دانلود تحقیق پارک ملّت مشهد

پارک ملت مشهد، یکی از بزرگترین پارکهای عمومی مشهد و بسیار مورد توجه مردم و زائرین حضرت رضا (ع) است.

این پارک اکنون مرکز ورزش صبحگاهی اقشار مختلف مردم مشهد، در تمام سال(باستثناء زمستان) محل مراجعه و اطراق زائرینی است که امکان تهیه محلی برای استقرار نیافته اند.

و فضای سبز و زیبا با طراحی مناسب برای تمّکن اعصاب از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشدو فضای سبز آن با ارزش و قابل نگهداری و توسعه باشد.

پارک ملت مشهد با سطحی حدود 72 هکتار در بخش شمال غربی شهر مشهد واقع شده است و از چهار جانب محدود به خیابانهایی می باشد که عمدتاً خیابانهای اصلی شهر و گذرگاههای مهم توریستی مشهد هستند.

در گوشه جنوب شرقی آن نیز میدان آزادی واقع شده است.

عمده ترین خیابانهای همجوار پارک، در جوانب شرقی و جنوبی آن قرار دارند.

خیابان جنوبی بلوار وکیل آباد است که مسیر دسترسی به ییلاقات اطراف شهر مانند وکیل آباد، طرقبه، زشک و شاندیز می باشد و بعنوان مسیری سرسبز همواره بیشترین مورد استفاده را از جانب زوار و توریستها داشته است.

بلوار وکیل آباد.

در فاصله بین دانشگاه فردوسی مشهد و پارک ملت واقع شده است.

وضعیت طبیعی زمین اراضی پارک ملت در وضعیت طبیعی خود تقریباً هموار و مسطح و بدون عارضه است مگر در نقاطی که خط القعر نهرهایی است که در سابق از اراضی پارک عبور می کرده اند.

نهر گناباد از جمله مهمترین این نهرها هنوز نیز در بخشی از اراضی پارک از سطح زمین عبور کرده و آب دریاچه پارک گاهاً از این نهر تأمین می‌شود.

کاربریهای زمین جهت شیب طبیعی زمین از شمال غربی به جنوب شرقی است و بالطبع خط القعر های موجود نیز در این جهت کشیده شده‌اند.

پارک ملت به واسطه وسعت زیاد در نقاط مختلف دارای کاربریهای گوناگون است.

بدیهی است که این کاربریها عمدتاً جنبه تفریحی داشته و بر این اساس شکل گرفته اند.ولی اینکه تا چه حد این خصوصیت را حفظ کرده و دارا هستند.

بحثی است که به آن خواهیم پرداخت.

بخشی از پارک فضای سبز و بیشه و بخش دیگری زمین بایر و رها شده است.

فضای سبز عمدتاً در بخشهای جنوبی و مرکزی و بخش کوچکی نیز در قسمت شمالی پارک شکل گرفته است.

بخشی اعظم قسمت شمالی پارک را اراضی بی سروسامان و رها شده تشکیل می دهد.

در قسمت جنوبی پارک که دارای فضای سبز نسبتاً سازماندهی شده است، بوفه و مسجد پارک قرار گرفته اند، البته به نظر میرسد استقرار آنها در این نقاط پارک بدون هیچ دلیلی صورت گرفته باشد.

در امتداد ورودی جنوبی دو آبنما واقع شده اند که البته بدلیل طراحی نامناسب، برای رویت آنها حتماً باید به نزدیکی این آبنما ها رفت و در بدو ورود به پارک قابل تشخیص نیستند.

این آبنماها با فضای زیبای اطراف، قابلیت های زیادی برای تبدیل به مکانهای تجمع را دارند.

در قسمت غربی پارک، شهر بازی پارک ملت با وسعت حدود 5/1 هکتار واقع شده که در فصول مناسب، تعداد بسیار زیادی از زوار و مسافرین مشهد از این شهر بازی استفاده میکنند.

