محل روزنه افتراق پیدا می کنند و با بزرگتر شدن روزنه ، نقاط نوری تداخل کرده و در نهایت وضوح تصویر از بین می رود .

پس از اندک زمانی اتقک تاریک مورد استفاده عنقشان قرار گرفت ، بدین معنی که آنها صفحاتی را روی سطح مقابل روزنه می چسباندند و تصویری را که بر روی آن شکل می گرفت ، طراحی می کردند .

تصویر بدست آمده به این روش ، از پرسپکتیو بسیار صحیحی بر خوردار بود ، اما برای این کار ، چون تصویر بسیار تاریک بود و نور کمی به داخل اتا قک می تابید لازم بود نقاشان مدت زیادی را در این اتاقک باقی بمانند تا چشمشان به تاریکی عادت کند و قادر به ددن تصویر شود .

بعدها در سال1550 ایتالیاییها روزنه اتاقک تاریک را به یک عدسی محدب مجهز کردند، با این کار روشنایی و وضوح تصویر بسیار بهبود یافت و زمینه برای تغییر تحولهای مهم آشنایی با سیستم د وربین ها صفحه 2 این وسیله فراهم شد .

در قرن هفدهم که به علت کم حجم شدن اتاقک تاریک قابل حمل شده بود ، آینه 45درجه ای به آن افزوده شد .

آینه نور منعکس شده از موضوع را بر روی صفحه ای واقع در داخل اتاقک انتقال می داد و طراحان از تصویر بدست آمده استفاده می کردند .

بعدها نوع کوچکتری از این اتاقکها به صورت تا شو ساخته شد که آن را بر روی میز یا محل تختی می گذاشتند وعدسی آن را رو به موضوع قرار می داد ند.

نور با عبور از عدسی و شکسته شدن توسط آینه به صفحه شیشه ای مالتی واقع در سطح بالای جعبه می رسید و تصویر بر روی این صفحه تشکیل می شد .

این وسیله به سرعت در مناطق عمومی و پارکها به کار گرفته شد و تاچندی پیش نیز برخی از عکاسان دوره گرد از آنها استفاده می کردند .

این پدیده افراد زیادی را به فکر ثبت تصویر تشکیل شده در آن انداخت و فعالیت های مختلفی شروع شد .

سرانجام در سال 1822 ژوزف نیسفورنیپس افسر بازنشسته فرانسوی موفق که به ساخت داروی ثبوت شده بود ، اولین تصویر ثابت دنیا را بر روی کاغذ ثبت کرد .

این اختراع به سرعت توسط افراد دیگر تکمیل شد ، اما به دلیل آنکه در آن ایام دستگاه آگراندیسوری وجود نداشت ، برای ثبت هر موضوعی اتاقکی مناسب با ابعاد آن می ساختند ، مثلا‏ُ برای عکاسی از یک واگن قطار از دوربین بسیار بزرگ موسوم به ”ماموتکمرا” سود می جستند .

با گذشت سالیان متمادی ، اتقک تاریک تحولات بسیا ری یافت و به وسایل متعددی مجهز شده است تا سرانجام به شکل دوربین های امروزی درآمد .

هر چند دوربین های عکا سی با طیف بسیار گسترده ای در مدل ، شکل ، اندازه و مارکهای مختلف عرضه می شوند ، اما در بسیار مشخصات اصولی مشترکندکه این وجه اشتراک امکان طبقه بندی آنها را از چند لحاظ فراهم می آورد .

عده ای دوربین ها را از لحاظ نوع و قطع فیلم مصرفی طبقه بندی کرده اند که به ترتیب عبارتند از : آشنایی با سیستم د وربین ها صفحه 3 1 دوربین های قطع بزرگ 2 دوربین های قطع متوسط 3 دوربین های قطع کوچک 4 دوربین های مینوکسی یا کاراگاهی 5 دوربین های خاص 1 دوربین های قطع بزرگ : از این دوربین ها به دلیل دارا بودن حجم و وزن زیاد در آتیله بر روی سه پایه استفاده می شود و با فیلم های قطع بزرگ ( فلیم تخت ) تک صفحه ای کار می کنند .

قطع فیلم های تخت در ابعاد 12*9 سانتی متر تا اندازه های حتی 40*30 سانتی متری ساخته می شوند .

