دانلود مقاله چوب و معرق‌ کاری و خاتم‌ سازی

فن‌آوری تولید فرآورده‌ های صفحه‌ ای 1 اصول کلی در خصوص اتصالات عرضی صفحه‌ای شامل قیف، دوبل، مواد مصنوعی 2 آشنایی با انواع شابلون شامل: شابلون حفاظتی، تسریع‌کننده، کنترل‌کننده، قطعات قوس‌دار و ...

3 ‌اصول تهیه قطعات پیش ساخته شامل تهیه قطعات کابینت، تزئینی معرق و انواع آن و تهیه خاتم.

4 ‌صفحات فشرده مختلف شامل نئوپان و ابعاد استاندارد آن، تخته فیبر، تخته لایه.

5 انواع یراق‌آلات در فرآورده‌های صفحه‌ای شامل انواع لولا؛ قفل، یراقهای اتصالی، شب‌بند، کشو، دستگیره 6 اصول پیاده کردن نقشه‌ی کابینت با نمای مرکب شامل تجزیه تحلیل نقشه مطالعه نقشه تولید و تبدیل به نقشه اجرایی 7 اصول ساخت قطعات کابینت شامل نکات اساسی در برشکاری صفحات، اصول کم کنی جهت دوبل زنی، اصول سوراخکاری جهت اصول و مونتاژ قطعات، اصول ساخت شابلونهای خط‌کشی و مونتاژ انواع آشپزخانه از نظر اجرای کابینت اصول موقعیت‌برداری از پلان، دستیابی مثلث آشپزخانه اصول ترسیمات هندسی روی صفحات چوبی آنالیز کردن نقشه اجرایی اصول تهیه لیست مواد مصرفی برآورد قیمت تمام شده.

8 اصول نصب کابینت شامل نحوه‌ی نصب یونیت هوایی، اتصال فیکس در یونیت زمینی هوایی،‌ نحوه نصب پاسنگ نحوه‌ی نصب پیشانی یونیت هوایی و چراغهای ‌هالوژنی نصب سینک ظرفشویی نصب زهوار جهت درز دیواره در یونیت زمینی ‌آب‌بندی درزها 9‌ آشنایی با مبلمان اداری و فرآورده‌های صفحه‌ای فلزی شامل فلزات مستعمل و ابعاد آن اتصالات جهت چوب و فلز ‌مواد کمکی و یراق آن ‌اصول ترکیب صفحات چوبی با قوطیهای فلزی ‌اصول سوراخکاری مواد مصرفی 10‌ فرآورده‌های صفحه‌ای جدید در مبلمان و کابینت تخته خرده چوب: فرآورده‌های سطحی که از خرده چوب با انواع مواد نیوسلولزی توسط چسب تحت تاثیر فشار و حرارت ایجاد می‌شود تخته خرده چوب گویند.

مواد اولیه چوب نیوسلولزی: ‌یونجه کاه گندم برنج ‌ساقه نیشکر ‌سر شاخه درخت پسته با گلاس ‌مراحل: 1 ‌خرد کردن ‌ درشت و متوسط و ریز (ضایعات) 2 الک کردن 3 خشک کردن 4 ‌چسب‌زنی 5‌ فرم دادن (تشکیل کمک خرده چوب)‌ 6‌ پرس یک طبقه،‌ چند طبقه، دائمی.

7 خنک کردن صفحات 8 ‌برش 9 سنباده‌زنی آزمایشگاه هر چقدر سطح صاف‌تر، وسیع‌تر و ضخامت آن یکنواخت‌تر باشد و مقاومت آن بیشتر باشد تخته خرده چوب شما دارای کیفیت بهتری می‌باشد.

میزان همکشیدگی در اثر انداختن 2 یا 24 ساعت در آب و میزان چسبندگی چسب و خرده چوب.

استاندارد ابعاد در ایران 122×240 183×410 طولهای غیر استاندارد 275 250 240 360 و 420 410‌305 ضخامت‌ها:40 38‌35‌32 30 28 25 22‌20 19 18 16‌14 12‌10‌8‌6‌4 خلاقیت نئوپان نئوپان غیرسطح (پشت صندلی میز ناهار ‌ روکش شده) تخته چندلا صفحات سطحی که از لایه‌های نازک چوب به صورت فرد توسط چسب تحت تاثیر فشار و حرارت بوجود آمده باشند را تخته چندلا می‌نامند.

طرز قرار گرفتن لایه‌ها در این صفحات بایستی به صورت متقاطع قرار گیرد.

انواع تخته لایه از تخته لایه ردیفی برای مکانهایی که نیاز باشد ضخامت تخته بیشتر از Mm16 باشد بهره می‌گیریم.

طول بلندتر و مقاومت بیشتر مثل چوب ضربه در صنعت نساجی و تیرهای چوبی در سالنهای ورزشی از تخته لایه استفاده می‌کنیم.

مراحل تولید تخته چندلا 1 یارد (در تنها صنعتی که نباید چوب خشک شود صنعت تخته لایه است) 2 برش (قطع سر و ته گرده بینه متناسب با اندازه دستگاه پیلر و حوضچه پخت) 3 پخت (این مرحله برای گونه‌هایی است که حتماً‌ باید پخت شود تا پوست آن گرفته شود.

