اعتیاد ، سالها تنها به عنوان یک « جرم » شناخته می شد و فرد معتاد را صرفاً یک « مجرم » می شناختند .
تحقیقات جامعی که به ویژه در دانشگاه « یل » انجام گرفت بروز تغییرات شیمیایی و حتی ، فیزیکی در بافت مغز افراد معتاد را به اثبات رساند و کارشناسان ، امروزه اعتیاد را یک بیماری مزمن و عود کننده می شناسند که به صورت حمله های متناوب « احساس نیاز » و « مصرف » ماده مخدر تظاهر می یابد .
متأسفانه به نظر می رسد که در برخورد با معضلات و مشکلاتی که اهمیتی به مراتب کمتر از اعتیاد دارند منطقی تر برخورد می شود .
عذر یک فرد سیگاری که با قیافه حق به جانب ادعا می کند که « مجبور است » سیگار بکشد ؛ به راحتی پذیرفته می شود و خیلی مؤدبانه از او می خواهند که در محل مجزایی به استعمال دخانیات مشغول شود .
این در حالی است که نگاه صرفاً مجرمانه به شخص معتاد ، از او تنها و تنها انتظار « ترک » و آن هم « خیلی فوری » دارد .
دکتر آلن لشنر «Alan Leshner » دبیر انستیتو ملی مبارزه با مواد مخدر معتقد است که هیچ نیازی در انسان ، قوی تر و شدیدتر از احساس نیاز یک معتاد به مصرف مواد مخدر نیست .
اعتیاد در ایران کشور اسلامی ایران به علت قرار داشتن در شاهراه ترانزیت مواد مخدر و نیز جایگاه نسبتاً موجه مصرف تریاک در فرهنگ ایرانی ، همواره با خطر و عوارض اجتماعی اعتیاد روبرو بوده است .تخمین زده می شود که حدود 2 میلیون نفر معادل 3 درصد از کل جمعیت ایران به نوعی از مواد مخدر استفاده می کنند .
پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ویژه در یک دهه اخیر اقدامات بسیار جدی و مؤثری در مقابله با گروههای قاچاق و توزیع مواد مخدر صورت گرفته است .
با این حال ، افزایش شیوع اعتیاد در جمعیت زنان همه و همه حقایقی هستند که لزوم برخورد ریشه ای تر و منطقی تر با این معضل ملی را طلب می کنند .
نکته مهمی که در این مجال قصد پرداختن به آن را داریم ؛ پرداختن به مشکلات بهداشتی و بیماریهای عفونی خطرناک است که یک فرد معتاد را در جامعه و محیط زندان تهدید می کنند و با توجه به ارتباط این افراد با کل جامعه ، آنها را به منابع خطرناکی برای انتشار بیماریهای عفونی خطرناکی چون ایدز و هپاتیت تبدیل می سازند ایدز از زمانی که نخستین مورد بیماری ایدز در سال 1981 در کشور آمریکا گزارش شد تا کنون بالغ بر 3 میلیون مورد ثابت شده بیماری ایدز از 208 کشور جهانی به سازمان جهانی بهداشت ( WHO ) گزارش شده است و به گزارش همین سازمان ، امروزه حدود 1/36 میلیون نفر انسان زنده آلوده به ویروس ایدز در جهان زندگی می کنند.
آمار رسمی منشر شده در انتهای سال 1380، تعداد مبتلایان به عفونت ویروس ایدز در ایران را 3109 نفر عنوان می کند .
در حالیکه کارشناسان و متخصصین امر، این رقم را به حدود 25 هزار نفر تخمین می زنند بر اساس آمارهای جهانی ، حدود 80 درصد از عفوتنهای ویروس ایدز از راه تماس و رابطه جنسی ، 12 درصد از طریق اعتیاد تزریقی و استفاده از سرنگهای آلوده و مشترک و 4 درصد از طریق انتقال فرآورده های خونی آلوده منتقل می شوند .
این در حالی است که متخصصین و کارشناسان معتقدند که الگوی انتقال ویروس ایدز در کشور ما متفاوت است و برآورد می شود که 31 درصد از موارد ابتلا در ایران از طریق اعتیاد تزریقی ، 25 درصد از راه انتقال خون و فرآورده های خونی آلوده و 11 درصد متفرقه انتقال می یباند .
به این ترتیب در می یابیم که افراد معتاد و به ویژه ، معتادان تزریقی به طرز فاحشی بیشتر از افراد عادی جامعه در معرض خطر آلودگی با ویروس ایدز ( HIV ) قرار دارند .
