مقدمه : گیاه کاسنی از جمله گیاهان مفیدی است که تاریخ استفاده آن به دورانهای قبل از میلاد مسیح می رسد و مصرف آن بین ملل مختلف متداول بوده است ، بطوری که اطباء آن دوران از جمله جالینوس ، پلین ، دیوسکورید و عده ای دیگر برای کلیه قسمتهای این گیاه بعنوان درمان و بهبودی بیماریها اهمیت زیادی قائل بوده اند و هنوز هم به دلیل اعتقادی که بیشتر مردم به این گیاه دارند آن را برای مداوای بیماریهای مختلف مصرف می کنند که در این باره نیز به ویژه در کتابهای قدیمی و سنتی ایران از جمله مخزن الادویه ، قانون ابوعلی سینا و...
توصیه هایی شده است .
پس بر شهرت کاسنی افزوده شده است و امروزه علاوه بر جمع آوری گونه های وحشی آن ، بصورت اهلی نیز کشت می شود (۲) .
مشخصات سیستماتیک : Class: DICOTYLEDONES Sub .
Cl: GAMOPETALIES FAMI : COMPOSITAE / ASTERACEAE GENUS : CICHORIUM SP : INTYBUS (5) Wild chicory , suceory نام انگلیسی : Chieoree amere , chicoree , chicoree sauvage نام فرانسه : Zichorien weg warte , wild cichorie , cichorien warzel نام آلمانی : c.
amara , Radicchio – baono , cicorea salvatica , cicoria نام ایتالیایی : نام عربی : شِکوَریه ، سِرِش ، شاعَر گل (۱۱) نام فارسی : کاسنی تلخ ، کاسنی ( ۴) مترادف : Cichorium caeruleum Gilib , C .
commune Pall.
(5) مشخصات گیاهشناسی : کاسنی گیاهی علفی خودروی یکساله ، دو یا چند ساله است ( ۴ ).
دارای ساقه ای است که در حالت وحشی ، ارتفاعش به ۵/۰تا ۵/۱ متر می رسد ولی اگر پرورش یابد از دو متر نیز تجاوز می نماید .
از اختصاصات آن این است که ریشه ای قوی به قطر انگشت به درازی ۵/۰تا ۱ متر و به رنگ قهوه ای دارد ولی اگر قطع گردد ، رنگ مایل به سفید نمایان می سازد .
در داخل ریشه آن ، شیرابه ای شیری رنگ جریان دارد (۵ ) .
۱.۲ ساقه ساقه آن باریک ، استوانه ای و دارای انشعابات کم و منحصرا در قسمت انتهایی ساقه ، شاخه هایی با حالت فاصله دار از محور اصلی در گیاه مشاهده می شود .
۱.٣ برگ برگهایی متناوب و پوشیده از تارهای فراوان در اطراف رگبرگ میانی دارد .
شکل ظاهری برگهای قاعده ساقه آن با بقیه فرق دارد ، مانند آنکه در قاعده ساقه ، برگها عموماُ دراز ، منقسم به قطعات عمیق دندانه دار و منتهی به یک قسمت انتهایی مثلث شکل است و هرقدر به رأس ساقه نزدیک گردیم ، برگها کوچکتر می شوند و کناره تقریباُ ساده و وضع ساقه آغوش پیدا می کنند و برگهای پایینی ساقه بریده ، بریده و برگهای بالایی آن ساده است ( ۹) .
۱.۴ گل گلهای مجتمع آبی ، ندرتاُ صورتی یا متمایل به سفید است ( ۸) .
به شکل گل آذین کاپیتول ، مرکب از گلهای زبانه ای است (۵ ) .
کپه گل فاقد دمگل ، دوتایی یا سه تایی است و براکته ها و قطعات گریبان هم کرکدار و غده ای می باشند (٨ ) .
گلها به تعداد زیاد و به شکل فاصله دار در طول محور ساقه و انشعابات آن شکفته می شوند (۵) .
