لغات کلیدی
سابقه
ساز و کار علّی
موضوعات کلیدی
دستورالعمل های آتی
سابقه:
این مقاله مطالعه ای است در مورد سمینار «آلودگی هوا و تاثیرات آن بر سلامتی»، مبتنی بر تحلیل جمعیت- محیط در دسامبر سال 2003 میلادی با هدف شناسایی موضوعات کلیدی و فاصله شناخت و نواقض روش شناختی در مورد اثرات آلودگی هوا بر سلامتی می باشد.
این مقاله با اصرار بر بحث هایی در مورد نقطه آغازین با ثمول تمامی نظرات در زمینه ی آلودگی هوا و روابط زنجیر وار آن بر سلامت را دارد. در طول برگذاری سمینار مجموعه نقاط مورد بحث، شامل مشاهدات علمی و عملی مربوط به رشد سلامت عمومی در جدولی نصب شده در تابلویی مورد دید همگان قرار می گیرد .و
انتظار می رفت که شرکت کنندگان در سمینار (سیبر) در مورد موضوعاتی که توسط کاشناسان و متحصصین امر درباره پاره ی از موضوعات جدیده به بحث بپردازند.
سابقه:
تاثیر عوامل آلاینده ی هوا و برایجاد بیماری ها و مرگ و میر به خوبی به ثبت رسیده است. از جمله منابع اصلی آلاینده در محیط آلودگی هوا، شامل؛ صنایع، خودروها، و آلودگی در محیط های بسته،چون کشیدن سیگار و استفاده از سوخت جامد جهت پخت و پز و تولید گرمای خانگی می باشد. در کل عواملی چون مواد فشرده ی و مواد پاک کننده که منازل چون حشره کش ها، از جمله منابع مشخص و آلاینده های درونی(محیط بسته) بیولوژیکی و شیمیایی می باشند. مادر این کنفرانس بحث های خود را به منابع انسانساز در ایجاد آلودگی هوا، متمرکز ساخته ایم . یکی از این موارد اثرات عوامل چون کشیدن سیگار در سلامت انسانها می باشد. دو منبع مهم آلودگی هوا، شامل عوامل انسانی و عوامل طبیعی می باشد. یکی از منابع مهم و خطرناک آلودگی هوا، احتراق سوخت شامل موادی چون مونوکسید کربنco دی اکسید سولفور(so2)، اکسید نیتروژن(NOX) و ترکیبات زیستی سبک (SOCS)، ازن(O3) و سرب می باشد.
آلودگی هوا از دو نظر بصورت مزمن و سریع بر سلامت انسانها قابل اهمیت است. از جمله اثرات آن بر سلامت انسان ها؛ « تحریک چشم ها، ایجاد بیماریهای تنفسی، بیماریهای قلبی- سرطان های گوناگون و حتی مرگ می باشد.
آلودگی هوا همچنین سبب ایجاد تنفس دشوار در کودکان و برونژیت های مزمن در نوجوانان می شود، علاوه بر این بیشترین اثرات سوء آن بر افرادی است که سابقه ی بیماریهای قلبی و طولانی مدت را دارنده مشاهدات علمی نشان داده است که آلودگی هوا، موجب تشدید، بیماری تنگی تنفس می شود. و نیز مرگ و مسیرهای زود هنگام و کاهش سالهای امید به زندگی، از جمله ی پیامدهای آن می باشد.
عواملی چون مدت زمان تحت معرض آلودگی بودن و استعداد اشخاص در موارد گوناگونی در میزان تاثیر آلودگی موثر است. افراد فقیر و کسانی که دچار سوء تغذیه اند و یا کودکان و سالخوردگان و یا افراد بیمار، در معرض جدی خطرات آلودگی می باشند.
در شهرها افراد فقیر یا افرادی که ناچارا در محیط آلوده ی مشغول به فعالیت هستند، و در نواحی روستایی، افرادی که از سوخت های کثیف برای پخت وپز و یا گرمایش استفاده می کنند. در معرض آلودگی قرار دارند.