هر یک از فیلم های تخت در محفظه ای به نام شا سی قرار می گیرند و پس از تنظیم دوربین در محل شیشه تار گذاشته می شوند در واقع دوربین های ویوکمرا از این دسته اند .

2 دوربین های قطع متوسط : این د وربین ها از حجم کمتر ی برخور دارند و به همین دلیل آنها را علاوه بر ر وی د ست در فضاهای غیر آتلیه ای مورد استفاده قرار می دهند .

قطع فیلم این دوربین ها 120 است .

فیلم های 120، به عرض 5/61 میلی متر می باشند و طول آنها ثابت است ، اما بسته به اندازه کادر دوربین ها تعداد متفاوتی را با آن عکاسیم می کنند با این فیلم ها دوربین های کادر 9*6 سانتی متری ، 9کادرودوربین های 6*6 ، 12 کادر و دوربین های 6*5/4 ، 16کادرعکسبرداری می کنند .

3 دوربین های قطع کوچک : رایجترین دوربین هایی که در حال حاضر مورد استفاده حرفه ایها و غیر حرفه ایها قرار می گیرند دوربین هایی هستند که از قطع فیلم 135 و126 بر خوردارند .

فیلم های 135 دارای عرض 35 میلی متری هستند و در مورد دروبین هایی که کادر 36*24 میلی متری را عکسبرداری می کنند فیلم های 20 ، 24 و 36 قطعه ای عر ضه می شود و دوربین هایی که کادر آنها 24*18 میلی متری است با فیلم 36 قطعه ای ، 72 قطعه را عکسبرداری می کنند .

4 دوربین های مینوکسی یا کاراگاهی : به آن دسته از دوربین ها اتلاق می شود که فیلم 110 مصرف می کنند .

5 دوربین های خاص : شامل دوربین های پو لاروید و برخی از دوربین هاست که کاربرد ویژه و تخصصی دارند .

علاوه بر اندازه و قطع فیلم ها دوربین ها را از لحاظ نحوه تشکیل تصویردر ویزورنیز مقایسه کرده اند .

در دوربین های قطع بزرگ ، تصویر به صورت واژگون و چپ و راست دیده می شود .

در ویزور دوربین های قطع متوسط تصویر چپ وراست دیده می شود و در دوربین های قطع کوچک تصویر هم جهت با موضوع است .

سرانجام آنکه دسته دیگر از طبقه بندی ها بر اساس سیستم ویزور و نحوه نورگیر آنهاست.

در اکثر دوربین های قطع بزرگ ویزور خاصی وجود ندارد و نور پس از عبور از لنز به سطح شیشه ماتی که در محل قرار گرفتن فیلم واقع شده است بر خورد می کند .

ویزور انعکاسی ( رفلکس ) : در دو از نوع دوربین ها از ویزورها انعکاسی استفاده می شود .

1 سیستم تک لنز انعکاسی : در این دوربینها تصویری که در ویزور دیده می شود ، از لنز دوربین دریافت شده است .

نور با عبور از لنز به آیینه 45 درجه ای بر خور می کند و به ویزور می رسد .

آیینه به هنگام عکسبرداری مسیر نور را آزاد کرده و نور به فیلم می رسد .

در واقع اختلاف میان تصویر ویزور و تصویر ثبت شده بر روی فیلم وجود نخواهد داشت سیستم دوربینهای تک لنز انعکاسی را (Single Lenz Rflex) SLR می نامند .

2 سیستم دو لنز انعکاسی : در این دوربین ها ، نور از یک لنز عبور کرده و پس از شکسته شدن توسط آیینه به ویزور می رسد و توسط لنز دوم مستقیماٌ به سطح فیلم هدایت می شود به تعبیر دیگر تصویری که توسط چشم دیده می شود ، با آنچه بر روی فیلم ثبت خواهد شد ، کمی فرق دارد و این اختلاف به دلیل فاصله اندک بین دو لنز است .

البته این اختلاف در فواصل کمتر از 2 متر بر روی تصاویر محسوس تر می شود .

در واقع اختلاف زاویه دید بین ویزور و لنز اصلی را خطای دید موازی یا اختلاف منظر ( Parallax ) می نامند .