در هر کاپیتول کاسنی ۱٨تا ۲۰گل زبانه ای منتهی به۵ دندانه دیده می شود که در انولوکری سبز رنگ و مرکب از ۲ ردیف براکته واقع اند (۵) .
گلها از بغل برگها می رویند و قطر تاج تقریباُ ۱۵تا ۴۵ سانتیمتر است .
۵.۱.
میوه میوه فندقه چهار وجهی ، خاکستری ، نسبتاُ مسطح و منتهی به مجموعه ای از فلسهای بسیار کوچک است ( ۵) .
فندقه ، ٨ بار طویل تر از کرکهای جقه ای هستند ( ۸) .
از مشخصات آن این است که گلهایش در مقابل تابش نور خورشید ، حالت شکفته و باز شده بخود می گیرند (۱۰) .
در حالی که هنگام غروب آفتاب یا موقع شب ، یا در هوای مه آلود و یا بارانی ، گلهای واقع بر روی کاپیتول ، بهم نزدیک می گردنند و آنرا بصورت تا شکفته جلوه می دهند ( ۵) .
۲.
پراکنش جغرافیایی : کاسنی در زمینهای نسبتاُ مرطوب کناره جاده ها ، اماکن بایر و دامنه های کم ارتفاع می روید (۱۳) .
۲-۱پراکنش در جهان : در دامنه های کم ارتفاع غالب نواحی اروپا تا سوئد ، مناطق غربی و مرکزی آسیا و شمال آفریقا به حالت خودرو و در آمریکای شمالی به حالت نیمه وحشی می روید (٧ ) .
۲-۲پراکنش در ایران : کاسنی دارای پراکنش وسیعی است و تقریبا در اغلب مناطق ایران می روید چنانکه در دامنه های کم ارتفاع البرز ، راه قزوین به رشت ، اطراف رودبار ، تهران – کرج ، اطراف تهران ، آذربایجان ، گیلان ، فارس ، بلوچستان ، آبادان و مناطق کوهستانی خراسان می روید (۱۱) .
٣.
اکولوژی کاسنی در انواع اقلیمها بخصوص در مناطق معتدله می روید ، معمولا در اراضی و بایر در قسمتهای سایه مرطوب و کم نور رشد می کند .
کاسنی به خاکهای غنی ، خوب زهکش شده ، خنثی تا قلیایی ( با پی اچ متوسط ) و نور خورشید نیاز دارد (۸ ) .
۴.
نحوه تکثیر : کاسنی بوسیله ی بذر در بهار یا پاییز تکثیر می شود ( ۳ ) .
۵.
کاشت ، داشت ، برداشت : ۵-۱کاشت : برای پرورش کاسنی ، دانه گیاه را در اوایل اردیبهشت می کارند (۷ ) .
معمولاُ بذر را قبل از کاشت چند ساعت در آب خیس می کنند و پس از بیرون آوردن و باد دادن می کارند .
فاصله بوته ها ا زهر طرف ۲۵ سانتیمتر گرفته می شود .
تراکم ۱۲-٨ بوته در هر متر مربع با فواصل ردیفهای کاشت ۵۰-۶۰ مناسب است و برای کاشت هر هکتار ۵کیلوگرم بذر لازم است .
بذرها بعد از ۲-۱ هفته جوانه می زنند (۱۳) .
5-2- داشت : وقتی ارتفاع گیاه به ۱۰ الی ۱۵رسید مزرعه کج بیل اول زده می شود و هفته بعد از آن ، کج بیل دوم زده می شود و تا وقتی ارتفاع گیاه به چند سانتیمتر برسد بایستی علفهای هرز را از خاک خارج کرد ( نقدی بادی ) .