در برخی از نواحی شهری که در آن افراد فقیر و کم مایه ناچار به زندگی در خرابه ها و جاهائی که فاقد مراقب های بهداشتی بوده، بر اثر بیماری های ناشی از سوء تغذیه و انواع آلودگی می میرند.
آلودگی هوا، بر وی بارش های اسیدی، حمل و نقل آب های آشامیدنی و مواد غذایی گرم شدن کره زمین و متعاقب آن، تفسیرات اقلیمی و بالا آمدن سطح آب های دریا، اثرات مستقیم دارند.
در بسیاری از کشورهای پیشرفته ی جهان، بر اثر بکارگیری از مواردی در استفاده از استانداردهای و رهبری و مدیریت صحیح، اثرات آلودگی هوا، کاشته شده است.
اما در بسیاری از کشورهای در حال توسعه سلامت افراد این جوامع بشدت مورد تهدید است. رشد سریع آلاینده های شهری، روند سریع صنعتی شدن و افزایش تقاضای مصرف انرژی و بکارگیری از وسایل نقلیه ی موتوری، از جمله عوامل مهم در زمینه ساز آلودگی هستند و نیز عواملی چون ضعف مقررات محیطی و عدم بکارگیری از تکنولوژی های مناسب در تولید تکنولوژی نامناسب در تولید، جاده های متراکم . تاسیسات فرسوده و وسائط نقلیه بر ایجاد مسائل و مشکلات می افزایند.
در بسیاری از نواحی روستایی، در کشورهای در حال توسعه،آلودگی های داخلی ناشی از کاربردهای خانگی و بهره گیری از سوخت های غیر معمول(زغال سنگ- فضولات جیوانی) در زمینه ی پخت وپز و گرم نمودن فضای محیط، می شود. بخاری های خانگی که گاه از گل ساخته شده یا استفاده از سوخت های نامناسب و نیز از طریق دودکش های خر سبب آلوده کردن محیط شده و حجم فراوانی از آلاینده های هوایی و مسخر برای سلامتی را در محیط داخلی ایجاد می نمایند. از جمله، کودکانی که در زمان پخت و پز در خانه و پیش مادرانشان هستند، در معرض این خطرت قرار دارند . این موارد توسط «سازمان سلامت جهانی » ارائه شده است.
ساز و کارهای علّی
ساز و کار های زیستی در مورد اثرات آلودگی هوا بر سلامتی، تنها بخشی است که درک و استنباط شده و شامل مواردی چون در معرض قرار داشتن آلودگی هوا که هم در حیوانات و هم در انسانها می باشد.
یکی از عوامل کاهش سیستم حفاظتی بدن، استعمال دخانیات است، و از جمله عوارض این آلودگی تحریک مغز، ایجاد امراض قلبی بود و اسناد نشان می دهند که «هیدروکربن های و معطّر ، «مواد بنزین»، سبب از بین رفتن مقاومت بدن و از سوی دیگر اثرات و نتایج آن سبب افزایش خطر بیماریهاست . ترکیبات بنزینی بدلیل وجود مواد سرطانزا، بروز بیماریهای ریوی و سرطانها را سبب می شود. و همچنین ترکیبات اکسیدهای نیتروژن و سولفور، واکنش های برونشیتی و خطر ایجاد عفونتهای ویروسی و میکروبی را افزایش می دهد. مونوکسید کربن باهموگلوبین خون ترکیب شده موجب کاهش ظرفیت انرژی در خون و ایجاد کم خونی و باروری های زود هنگام می شود. و در برخی موارد اثرات بیولوژیکی آلاینده ها، ناشناخته می ماند. نظرات گوناگون در زمینه اندازه گیری میزان اثرات آلودگی هوا توسط گروههایی ارائه شده، بهترین روش در این زمینه، مطالعات اپیدمولوژی در طی دوره ی طولانی در مورد اشخاص است که در آن میزان غلظت آلودگی هوا، میزان در معرض قرار گیری افراد، بیماریها و مرگ و میر و نیز در پی عواملی چون عادت به کشیدن سیگار، سوابق بیماریهای ژنتیکی را مورد بررسی قرار می دهد.
