دانلود مقاله اودیومتری و اختلالات شنوایی

مقدمه :

شنوایی شناسی معادل فارسی واژه (Audiology ) است که به معنای شناخت، بررسی و تحقیق در زمینه علم شنوایی می باشد و مسائلی از قبیل ارزیابی های کمی و کیفی شنوایی، تشخیص اختلالات شنوایی و تعادل، حفاظت و پیشگیری از اختلالات مربوط به سیستم شنوایی و همچنین انجام توانبخشی شنوایی برای افراد کم شنوا و نا شنوا را در بر دارد.

قدمت شنوایی شناسی به جنگ جهانی دوم بر می گردد. زیرا مشکلات متعدد ایجاد شده در سربازان بازگشته از جنگ و ناشنوایی های تمارضی احتیاج مبرم به شنوایی شناسی را بیشتر از همیشه مشخص می کرد. به درستی مشخص نیست که چه کسی اولین بار از عبارت شنوایی شناسی استفاده کرد اما یکی از کسانی که در طرح و ترویج این عبارت و شناساندن این رشته تخصصی نقش به سزایی داشته، Reymond Carhart بوده است. شنوایی شناسی در دهه 40 میلادی  آکادمیک گردید و با پیشرفتی که تا کنون داشته است، امکان ادامه تحصیل در آن تا درجه دکترا وجود دارد و نه تنها تا کنون از اهمیت آن کاسته نشده است بلکه به واسطه صنعتی شدن جوامع و همچنین افزایش جمعیت سالمندان - به دلیل توفیقات بشر در غلبه بر بیماری ها- جایگاه جدیدی یافته است.

این رشته تحصیلی در ایران نسبتا˝ نو پا بوده و اولین بار در سال 1355 در مقطع کارشناسی در دانشکده علوم توانبخشی، که در آن زمان به طور مستقیم زیر نظر وزارت علوم بوده، تاسیس شده است (البته قبل از آن چند دوره در مقطع کاردانی در دانشگاه شهید بشتی تدریس شده است). مقطع کارشناسی ارشد این رشته نیز در سال 1371 راه اندازی گردیده  و هر سال تعداد محدودی دانشجو در این مقطع پذیرفته می شوند.

شنوایی سنجی

دید کلی

شنوایی شاید مهمترین حسی باشد به نحوی که بدون بهره‌مندی از آن توانایی انسان در ایجاد ارتباط با پیرامون خود بطور محسوسی کاهش می‌یابد. این توانایی بالا در ایجاد و ارتباط ، انسان را در مقایسه با سایر موجودات از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌سازد. متأسفانه تعدادی از بیماریها با ایجاد اختلال در سیستم شنوایی باعث محدودیت در این توانمندی می‌شوند. بنابراین بررسی اختلالات شنوایی دقت بیشتری را طلب می‌کند.

شنوایی سنجی با صدای خالص ، متداولترین روش شنوایی سنجی در کلینیک محسوب می‌شود، با اینحال این روش تنها قادر به تشخیص کم شنوایی متقارن و دو طرفه حسی - عصبی بوده در حالی که علت اختلال قابل تشخیص نمی‌باشد. شنوایی سنجی گفتاری در صورت دسترسی از دو حیث کمک کننده است، اول اینکه اختلال شنوایی سنجی گفتار نسبت به تون خالص از ارزش تشخیصی بیشتری برخوردار است و این روش می‌تواند اختلال در ناحیه حلزون و اختلال عصبی یا اختلال مرکزی را مشخص کند.

شنوایی سنجی با صدای خالص

PTA) Pure - tone audionetry) با استفاده از دستگاه شنوایی سنج با صدای خالص ، اصواتی با فرکانسهای مختلف به فرد می‌دهند و آستانه شنواییهای تعیین شده برای انتقال هوایی و انتقال استخوانی بطور جداگانه اندازه‌گیری شده و به ترتیب توسط خطوط ممتد و نقطه چین بهم متصل می‌شوند.