کبوده نیازی به پخت ندارد.) 4 ‌پوست‌کنی (گونه راش حتماً‌ باید پخته شود تا پوست آن کنده شود) 5 ‌لایه‌گیری (‌با دستگاه پیلر عمل لوله‌بری یا لایه‌گیری انجام می‌شود) 6‌ گیوتین (قطع عرضی لایه‌ها در این مرحله است که با توجه به خیس بودن لایه‌ها از گیوتین استفاده می‌شود) 7 خشک کردن (که یا در هوای آزاد یا در کوره لایه خشک‌کنی انجام می‌شود) 8 ‌درز کردن (صاف کردن لبه‌های صفحه با دستگاه درزکن ‌از گیوتین نمی‌توان بهره گرفت چون لایه‌های خشک را می‌شکند) 9 ‌اتوکردن (بیشتر جهت لایه‌هایی است که در هوای آزاد خشک شده‌اند و دارای چین و چروک بیشتری هستند.) 10 چسب زدن (لایه‌ها را یک در میان دور و چسب می‌زنند)، (چسب اوره و ملامین و فنل فرم آلدئید گرما شل) 11 پرس گرم (در دو مرحله‌ی پیش پرس و پرس نهایی انجام می‌شود) ‌خنک کردن (مرحله‌ی بسیار مهمی است که برای تنظیم مسطح بودن تخته چندلا انجام می‌شود) 12 ‌دوربری (اندازه‌بری) استاندارد صفحات تخته چند لایه ضخامت:‌ از Mm3 تا mm16 که در تخته چند لایه ردیفی تا mm40 هم تولید می‌شود.

ابعاد استاندارد: در سه لایی طول cm 220 ثابت و عرض آن cm70 75 80 و ...120 است.

ملاک خرید و فروش سانتیمتری عرض است.

صفحات چند لایی دارای استاندارد 105×220 و 120× 220 می‌باشند اما با توجه به اینکه مکانهای مختلف ابعاد مختلفی نیاز دارد عرض متغیر ولی طول آن ثابت می‌ماند.

که امروزه طول آن نیز از 220 به 240 تغییر کرده است.

صفحات تخته چند لایه را بر مبنای نوع چسب مصرفی نیز تقسیم‌بندی می‌کنیم: 1‌ تخته چند لایه مصرف داخل ساختمان (‌تا 20% رطوبت تحمل می‌کند) 2‌ تخته چند لایه مصرف خارج ساختمان (‌تا 70% رطوبت تحمل می‌کند) 3 تخته چند لایه مقاوم به آب (تا 100% رطوبت و خود آب تحمل می‌کند) تقسیم بندی تخته چند لایه از نظر صفحه رو: 1 نقش و نگار خوب 2 ‌فاقد ترک 3 فاقد گره زنده یا مرده (در درجه‌های 2 گره زنده باشد عیبی ندارد و در درجه‌های بعدی مرده هم طوری نیست) تخته فیبر صفحات سطحی که از الیاف چوب و مواد لینوسلولزی تحت تاثیر چسب، فشار و حرارت تولید شده‌اند را فیبر گویند که بر مبنای دانسیته یا جرم مخصوص به 1‌ تخته فیبر عایق 2 تخته فیبرMDF 3 تخته فیبر HDF 1 تخته فیبر عایق: صفحاتی که جرم مخصوص آنها از 3/0 تا 6/0 بوده و ضخامت آن از 3 تا 16 میلیمتر می‌باشد این صفحات بیشتر از طریق فرایند تر و نیمه خشک تهیه می‌کنند.

و بیشتر به عنوان پشت بند و نگهدارنده و یا صفحات عایق صدا مصرف می‌کنند که سطح آنها صاف یا شکاف‌دار است.

(در فرآیند تولید این صفحات از چسب استفاده نمی‌شود) ‌(چسب همان لیگنین چوب) 2 تخته فیبر MDF صفحات سطحی که جرم مخصوص آنها از 6/0 تا gr/cm3 8/0 می‌باشد و به صورت فرآیند خشک و نیمه خشک تهیه می‌کردند از این صفحات در انواع مکانها مثل: صفحات،‌ پانلها و صفحات مرطوب می‌توان استفاده کرد.

با توجه به نوع فرآیند در این صفحات، همگی این صفحات دارای سطح صاف می‌باشند.

(اوره فرم آلدئید) cm32 5 ضخامت 3 تخته فیبر HDF صفحاتی که جرم مخصوص آنها از 8/0 تا gr/cm3 2/1 بوده و از طریق فرآیند تر و نیمه‌خشک تهیه می‌گردند این صفحات می‌تواند دارای سطح صاف یا حتی نقش‌دار نیز باشند.

برای بهبود کیفیت این صفحات و این که بتوان از آن در خارج ساختمان نیز استفاده کرد عملیات تکمیلی همچون روغن زدن روی آن انجام می‌شود که به عنوان دیوار چوبی و انواع پانل در داخل و خارج ساختمان استفاده می‌شود (چسب ملامین فرم آلدئید ) mm2040 ضخامت منظور از فرآیند خشک،‌ نیمه خشک و یا تر میزان رطوبت الیاف در هنگام تشکیل کیک تخته فیبر است.

