دانلود تحقیق رفاه و رسیدگى به محرومین و فقرا از دیدگاه امام خمینی (ره )

«چرا باید در زمستان یک عائله‏اى زیر چادر، خوب مى‏دانید زیر چادر سرماى اینجا نمى‏تواند جوابش بدهد، اینها هیچ زندگى ندارند، ثروتمندها به داد اینها برسند، اینها ننشینند آن طرف و بگویند که دولت‏بدهد، دولت هم باید بکند همه باید انجام وظیفه بکنند.» "صحیفه‌نور - ج 10 - ص 165 - 17/8/1358" «به همه در کوشش براى رفاه طبقات محروم وصیت مى‏کنم.

.

چه نیکو است که طبقات تمکن‌دار به طور داوطلب براى زاغه و چپرنشینان مسکن و رفاه تهیه کنند و مطمئن باشند که خیر دنیا و آخرت در آنست و از انصاف به دور است که یکى بى‏خانمان و یکى داراى آپارتمان‏ها باشد.» "صحیفه‌نور - ج 21 - ص 201 - 15/3/1368" تقدم رفاه بر اصول اسلامى و انقلابى «از اول نهضت اسلامى ما شاهد اشخاصى که به این وضع بوده اند، راحت را به هر چیزى مقدم مى‏داشته‌اند، تکلیف را این مى‏دانستند که نمازى بخوانند و روزه‏اى بگیرند و بنشینند در منزلشان ذکرى بگویند و فکرى بکنند.

این یک راهى بود که یک دسته‏اى از مردم داشتند که تمام آمال آنها این بود که آدم اینجا این چند روزى که هست، خوب استراحت‏ بکند، بنشیند در خانه‌اش عبادت بکند.

اسلام را خلاصه کرده بودند در عبادات مثلا نماز و روزه و امثال اینها، براى اسلام هم غیر از این، خیلى، نه اطلاعات صحیح داشتند و نه ارزشى قائل بودند.

یک دسته اینطور بودند که حضرت امیر سلام‌الله‌علیه از اینها تعبیر مى‏کند که اینها همشان علفشان است مثل حیواناتى که همشان این است که شکمش سیر بشود، شهواتش را بر همه‌چیز مقدم مى‏دارد، نماز هم مى‏خواند و روزه هم مى‏گیرد و عبادات شرعى را هم بجا مى‏آورد لکن اینطور است وضع تفکر که انسان نباید خودش را در معرض یک چیزى قرار بدهد.

آنهایى که اسلام را خلاصه مى‏کنند در اینکه بخورند و بخوابند و یک نمازى بخوانند و روزه‏اى بگیرند و در گرفتارى ملت، در گرفتارى این جامعه دخالت نکنند به حسب روایت رسول اکرم اینهامسلم نیستند.» "صحیفه‌نور - ج 15 - ص 45 تا 50 - 8/4/1360" «هنرى زیبا و پاک است که کوبنده سرمایه‌دارى مدرن و کمونیسم خون آشام و نابود کننده اسلام رفاه و تجمل، اسلام التقاط، اسلام سازش و فرومایگى، اسلام مرفهین بى‏درد و در یک کلمه اسلام آمریکایى باشد.» "صحیفه‌نور - ج 21 - ص 30/6/1367" عادت به رفاه و رفاه‏طلبى «آنهایى که عادت بکنند، چند روز عادت به این کارها.

به این عشرت‌ها، به این چیزهایى که در سینماها مى‏کردند و نمایش مى‏دادند، این دیگر در فکر اینکه نفت ما را کى مى‏برد و آهن ما را کى مى‏برد و گاز ما را کى مى‏برد، این به این فکرها دیگر نیست.» "صحیفه‌نور - ج 9 - ص 62 - 17/6/1356" «جنگ وقتى که واقع مى‏شود انسان از آن خستگى و از آن چیزهایى که سست مى‏کند انسان را، از آن سستى و خستگى‏ها بیرون مى‏آید و فعالیت مى‏کند و جوهره‌ی انسان که باید همیشه متحرک و فعال باشد بروز مى‏کند و در استراحت و در راحت و در این امور، انسان همیشه کسل مى‏شود، همیشه خمود مى‏شود، قواى انسان خمود مى‏شود و خصوصا آنهایى که به عیاشى عادت دارند یا به رفاه عادت دارند، آنها دیگر بدتر خواهند شد.» "صحیفه‌نور - ج 13 - ص 106 و 107 - 8/7/1359" جنگ فقر و غنا حضرت امام سلام الله علیه در برخى از بیاناتشان مسئله جنگ بین فقر و غنا را مطرح فرموده اند.