ادیوگرام

ادیوگرام دارای دو ستون است. ستون عمودی شدت صوت را نشان می‌دهد (برحسب دسی بل). در این ستون عدد صفر بیانگر حداقل شدت صوتی است که بیش از نیمی از افراد نرمال می‌توانند بشنوند. اگر فردی قادر به شنیدن یک فرکانس مفروض در 10_دسی بل باشد، یعنی وی می‌تواند فرکانس مذبور را بهتر از یک فرد میانگین بشنود. شنوایی طبیعی وقتی است که آستانه شنوایی گوش از 25 دسی بل بالای صفر بیشتر نباشد. ستونهای افقی فرکانسهای بکار رفته را نشان می‌دهند. معمولا هفت فرکانس از 250 تا 8000 هرتز که بیشتر سر و کار داریم مورد بررسی قرار می‌گیرند.

محاسبه میزان کاهش شنوایی

برای محاسبه میزان کاهش شنوایی ، میانگین شنواییها را برای فرکانسهای 500 ، 1000 و 2000 بر حسب هرتز حساب می‌کنند. در حد آستانه شنوایی انتقال هوایی و استخوانی را اندازه گرفته و انتقال هوایی را به خط ممتد و انتقال استخوانی را به نقطه چین و بالاتر از انتقال هوایی ترسیم می‌کنند. گوش راست را با رنگ قرمز و گوش چپ را با رنگ آبی ، نشان می‌دهند. در شنوایی نرمال دو خط بر هم منطبق هستند و در نمودار هر دو بالای 20 هرتز هستند. در کاهش شنوایی عصبی دو خط برهم منطبق هستند و هر دو زیر 20 هرتز می‌باشند. در کاهش شنوایی انتقالی دو خط بیش از 10 هرتز باهم فاصله دارند.

شنوایی سنجی گفتاری

در روش Speech audiometny بجای صدای خالص از صداهای گفتاری (کلمات) استفاده می‌شود. این آزمون شامل دو قسمت است:

آستانه درک گفتار

SRT) Speech reception threshold) سطحی است که در آن فرد شنونده باید بتواند 50 درصد کلمات یک لیست از کلمات دو سیلابی مشخص را تکرار کند. PAT و SRT باید بهم شبیه باشند.

توانایی تفکیک گفتار

SDS) Speech discrimination score) با استفاده از یک لیست کلمات تک سیلابی و با شدت معادل 40 هرتز یا بیشتر انجام می‌شود. افراد طبیعی ، 100 - 95 درصد این کلمات را به درستی تکرار می‌کنند. بیماران مبتلا به کاهش شنوایی عصبی یا مرکب ممکن است قادر به تکرار میزان بسیار کمتری از کلمات باشند.

تمپانومتری

در شنوایی امپدانس (Impedence) یا تمپانومتری میزان قابلیت پذیرش (کمپلیانس) یا برعکس آن ، مقاومت (امپدانس) سیستم شنوایی سنجیده می‌شود. هر چقدر قدرت پذیرش بیشتر باشد، انرژی صوتی بیشتری جذب خواهد شد و هر چقدر مقاومت بیشتر باشد، سیستم غیر قابل انعطافتر بوده و انرژی بیشتری به مجرای گوش بر می‌گردد. تمپانومتری روش ساده‌ای است که بویژه در کودکان کم سن و سال مفید واقع می‌شود، ولی هیچ وقت جایگزین SA و PTA نمی‌شود.

در تمپانومتری از یک گوش ویژه با سه سوراخ مجزا استفاده می‌شود که می‌توان با ایجاد صوت و دمیدن هوا از طریق آن ، شرایط انتقال را در حالات مختلف سنجید. با رسم کردن قابلیت پذیرش گوش در یک محور و فشار هوا در محور دیگر ، یک تمپانوگرام بدست می‌آید، که میزان مقاومت و پذیرش انرژی صوتی توسط گوش را نشان می‌دهد. قابلیت پذیرش صوتی هنگام مساوی بودن فشارها در دو طرف پرده صماخ بیشترین مقدار را دارد.

آزمون بلع (Swallow test)

رایجترین آزمایش برای بررسی وضعیت شیپور استاش است. در این آزمایش در صورت طبیعی بودن عملکرد شیپور استاش ، به علت متعادل بودن فشار در دو طرف پرده صماخ ، تمپاگرام حداکثر قابلیت پذیرش را نشان می‌دهد. در صورت انسداد شیپور استاش ، تمپانوگرام فشار منفی را نشان خواهد داد.