یکی از علل مراجعه بسیار زیاد مسافرین به این شهربازی، استقرار آن در پارکی داخل شهر و با دسترسی های بسیار مناسب است.

پس از لحاظ فضای سبز حایز اهمیت است.

در قسمت شمالی پارک، بیشه ای است که دارای امکانات فراوانی برای تبدیل به بخشهای تفریحی و یا جهانگردی است.

این بیشه فقط در نوار باریکی در قسمت شمالی انبوه است.

این زمین دارای چمن نامرغوب استولی هیچگونه کاربری بجز یک انبار و دفتر پارک که اطاقی کوچک است،‌ در ان پیش بینی نشده است.

با توجه به محل مناسب این زمین بدون عارضه و بدون کاربری،امکان ایجاد کاربریهای مختلف در آن وجود دارد.

در نزدیکی ورودی شرقی دریاچه ای واقع شده که با سطح زیاد دارای امکانات متعددی برای تبدیل به یک مرکز تفریحی مجهز و گذران اوقات فراغت است.

در حال حاضر آب دریاچه، ساکن است و امتداد شمالی و جنوبی نهر گناباد نیز تا فاصله ای از دریاچه هنوز وجود دارد.

در قسمت شمال شرقی پارک، گلخانه ای قرار دارد که با استفاده از امکانات موجود.

می تواند به گلخانه و نمایشگاه گل مجهز تبدیل شود.

که بیشترین مراحل کارآموزی خود را در این قسمت گذرانده، ساختمان گلخانه در دو طبقه و دارای حدود 1725 متر مربع زیربناست.

شمال غربی گلخانه درختان از بین رفته اند.

فضای باز مقابل گلخانه نیز درحال حاضر از کیفیت نسبتاً مناسبی برخوردار است ولی برای تبدیل این بخش به یک نمایشگاه کل مجهز می بایست این فضا نیز گسترش و سازمان یافته و راه عبور آن نیز از وسط قسمتهای کل کاری شده باز شود.

در بخشهای داخلی پارک، کف برخی جویها که درختان در آن کاشته شده‌اند سنگ چینی شده است.

این روش کفسازی جویها گذشته از اینکه از حرکت روان آب جلوگیری میکند، با رسیدن سیمان به ریشه درختان سبب خشک شدن آنها شده و ضمناً لابه لای سنگها نیز آشغال گرفته و تمیز کردن آن با اشکال مواجه میشود.

به نظر می آید پارک ملت نیز مانند اغلب پارکهای کشور دارای طرح پیش اندیشیده.

کاشت نمی باشد و بجز چند نقطه که محورها توسط ردیف درختان خاص و متنوع تعریف شده است در داخل قطعات طرح کاشت خاص اجراء نشده است بخصوص اطراف دریاچه و میادین که میتوانست منظرهای جذابی رابرای مردم استفاده کننده بوجود آورد.

به کاشت گونه هائیکه دارای تنوع فصلی نیست و یکنواخت است اکتفاء شده است.

منظری که بیننده را آزار می دهد درختان سرو خمره‌ای است که بطور یکنواخت پراکنده داخل قطعات ، زیر درختان بزرگ کاشته شده و هر سال هزینه های زیادی برای فرم دادن آنها صرف میشود.

و منظره ایجاد شده نیز شباهت به گورستان پیدا کرده است، که البته در مبانی طراحی در اینمورد بحث بیشتری خواهد شد.

در پارک ملت درختان و درختچه ها و بوته ها بطور عمده به شرح زیر میباشد.

ارزیابی کیفیت گونه ها بطور کلی در ستونی مشخص گردیده است.