درجه بندی تخته فیبر از نظر صافی سطح یک رو صاف s1s (‌که در تخته فیبرهای معمولی از پارافین به عنوان براق‌کننده استفاده می‌شود.) دو رو صاف S2s مراحل تولید تخته فیبر: 1 ‌خرد کردن چوب چیپس 2 پختن در دیگ مخزن پخت (دادن بخار آب به خرده چوبها) 3‌ دیسک جدا کردن الیاف (‌که در سیستم تر این کار همراه با آب صورت می‌گیرد.) 4 ‌الک کردن (در فرآیند تر بعد از این مرحله، مرحله‌ی خشک کردن نیز اضافه می‌شود) 4ـ ‌الک کردن (در فرآیند تر بعد از این مرحله، مرحله‌ی خشک کردن نیز اضافه می‌شود) 5ـ چسب زنی 6ـ ‌تشکیل کیک خرده چوب 7ـ پرس 8 ـ تکمیلی (نگهداری تخته پرس شده در اتاقکهای با 120 حرارت) 9ـ‌ دوربری نکته: در هنگام تولید و پس از تولید تخته فیبر، ‌آنرا تحت آزمایشهای مختلف قرار می‌دهند.

در فرآیند تر مسئله یکنواختی سطح و خروج آب از الیاف مهم است.

اما در فرآیند خشک و نیمه خشک مسئله همگن بودن الیاف با PH چسب مهم است.

آزمایش میزان واکشیدگی تخته پس از 2 و 24 ساعت شناور در آب بودن نیز روی همه‌ی تخته فیبرها انجام می‌شود.

بسته به نوع تخته مورد نظر آزمایشات مکانیکی کشش، فشار و خمش روی تخته فیبرها انجام می‌شود.

استاندارد تخته فیبر: 183× 360 183×244 120×240 در تخته فیبر m 3 183×240 183×230 1ـ ‌اتصال طولی اتصالاتی که باعث افزایش طول قطعه می‌گردند اتصالات طولی نام دارند.

این نوع اتصال جهت مکانهای بلند مثل چارچوب بائو، دست انداز بوده ...

کاربرد دارند.

2ـ اتصالات عرضی اتصالاتی که باعث افزایش عرض تخته یا صفحه شده و ممکن است در چوب و یا حتی تولیدات صفحه‌ای انجام شود.

3ـ ‌اتصال گوشه‌ای اتصالاتی که در گوشه‌ی کار یا در کنار صفحات ایجاد شده و سبب پیدایش یک یا دو سطح می‌گردد به همین دلیل اتصالات گوشه‌ای را به 1 سطحی و 2 سطحی تقسیم می‌کنند: الف: اتصال گوشه‌ای یک سطحی اتصالی که در کناره‌ها ایجاد شده ولی پس از مونتاژ یک سطح تشکیل می‌دهد مثل فاق در زبان ساده (بندرت در صفحه) (اتصال ضخامتها) ب: ‌اتصال گوشه‌ای دو سطحی زمانی که دو قطعه چوب یا صفحه از عرض به یکدیگر متصل شده و تشکیل دو سطح را بدهند اتصالات گوشه‌ای دو سطحی نام دارند.

این اتصال هم در چوب و هم صفحه بست، که ممکن است در گوشه مثل گوشه‌ی قفسه کابینت و یا در وسط مثل اتصال طبقه به صفحه انجام گیرد.) انواع اتصالات عرضی در تولیدات صفحه‌ای: 1ـ‌ درز کردن ساده 2ـ ‌اتصال میخ چوبی (در مواقعی که فشار به قطعه زیاد یا امکان حمل آن نیست) ‌سرکار تو هم کرد.

طرز کار: در این حالت بسته به طول کار تعداد میخ چوبی می‌تواند متفاوت باشد در ابتدا ضخامت کار نصف شده و طول قطعه بسته به تعداد دوبل به قطعات مساوی تقسیم می‌شود.

(بهتر است این عمل همزمان روی 2 تخته انجام شود) بعد مته مورد نظر را انتخاب کرده که برابر با قطر دوبل است (قطر میخ چوبی تا ضخامت قطعه) ‌ولی در عین حال قطر دوبل در تولیدات صفحه‌ای از 7 نباید کمتر باشد.

سپس اقدام به سوراخکاری می‌نمائیم.

در مکانهایی که امکان ایجاد سوراخ بلند نباشد طول دوبل را در نظر و عمق سوراخ را اندازه می‌گیریم در تولیدات صفحه‌ای بیشتر از ماشین‌های کم کنی یا کم کنهای فیکس استفاده می‌شود.

در تولیدات صفحه‌ای دوبل ممکن است از چوب یا مواد پلاستیکی باشد.

چوب مورد نظر دوبل باید خشک، رگه راست، بدون معایب و محکم باشد.

در اتصالات عرضی صفحه‌ای خصوصاً‌ دوبل ممکن است چسب زدن به دوبل هم انجام بگرد زیرا از استقامت لازم برخوردار است تنها در موارد خاص اقدام به چسب زدن اتصال میخ چوبی می‌نمایند.

(چوب ممرز بیشتر) 3ـ اتصال نیم و نیم (بسیار جالب است) طرز کار: ‌چنانچه قرار باشد فرآورده‌های صفحه‌ای کنار یکدیگر قرار گرفته و درز آنها از قسمتهای دیگر پیدا نباشد و یا نخواهند چسب کنند برای سطح تماس بیشتری از اتصال نیم و نیم استفاده می‌شود.

برای اینکه درز ایجاد شده باعث زشتی کار نشود با ایجاد پخ یا هلال روی لبه‌ی دو صفحه کار را زیبا می‌کنند.