هپاتیت هپاتیت به معنی التهاب کبد است و 5 نوع ویروس هپاتیت D ، C ،B ،A و E شایع ترین و مهمترین علت این بیماری به شمار می روند هپاتیتهای ویروسی شایع ترین علت بیماریهای مزمن کبدی و سرطان کبد شناخته شده اند و سازمان بهداشت جهانی سرطان و سیروز کبدی ناشی از هپاتیت B را نهمین علت مرگ و میر در تمامی دنیا معرفی کرده است .
ویروسهای هپاتیت نوع B وC مهمترین و خطرناکترین نوع هپاتیتهای ویروسی را ایجاد می کنند ودرست مانند ویروس ایدز ، اعتیاد تزریقی و انتقال فرآورده های خونی آلوده ، مهمترین راه انتقال آنها به شمار می روند و معتادان تزریقی ، باز هم به عنوان گروه پر خطری شناخته می شوند که بیش از افراد عادی جامعه در معرض آلودگی با این نوع ویروسها قرار دارند .
در خصوص بیماری هپاتیت نوع B که 2 میلیون نفر را در ایران مبتلا نموده است ، 3 درصد جمعیت کشور را پوشش می دهد .
زندان جرم هایی که افراد زندانی به علت انجام آنها در زندان به سر می برند اغلب همان رفتارهای پر خطری هستند که فرد را در معرض ابتلاء به بیماری های عفونی خطرناکی چون ایدز و هپاتیت قرار می دهند .
( اعتیاد تزریقی ، بی بند و باری جنسی ، خشونت و ...
) از سوی دیگر ، محیط زندان برای بسیاری از افراد ، نخستین فرصت زندگی برای آشنایی با اعمال خلافی چون اعتیاد و بی بند و باری جنسی محسوب می شود .
با وجود تمام ممنوعیتها و مراقبتها دیده می شود که رفتارهای پر خطری چون اعتیاد تزریقی ، اشتراک سرنگ ، خالکوبی ، رابطه جنسی و ...
در بین زندانیان از شیوع بالایی برخوردار است .
زندانیهای معتاد در اثر پیامدهای روانی ماده مخدر و یا در ازای دریافت پول یا دارو گاهی تن به روابط جنسی نامشروع می دهند .
از سوی دیگر، ممنوع بودن استفاده از مواد مخدر و در دسترس نبودن وسیله مناسب تزریق گاهی افراد معتاد را مجبور می سازد که از هر راه و به هر شیوه ای متوسل شود تا ماده مخدر را به بدن خود برساند .
دیده شده است که در برخی موارد 15 تا 20 نفر از یک سرنگ آلوده مشترک استفاده می کنند و استفاده از وسایل معمولی مانند مغز خودکار به یک جهت تزریق مواد مخدر چندان ناشایع نیست .
بر اساس اطلاعات موثق و تأیید شده ای که از زندانها و مراکز بازپروری کشور به دست آمده است ، عده بسیاری از ساکنان این مراکز بخصوص در استانهای کرمانشاه و کرمان از نظر عفونت با ویروس ایدز ، ویروس هپاتیت ، مثبت هستند .
از سوی دیگر ، زندان ها ، دیگر چهار دیواریهای بلند و جدا از جامعه به شمار نمی روند .
خیلی از زندانیها دوره حبس کوتاه دارند و بسیاری از آنها در دوران مرخصی و یا پس از آزادی به جامعه باز می گردند و با جامعه در ارتباط هستند .
در تحقیقی که در کشو رآمریکا انجام گرفت دیده شد که 51 درصد از زندانیان و 12 ساعت پس از آزادی ، یک رابطه جنسی داشته و 11 درصد آنها در نخستین روز آزادی به تزریق مواد مخدر روی آورده اند .
یک فرد معتاد زندانی نه تنها خود در معرض آلودگی به بیماریهای خطرناکی چون ایدز و هپاتیت قرار دارد بلکه می تواند به عنوان یک ناقل عمل کرده و عوامل عفونی خطرناک را به داخل انتقال دهد .
اقدامات صحیح زندان برای بسیاری ، نخستین فرصت آشنایی با اعمال خلاف است .
با این حال ، برای بسیاری از افراد هم اولین و تنها فرصت بهرمند شدن از امکانات بهداشتی و درمانی به شمار می رود .
کم نیستند افرادی که فرصت معاینه و بررسی جامع و دقیق پزشکی را برای نخستین بار در زندان بدست می آورند .
پس ، پسندیده است که ما هم از این فرصت استفاده کرده و : 1- آموزش صحیح آنها را از رفتارهای پرخطر آگاه کرده و رفتارهای سالم و صحیح را به آنها آموزش دهیم .