لیست درختان و درختچه ها و بوته های مهم موجود در پارک ملت مشهد: نوع درختان کیفیت رشد 1- افرای سیاه Acer regundo عالی 2- افرای ابلق A.N.Var Auratum خیلی خوب 3- کاتالیا Catalpa Specoisa خوب 4- به ژاپنی Chaenmeles Japonica عالی 5- داوودی ها Chrysanthemum Spp عالی 6- یاس زرد Forsythia Intermadia خیلی خوب 7- زبان گنجشک Fraxinlis exceisior خیلی خوب 8- ختمی درختی Hibiscus Syraiacus عالی 9- ترون (برگ نو) ligustrum Ovalifolium عالی 10 – ترون ابلق L.O.

var Aureo – Marginatum عالی 11- توت Morus Spp عالی 12- کاج Pinus SPP خیلی خوب 13- چنار Platanus Orienta خیلی خوب 14- سرو خمره ای Platycldus orientali خیلی خوب 15- سپیدار Populus alba خیلی خوب 16- اشن populus laba var خیلی خوب 17- پیروکانتا Pyrocantha coccinea عالی 18- اقاقیا معمولی Robinia Pseudacaia خیلی خوب 19- اقاقیا چتری R.Pvar.

Umbaculiefera عالی 20 – رزها Rosa Spp.

خیلی خوب 21- بید مجنون Babylonica Salix خیلی خوب 22- بید مرجانی Salix Carmanica خوب 23- بیدها Salix Spp خیلی خوب 24- گزشاهی Tamarix stritca خیلی خوب 25- سرو بلند پارک Tuja Sp.

عالی 26- نارون Ulmus Carpinifalia var خوب 27- نارون ها Ulmus Spp خوب اقلیم شهر مشهد در استان خراسان و در ناحیه معتدل شمالی واقع است.

شهر مشهد با عرض جغرافیایی 37 درجه در منطقه معتدل کوهستانی قرار گرفته است.

مناطقی که مشهد در بین آنها واقع شده، خصوصیات بسیار متفاوتی دارند و از کویر تا کوهستان راشامل میشوند.

به منظور شناسایی دقیق تر خصوصیات اقلیمی و آب و هوایی مشهد، بررسیهای اقلیمی بصورت دقیق تر در اینجا آورده می شوند.

دما و رطوبت هوا متوسط حداقل دمای هوا در سردترین ماه سال (ژانویه) 7/4- درجه سلسیوس و متوسط حداکثر آن در گرمترین ماه سال (ژوئیه) 9/33- درجه سلسیوس بوده است.

با مقایسه این دو رقم و بطور کلی با مقایسه ارقام مربوط به متوسط حداقل و متوسط حداکثر دمای هوا در ماههای مختلف سال مشاهده میگردد که متوسط حداقل دمای هوا در سه ماه سال زیر صفر است.

پایین ترین دمائی که در طول این دوره آمارگیری گزارش شده است 28- درجه سلسیوس بوده است.

تعداد روزهای یخبندان در ایستگاه در طول سال بطور متوسط 3/100 روز می باشد.

با توجه به ارقام فوق نتیجه گیری میگردد که در این منطقه پایین بودن دمای هوا در ماههای سرد سال اهمیت بیشتری نسبت به بالابودن دما در ماههای گرم دارد.

ارقام مربوط به روز درجه های سرمایش و گرمایش نیز مؤید این موضوع اند.

کل روز درجه های سرمایش در طول سال 7/346 و مجموع روز درجه های گرمایش در کل سال 3/2338 میباشد.

یعنی در طول سال نیاز به گرم هوای داخل ساختمان بیش از 6 برابر نیاز به سرد کردن آن است.

در مورد رطوبت هوا در تابستان هوا کمی خشک است اما در بقیه مواقع سال رطوبت هوا کافی است و مشکلی از نظر رطوبت ندارد.

تأثیر فضای سبز موجود بر طرح آتی در منظر سازی با گیاهان برای اینکه منظر خوشایند یا زیبا بوجود آید باید سعی شود که اصول مربوط به زیبا شناسی که در اکثر حرفه های طراحی هنری مورد توجه است از قبیل فرم، بافت، رنگ، تکرار، تعادل و ...