سیستم دوربین های دو لنز انعکاسی را با (Twin Lens Reflex) TLR نشان می دهند که معمولاٌ کادر 6*6 سانتی متری را عکسبرداری می کند .

3 ویزورهای غیر انعکاسی: ویزور های که تصویر را به طور مستقیم و بدون واسطه ، دریافت می کنند و جدا از لنز دوربین قرار دارند ، ویزور های غیر انعکاسی می نامند که بیشتر در دوربین های قطع کوچک و مینوکسی بکار می رود طبیعی است که در این نوع دوربین نیز خطای دید موازی یا اخطلاف منظر وجود دارد .

اختلاف منظر ( Parallax) : در دوربین های که دریچه دید ویزور و لنز اصلی یکی نیستند ، در فواصل کمتر از 2 متر اختلاف منظر اجتناب نا پذیر است ، برای اصلاح این مشکل روشهای مختلفی پیش بینی شده است .

در فواصل کمتر از 2 متر تصویر در ویزور صحیح و کامل دیده می شود ، اما تصویر ثبت شده بر روی فیلم ناقص است بر ای رفع این اشکال کافی است دوربین را به گونه ای در مقابل موضوع قرار داد که تصویر در لنز اصلی کامل دیده شود برای دوربین های TLR پایه رفع اختلاف منظر ساخته شده که ابتدا دوربین مستقر بر روی سه پایه ، در مقابل موضوع قرار داده می شود ، سپس هنگام عکسبرداری پایه رفع اختلاف منظر به دوربین نصب می شود .

در صورت عدم دسترسی به این پایه ها می توان به کمک دست و با در نظر گرفتن میزان اختلاف منظر ، اقدام به رفع آن کرد .

در داخل ویزور اغلب دوربین های 135 و 110 خطوط راهنمایی وجود دارد که با رنگی خاص مشخص شده است و ان نشانگر این است که در فواصل کم اگر تصویر اصلی در این خطوط کادر بندی شود ، اختلاف منظر به حداقل می رسد .

اگر ویزور فاقد خطوط راهنما بود کافی است پس از تنظیمهای اولیه دوربین را هم جهت با ویزور تغییر محل داد و عکاسی کرد .

همانطوری که قبلاٌ‌ نیز اشاره شد ، اساس ساختمان تمامی دوربین های عکاسی با هر سیستمی که با شند ، یکسان است .

مهمترین قسمت های یک دوربین عبارتند از : لنز ، وسایل تنظیم که به دو قسمت وسایل تنظیم فاصله و وسایل تنظیم نور تقسیم می شوند و وسایل تنظیم نور نیز شامل شاتر ، دیافراگم ، نور سنج است ، ویزور ، تعویض گر فیلم ، اتاقک تاریک و کنتور شارشگر فیلم .

لنز ، وسایل تنظیم که به دو قسمت وسایل تنظیم فاصله و وسایل تنظیم نور تقسیم می شوند و وسایل تنظیم نور نیز شامل شاتر ، دیافراگم ، نور سنج است ، ویزور ، تعویض گر فیلم ، اتاقک تاریک و کنتور شارشگر فیلم .

لنز : همان طور که گفتیم به مرور با مجهز شدن اتاقک تاریک به عدسی محدب تصویر شفافتر و روشنتری در اتاقک تاریک به دست آمد .

این مسئله اهمیت لنز ها را برای ایجادتصویر واضح وروشن در دوربین های امروزی آشکار می سازد هر چند یک عدسی می تواند تصویر واضحی ایجاد کند ، اما در تصاویر خاص از آن معایب متعددی وجود دارد که از جمله می توان به این موارد اشاره کرد : 1ـ وسط تصویر نسبت به گوشه ها از وضوح بیشتری برخوردار است به صورتی که گاهی اوقات کناره ها کاملاٌ محو هستند .

2ـ تصویر دچار نوعی امواج می شود ، به دین معنی که تصویر در مرکز طبیعی است ، اما هر چه به کناره ها نزدیکتر می شود آشفتگی امواج بیشتر می گردد .

3ـ خطاهای رنگی بسیار چشمگیر است و غیره که در این مختصر مجال پرداختن به تمامی آنها نیست .

بنابراین برای رفع موارد ذکر شده در ساختمان یک لنز ، ترکیبی از عدسی های مختلف به کار گرفته می شود .