٣-۵- برداشت : از برگ آن در تیر و مرداد می توان استفاده کرد و ریشه آن را در مهر و آبان می توان برداشت نمود برای تولید دانه پس از بیرون آوردن ریشه های آن تعدادی از ریشه که رشد کافی نموده و قوی سالم باشند برای تولید انتخاب و بی درنگ مجدداُ در زمینی که قبلا تهیه و آماده و کود دهی شده می کارند .
این پایه ها در بهار رشد نموده و در پاییز سال بعد به دانه می نشیند و می توان محصول دانه ی آن را برداشت نمود .
کاسنی در زمینهای بایر و کنار جاده های می روید و اگر آن را بطور پرورشی و با مراقبت کاشته C.
intybus وحشی ریشه ی آن خیلی ضخیم و کلفت می شود که آنرا کاسنی قهوه ای می نامند (۱۳) .
لازم به تذکر است که برگ کاسنی را باید به موقع از ساقه جدا کرد که گیاه کاملاُ رسیده باشد .
زیرا در غیر این صورت به نمو ریشه زیان می رساند (۳ ) .
در موقع خارج کردن ریشه کاسنی از زمین باید به این نکته توجه شود که ریشه ها در آخر سال اول ، از زمین خارج گردد .
زیرا در غیر این صورت اگر دیرتر بدست آید ، حالت گوشتدار بودن آن از دست می رود و سخت و چوبی و غیر قابل استفاده می شود .
برداشت این گیاه مانند یونجه با داس صورت می گیرد .
این گیاه را سه بار در سال می توان برداشت نمود .
برداشت اول اگر کشت در اسفند ماه صورت گرفته باشد در اوایل تابستان ، چین دوم در اواسط تابستان و چین سوم در اواخر مهر ماه صورت می گیرد .
عملکرد در هکتار : ریشه در سال دوم ۱۰تن در هکتار و اندام های هوایی ۱۲ تن در هکتار در هر سال .
۶.
اندام مورد استفاده ریشه ، برگ ، دانه ، گل و تقریبا تمامی اعضای کاسنی مورد استفاده قرار می گیرد (۶) .
۷.
ترکیبات شیمیایی: ۷-۱- برگ کاسنی شیکورین ( تلخ ) ، سولفاتها و فسفاتهای سدیم ، منیزیم ، پتاسیم ، نیترات پتاسیم ۷-2- ریشه کاسنی ۱۵% -۱۱ % اینولین ، قندهای مختلف از قبیل گلوکز ، لولز و ساکاروز ۱۵%-۲۲% ، شیکورئین ، پکتین ، لوولین ، یک ماده رزینی و لعاب ، تانن ، اسانس ۷-٣- ترکیبات جوشانده کاسنی ۵۶گرم برگ کاسنی به صورت جوشانده ۱۰کیلو کالری ارزش انرژی زایی دارد .
در تجزیه شیمیایی ۵۶گرم جوشانده برگ کاسنی علاوه بر آب مواد زیر بدست آمده است : ( ۳) .B 2 – B1- A پروتئین یک گرم ، چربی کم ، قند ۲ گرم ، کلسیم ۴۵ گرم ، ویتامین کاسنی دارای سزکوئی ترپن لاکتون های تلخ مزه به نام لاکتوکسین و لاکتوکوپیکرین و شیکورئین ( گلوکزید کومارینی ) .
مالتون ( پیرون ساده ) و تاداگزاسترین ( تری ترپن) می باشد ( ۱ ) .
مقدار و طرز استعمال : ۸-۱- گل کاسنی : طریقه مصرف از گل کاسنی این است که به نسبت ۲۰تا ٣۰گرم گل کاسنی را در یک لیتر آب دم کرده مقداری از آن را به بیمار می خورانند (۳ ) .
طریقه مصرف از گل کاسنی این است که به نسبت ۲۰تا ٣۰گرم گل کاسنی را در یک لیتر آب دم کرده مقداری از آن را به بیمار می خورانند (۳ ) .
۸-۲- برگ کاسنی : ۸-۲-۱- له کرده برگ تازه کاسنی برای درمان خارشها و تحریکات پوستی استفاده می شود .
