مقدمه : گیاهان ناشناخته بسیار زیادی در ایران وجود دارد که هنوز به اثرات مفید و کاربری آنها توجه نشده است .
این گیاهان علاوه بر اینکه بومی منطقه می باشند ، توانایی رشد و سازگاری با این محیط را دارا می باشند .
لرا در صورتی که به آنها توجه شود می توان باپتانسیلهای فراوان آنها از آنها بهره برداری نمود .
گرچه ایران به عنون کشوری که در حال تویعه است برای رسیدن به کشورهای توسعه یافته راه درازی را در پیش رو دارد اما بایستی فعالیت ها و تحقیقات را از یک نقطه شروع نمود تا این روش کار الگو محققین و دانش پژوهان ما قرار گیرد .
کرامب از آن دسته گیاهانی است که در کشورهای پیشرفته جدیدا به آن توجه شده است و با تحقیقات انجام یافته برروی آن در دانشگاه داکوتای شمالی ، دانشگاه نبرسکا در آمریکا به توانایی های آن برای مصارف صنعتی پی بردهاند و در حال بهره برداری از آن می باشند .
این گیاه به شرایط اقلیمی ایران نیز به خوبی سازگاری دارد و می طلبد تا مراکز تحقیقاتی کشور با سرمایه گذاری بر روی شناسایی توامندیهای این گیاه نسبت به تولید و صادرات محصولات آن به خارج از کشود زمینه ایجاد اشتغال و ارز آوری را برای کشور فراهم آورند .
در این مقاله سعی شده است تا علاوه بر خصوصیات گیاه شناسایی و مورفولوژی کرامب ، آخرین اطلاعات تحقیقاتی در خصوص فنولوژی کاشت و برداشت ، انبار داری و نیز بازاریابی آن را که از اینترنت استخراج شده است را به بحث بگذاریم .
تاریخچه و خاستگاه کرامب، Cramba byssinica (Hochst) ، از جنس Cramb ، عضو خانواده چلیپاییان و از تیره براسیکا است و با شلغمها و خردل قرابت نزدیک دارد.
این جنس شامل 3 گونه است، که هر چند تعداد کمی از آنها بوته ای ویک ساله هستند، اما اکثراً چند ساله اند و عمدهً در ناحیه مدیترانه،منطقه اروپا- سیبری و ترکیه- ایران پراکنده اند .گونه های یک ساله عمدهًدر منطقه مدیترانه و اتیوپی تا تانزانیا می رویند، در حالی که بوته ها ظاهراً به جزایر قناری تا ناحیه مادیرا[1] محدودند.
گونه ای از این گیاه در شیلی یافت می شود (شکل 1-10).
در جنس کرامب، بویژه در میان Cramb hispanica , Cramb abyssinica تعدادی قابل ملاحظه از گیاهان بدرستی شناسایی نشده اند و از این رو بسیاری از اشاره ها در تالیفات و نقشه های پراکندگی آنها، گمراه کننده اند.
هر گاه اعتبار مراجع مورد شک بود- بجز آنهایی که دارای ماهیت یا فایده ای کلی بودند- آنها را حذف کرده ایم.
تنها عضو اهلی این جنس Cramb abyssinica است که به کلم پیچ حبشی نیز موسوم است و اشاره هایی که در یک کتاب به کرامب می شود، محدود به این گونه است.) کرامب گیاهی روغنی و از خانواده خردل است که منشاء آن ناحیه مدیترانه است .
این گیاه در آسیا ، اروپای غربی نیز رایج است .
نتایج آزمایشات انجام شده در سال 1932 روی کرامب در شوروی سابق ، کانادا ، سوئد ،آلمان و لهستان در قالب USDA برای اولین بار به جهانیان در سال 1950 معرفی شد .
در نبراسکا در سال 1953 تا 1954 برای اولین بار أزمایشی روی کرامب انجام گرفت .
طی سالهای 1950 – 1960 آزمایشات انجام شده به منظور تعیین مشخصات کرامب برای استفاده در تناوب زراعی بوده است .