بر روی لنز هر دور بینی اطلاعاتی از قبیل ، نام لنز ، فاصله کانونی شدت نور یا حداکثر گشادی دیافراگم ، شماره ردیف و اندازه دهانه لنز درج شده است که این اطلاعات در شناسایی لنزها بسیار اهمیت دارد .

اصولاٌ اطلاعات مذکور را بر روی دهانه لنزها قید می کنند که در قسمت نام سازنده ، به کارخانه سازنده مانند‌ : زایس نیکون ، کانن و غیره اشاره می شود .

هر کارخانه ای برای لنز هایی که می سازد اسامی خاصی در نظر می گیرد مانند نیکر ، تسار ، روگونارو .

.

فاصله کانونی : در یک عدسی ساده محل هم آیی شعاع های نوری کانون عدسی نامیده می شود در یک لنز نیز که ترکیبی از از عدسی های مختلف است .

فاصله میان مرکز شعاع های نوری لنز می نامند .

فاصله کانونی را با حرف F نشان می دهند .

به عنوان مثال ، اگر بر روی لنز مشاهده شد F=50mm ، یعنی فاصله کانونی آن 50 میلی متری است که این لنز نرمال یا استاندارد دوربین 135 است .

فاصله کانونی لنزهای نرمال هر دوربینی تقریباٌ با اندازه قطر کادر تصویری که عکسبرداری می کند ، برابر است .

اندازه کادر دوربین های 135 ، 36*24 میلی متری است که قطر آن عددی نزدیک به 50 است ، پس اگر قطع کادر دوربینی 6*6 سانتی متری باشد فاصله کانونی لنز نرمال آن 85 میلی متری خواهد بود .

در مجموع می توان این نتیجه را گرفت که لنز نرمال هر دوربینی نمی تواند برای دوربین های با قطع دیگر نرمال محسوب شود .

قدرت روشنایی یا حداکثر گشادی دیافراگم : از آنجایی که هر لنزی ترکیبی از عدسی های مختلف است ، این عدسیها به طور طبیعی مقداری از را جذب می کنند ، در نتیجه تمام شعاع های نوری که به لنز تابیده می شود ، از آن عبور نمی کند .

قدرت روشنایی است از مقداری نوری که لنز از خود عبور می دهد این مقدار با اعداد خاص مانند 1:1،2/1:1 ، 4/1:1 ، 8/1:1 ، 1:2 و غیره مشخص گردیده است .

روشنترین لنز 1:1 است ،تقریباٌ تمام نور موجود را از خود عبور دهد و شدت نور لنز 4/1:1 کمتر از لنز 1:1 است هر چه قدر عدد بزرگتر شود لنز از روشنایی کمتری بر خوردار است از طرفی قدرت روشنایی هر لنزی برابر بابازترین درجه دیافراگم آن لنز است قدرت روشنایی لنز را می توان با محاسبه ساده ای به دست آورد : قطر دهانه لنز؟؟؟؟‌ فاصله کانونی = قدرت روشنایی لنز : یعنی اگر قطر دهانه لنزی 52 و فاصله کانونی آن 50 میلیمتر باشد .

قدرت روشنایی 4/1:1 خواهد بود پس می توان گفت هر چه قطر دهانه لنز بیشتر باشد ، قدرت روشنایی بیشتر است .

لازم به ذکر است که برخی از لنزها بلافاصله پس از عدد شاخص قدرت روشنایی ، فاصله کانونی را قید کرد ، مانند :50/4/1:1 از طرف دیگر قطر دهانه را یا بر روی خود لنز قید می کنند و یا اینکه بر روی درپوش آن می نویسند .

علاوه بر علائم شناسنامه ای ، اغلب لنزها متعلقات و اعداد دیگری بر روی خود دارند که عبارتند از : حلقه واضح سازی (Focusing Ring ) که بر روی آن دو ردیف اعداد متراژ بر حسب متر و فوت وجود دارد ، جدول عمق میدان ، شاخص دیافراگم و حلقه اعداد دیافراگم .

پس از لنز وسایل تنظیم نور که شامل : شاتر ، دیافراگم و نورسنج است ، از مهمترین های قسمت های دوربین می باشند .

شاتر عمل هماهنگی زمان نوردهی ودیافراگم کنترل شدت نور را به عهده دارد .