با توجه به بحث‌هاى گذشته در مورد احترام سرمایه‏هاى مشروع و قانونى، این سؤال پیش مى‏آید که آیا طرح موضوع جنگ فقر و غنا توسط حضرت امام سلام الله علیه به معنى نفى غنا و حمایت از فقر نیست؟

آیا بیانات معظم له در مورد جنگ فقر و غنا با بیانات دیگرشان مبنى بر محترم بودن ثروت‌هاى مشروع تعارض ندارد؟

قبل از پاسخ به سؤالات فوق، به برخى از برداشت‌هاى اشتباه از بیانات امام سلام الله علیه در مورد جنگ فقر و غنا اشاره مى‏کنیم.

عده‏اى از افراد که تنها جملات مربوط به جنگ فقر و غنا را دیده و دیگر بیانات امام سلام الله علیه را ملاحظه ننموده‏اند چنین تصور کرده‏اند که راهبردهاى امام درباره جنگ فقر و غنا و دائمى بودن این جنگ و حمایت نظام اسلامى از فقرا در مقابل اغنیا، بدین معنى است که معظم له فقر را به کلى ارزش و غنا را مطلقا ضدارزش مى‏دانستند.

نتیجه چنین تصورى از جنگ فقر و غنا آنست که پدیده‏اى بنام فقر همواره باید وجود داشته باشد و فقرا نیز همیشه باید در فقر و محرومیت‏ باقى بمانند تا براى همیشه تاریخ، جنگ فقر و غنا مصداق عینى و واقعى داشته باشد!

و اگر قرار باشد روزى فقرا از فقر خود نجات یافته (یعنى غنى شوند) طبعا در جبهه اغنیا قرار گرفته و باید با خود آنها نیز مبارزه کرد!

با توجه به راهبردهاى حضرت امام سلام الله علیه چنین برداشتى از سخنان ایشان، نادرست و اشتباه است.

اولا فقر نه تنها ارزش نیست‏ بلکه ضدارزش است.

فقر ارمغان ظلم و استثمار و سودجویى یا تن‌پرورى و تنبلى و فرهنگ غلط است.

این پدیده در آیات شریفه قرآن کریم و روایات متعدد معصومین علیه‌السلام مذمت‏شده و حتى در برخى از کلمات آن بزرگواران، در حد کفر یا پدید آورنده آن، شمرده شده است.

در راهبردها و نظرات حضرت امام سلام الله علیه نیز فقر، محرومیت و استضعاف به طور گسترده مذمت و به عنوان یک پدیده‌ی ضدارزش معرفى شده است.

اگر در بعضى از روایات دیده مى‏شود که از فقر ستایش شده، این نه به معنى یک اصل کلى و قابل تعمیم به تمام زمان‌ها بلکه تنها یک دستور خاص و با توجه به شرایط ویژه‌ی زمانى و مکانى بوده است و در هر حال نمى‏توان «فقر» را ارزش دانست.

همچنین در برداشت مذکور، بین «فقر» و «فقرا» خلط شده است.

«فقر» ارزش نیست ولى «فقرا» (آنهم نه همه فقرا بلکه تنها کسانى که علی‌رغم خواست و اراده خود، توسط استثمارگران و سودجویان به فقر و محرومیت کشیده شده اند) یک قشر ارزشمند و مستحق حمایت و پشتیبانى هستند.

عده‏اى همین خلط مبحث را در مورد محرومین و مستضعفین هم مرتکب شده اند.

از نظر امام سلام‌الله‌علیه «محرومیت» ارزش نیست ولى «محرومین» ارزشمندند، «استضعاف» ارزش نیست ولى «مستضعفین» ارزشمندند.

غنا و ثروت به طور کلى و مطلق از سوى حضرت امام سلام‌الله‌علیه نفى نشده است.

حضرت امام سلام‌الله‌علیه نه تنها رفاه و ثروت را به کلى نفى نمى‏کنند بلکه با شرایط و ویژگی‌هاى خاص براى جامعه ضرورى هم مى‏دانند و کرارا نظام اسلامى را به تامین و تعمیم آن توصیه فرموده‏اند و در این امر، اولویت را با محرومان و فقرا دانسته‌اند.