۸-۲-۲- ۱۵-۱۰گرم برگ با یک لیتر آب جوش دم کرده و صاف نمایید و برای تقویت معده و ناراحتی های کبد یک فنجان قبل از غذا مصرف شود (۶) .
۸-٣- تخم ( دانه ) کاسنی : در افعال مشابه برگ کاسنی است ولی طبیعتی گرم دارد و مقدار مصرف از گرد تخم کاسنی ٣ تا ۱۲گرم و از جوشانده تخم کاسنی ۱۵-۴۵ گرم است .
۸-۴- عرق کاسنی : عرق کاسنی اثرش از آب ( شیره ) کاسنی کمتر و ضعیفتر است ، اثرش از خود کاسنی کمتر ولی آسانتر است و به مقدار یک لیوان با کمی قند مصرف می شود .
۸-۵- آب کاسنی : ۸-۵-۱- خوردن آب کاسنی با سکنجبین اثر تب بر داشته و برای درمان تبهای کهنه تجویز می شود .
۸-۵-۲- شستشوی چشم با آب کاسنی تورم را بهبود می دهد ( ۳) .
۸-۶- مخلوط برگ ، ریشه و تخم برای درمان مسمومیتها ، ورم مفاصل ، ورم طحال ، اختلاط خونی استفاده می شود ( ۳) .
۸-۷- برگ و ریشه کاسنی : تقویـت بنیه و تصفیه خون بویژه در بیماریهای عفونی استفاده می شود ( ۹) .
از آن به عنوان اشتها آور ، درمان قولنج های کبدی ، زردی ، نارسایی اعمال کبد و هیستری ، وجود خون در ادرار ، اختلاط وزنی ، تب های نوبه ، بیماری های مزمن پوستی در حالات خفیف و در دفع رسوبات ادراری ، عفونت مجاری ادرار ، کم خونی ، درمان نقرس ، روماتیسم اثر معالج دارد (۶) .
٨-٨- ریشه و ریزم : ٨-٨-۱- با گذاردن ریشه یا ریزوم تازه در الکل اینولین موجود در آن به صورت کریستالهای ستاره ای می گردد که معمولاُ جهت تهیه محیطهای کشت باکتری و تشخیص بعضی از باکتریها که قادر به تخمیر آن می باشند و ارزشیابی فعالیتهای کلیه بکار می روند ( ۱ ) .
٨-٨-۲- ریشه کاسنی اثر قاطع در رفع ورم التهابی لثه دندان و در مواردی که با خونریزی همراه است مؤثر واقع می شود ( ۶) .
٨-٨-٣- در نواحی شمالی با قرار دادن قسمت گوشتدار ریشه کاسنی به مدت ٨-۱۲ساعت در آب سرد ، خیسانده ای با طعم تلخ و ناپسند تهیه می شود که پس از صاف کردن ، در صبح ناشتا به عنوان داروی کمکی جهت رفع تب مالاریا مورد مصرف قرار می گیرد ( ۵) .
فرآورده های دارویی موجود در بازار : CHICORIDIN TABLET قرص شیکوریدین اشتها آور ، تونیک مواد مؤثره : ریشه کاسنی حاوی مقدار کافی مواد قندی ، اینولین ، لاکتوسین ، لاکتوپیکرین و املاح معدنی ( کلسیم ، فسفر ، و دانه شنبلیله ، دارای قندهایی مانند استا P, K , C , B پتاسیم، سدیم ، منیزیم ، منگنز و مس ) و ویـتامینهای کیوز و گالاکتومانها ، لیپیدواسترولها ، پروتیدها و نوکلئوپروتیدها ، ترکیبات فسفره مانند لیسیتین ، فیـتین و ( نیکوتینامید) باشد PPترکیبات ازته مانند کولین و تری گونلین می باشد که جسم اخیر می تواند مولد ویتامین خواص درمانی : قرص شیکوریدین با توجه به خواص مواد موثره ترکیبات آن یک مقوی تلخ ، اشتها آور ، تصفیه کننده خون ، افزایش دهنده حجم صفرا و دفع آن ، نیرو بخش و ترمیم کننده کمبودهای تغذیه ای و محرک سیستمهای عصبی عضلانی و تامین کننده املاح معدنی لازم می باشد .