4ـ‌ اتصال قلیف اتصالات قلیف را در فرآورده‌های صفحه‌ای بصورت زیاد مصرف می‌کنند زیرا در این صورت فرآورده مورد نظر از زبانه جداگانه راه 3ـ‌ قلیف زبانه جداگانه بیراه وجود دارد.

طرز کار: در اتصال قلیف سر خود یک قطعه به صورت زبانه و یک قطعه بصورت کنشکاف خورده در می‌آید.

مقدار ضخامت زبانه یک سوم ضخامت صفحه.

در تولیدات صفحه‌ای مثل پارکت ممکن است زبانه به صورت کونیک یا شیبدار تهیه می‌شود.

طول زبانه در اتصالات قلیف زبانه سر خود خصوصاً‌ در فرآورده‌های صفحه‌ای بسیار کوتاه است.

اتصال قلیف زبانه جدا راه چوب: در این حالت دو تخته مورد نظر به صورت شیاردار درآمده (شیار ضخامت)‌ و چوب را در جهت طول صفحه در آن جاسازی می‌کنند که بهمین دلیل به آن قلیف جداگانه راه چوب می‌گویند.

عمق کنشکاف در این اتصال حدود Cm 2 در نظر گرفته می‌شود.

برای راحتی کار ممکن است شیار مورد نظر در یک قسمت از تخته به جای تمام طول تخته ایجاد شود.

اتصال قلیف جداگانه بیراه: مثل قسمت قبل بوده ولی قلیف آن نسبت به خط درز صفحه عکس قرار می‌گیرد از نظر استقامتی اتصال قلیف زبانه بیراه از زبانه راه محکم‌تر است.

در مکانهایی که از چوب کمتر استفاده شده یا اصلاً ‌چوبی وجود ندارد، قلیف جداگانه را نیز از فرآورده‌های صفحه‌ای همانند فیبر یا تخته چند لا استفاده می‌کنند که تخته چند لا به دلیل متقاطع بودن لایه‌ها نسبت به قلیف از جنس فیبر ارجحیت دارد.

(مثل زبانه بیراه عمل می‌کند) در اتصالات صفحه‌ای می‌توان از قلیف و کنشکاف یا قلیف زبانه سر خود استفاده کرد.

این قلیف بصورتی است که لبه‌ی آن قسمتی پهنتر شده و در نتیجه هنگامی که در کنشکاف قرار می‌گیرد مقداری ناهمسطحی در آن ایجاد می‌شد تا پوشش درز گم شده و زیبایی خاصی را به دلیل برجستگی بوجود آورد.

که از آن در دیوارسازی استفاده می‌شود.

ممکن است توسط میخ استپ مستقیماً‌ به دیوار یا روی چوب زیرسازی متصل شود.

امروزه به جای اتصال با میخ استپ بخاطر اینکه لبه‌ی زبانه کوچک و نازک است و احتمال شکست آن وجود دارد از بستهای فلزی نیز استفاده می‌شود.

در اتصالات صفحه‌ای می‌توان با ایجاد 2 کنشکاف در دو ضخامت صفحات مورد نظر و استفاده از یک قلیف با رنگ متضاد عرض بیشتری را پوشش داده هم چنین اختلاف سطح ایجاد کرد (برای زیبایی) و همچنین می‌توان با دو رنگ متضاد سطح را جلا داد.

چنانچه 2 رنگ مورد نظر نباشد یا فقط 2 رنگ بودن مد نظر باشد می‌توان با ایجاد ابزار یا پخ درز محل 2 اتصال را گم کرد.

در اتصالات صفحه‌ای هماهنگی و تقسیمات کار بسیار مهم است.

بهتر است قبل از انجام کار طولهای مورد نظر متر شود و فاصله‌ای تقسیمات معین گردد.

که درز میان کار در این کار توسط نقوش خاص ابزار خوردن لب کار و یا زهوار غیرچوبی (MDF یا آلومینیوم به شکلهای خاص امکان دارد صفحه‌ای را کامل روی محل خاصی نصب و برای اینکه ساده نباشد روی صفحه را شیار می‌زنند.

اتصال کلیگ (جداشدنی) می‌توان صفحات فشرده را به جای اتصال فاق و زبانه ساده به صورت انحنادار ساخت در این صورت این نوع اتصالات توسط فشار روکش از هم جدا نشده ولی برای نصب آن به صورت زاویه دار در محل مورد نظر باید آن را از بالا جا زد.

5ـ‌ اتصال پوشش درزها درزهای آزاد را ممکن است با زهوارهایی پوشش داد.

این اتصال در پوشش درز دیوارها سقفها و ...

استفاده کرد.

با پخ زدن یا پرفیل زدن (افزار زدن)‌ به زهوارها می‌توان تحرکی سرکار ایجاد کرد پوشش درزها ممکن است از چوب ماسیو و یا صفحات فشرده همچون HDf, mDf و یا غیر چوبی مثل pvc آلومینیوم برنز و غیره در درز مورد نظر قرار داده ممکن است این زهوارها را به صورت آزاد یا به دو طرف ثابت یا به یک طرف ثابت در محل مورد نظر بکار برد.

در فرآورده‌های صفحه‌ای اتصالات میخ، میخ است و پیچ کاربرد فراوانی دارد.

از پیچ در مکانهایی که قرار است 2 قطعه از عرض به همدیگر متصل شده و اتصال محکمی را به وجود آورد استفاده می‌شود.

هم چنین می‌توان به جای چوب پیچ از پیچ خودکار نیز استفاده کرد.