2- ا انجام بیماریابی ، زندانیان بیمار و معتاد را در بدو ورود به زندان شناسایی کنیم .
3- زندانیهای بیمار و معتاد را افراد نیازمندی بدانیم که درمان کامل آنها می تواند از خطر جدی انتشار آلودگی بین زندانیان و نیز انتقال به محیط خارج از زندان جلوگیری کند .
4- با پیگیری کارآمد زندانی پس از آزاد شدن از زندان ، از سوی آوردن مجدد وی به اعمال رفتارهای پر خطر جلوگیری نماییم .
استراتژیهای کاهش آسیب در آخرین دستورالعمل انجمن طب اعتیاد آمریکا ، فصل مجزایی به معرفی روشهای کاهش آسیب در معتادان تزریقی اختصاص یافته است .
امروزه کارشناسان معتقدند که انتظار ترک آنی و اصلاح فوری و کامل از یک فرد معتاد که با مشکلات فرهنگی ، اقتصادی و اجتماعی متعددی دست به گریبان است چندان انتظار واقع بینانه ای به نظر نمی رسد و پیشنهاد می کنند که با آموزش صحیح رفتارهای کم خطر و بهداشتی لااقل از آلودگی وی با انواع بیماریهای خطرناک و مسری جلوگیری به عمل آید .
به این ترتیب ، علاوه بر اینکه فرد معتاد و کل جامعه در مقابل ابتلاء و انتقال عوامل عفونی خطرناک مصون می مانند ، خود این تغییرات رفتاری اندک می توانند زمینه ساز اصلاحات بزرگتر و ترک کامل ماده مخدر توسط فرد معتاد گردند .
در بسیاری از کشورها امکان دستیابی فرد معتاد به سرنگ استریل چه در جامعه و چه در داخل زندان ، حتی شرایط و ضوابط خاصی وجود دارد.
دسترسی فرد معتاد به داروی متادون نیز اقدام دیگری است که کارشناسان معتقدند لااقل سبب می گردد که فرد معتاد از رفتار پرخطرتزریق به شیوه کم خطر تر خوردن ماده مخدر روی آورد .
به هر حال، تجربه نشان داده است که منع کردن انسانها از یک رفتار اشتباه بدون جایگزین کردن یک رفتار صحیح ، اغلب نتیجه ای جز تلاش انسانها برای دستیابی به آن رفتار اشتباه از شیوه هایی به مراتب خطرناک تر و اشتباه تر به بار نخواهد آورد .
((خلاصه )) بطور خلاصه ، یک فرد معتاد در حقیقت انسان بیماری است که به دلیل مشکلات فرهنگی ، اقتصادی و اجتماعی متعدد و نیز احساس نیاز شدید و ناگهانی به مصرف ماده مخدر ، بسیار در معرض انجام رفتارهای مخرب و زیانبار قرار دارد .
جمعیت معتاد و زندانهای کشور در یک نگاه واقع بینانه و بر اساس آمارهای متعدد داخلی و خارجی ، کانونهای مناسبی برای ابتلاء و انتقال بیماریهای عفونی مهم و خطرناکی چون ایدز و هپاتیت هستند و برخورد ریشه ای و کارشناسی با موضوع اعتیاد و رسیدگی عاجل به وضع بهداشتی زندانهای کشور باید در رأس برنامه های سیاستگزاران و دست اندرکاران مربوطه قرار گیرد .
((حمله قلبی)) شرح بیماری حمله قلبی عبارت است از مرگ سلولهای عضلانی قلب در اثر کاهش یا توقف جریان خون سرخرگهای قلب.
غالباً در افراد بالای 40 سال رخ میدهد.
این بیماری در مردان شایعتر است، اما میزان بروز آن در خانمها نیز رو به افزایش گذاشته است.
علایم شایع درد قفسه سینه یا احساس «سنگینی، فشردگی یا لهشدگی» در قفسه سینه دردی که از میان قفسه سینه به جناغ و گاهی به آرواره، گردن، بازوها، بین دو کتف یا بالای شکم نیز تیر میکشد.