نور سنج نیز تعادل این دو عامل را محاسبه می کند که در بخش مربوطه به تفصیل شرح می دهیم .

ویزور ( Viseur ) ، ویزور لفظی فرانسوی است که به قسمت چشمی دوربین اتلاق می شود ، ویزور یکی دیگر از قسمت های مهم دوربینها است که چشم عکاس ازورای آن موضوع را نگاه می کند و اقدام به تنظیم و کادر بندی آن می نماید .

ویزور در دوربین های مختلف به شکلهای متفاوت وجود دارد .

همانگونه که قبلاٌ اشاره شد ، در دوربینهای قطع بزرگ ویزور وجود ندارد بلکه به جای آن شیشه ماتی در نظر گرفته شده است که تصویر روی آن شکل می گیرد .

به دلیل آنکه این دسته از ویزورها در معرض تابش نور قرار دارند برای واضح سازی لازم است پارچه مشکی بر روی آن انداخت .

در دوربین های دیگر دو نوع ویزور وجود دارد : الف ـ ویزورهای ایکونومتر(Ico no meter ) : این ویزورها از کادر یا کادرهای فلزی که بر روی دوربین نصب می شوند ، تشکیل شده است و عکاس با نگاه کردن ازورای آن به موضوع اقدام به کادربندی می کند اما طبیعی است که دراین نوع خطای اختلاف منظر زیادی وجود دارد و به همین علت بیشتر درمورد عکاسی از موضوعات دوردست و یا عکسبرداری سریعی که کادر بندی در آنها چندان ضرورت ندارد ، مورد استفاده قرار می گیرد .

ب ـ ویزورهایی که اساس آنها را شیشه مات تشکیل می دهد : این ویزورها اساس که با انعکاس تصویر بر روی آن امکان کادر بندی واضح سازی را به عکاس می دهد ، اما تصویر چپ وراست دیده می شود ویزورهای ساده دیگری که بر روی اغلب دوربین های135 دارای اختلاف منظر و دوربین های 110 وجود دارد و ویزورهای ایکونومترهر دو از یک خانواده محسوب می شود .

اما خطای اختلاف منظر در این نوع کمتر است .

دسته دوم ویزورهای اپتیکی هستند که از چند عدسی تشکیل شده اند و فقط برای واضح سازی تصویر به کار می رود .

از آن جمله می توان ویزور لینهوف تکنیکا را نام برد .

ویزورهایی که علاوه بر شیشه مات مجهز به منشور پنج وجهی هستند .

تصویر منعکس شده بر روی صفحه تصویر را به سمت چشم بیننده تغییر جهت می دهند .

این سیتم در دوربین های تک لنز انعکاسی به کار رفته است .

شیشه مات تصویر یا ( Focusing screen) ها نیز انواع و اقسام مختلفی دارند که دراینجا با برخی از آنها و نحوه واضح سازی تصویر در آنها آشنا می شوید : 1ـ صفحه تصویر شکسته : در مرکز این صفحه دایرهای وجود دارد که به هنگام غیر واضح بودن خطوط بر روی قطر آن به صورت شکسته دیده می شود .

برای واضح سازی می بایست حلقه واضح سازیا آنقدر چرخاند تا در دایره خطوط کاملاٌ سالم دیده شود .

2ـ صفحه تصویر میکروپریسمی : در وسط این نوع صفحه تصویر دایره ای هاشور خورده وجود دارد که به هنگام عمل واضح سازی بایستی تصویر داخل آنواضح دیده شوددراین حالت هاشورها دیده نمی شود.

3ـ ازانواع دیگرصفحه مات می توان صفحات میکروپریسمیشکسته (که تلفیقی از صفه میکروپریسمی ودایره شکستهاست) شطرنجی جدول بندی شده ، صلیبی و غیره را نام برد .

4ـ نوعی ازسیتم های واضح سازی را که قبلاٌ نام بردیم ، دارای مسافت یاب ( Range Finder ) هستند .

در این نوع یک تصویر از ویزور دریافت می شود و تصویر دیگر از لنز که یکی پر رنگتر و دیگری کم رنگتر است که با تغییر دادن حلقه واضح سازی تصویر کم رنگ تر به راست و چپ حرکت می کند .