در این حالت نیاز به 2 بار سوراخ کردن قطعه‌ایست در مکانهایی که نخواهند سرپیچی پیدا باشد یا محل پیچ بد نما و زشت باشد و یا مکانهایی که اتصال به صورت موقتی یا زیرکاری باشد از اتصال میخ در صفحات استفاده می‌شود (به دلیل خواص صفحات فشرده تنها در موارد خاص از چسب نیز استفاده می‌شود.

آن هم فقط در قسمتی از کار و تمام طول کار نیازی به چسب ندارد) پوشش نرکار در فرآورده‌های صفحه‌ای شکل بزرگ بد نما بودن نرکار می‌باشد.

که می‌توان توسط نوار یا روکش یا pvc پوشش لازمه را در نرکار ایجاد کرد.

اتصالات جدا شدنی در مکانهایی که نیاز باشد قطعات از یکدیگر جدا شود و دوباره مونتاژ گردد یا قطعه بقدری بزرگ است که تا محل نصب حمل و نقل آن مشکل بوده و یا حتی قابل جایجایی نمی‌باشد.

و یا اینکه هزینه حمل و نقل گران تمام شده و فضای خالی در قسمت حمل بیشتر است، از اتصالات جدا شدنی و قابل مونتاژ استفاده می‌شود.

1ـ پیچ 2ـ‌ پیچ با میخ چوبی(که میخ چوبی جهت ثبات کار و بی نیازی به شخص دوم جهت نگهداشتن 2 قطعه است)‌ 3ـ ‌ایست معرق قرار دادن قطعات رنگی به صورتی که طرح یا نقشی را به وجود آورد معرق نامیده می‌شود.

سابقه معرقکاری که می‌تواند در کاشی و یا چوب انجام شود به قرون 9 و 10 هجری به مشرق زمین نسبت می‌دهند که جزو هنرهای دستی آن زمان و امروزه به حساب می‌آید.

در آن روی مراکز مهم معرق‌کاری شهرهای اصفهان،‌ یزد،‌ کاشان، ‌هرات، ‌سمرقند ‌و تبریز بوده است.

با ورود کمان اره به ایران معرق چوب توسعه یافته و با گذشت زمان رو به تکامل گرائید.

تعریف معرق‌کاری چوب معرق‌کاری چوب عبارتست از ایجاد نقوش و طرحهای مختلف که از کنار هم قرار دادن چوب در کنار یکدیگر به وجود می‌آید و بر دو نوع 1ـ‌ معرق برجسته 2ـ معرق تخت یا صاف می‌باشد.

معرق را از جمله‌ی میزها دانسته‌اند ولی در واقع نو تکنیک است.

فن برشکاری انتخاب چوب و رنگ کردن آن معرق.

معرق برجسته در این معرق نقش و طرح مورد نظر را از سطح چوب بالاتر قرار می‌دهند و اطراف آنرا تزئین می‌کنند.

معرق تخت یا صاف در معرق تخت ابتدا نقش و طرح مورد نظر را بر روی سطح چوب قرار می‌دهند و داخل طرح را خالی می‌کنند، ‌سپس نقوش ایجاد شده را با چوبهای رنگی و یا صدف می‌پوشانند.

در معرق‌کاری از چوبهای مختلف با رنگ و نقشهای مختلف، استخوان، عاج، صدف، خاتم و ...

نیز استفاده می‌شود.

و در نهایت تصویری را که دارای رنگ طبیعی می‌باشد بدست می‌آورند.

که در بعضی از موارد نقوش طبیعی از رگه‌های طبیعی چوب بدست می‌آید.

2 نکته اساسی در معرق چوب وجود دارد.

اول انتخاب چوب است که باید ویژگیهای نظیر رنگ نقوش پیچ‌خردگیها، گره‌ها و غدد (برونی) ‌را در نظر گرفت.

چوبها دارای رنگهای متفاوتی می‌باشد از سفید مایل به کرم تا قهوه‌ای تیره و سیاه این چوبها هم چنین دارای مقاومتهای مختلف و سختیهای متفاوتی می‌باشد (اصولاً چوبهای تیره رنگ سخت تر و دارای مقاومت بیشتری هستند دومین مورد برش چوبها است که باید به تناسب تابلو از تیغه اره مناسب استفاده کرد و درزها را جفت کرد.

معرق چوب خود بر 2 نوع است 1ـ‌ معرق زمینه چوب 2ـ معرق زمینه رنگ معرق زمینه چوب خود بر 4 نوع مختلف زیر می‌باشد: 1ـ‌ معرق زمینه پازلی 2ـ‌ معرق زمینه پارکتی 3ـ ‌زمینه آجری 4ـ‌ معرق زمینه روکشی (گل باد) معرق زمینه رنگ به رنگهای مختلف زمینه تقسیم می‌شود که امروزه معرق زمینه مشکی بیشتر استفاده می‌شود.

اگر معرق آمیخته با هنرهای دیگر باشد به آن معرق خاتم و در صورتی که نسبت در آن بکار رفته باشد به منبت معرق مشهور است.

چوبهای منقوش در معرق اصولاً‌ از چوبهای خوش نقش و نگار استفاده می‌شود اما نباید به طرح و رنگ آنها صدمه‌ای وارد شده و یا اصول کلی در زمینه‌ی ایجاد طرح به هم بخورد، انواع نقوش در معرق به صورت زیر دیده می‌شود.