شنوایی سنجی در کودکان و شیرخواران

ارزیابی شنوایی در کودکان به علت اهمیت آن در یادگیری ، بسیار مهم است. دقیقترین و قابل اعتمادترین روش برای آزمایش شنوایی در این گروه سنی ، بررسی آستانه شنوایی با ارزیابی پاسخ به تحریک ساقه مغز یا (Brain Stem evoked response) می‌باشد.

چشم انداز بحث

ارزیابی قدرت شنوایی در افراد مختلف بخصوص کودکان از اهمیت بسیاری برخوردار است. بعضی از بیماریها باعث کاهش شنوایی می‌شوند، باید با تشخیص زود هنگام اختلالات شنوایی از عوارض بعدی آن پیشگیری کرد. امروزه علم پزشکی پیشرفت زیادی کرده و روشها و دستگاههای زیادی برای این منظور و سایر بیماریها ، ابداع شده است.

تاریخچه ی روش های تربیت شنوایی

تلاش های اولیه در تربیت شنوایی به قرن 18میلادی برمی گردد،که برنامه های سازمان نیافته در قالب دست نوشته های افرادی در اروپا که حاوی تجربیاتشان دراین زمینه با افراد کم شنوا بود وجود داشت.ماکس گلدشتاین( درسال م .1939 )یکی از اولین کسانی بود که برنامه تربیت شنوایی منسجم را ارائه نمود.وی معتقد بود که با آموزش های ویژه،افراد نا شنوا می توانند برخی از جنبه های گفتار را دریافت ودرک نمایند.وی روش خاص خود را روش اکوستیکی نامید.در این روش فرد کم شنوا به طور منظم با اصوات گفتاری منفرد ،یاکلمات و جملات آشنا می گردد.تااینکه درک وتولید گفتار وی بهبود یابد.تلاش های گلدشتاین تاثیرات عمده ای روی تفکر بسیاری از متخصصین در طول سالیان گذاشت وروشی که وی ارائه نموددر زمان خود انقلابی در برنامه های تربیت شنوایی به وجود آورد.

در همان اوایل قرن 20 روش دیگری توسط ودنبرگ به نام روش تک حسی مطرح شد که تکیه ی اساسی آن بر باقیمانده شنوایی بود.وتا هنگامی که فرد قادر به استفاده از باقیمانده شنوایی خود نبود به وی اجازه استفاده از حس بینایی ولب خوانی کردن داده نمی شد.در مراحل اولیه آموزش،به کودک سمعک داد ه نمی شد،ودرمانگر می بایست در فاصله 3-2 سانتی متری گوش کودک با وی صحبت می نمود.پس از اینکه کودک دراین فاصله متوجه صدا می شدو عکس العمل نشان می داد،برای وی سمعک تجویز شده وسپس آموزش های دیگر نظیر لب خوانی آغاز می گردید.بسیاری از محققین معتقدند گه این روش نمی تواند برای کودکان کم شنوا موفقیت آمیز باشد.این امر به ویژه در کودکانی که باقیمانده شنوایی بسیار اندکی دارند،صادق است. در طول جنگ جهانی دوم تمرکز اصلی تربیت شنوایی بر استفاده از این روش ها در کوکان ناشنوایی عمیق بود،تا اینکه بتوان کسب گفتار و زبان را برای این کودکان آسان نموده وظرفیت های آموزشی آنها را افزایش دهد.کارهات در سال (1960میلادی) تمرینات تربیت شنوایی را گسترش دادوبا تعداد زیادی بزرگسال کم شنوا که کم شنوایی اکثر آنها ناشی از NIHLبود استفاده کرد.

برنامه تربیت شنوایی او شامل 4 مرحله اصلی است:

1-آگاهی از اصوات

2-تمایزگذاری اصوات متفاوت غیر گفتاری

3-تمایز گذاری کلی بین الگوهای اصوات گفتاری ساده

4-تمایزگذاری دقیق گفتار

مجددا در سال های اخیر این تاکیدات کارهات توسط ساندرز (1993میلادی)وتعداد بیشماری از مراکز توانبخشی دیگر مد نظر قرار گرفته است.