رعایت گردد تا بیننده و استفاده کننده از فضای بیرونی دچار سردرگمی و ابهام نگردد.

فضای سبز موجود پارک ملت به جز در محورهای خاص، مغشوش و درهم ریخته است و استفاده از گونه سرو خمره ای بصورت پراکنده در داخل پارک علاوه بر اینکه کار نگهداری را به علت عدم رعایت اصول زیبایی شناسانه و طراحی کاشت دشوار و پرهزینه کرده است از بوجود آمدن منظر و چشم انداز مطلوب نیز جلوگیری بعمل می‌آورد.

یکی از مشکلات طرح آتی تصمیم گیری در مورد جابجایی این گونه در پارک و استفاده از گیاهانی است که تنوع فصلی داشته و بتوانند در زیبایی تمام سال پارک نقش داشته باشند.

به تجربه ثابت شده است که جمعیت استفاده کننده از فضای سبز در پارکها مایلند در پناه درختان خزان دار به نشینند یا اطراق نمایند و سوزنی برگان در منظر چنانکه دارای اندازه و رنگ متنوع باشند می توانند به غنی شدن منظر کمک نمایند.

درختان دیگر که غیرقابل جابجائی هستند اگر بر حسب ضرورت در داخل کفسازی پیشنهادی قرار گرفتند با تمهیداتی می‌توان کفسازی اطراف درخت را به گونه ای انتخاب کرد که آب و هوای کافی در اختیار ریشه قرار بگیرد تا درخت نیز حفظ شود.

وزش باد سرعت وزش بادهائی که در ماههای ژوئن، ژوئیه و اوت یعنی در فصل تابستان وزش دارند بیشتر از سایر بادهاست.

گرچه بادهای پائیزی و زمستانی به ترتیب درصد و سرعت کمتری دارند، اما بدلیل سردسیر بودن منطقه و با توجه به اهمیت گرم کردن فضاهای داخلی نسبت به سرد کردن این فضاها، میبایست جهت وزش این بادها را کاملاً مورد توجه قرار داد.

سرعت وزش بادهائی که در ماههای ژوئن، ژوئیه و اوت یعنی در فصل تابستان وزش دارند بیشتر از سایر بادهاست.

تأثیر اقلیم بر فضای سبز برای رشد مناسب گیاه نیاز به فراهم آوردن شرایط رشد و نمو است که بخشی از آن مربوط است به خاک، آب، رطوبت هوا و درجه حرارت که برخی از این عوامل نظیر آب را می توان با آبیاری جبران نمود و یا شرایط خاک را با افزودن ماسه، خاک برگ یا کود پوسیده تا حدودی اصلاح و قابل استفاده برای بسیاری از گونه ها نمود و یا خاکهای شور را با زه کشی و شستشو قابل استفاده برای کاشت گیاه نمود.

رطوبت هوا را نیز می توان در جاهای خشک با ایجاد بادشکن و آب پاشی بالا برد تا گیاهان حساس به خشکی بتوانند در محیط مناسبتری رشد مطلوبتری داشته باشند.

تنها درجه حرارت را در محیط های بیرونی نمی توان بسهولت تغییر داد و برای تغییر درجه حرارت بخصوص درجه حرارت حداقل در زمستان، در هوای آزاد نمیتوان چاره ای اندیشید بجز اینکه هر کدام از گونه ها راکه حساس ترند توسط پوشاندن یا بستن داربست و استفاده از ورقه های پلی اتیلن تا حد زیادی از گزند سرما محفوظ نگهداشت.

اینکار برای حفظ یک یا چند گونه مشخص در باغهای کلکسیون عملی است ولی در پارکهای عمومی مقرون به صرفه نبوده و نمیتوان در سطح وسیعی مبادرت به چنین کاری کرد.

با توجه به نکات یادآوری شده دربالا گونه های فضای سبز در مشهد بعلت محدودیت های مربوط به خاک وسرمای زمستانی تا حدودی محدود است و بعضی گوشه ها رشد فوق العاده مناسبی در شرایط مشهد داشته اند که کیفیت گیاه در لیست مربوطه «عالی» ذکر شده است.