این مواد سوخت و ساز مواد قندی را در بدن تقویت و اشها را افزایش می دهند .
موارد مصرف : بی اشتهایی ، خستگی ، ضعف عمومی ، بی نظمی های گوارشی ، کبدی و صفراوی دستور مصرف : یک یا دو قرص قبل از هر غذا نکات قابل توجه : قرص شیکوریدین داروئی اختصاصا گیاهی است که برای آن موارد منع مصرف ، احتیاط و هشدار خاصی تا کنون گزارش نشده است .
بسته بندی : قرص شیکوریدین در جعبه های ۵۰ عددی بسته بندی شده است .
شرایط نگهداری : دور از گرما و رطوبت نگهداری شود .
قرص شیکوریدین محصولی از مجتمع صنایع دینه ایران – واحد دارویی ۲- قرص آنتوم قرص 650 گرمی ، گرانول در بسته های 100 گرمی موارد مصرف : آنتوم در چربی زیاد خون ( کلسترول و تری گلسیریدها ) ، پیشگیری و درمان اسکلروز و کولیکهای صفراوی به کار می رود .
اجزاء فرآورده : آنتوم از عصاره گیاهان زیر تشکیل شده است : Anethum graveulens ٦٨ درصد از دانه و برگ شوید Cichorium intybus ۵ درصد ریشه کاسنی Fumaria parvifulia ۵ درصد سرشاخه های گلدار شاهتره Citrus sp.
۴ درصد لیمو عمانی قرص آنتوم محصولی از شرکت ایران داروک ٣-فراورده عرق کاسنی موارد مصرف : درمان کم خونی و بیماریهای مزمن پوستی ، سفید کننده و روشن کننده پوست ، تصفیه کننده خون ، برطرف کننده جوش های صورت ، دفع رسوبات ادراری ، رفع ورم التهابی لثه دندان .
Weed Technology: Vol.
18, No.
3, pp.
540–544.
Evaluation of Herbicides for Weed Control in Chicory (Cichorium intybus) ROBERT G.
WILSON,a JOHN A.
SMITH,a and C.
DEAN YONTSa Professor, Department of Agronomy and Horticulture, University of Nebraska, Scottsbluff, NE 69361; Professor and Associate Professor, Department of Biological Systems Engineering, University of Nebraska, Scottsbluff, NE 69361.
Corresponding author's E-mail: rwilson1@unl.edu ABSTRACT Field trials were conducted in 1995 through 2002 to expand the development of chicory by determining the potential for tank mixtures of benefin, trifluralin, or pronamide applied preplant incorporated (PPI) and triflusulfuron methyl or imazamox postemergence (POST) for selective weed control in chicory.
Lack of early-season weed control resulted in an 88% reduction in chicory root yield in 1995 to 1996 and an 85% reduction in 2001 to 2002 and demonstrated the susceptibility of chicory plants to early-season weed competition.
In the first experiment, pronamide at 1.1 kg ai/ha PPI plus benefin at 1.3 kg ai/ha or trifluralin at 0.56 kg/ha were selective for chicory and controlled weed populations 90% on average with root yields that were 89% of the hand-weeded treatment.
Triflusulfuron methyl POST at 17 g/ha caused early-season chicory injury.
In the second experiment, trifluralin PPI at 0.56 kg/ha followed by imazamox POST at 36 g/ha controlled weeds 95% on average with a chicory root yield of 74 t/ha, which was 109% of the yield of the hand-weeded treatment.