ایشان همچنین سرمایه و ثروت مشروع را محترم و حتى تلاش براى کسب آن را در مواردى عبادت دانسته‌اند.

در خصوص برداشت صحیح از بیانات امام سلام‌الله‌علیه درباره‌ی جنگ فقر و غنا، دو مورد را مى‏توان مطرح کرد که هر دو هم با راهبردهاى معظم‌له سازگار است.

برداشت اول: مقصود از جنگ فقر و غنا، مبارزه با یک سیستم اجتماعى - اقتصادى است که در بطن خود دو طبقه فقیر و غنى را بوجود مى‏آورد.

فقر و غنا دو پدیده‏اى است که در این سیستم خودنمایى مى‏کند و حالت وسطى نیز متصور نیست.

در این سیستم اقلیتى داراى ثروت و مکنت هنگفت ‏بوده و اکثریت مردم نیز در فقر و محرومیت ‏به سر مى‏برند.

امروزه در بسیارى از کشورهاى جهان سوم حاکمیت چنین سیستمى را شاهدیم که علت‌العلل آن، حاکمیت ‏سرمایه و سرمایه‌دارى بر نظام بین‌المللى است.

نظامى که در آن حرف اول و آخر را سرمایه مى‏زند و هیچ ارزش و معیار دیگرى مطرح نیست.

منظور حضرت امام سلام‌الله‌علیه از جنگ فقر و غنا، جنگ با چنین سیستم و نظامى است.

این نبرد، یک مبارزه مقدس و دایمى است که باید آنقدر ادامه یابد تا طلسم حاکمیت ‏سرمایه بر جهان شکسته شود و فقر و غناى ظالمانه از بین برود و بر ویرانه آن سیستم، جامعه‏اى پدید آید که همه‌ی آحاد مردم در آن، از یک زندگى مرفه با حاکمیت ارزش‌ها و معیارهاى معنوى و متعالى برخوردار شوند.

برداشت دوم: مقصود از جنگ فقر و غنا، جنگ بین فقراى متدین با اغنیای ظالم است.

در این برداشت نمى‏توان فقیر و غنى را به کلى ارزش یا ضدارزش دانست.

فقراى مظلوم مورد حمایت اغنیای ظالم نیز مغضوب هستند.

بین این دو طبقه مبارزه دایمى وجود داشته و موضع مومنان و صالحان نیز حمایت از فقرا و نبرد علیه اغنیا و سرمایه‌داران خواهد بود.

بدیهى است نتیجه‌ی نهایى این نبرد، احقاق حقوق فقرا و شکست و نابودى اغنیاست.

همانگونه که ملاحظه مى‏شود برداشت‌هاى فوق نه تنها با یکدیگر منافات ندارند بلکه قابل جمع نیز هستند.

به هرحال هر برداشتى که بخواهیم از مقوله‌ی جنگ فقر و غنا داشته باشیم، نباید با اصول و محکمات راهبردها و نظرات حضرت امام سلام‌الله‌علیه در تعارض باشد.

راهبردها: «امروز جنگ حق و باطل، جنگ فقر و غنا، جنگ استضعاف و استکبار و جنگ پا برهنه‏ها و مرفهین بى‏درد شروع شده است و من دست و بازوى همه عزیزانى که در سراسر جهان کوله‌بار مبارزه را بر دوش گرفته‏اند و عزم جهاد در راه خدا و اعتلاى عزت مسلمین را نموده اند، مى‏بوسم.» "صحیفه‌نور - ج‏21- ص 234- 29/4/1367" «جنگ ما، جنگ فقر و غنا بود.» "صحیفه‌نور - ج‏21- ص 94- 3/12/1367" «باید .

نسل به نسل و سینه به سینه شرافت و اعتبار پیشتازان این نهضت مقدس و جنگ فقر و غنا محفوظ بماند.» " صحیفه‌نور - ج‏20- ص 123- 6/5/1366" ضدارزش بودن فقر، محرومیت و استضعاف «مجموعه‌ی قواعد اسلامى در مسایل اقتصادى هنگامى که در کل پیکره‌ی اسلام به صورت یک مکتب منسجم ملاحظه شود و همه‌جانبه پیاده شود بهترین شکل ممکن خواهد بود هم مشکل فقر را از میان مى‏برد و هم از فاسد شدن یک عده به وسیله تصاحب ثروت جلوگیرى مى‏کند.