اگر مشهد را با تهران مقایسه کنیم ملاحظه می کنیم که در شرایط پارکها درخت یا درختچه توری قادر به رشد و گل دادن در مشهد نیست در حالیکه در تهران و شهرهای شمالی ایران بخوبی رشد میکند.

در عوض درخت افرای سیاه یا افرای ابلق از رشد قابل ملاحظه ای در مشهد برخوردار است در حالیکه این درخت در تهران مورد حمله کنه های نباتی قرار گرفته و رشد مطلوب را بدست نمی آورد.

مبانی طراحی منظر سبز همانطور که در توضیحات پوشش گیاهی موجود اشاره گردید پارک ملت نیز همانند اغلب پارکها که در سی سال گذشته در ایران احداث گردیده است فاقد طراحی کاشت بوده و فقط در نقاط خاص یا کنار خیابانها درختکاری با نظم بخصوصی انجام شده است.

در داخل قطعات نیز بنا به سلیقه مدیر وقت پارک تعدادی گونه، بعد از طراحی اضافه گردیده است.

در شهرداریهای کشور در مقطع کاشت یک یا چند گوشه مد روز میشود مثلاً کاج و اقاقیا در دهه 40، اقاقیای چتری در دهه 50 و سرو نقره ای در دهه 60 به تعداد زیادی در پارکها و فضای سبز شهرها حتی خیابانها کاشته شده است.

بدون اینکه مسئولین از کمیت و کیفیت رشد و خصوصیات منظر سازی این گونه ها اطلاع کافی داشته باشند.

در پارک ملت مشهد نیر در یک برهه از زمان که حدس زده می شود پس از انقلاب اتفاق افتاده است.

سرو خمره ای بصورت پراکنده در قطعات کاشته شده که نه تنها منظر جذابی را ایجاد نمیکند بلکه مشکلات چمن زنی و قیچی کاری گوشه کاشته شده هزینه سنگینی را نیز بر دوش مدیریت پارک تحمیل می نماید.

برای اطلاع چنین وضعی پیشنهاد می شود که اقدامات زیر صورت گیرد.

در جاهائیکه برخی گونه ها خیلی انبوه کاشته شده است.

با جابجا کردن یک یا چند درخت و یادر چنخه منظر بهتری را میشود بدست آورد و یا با هرس کردن مناسب حالت بهتری را برای منظر میتوان ایجاد نمود.

گونه های مریض یاکم طاقت رامی توان با گونه های بردبارتر به تدریج جابجا و تعویض کرد.

حتی المقدور باید سعی شود تا گوشه ها بدون نیاز به هرس سنگین سالیانه به رشد خود ادامه دهد، به عبارت دیگر فواصل کاشت گونه ها باید کافی باشد تا این منظور ممکن گردد.

در قطعاتیکه سرو خمره ای بطور پراکنده و بدون هیچ نظمی کاشته شده است با مطالعه، جابجایی هایی باید صورت گیرد تا فضاهای پر و خالی بوجود آید و رنگ سبز یکنواخت داخل قطعات با کاشت درختچه های مناسب بصورت گروهی، از تنوع مطلوبی برخوردار شود.

*** نوع چمن زنی، سم پاشی، مبارزه با علف های هرز، قلمه زدن، ازدیاد گیاهان زینتی آشنائی با گیاهان آپارتمانی (کلینیک گیاهان آپارتمانی) همه جزء کارهایی بود که در مدت کارآموزی با آنها از نزدیک آشنا شدیم.

سرزدن به گلخانه پارک ملت برای آشنا شدن، با گیاهان آپارتمانی جزء برنامه های تقریباً هر روزمان محسوب میشد و تکثیر گیاهان زینتی جزء برنامه کار من بود.

درختان چنار پارک در حال خشک شدن هستند شمارش تعداد آنها بر عهده من بود.