Nomenclature: Benefin; imazamox; pronamide; trifluralin; triflusulfuron methyl; chicory, Cichorium intybus L.
‘Orchies’.
Additional index words: Belgium endive, competition, root yield.
Abbreviations: fb, followed by; POST, postemergence; PPI, preplant incorporated; PRE, preemergence.
© Copyright by Weed Science Society of America 2004 .
Agric.
Food Chem., 53 (16), 6448 -6454, 2005.
10.1021/jf058022y S0021-8561(05)08022-2 Web Release Date: July 15, 2005 Copyright © 2005 American Chemical Society Purification and Characterization of Soluble Cichorium intybus Var.
silvestre Lipoxygenase Maria Daglia, Camilla Aceti, Sofia Giorgetti, Adele Papetti, and Gabriella Gazzani* Department of Pharmaceutical Chemistry, Faculty of Pharmacy, University of Pavia, Via Taramelli 12, 27100 Pavia, Italy, and Department of Biochemistry, Faculty of Pharmacy, University of Pavia, Via Taramelli 3/B, 27100 Pavia, Italy Received for review January 13, 2005.
Revised manuscript received May 19, 2005.
Accepted June 2, 2005.
This work was supported by a grant from the Regione Veneto (Italy)-Direzione regionale politiche Agricole strutturali-Ufficio Ricerca e Sperimentazione, to carry out a plan titled "Componenti antiossidanti ed amari dei Radicchi rossi e variegati-Cichorium".
Abstract: A water-soluble lipoxygenase enzyme (EC 1.13.11.12; LOX) occurring in the red cultivar produced in the geographical area of Chioggia (Italy) of Cichorium intybus var.
silvestre was isolated and characterized.
The molecular mass of the enzyme was estimated to be 74000 Da by sodium dodecyl sulfate-polyacrylamide gel electrophoresis and gel filtration chromatography.
The isoelectric point was pH 6.85.
The optimum values of pH, ionic strength, and temperature, shown by isoresponse surface calculated by a randomized multilevel factorial design, were 7.58, 30 mM, and 3ultilevel factorial design, were 7.58, 30 mM, and 38.5 C, respectively.
The enzyme showed high specificity toward linoleic acid, and the study of the variation of linoleic acid concentration between 30 and 300 M, in the presence of Tween 20 at a concentration lower than the critical micelle concentration (0.01 v/v), resulted in a typical Michaelis-Mentem curve with KM and Vmax values of 1.49 × 10-4 M and 2.049 M min-1 mg-1, respectively.
The biochemical properties, the kinetic parameters found, and the carotene-bleaching activity shown in aerobic conditions seem to indicate that the isolated enzyme is a lipoxygenase type III according to the indications given for soybean isoenzymes.
Keywords: Red chicory; lipoxygenase; purification; biochemical characterization; kinetics Journal of Experimental Botany, Vol.
51, No.
344, pp.
539-546, March 2000 © 2000 Oxford University Press Nitrate assimilation in chicory roots (Cichorium intybus L.) which acquire radial growth Nathalie Druart1, Pascale Goupil1, Eric Dewaele1, Jean-Pierre Boutin2 and Serge Rambour1,3 1 Laboratoire de Physiologie et Génétique Moléculaire Végétales, Université des Sciences et Technologies de Lille, Bâtiment SN2, F-59655 Villeneuve d'Ascq Cedex, France 2 Laboratoire du Métabolisme et de la Nutrition des Plantes, INRA, Route de St Cyr, F-78026 Versailles, France Nitrate assimilation was analysed in chicory plants (Cichorium intybus L.
cv.
Turbo) during the early vegetative growth.
Nitrate reductase (NR, EC 1.6.6.1) activity (NRA) was measured in roots and leaves at different developmental stages.
During phase I, which corresponds to the structural growth (21–42 DAS), nitrate reduction mainly occurred in the roots.