چوبهای مواج در این گونه چوبها عناصر متشکله چوب در محور ساقه در عین موازی بودن مواج نیز می‌باشند مانند افرا یا آکاژو چوبهای لکه‌دار: در این گونه چوبها پرده‌های چوبی به صورت لکه‌های زیبا در مقطع شعاعی دیده می‌شوند مانند راش، کاج، چنار، بلوط و افرا چوبهای رگه‌دار: در این گونه چوبها، چوب بهاره و چوب تابستانه دارای رنگهای متفاوتی بوده و در برش شعاعی به صورت سکه یا نوارهایی یک‌درمیان دیده می‌شود مانند شب خسب ـ‌ اقاقیا و توت اما در جهت مماسی چنین رگه‌هایی یافت نمی‌شود.

چوبهای نواری: در این گونه چوب عناصر متشکله موازی با محور ساقه نبوده و به طور یکدرمیان در جهات مختلف نسبت به محور درخت مایل قرار می‌گیرند و در نتیجه در برش طولی به صورت نوارهایی دیده می‌شوند که با تابش نور تغییراتی در چوب دیده می‌شود در نمونه‌های افرا و آکاژو.

چوبهای صدفی برخی از چوبها به علت داشتن رنگ صدفی زیبا دارای تلالو و درخشش خاصی می‌باشند مانند چوب زبان گنجشک نکته در معرق‌کاری هم چنین از انواع چوبهای ریز بافت، درشت بافت چوبهای رزینی، چوبهای معطر، چوبهای ساده و چوبهای منقوش استفاده می‌شود.

(در چوبهایی که دارای صمغ زیاد هستند.

این صمغها در هنگام پرداخت و رنگ اشکالاتی به وجود می‌آورد که بهتر است از بکار بردن آنها خودداری نمود و یا قبل از استفاده از آن صمغ چوب را برطرف کرد مانند چوب توت یا سوزنی برگان صمغ‌دار مثلاً چوب توت را با جوشاندن مشکل حل می‌کنند و سوزنی برگان با جوشاندن و اضافه کردن مقداری مواد اسیدی انواع چوبهای مورد استفاده در معرق 1ـ چوب آبنوس سیاه رنگ سخت و سنگین با چوب درون به رنگ قهوه‌ای مایل به سیاه تا سیاه و چوب برون آن صورتی مایل به خاکستری تا خاکستری تیره دیده می‌شود.

2ـ چوب فوقل قهوه‌ای سیر 3ـ چوب گردو چوبی است به رنگ قهوه‌ای مایل به سیاه تا قهوه‌ای مایل به خاکستری که بسته به نقاط رویش آن در این محدوده تغییر رنگ میدهد چوبهای گردویی که در ارتفاعات بیشتر و سردتر به وجود می‌آیند دارای رنگ تیره‌تری هستند.

4ـ چوب نفم یا ششم چوبی به رنگ قهوه‌ای تا قهوه‌ای مایل به قرمز 5ـ ‌چوب عناب چوبی سخت و محکم و دارای رنگ قرمز ولی بسته به درون یا برون چوب بودن آن به قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای مایل به قرمز دیده می‌شود.

6ـ چوب نارنج قهوه‌ای بسیار روشن یا کرم یا زرد مایل به سفید.

این چوب دارای دوام و استحکام زیاد نمی‌باشد.

7ـ‌ چوب شمشاد رنگ طبیعی این چوب زرد و زرد مایل به کرم است که ممکن است با رگه‌های خاکستری و یا قهوه‌ای روشن همراه باشد.

8 ـ چوب تبریزی یا کبود بسیار نرم سفید رنگ 9ـ‌کیکم یا کهکم چوبی به رنگ سفید مایل به صورتی که در جنگلهای شمال به صورت درخت و درختچه فراوان است.

10ـ ‌شاه بلوط یا شاه چوب چوبی به رنگ قهوه‌ای روشن که به صورت نیمه سخت و نیمه سنگین می‌باشد.

11 ـ چوب آزاد چوبی به رنگ قهوه‌ای روشن و همراه با رگه‌های زرد رنگ نیمه سخت و نیمه سنگین.

12ـ بلوط رنگ طبیعی این چوب قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای مایل به قرمز 13ـ اقاقیا چوبی سفید یا سفید مایل به سبز که چوب درون آن زیتونی فرم تا قهوه‌ای طلایی دیده می‌شود.

14ـ ‌ممرز چوبی است به رنگ سفید مایل به کرم که دارای بافتی متراکم و غیرهمگن می‌باشد.

15ـ‌ توت بسته به نقاط رویش آن از قهوه‌ای مایل به قرمز تا قهوه‌ای مایل به زرد دیده می‌شود.

16ـ راش چوبی به رنگ قهوه‌ای روشن 17ـ زردآلو دارای رنگ نارنجی تا قهوه‌ای روشن 18ـ چنار چوبی نیمه سخت و نیمه سنگین و به رنگ صورتی 19ـ‌ چوب توسکا چوبی سبک به رنگ قهوه‌ای بسیار روشن 20ـ‌ چوب پسته رنگ چوب بدون آن سفید مایل به زرد و چوب درون قرمز تا قهوه‌ای روشن با رگه‌های زرد و سبز از چوبهای دیگر که در معرق استفاده می‌شود می‌توان سنجد، زیتون، شیردار، گلابی، سرخدار، عرعر، ملچ، زبان گنجشک ارس، سرو، افرا، زربین، شب خسب، آلبالو و ...