احساس نزدیکی مرگ تنگی نفس تهوع و استفراغ تعریق منگی ضعف احساس خفگی احساس خفگی علل بسته شدن نسبی یا کامل سرخرگهای قلب توسط لخته خون، گرفتگی یا انقباض عروقی ؛ یا اختلال شدید در ضرباهنگ قلب عوامل افزایش دهنده خطر سیگار کشیدن چاقی استرس بالا بودن سطح کلسترول بد خون، یا پایین بودن سطح کلسترول خوب خون بالا بودن فشارخون / دیابت رژیم غذایی پر از چربیهای اشباع شده سابقه خانوادگی بیماریهای عروق قلب اکثراً انجام کارهای نشستنی و نداشتن فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری بدنی کافی ورزش در گرمای زیاد یا سرما و باد پیشگیری حتیالمقدور اجتناب از یا کنترل عوامل خطر عواقب مورد انتظار با درمان اورژانس و بستری کردن بیمار در بخش مراقبتهای ویژه قلبی (سیسییو) ، اکثر بیمارانی که دچار اولین حمله قلبی خود شدهاند بهبود مییابند.
تأخیر در درمان غالباً مرگبار خواهد بود.
پس از رفع خطر باید 8-4 هفته فرصت داد تا بهبودی حاصل شود.
تکرار حمله قلبی امری شایع است.
عوارض احتمالی نامنظم بودن ضرباهنگ قلب شوک؛ التهاب پردههای دور قلب نارسایی احتقانی قلب جمع شدن مایع در فضای دور ریهها لخته شدن خون در سیاهرگهای عمقی آمبولی ریوی پاره شدن دیواره بین بطنی یا دیواره خارجی قلب آنوریسم (بیرونزدگی) دیواره بطن خطر حمله قلبی در آینده درمان اصول کلی اگر هرگونه علامتی از حمله قلبی را دارید، فوراً کمک پزشکی بخواهید.
توجه داشته باشید که داروهای حلکننده لخته تنها در ساعات اولیه حمله مؤثر خواهند بود.
اگر فردی که دچار حمله قلبی شده است بیهوش است و نفس نمیکشد: ـ با فریاد کمک بخواهید و وی را ترک نکنید.
ـ از یک نفر بخواهید اورژانس را خبر کند.
ـ فوراً تنفس دهان به دهان را شروع کنید.
ـ اگر ضربان قلب وجود ندارد، ماساژ قلبی بدهید.
ـ تا زمانی که کمک نرسیده باشد عملیات احیا را ادامه دهید.
به هنگام بستری شدن در بیمارستان: بررسیهای تشخیصی ممکن است شامل نوار قلب، اسکن رادیواکتیو با تکنسیم 99، آنژیوگرافی (عکسبرداری از رگها با اشعه ایکس به کمک تزریق ماده حاجب درون آنها)، و اندازهگیری آنزیمهایی که از عضله قلب آسیب دیده به درون خون آزاد میشود.
اکسیژن و داروهای مختلف امکان دارد برای به کار انداختن قلب نیاز به تحریک الکتریکی وجود داشته باشد.
شاید جراحی (کار گذاشتن دستگاه ضربانساز، آنژیوپلاستی با بادکنک کوچک، یا جراحی بایپاس سرخرگهای قلب داروها داروهایی که به سرعت لختههای خون را حل میکنند (باید در عرض 3-1 ساعت از زمان بروز حمله داده شوند.
داروهای ضد درد داروهای ضد بینظمی قلب و داروهای ضد آنژین صدری، مثل مسدودکنندههای بتا آدرنرژیک یا مسدودکنندههای کانال کلسیمی، برای پایدار کردن نامنظمی ضربان قلب داروهای ضد انعقاد برای جلوگیری از تشکیل لخته خون نیتروگلیسیرین برای گشاد کردن سرخرگها و افزایش خونرسانی قلب داروی دیژیتال برای تقویت انقباضات عضله قلب و پایدار کردن ضربان قلب فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری به هنگام بهبودی، کارهای روزمره خود را تدریجاً از سر گیرد.
قبل از آغاز مجدد فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری جنسی یا رانندگی با پزشک خود مشورت نمایید.
در صورت در دسترس بودن، در یک برنامه بازتوانی قلبی شرکت کنید.
رژیم غذایی رژیم غذایی کمچرب (چربی باید کمتر از 20% کل کالری دریافتی را تأمین کند) و پر فیبر وزن خود را در حد مطلوب نگاه دارید.
اگر اضافه وزن دارید، یک رژیم لاغری مناسب و تأیید شده توسط پزشک بگیرید.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانوادهتان علایم حمله قلبی را دارید.
این یک مورد اورژانس و تهدیدکننده زندگی است!
اگر به هنگام بهبودی یکی از موارد زیر رخ دهد: ـ دردی که با داروهای تجویز شده خوب نشود.
ـ تنگی نفس یا سرفه به هنگام استراحت ـ تهوع، استفراغ، اسهال، تب ـ خونریزی از لثهها یا سایر جاها ـ تپش قلب یا جا افتادن یک ضربان قلب پایان