At the onset of the tuber formation (phase II), which is characterized by the formation of a cambium inducing a radial growth (42–63 DAS), NRA rapidly decreased in roots and developed in leaves.
A tight correlation was found between the nitrate content, the amino acid level and NRA in roots and leaves.
Northern blot and ELISA analysis showed that both levels of NR mRNA and NR protein were not modified during the time-course of the experiment suggesting that modification of nitrate assimilation was not controlled at a transcriptional level.
In vitro NRA assayed in presence of either Mg2+ ions or EDTA showed that NR was influenced at least in part by a reversible phosphorylation/dephosphorylation reaction.
Okadaic acid, a serine–threonine protein phosphatases inhibitor, strongly decreased NRA.
Conversely, staurosporine, a serine–threonine protein kinases inhibitor, did not significantly change NRA in roots or leaves.
Therefore, NRA was regulated at a post-translational level during the early vegetative growth by modifying the phosphorylation balance of the NR protein in chicory.
Key words: Chicory, nitrate reductase, phosphorylation, regulation, tuber formation.
Online ISSN 1460-2431 - Print ISSN 0022-0957 Copyright © 2005 Society for Experimental Biology Oxford Journals Oxford University Press منابع : ۱-آئینه چی ، یعقوب ، ۱۳۶۵ ، مفردات پزشکی و گیاهان دارویی ، انتشارات دانشگاه تهران صفحه۱۰۱۵ ۲-جاوید تاش ، ایرج ، ۱۳۷۵ ، بررسی و تحقیق پیرامون کاشت کاسنی ، انتشارات جنگلها و مراتع صفحه ۶ ۳-رجحان ، م ، ۱۳۶۲، شفا با داروهای گیاهی ، انتشارات خیام .
صفحه ۱۸۷ ۴-زاهدی ، ا ، ۱۳٧٧، واژه نامه گیاهی ، انتشارات دانشگاه تهران صفحه ۵۹ .
۵-زرگری ، ع ، ۱۳۶٧، گیاهان دارویی ، جلد سوم ، انتشارات دانشگاه تهران ، صفحه ۲۱۲ ۶-عماد ، مهدی ، ۱۳٧٨، شناسایی گیاهان دارویی و صنعتی و مرتعی و جنگلی ، جلد دوم ، انتشارات توسعه روستایی ، صفحه ۱۱۳.
٧-فلوک ، هانس ، ۱۳۶۶ ، ترجمه توکلی صابری و محمدرضا صداقت ، گیاهان دارویی ، صفحه ۱٩٩ ٨-قهرمان ، احمد ، فلور ایران ، جلد دوم ، سازمان حفاظت و محیط زیست ، صفحه ۲۶۳ ۹-قهرمان ، ا ، کروموفیت های ایران ( سیستماتیک گیاهی ) ، جلد سوم ، مرکز نشر دانشگاهی ، تهران .
۱۰‐کروگر ، آنا ،۱۳۷۹ ، جادوی سبز و خواص دارویی و قدرت آنها ، ترجمه عبادی ، علی محمد و آزیتا عبادی ، انتشارات فاران ۱۱‐کریمی ، هادی ۱۳۷۴ ، اسامی گیاهان ایران ، نشر دانشگاهی ، صفحه ۷۷۲ ۱۲‐مظفریان ، و ، ۱۳٧۵ ، فرهنگ نام های گیاهان دارویی ، انتشارات فرهنگ معاصر ، ۱۳‐میرحیدر ، ح ، ۱۳٧۲، معارف گیاهی ، جلد اول ، انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی ، صفحه ۱٩۱.
منابع خارجی : 14 - www.Google.com/Abstract/ Journal of Experimental Botany, Vol.
539-546, March 2000 15- WWW.Google.com/Abstract/ Weed Technology: Vol.
16-www.medicin plant.com/ Cichorium intybus/text.
17 .WWW.
10.1021/jf058022y S0021-8561(05)08022- Web Release Date: July 15, 2005