ماشین سنباده دیسکی: ـ جهت هموار کردن و هم سطح کردن چوبها یا برای ساییدن رنگهای ریخته شده در روی کار ـ لرزشی: ‌از سنباده ‌لرزشی در پرداختهای نهایی (جهت حرکت دستگاه سنباده لرزشی) ‌استفاده می‌شود.

ـ ‌غلطکی: در مواردی که از سنباده لرزشی استفاده نشود از آن استفاده می‌شود.

ماشین دریل و مته: برای ایجاد سوراخهای ریز جهت عبور تیغه کمان اره استفاده می‌شود.

ماشین رنده دستی برقی: ‌برای پرداخت زیرکار از ماشین رنده برقی دستی استفاده می‌شود.

ماشین گرد دستی: برای برش ورقه‌های زیرکار از نئوپان بر استفاده می‌شود.

اره عمود بر: ‌برای برش قطعات زیرکار ایجاد تنگ و یا خرد کردن تخته‌های نازک چوبی کمپرسور بار: برای ایجاد هوای فشرده و یا برطرف کردن گرد و خاک ماشین سنباده بسته به نوع کار در ابعاد مختلف وسایل مورد نیاز معرق: 1ـ‌ گونیای فلزی 2ـ‌ مته 3ـ مشتی یا آچار 4ـ میز کار 5ـ تنگ یا پیشکار 6ـ‌تیزک یا گزک 7ـ پرگار 8 ـ پیچ دستی 9ـ ‌تخته سنباده 10ـ‌کمان اره 11ـ تیغه از انواع آن (‌چوب بره فلز بر) 12ـ چکش 13ـ‌ چوبسا 14ـ سوهان 15ـ میخ کش 16ـ‌کاردک و لیسه 17ـ‌ لیسه‌ی پرداخت 18ـ‌ نوار چسب کاغذی 19ـ پیستوله 20 ـ تخته بتونه 21ـ تراز عملیات معرق 1ـ ‌انتخاب طرح 2ـ ‌ترسیم طرح روی کاغذ 3ـ‌ انتخاب چوب 4ـ برش قطعات طرح و چسباندن روی چوب مورد نظر در تهران: ـ بریدن سه لایی پس از چسباندن طرح روی آن ـ قرار دادن سه لایی‌های طرح‌دار بریده شده.

5ـ قرار دادن قطعات کنار یکدیگر 6ـ چسباندن قطعات (چسب قدیم سریشم گرم ـ ‌چسب فعلی (pvc) 7ـ‌ پرداخت (سنباده‌زنی و یکنواخت کردن سطح) رنگ کردن سطوح ایجاد شده توسط چوب برای نمایش بهتر و حفاظت از آن در مقابل عوامل مخرب باید رنگ شود.

همانگونه که در قبل ذکر شد، سطوح رنگ شده به 2 صورت زمینه چوب و یا زمینه رنگ وجود دارد.

به همین دلیل جهت ایجاد زمینه بهتر است سطح معرق رنگ‌آمیزی شود.

بستگی به کیفیت سطح رنگ مورد نظر می‌تواند به صورت: 1ـ سیلر و کیلر 2ـ ‌نیم پلی استر 3ـ ‌پلی استر: 2 ماده ـ‌ 3 ماده مراحل کار: 1ـ‌ پرداخت 2ـ رنگ دست اول 3ـ‌ رنگ دست دوم 4ـ‌ قلم‌گیری 5ـ رنگ نهایی مشخصات یک تابلوی معرق خوب: 1ـ‌ تابلو تاب نداشته باشد.

2ـ ‌درز بین چوبها کم باشد.

3ـ ‌پشت و دور تابلو رنگ شده باشد.

4ـ ‌از نقاشی در روی چوب استفاده نشده و یا کمتر استفاده شود.

5ـ ‌رنگ‌بندی تابلو مناسب باشد.

6ـ ‌از زیر کار مناسب استفاده شده باشد.

7ـ در کارهای بزرگ از زیر کار شبکه‌ای استفاده شده باشد.

8 ـ پلی استر سطح رویه یکنواخت باشد و در آن خشی موجود نباشد.

9ـ ضخامت پلی استر از mm2 بیشتر نباشد.

خاتم‌سازی خاتم از جمله هنرهای سنتی یا دستی می‌باشد که در مشرق زمین رونق فراوان دارد.

خاتم: استفاده از قطعات مختلف که به صورت مثلث فرم درآمده و کنار یکدیگر قرار گیرند را خاتم گویند.

خاتم را به مشرق زمین نسبت داده‌اند ولی از گذشته‌ی آن اطلاعی در دست نیست.

زیرا مواد اولیه آن چسب و چوب بوده و این دو ماده در اثر مرور زمان از بین می‌رود.

با این همه در اماکنی که جنبه تقدس داشته و بخوبی از آن مراقبت شده از خاتم به خوبی مراقبت کرده‌اند از مشاهدات این گونه برمی‌آید که اوج خاتم در دوران صفوی بوده که مدارکی از آن و نمونه‌های کاری آن هنوز هم موجود است.

اما تاریخچه خاتم به قبل از صفوی نیز برمی‌گردد.

در طول دوره‌ی زمانهای مختلف و حمله‌ی اقوام مختلف این میراث باارزش از ایران خارج شده است که در موزه‌های کشورهای مختلف به چشم می‌خورد و تاریخ 600 ساله را برای خاتم رقم زده است.