چنار موسوم به چنارتبریزی، بهمن از شاخه های یکساله از درختان کهنسال گرفته می شود که در خاک نگهداری شودبعد از یکسال قابل انتقال در فصل پاییز می‌باشد.

تعداد 300 اصله درختان چنار خشک و در حال خشک شدن می‌باشند.

تقریباً 150 اصله خشک و بقیه مشکل دار و در حال خشک شدن هستند.

عدم آبیاری مناسب بخاطر نیاز آبی بالا و همچنین سوسک پوست خوار و چوب خوار که ناشی از ضعف گیاه و آبیاری نامناسب می باشد.

بوجودآمدن مشکلات بخاطر این موارد بوده است.

استفاده از آب کلر به مدت طولانی و ایجاد سمیت.

کاشت درخت در وسط چمن و نزدیکی درختها باهم عدم رعایت فاصله مناسب.

و راه برای رفع این مشکل جایگزین کردن درختان مقاوم به خشکی مثل درخت عرعر، زبان گنجشک ، سوزنی برگها، اقاقیا، ژنیکو و...

کمبود و مشکلات گلها مثل گل آهار چه مشخصاتی دارند.

کم رنگ شدن پارانشیم و پررنگ شدن گلبرگها مشخصه، کمبود آهن می‌باشد.

کمبود روی برگها زرد و کوچک می شوند و برگها نکروزه می‌‌شوند.

همیشه زرد شدن برگ جوان مشخصه کمبود میباشد و کمبودپتاسیم از کنار، برگها زرد میشوند.

در کنار حاشیه ها معمولاً از گلها فصلی استفاده میشود.

گلهای فصل بهاره و کوتاه می باشند که شامل0(بنفشه.

همیشه بهار، مینا چمنی) گلهای فصل تابستانی که شامل (اطلسی، شمعدانی،‌ابری) گلهای فصل پاییزی که شامل (مرواریدآلکسیوم ، ناز تاج خروس) گلهای فصل زمستان که شامل (جعفری، دکمه ای و ...) گلهای دائمی از قبیل: مارگریت، رودبگیا، زنبق هلندی، تاج الملوک، میخک هندی و ریتم.

گلهای فصل را بصورت گلدان یا نشائی در بهار و تابستان استفاده می کنند و چمن بصورت نشائ در پاییز.

توجه : برای بازسازی سطوح چمن پارک لازم است در فصل خواب درختان ابتدا چمن موجود و خاک زیر آن به عمق 30 سانتی متر برداشت شده و پس از ریختن خاک مناسب نسبت به کاشت چمن جدید اقدام شود.

نحوه سم زدن پارک و مشکلاتی که مسئولان پارک با آن مواجه هستند به ما توصیه شده که سم شب یا صبح زود انجام شود که متأسفانه پارک نمی توان این ایده ها را پیاده کرد چون مردم برای استفاده از پارک هم صبح و هم شب برای ورزش یا قدم زدن از پارک استفاده میکنند.

مقایسه گیاه های پوششی، شمشاد و برگ بیدی در حاشیه عملکرد آبیاری، سرعت رشد، نیاز آبی همه این عوامل سس انگل برگ بیدی وشمشاد و نحوه مبارزه با آن.

آبیاری در روز انجام می شد بعلت سنگینی هزینه کارگر در شب و مدیریت کارگران ، نحوه برخورد با کارگر اینها جزو کارهایی بودکه در کارآموزی یادگرفته ام ولی متأسفانه چون بصورت کلی یادداشت برداری کرده بودم بصورت روزانه یادداشتی ندارم حتی نحوه انجام کارهای اداری و سیستم کارمندی را نیز در این کارآموزی یادگرفته زیرا برای چند کار اداری من را به سازمان فضای سبز که پارک ملت زیر نظر آن کار میکند فرستادند و نقشه های باز پیرایی پارک ملت را برای توجیه به سازمان به عهده من گذاردند.