هنگامی که دو تصویر بر روی هم منطبق شوند ، نشان دهنده این است که دوربین و لنز دقیقا‎‏ٌ بلافاصله موضوع تنظیم شده است .

البته این سیستم را تله متر را نیز می نامند .

از اجزای مهم دیگر یک دوربین اتقک تاریک یا همان محلی که فیلم در آن قرار می گیرد ، استاتاقک تاریک اساس کار دوربین را تشکیل می دهد و تمام دوربین ها در این قسمت مشترکند و سرانجام اینکه تعویض گر فیلم و کنتور شمارشگر فیلن نیز از اجزای مهم دوربیم محسوب می شوند که به ترتیب امکان شارژ دوربین ، جلو بردن فیلم و همچنین اطلاع از مقدار فیلمی را که مصرف شده است ، ممکن می سازند .

برخی از دوربین ها وسایل و ملحقات دیگری دارند که جزو قسمت های ضروری محسوب نمی شوند ، اما به نوبه خود امکاناتی را در اختیار عکاس قرار می دهند .

به عنوان مثال می توان از نگه دارنده اتوماتیک(Selftimer ) دگمه عمق میدان (Stop down ) ضامن اهرم باز کننده در پشت دوربین و غیره نام برد .

وسایل تنظیم نورکه از قسمت های اصلی دوربین محسوب می شود ، شامل : شاتر ، دیافراگم و نورسنج است که دراین مطلب به شرح آنها می پردازیم .

شاتر : شاتر یا پرده مسدود کننده وسیله ای است که در حالت عادی مانع رسیده نور به سطح فیلم می شود .

اما هنگام فشردن دگمه ، پرده کنار رفته و به مدت معینی اجازه عبور نور را می دهد .

به بیان ساده تر ، شاتر مدت زمان نور دهی به فیلم را کنترل می کند .

مدت زمان باز ماندن دریچه شاتر بر روی جدولی که بر روی لنز یا بدنه دوربین قراردارد ، قید شده است .

این اعداد نشان دهنده ثانیه تا کسری از ثانیه است اما چون نوشتن کامل آنها محل زیادی را اشغال می کند صورت کسر نوشته نمی شود .

این اعداد عموما‏ٌ از سرعت B تا 4000 است ، که هر دوربین بخشی از این سرعت ها را دارد .

اعداد نشان دهنده ثانیه با رنگهای خاصی ( به جز رنگ شاخص سرعت کار با فلاش ) مشخص شده اند .

معنای سرعت B آن است که با فشردن دگمه ، پرده شاتر باز می شود و تا زمانی که انگشت از روی دگمه برداشته نشود ، پرده باز می ماند ، ولی به محض رها کردن دگمه ، پرده شاتر بسته می شود .

از این سرعت هنگامی استفاده می شود که به نوردهی طولانی تر از زمانهای قید شده بر روی جدول نیاز باشد .

البته برخی دوربینها سرعت T رانیز دارند.

در این وضعیت با یک بار فشردن ورها ساختن دگمه ، پرده شاتر باز میشود وبرای بسته شدن لازم است دگمه شاتر دوباره فشرده شود.

سرعتهای مختلف شاترعلاوه برکنترل زمان نور دهی بر عکسبرداری از موضوعات متحرک نیز تاثیر ویژه ای دارند .

به عنوان مثال اگر از موضوع متحرکی یا سرعت های بالا (500،250،125 ، .

) عکاسی شود ، موضوع متحرک به حالت ساکن و بی حرکت ثبت می شود .

واگر عکس برداری از همان موضوع با سرعت های کم (60،30، 15 ، ...

) تکرار شود ، این بار عناصر متحرک تار و محو می شوند .

روش استفاده از سرعت پایین شاتر از متداولترین شیوه های القای حرکت در عکاسی است ، اما دقت شود که در این گونه تصاویر عوامل ثابت موضوع محو نشوند .

برای محونشدن عوامل و عناصر ثابت در محیط ساختمان ، خیابان و درخت ها و .

) ، لازم است از دوربین بر روی سه پایه استفاده کرد و از استفاده آن بر روی دست اجتناب شود .

در بعضی تصاویر دیده می شود که علاوه بر عامل متحرک عناصر ثابت موضوع نیز محوشده اند ، ( مانند روش پانینگ که با استفاده از سرعت کم شاتر و همسویی دوربین و موضوع متحرک در حالی که در اثنای حرکت دگمه شاتر فشرده می شود ، عکسبرداری می گردد ) .