خاتم علاوه بر ایران در هند ـ ‌پاکستان ـ عراق ـ سوریه و فلسطین نیز وجود دارد.

ولی به ظرافت خاتم ایران نیست.

اما در ایران در شهرهای مختلفی همچون اصفهان، شیراز، آباده و کاشان به چشم می‌خورد که هر یک از این شهرها خاتم را به خود نسبت می‌دهند.

مواد و مصالح خاتم 1ـ ‌چوب:‌ انواع چوبها را می‌توان در خاتم‌سازی استفاده کرد اما اصولاً‌ چوب خاتم بایستی محکم،‌ رگه راست تار و همگن بافت باشد.

که چوبهای فوفل ـ عناب ـ آبنوس ـ آزاد ـ‌ بقم ‌ـ نارنج ـ شمشاد و ...

2ـ فلزات : از فلزات مختلفی که دارای رنگهای مختلف می‌باشند در خاتم استفاده می‌شود مثل: طلا، نقره، مس، برنز، برنج، آلومینیوم که باید به صورت مفتولی در آمده و مقطع آن 3 گوش باشد.

3ـ‌ استخوان:‌ معمولاً‌ از استخوان ساق پای شتر یا اسب استفاده می‌شود.

در قدیم الایام از عاج فیل نیز در خاتم استفاده می‌شود که الان نایاب و گران است.

(تازه استخوان گاب را نیز به جای عاج جا می‌کنند) 4ـ ‌رنگ:‌ از رنگ نیز در خاتم برای رنگ کردن چوب و یا رنگ کردن استخوان استفاده می‌شود این رنگ از ترکیب نشادر با براده‌ی مس و سرکه تهیه می‌شود (‌با وجود رنگهای مختلف شیمیایی از رنگهای طبیعی کمتر استفاده می‌شود.) رنده:‌ رنده یکدست ـ ‌دو دست ـ پشت‌گیری تنگهای گوناگون: تنگ مثلث‌سابی، تنگ سیم‌سابی و تنگ پره‌سابی ـ تنگ پی‌سابی ـ تنگ تو گلویی‌سابی اره : ‌اره برش خاتم ـ‌ اره مثلث‌بری ـ ‌اره سر قطع کن (برای برش گلهای خاتم) و اره دسته‌ریز برای بریدن چوبهای محکم و استخوان ـ اره دندانه درشت (برای برش چوبهای نرم).

سوهان:‌ سه پهلو ـ ‌دو دم ـ ‌اره تیزکن ـ تخت نرم و زیر ـ سوهان مشترک ـ‌ سوهان سائیدن سطح گاوپشت پرگار: گونیا: چکش ـ گاز انبر ـ مغار ـ ‌پرس مراحل ساخت خاتم: 1ـ‌ نحوه مثلثی کردن چوب: ‌اول چوب را به صورت شمسه یا طوره درمی‌آورند.

طوره مکعب مستطیلی شکلی است که ابعاد مقطع آن cm5 می‌باشد.

سپس طوره را به گوه‌ای اره می‌کنند که تبدیل به لایه شود (در این عمل توسط اره‌های برقی یا اره‌های نواری صورت می‌گیرد.

سپس بقل لایه به اندازه پخی می‌رندند، سپس با اره مثلث بر از عرض به صورت اریب و مایل اقدام به بریدن لایه می‌نمایند.

بدین ترتیب قطعاتی با مقطع مثلثی بدست می‌آید.

تنگ مثلث‌سابی: قطعاتی مثلثی که از لایه تشکیل شده باشد و یا مفتولهای بدست آمده که دارای لبه‌های ناصاف باشند در تنگ مخصوصی به نام تنگ مثلث‌سابی قرار گرفته و توسط سوهان صاف شده، ساییده شده تا به صورت صاف و یکنواخت درآید.

تهیه تنگ اصولاً توسط خود استاد کار خاتم، بسته به احتیاج خود تهیه می‌شود و به مرور زمان که دستخوش تغییرات می‌شود عمل اصلاح تنگ و یا تعویض تنگ صورت می‌گیرد.

نحوه‌ی چیدن خاتم: واحد اولیه خاتم، قطعاتی با مقطع مثلثی می‌باشند، ‌در مرحله بعد، 2 طرف یک مفتول فلزی 3 مفتول چوبی چسبانده می‌شود (یا بر عکس)‌ قطعات حاصل را با چسب به هم چسبانده، ‌دور مجموع حاصل را با نخ به هم می‌بندیم تا قطعات به خوبی به هم بچسبند به مجموع حاصله پره گفته می‌شود.

پره‌های خشک شده که اگر به مقطع آن بنگریم یک مثلث در وسط و 3 مثلث در کنار وجود دارند، ‌در تنگ مخصوصی به نام تنگ پره‌سابی قرار گرفته و ساییده می‌شود.

وقتی که نخها باز شد و پره‌ها ساییده شد و کناره‌های پره ساییده شد 6 عدد از این پره‌ها را کنار یکدیگر قرار داده تا شش گل خاتم حاصل شود.

شش عدد پره‌ای که چسب خورده و 6 گل خاتم را تشکیل می‌دهد، ‌دوباره دور آن نخ پیچیده و می‌گذارند تا خشک شود تا شش گل خاتم بدست آید.

شش گل خاتم نیز در تنگ مخصوص خود،‌ قرار گرفته و اطراف آنرا می‌سابند.