این گونه مطالعات با حرف هزینه های فراوان و زمان طولانی در کشورهای توسعه یافته انجام گرفته است.
از مطالعات مهم در شهر«هاروارد» توسط «جامع سرطانی آمریکا» صورت گرفت که در آن به مطالعه ی اثرات آلودگی هوا بر افراد در سنین مختلف و در ادوار زمانی و مرتبط با تغییرات روزانه آلودگی هوا، نیز افراد بیمار، پرداخت، همچنین اثرات آلودگی هوا را بر افرادی که دچار سوء تغذیه بوده اند را مورد بررسی قرار دادند. که در این بررسی ها، نیاز شدید به کنترل برخی عوامل مضرّ چون سیگار کشیدن، و عواملی چون ساختار سنی افراد، وضعیت تغذیه، دستیابی به مراقبت های بهداشتی در بروز مسائل پیش آمده موثر بوده اند.
در زمینه این مطالعات، محققان در کنترل اثرات مزمن بر سلامتی موفق نشدند، تخمین اثرات آن ناصحیح بود. مساله دیگر ترکیب نمودن اثرات آلودگی در سطوح سنی و مشامبه برای تمامی اشخاص یک جامعه بود.
مطالعات بخشی در گذشته، شامل اثرات آلودگی هوا بروی سلامتی در نقاط و موقعیت های گوناگونی بود. این مطالعات بصورت آسان و طی مدت زمان کوتاه تری انجام می گرفت. و در آن اثرات مزمن آلودگی هوا را کنترل می نمود.
محدودیت مهره ی مطالعات بخشی، نیاز به نگهداری یک از عضو بزرگ از عواملی که با قابلیت کم تر، بود و در آن وضعیت تغذیه ای، مقدار کشیدن سیگار، توزیع سنی و تجزیه و تحلیل های واقعی، موثر بود.
عدم پژوهش های اپیدولوژی معتبر در زمینه آلودگی هوا و ارائه تحلیل های واقعی، مطالعات ویژه در مورد عملکردها را کاهش می داد. مطالعات خصوصی در مواردی، به صورت نامطمئن به بسیاری از عملکردها، پاسخ مشخص می دهد. مطالعات نیاز به استفاده از سایر پژوهش ها و برای کسب تخمین های معتبر از میزان و اثرات آلودگی هوا، داشت. براین اساس استانداردهای مشخص در مطالعات با حفظ کیفیت آنها، تامین می شوند. و در زمینه مطالعات عدم توانایی ها را در نظر می گیرند.
سازمان سلامت جهانی، از این دیدگاه برای تخمین بیماریها و خطرات اساسی را که برای سلامتی انسانها به دنبال دارد، به انجام برآوردهایی از، میزان و ظرفیت بیماریها در محیط داخلی و خارجی ناشی از آلودگی هوا، می پردازد.
مطالب کلیدی
میزان کم و کیف سخنرانی های علمی در زمینه ی اثرات آلودگی هوا بر سلامت، بر اساس نوع آلاینده ها و بازتاب آنها در سلامت افراد، متفاوت بوده است . در این راستا، پیشگیری موضوعاتی را در ارتباط با اثرات آلودگی هوا بر سلامت، می طلبد.
بر طبق گزارش سازمان سلامت جهانی در سال 2002 م . آلودگی های هوا در محیط داخلی شامل ترکیبات سوخت های جامد که برای پخت و پز و گرمایش محیط، یکی از هشت عاملی مهم و خطرناک محسوب می شود. که عواقبی آن، بالا رفتن هزینه بیماریها (از جمله کاهش سالهای امید به زندگی) می باشد. بر اساس محاسبه انجام گرفته با 7/2 درصد از هزینه جهانی برای بیماریها، 6/1 میلیون نفر دچار مرگ زود هنگام شده اند.