هدف از چنین صحنه هایی القای تحرک مضاعف است .

اصولاٌ برای جلوگیری از محو شدن تصویر ، لازم است رابطه بین سرعت شاتر و فاصله کانونی لنز را شناخت کمترین سرعت شاتری که به کار می رود ، معادل با نزدیکترین عدد به فاصله کانونی لنز دوربین است .

به عنوان مثال اگر با لنز نرمال ( که فاصله کانونی آن 50 میلی متری است ) عکاسی شود ، کمترین سرعتی که مجاز است از آن برای دوربین بر روی دست استفاده کرد ، عدد 60 است و اگر لنز 135 است .

نباید را بر روی دست ، با سرعتهای کمتر از 125 به کاربرد و در مورد لنز 1000 نیز نباید از سرعت کمتر از 1000 استفاده کرد .

از طرف دیگر توجه کنید که هر چه سرعت موضوع بیشتر باشد ، برای بی حرکت کردن ثبت کردن آن نیاز به سرعت های بالاتر است ، علاوه بر آن جهت حرکت موضوع فاصله کانونی لنز و فاصله دوبین تا موضوع را نیز می بایست مورد توجه قرار داد .

هنگامی که جهت حرکت به موزات دوربین باشد ، سرعت های بیشتری برای ثابت کردن آن مورد نیاز است و اگر جهت حرکت عمود بر دوربین باشد ، سرعت شاتر کمتری لازم است .

در صورتی که جهت حرکت بین دو حالت مذکور باشد ، سرعت شاتر نیز بین دو وضعیت قبلی خواهد بود .

هنگامی که از لنز های با فاصله کانونی بیشتر ( تله‌ ) استفاده می شود ، باید از سرعت های بیشتری برای ثابت کردن حرکات بهره گرفت و در لنز های واید سرعت های کمتری مورد نیاز است .

مواقعی که دوربین به موضوع نزدیکتر است نیز لازم است از سرعت های بالاتر سود جست .

حال که نقش شاتر در عکاسی بررسی شد ،لازم است با انواع شاتر و خصوصیات هر یک آشنا شوید، ( اساساً شاترها به دو نوع ”شاتر مرکزی“ و ” شاتر کانونی“ تقسیم می شوند .

شاتر های مرکزی یا مکانیکی که از جنس فلز هستند و در داخل لنز نصب می شوند ، ساختمانی شبیه به دیافراگم دارند و با این تفاوت که دیافراگم در بسته ترین حالت ، مانع عبور نور نمی شوند .

خصوصیات شاتر های مرکزی عبارتند از : 1ـ در فاصله بسیار نزدیکی از پرده های دیافراگم ( در داخل لنز ) قرار دارند .

به همین علت این دسته از لنز ها ، علاوه بر سنگینی وزن گرانتر هستند .

2ـ به علت اسقرار شاتر در داخل لنز ، به هنگام قرار داشتن فیلم در دوربین نمی توان لنز را تعویض کرد .

اما در برخی از دوربین های شاتر مرکزی وسیله ای پیش بینی شده که مانع عبور نور می شود و بدین ترتیب امکان تعویض لنز وجود دارد .

3ـ حداثر سرعتی که شاترهای مرکزی ارائه می دهند .؟؟؟؟؟

ثانیه است ، به همین دلیل موضوعات با حرکت سریع را نمی توان به صورت ثابت و بی حرکت ثبت کرد 4ـ با انتخاب سرعت های مختلف ، سرعت باز بسته شدن پرده ها تغییر می کنند .

5ـ پرده های شاتر به صورت متحدالمرکز باز و بسته می شوند ، به همین علت می توان از تمامی سرعت ها برای کار با فلاش بهره برد ( توضیح کاملتر در مطلب فلاشها می آید ) .

6ـ هنگام عمل ، صدای کمی تولید می کند ، از این رو در عکاسی از موضوعاتی که لازم است صدای دوربین جلب توجه نکند ، مورد استفاده قرار می گیرند .

شاترهای نوع کانونی یا فوکال نیز از دو جنس پارچه ای و فلزی ساخته می شوند و چون در نزدیکی سطح فیلم ( یا کانون لنز ) نصب شده اند به شاتر های کانونی مشهورند که مشخصات کلی آنها عبارتند از : الف ـ از دو جنس پارچه ای و فلزی ساخته می شوند که به صورت افقی یا عمودی حرکت می کنند ب ـ شاتر کانونی برخلاف شاتر مرکزی ، جزئی از بدنه دوربین است ( نه بخشی از لنز ) .

ج‌ ـ چون پرده شاتر جلوی فیلم قرار دارد ، از این رو با تجهیز دوربین به فیلم نیز می توان لنز را عوض کرد .

د‌ ـ ساختمان این نوع شاترها از دو پرده مجزا تشکیل شده است که با فشردن دگمه شاتر، پرده اولی و پرده دوم پس از زمانی کوتاه و با فاصله معین به حرکت در می آید .

با تغییر سرعت شاتر فاصله میان دو پرده تغییرمی کند ، نه سرعت حرکت پرده ها ، بدین معنی که سرعت حرکت پرده ها همیشه ثابت است و عاملی که باعث سرعت های متفاوت می شود فاصله ای است که بین پرده اول و دوم ایجاد می شود .

رد سرعت های بالا ، فاصله دو پرده اندک است و در سرعت های پایین این فاصله بیشتر می شود .

ح ـ به دلیل نحوه حرکت پرده های شاتر کانونی ، از سرعت های محدودی برای کار با فلاش می توان استفاده کرد .

( توضیح آن در مطلب فلاشها می آید ) .

و ـ این نوع شاتر امکان استفاده از سرعتهای حتی تا ؟؟؟؟؟

ثانیه را فراهم آورده اند .

هـ ـ به هنگام عمل صدای زیادی تولید می کنند .

دیافراگم : دیافراگم عبارتند است از ورقه های فلزی نازک و مقاومی که در داخل لنز قرار دارندوبه هنگام عمل برروی همدیگر می لغزندومتناسب با اعداد دیافراگم ، روزنه ای را تشکیل می دهند .

مقدار گشادی دیافراگم به وسیله اعدادی که بر روی لنزها نیز قید شده است ، نشان داده می شوند .

دیافراگم هر لنز شامل دسته ای از اعداد زیر است : 64 ،44 ،32 ، 22 ، 16 ، 11 ، 8 ،6/5 ،4 ،8/2 ،2 ، 8/1 ،4/1 ،2/1 ، 1 اعداد بزرگتر نشان دهنده دهانه دیافراگم بسته تر و اعداد کوچکتر نشانگر دهانه دیافراگم باز تر است .

اصولاً دیافراگم دو نقش مهم را در عکاسی به عهده دارد 1ـ کنترل شدت نور 2ـ تاثیربر عمق میدان وضوح تصویر .

همان طوری که گفیته شد با انتخاب اعداد کوچکتر ، دهانه دیافراگم بازتر می شود ، در نتیجه نور بیشتری از لنز عبور می کند و با بستن دیافراگم نور کمتری عبور خواهد کرد .

با تغییر یک دیافراگم ، شدت نور به میزان نصف یا دو برابر تغییر می کند ، یعنی اگر دیافراگم یک پله بسته شود ، شدت نور بسته و با یک پله باز شدن ، شدت نور دو برابر خواهد شد .

اما قبل از آنکه تاثیر دیافراگم بر عمق میدان وضوح را شرح می دهیم ، لازم است عمق میدان وضوح تصویر تعریف شود : مقدار فضای واضح در تصویر ، عمق میدان وضوح نامیده می شود ، اگر فضای واضح در تصویر کم باشد ، عمق میدان وضوح کم و اگر فضای واضح زیاد باشد ، عمق میدان وضوح زیاد است .

با استفاده از دیافراگم های باز ، عمق میدان وضوح تصویر کم شده و با دیافراگم های بسته بر عمق میدان وضوح افزوده می شود .

البته دیافراگم هنگامی برعمق میدان وضوح موثر است که فاصله دوربین تاموضوع کمتر از بی نهایت لنز باشد .

( بر روی حلقه واضح سازی هر لنزی علامت بی نهایت مشخص شده است ) .

علاوه بر دیافراگم ، فاصله دوربین تا موضوع و فاصله کانونی لنزنیز برعمق میدان وضوح تاثیر دارد.