در سال 1992 در ایالت متحده دانشگاه داکوتای شمالی 20000 ایکر ( معادل 8000 هکتار ) زیر کشت کرامب رفت ، چون بازاری برای مصرف آن در نبراسکا نیافتند در سال 1986 USDA به این نتیجه رسید که ائتلاف HEA ( اروسیک اسید بالا ) خود را توسعه داده و مرکز تحقیقات امریکا ، ARS ، و دانشگاه های ایداهر ، ایلی نویز ، لووا ، کانزاس ، سی سوری ، نبراسکا ، مکزیک جدید و دانشگاه داکوتای شمالی را به مجموعه اضافه نماید .
هدف از این تشکیلات توسعه و ترویج منابع محلی برای شناسایی کرامب و کلزا بود .
با توجه به ارزش کم روغن کرامب و وضعیت توسعه و ترویج منابع محلی برای نتوانستند در ترویج و آشنا سازی این گیاه موفق باشند .
گونه تحقیق شده در آنجا به نام Crambe abyssinica بود .
بذر کرامب در صنعت بدلیل اسید اروسیک بالا کاربرد فراوان دارد تولید تجارتی برای تهیه روغن آن در سطح 4500 ایکر در سال 1991 و 20000 ایکر در سال 1992 برای تولید 1000 ایکر در دانشگاه داکوتای شمالی و 200 ایکر در نبراسکا و کانزاس آزمایش شد ، بدست آوردن بذر کوچک آن و مدیریتش ساده بود و همچنان مشخص شد که این گیاه برای مصارف غذایی کاربرد ندارد .
-گیاه شناسی : کرامب با نام علمی crambe1 .
نام انگلیسی : E.cole – wort,sea cabbage نام فرانسوی : F.chou marin ; crambe نام آلمانی : d.
Meerkohl;seekohl;strandkohl نام فارسی : سپیده که از لحاظ طبقه بندی سیستماتیک به شکل زیر است .
Classis : Dicotyledones Sou.cl.
: Dialypetales ORDO : Parietales Familia : Cruciferae Genus : crambe گونه های موجود در ایران : براساس فلورایرانیکا سه گونه به ایران اختصاص دارد که عبارتند از 1.Crambe L.
(C.aculeolata) (C.cordifolia (C.
edentula ) (C.
gracillima) -C .
hispanica) (C.juncea) -C.
kotschyana -C.orientalis C.
Orientalis L.var .
sulphurea (C.persica) (C.cephalanthe) (C.umbellata) مشخصات گیاهشناسی C.kotshyana گیاهی پایا (چند ساله ).
بسیار بزرگ (علف غول آسا ) با ارتفاع 2-1 متر ، دارای شاخه های زیاد .
بدون پرز یا با پرزهای منفرد .ساقه ایستاده ، ضخیم ، متعدد و منتهی به انشعابات گل آذین .
برگ بسیار بزرگ ( تقریبا با طول و عرض 50 ) برگهای قاده قلبی شکل یا تقریبا کلیوی شکل تا 50 سانتی متر عرض .
دمبرگ با پهنک تقریبا هم اندازه ، پهنک دارای لبه های دندانه ای نا منظم است .
برگهای ساقه تخم مرغی شکل و نوک تیز .
گل آذین پخش یا خوشه (پانیکولی ).
گلبرگها ( 10 – 6 طول و 6-4 عرض (m) ) سفید ،دم میوه 40-10 میلی متر طول ، تقریبا راست .
بند پائینی میوه (3-5/1 طول و 1- 5/0 ) عرض (m) ) تحلیل رفته ، بند بالایی ( 5/6 – 4 طول و 6-4 عرض (m) ) گردو کروی ، دارای رگه های مشبک بدون نوک .
موسم گل دهی در این گونه اردیبهشت – خردا است .
گیاهی پایا (چند ساله ).
جدول 1-10 اثر فاصله بوته ها بر ویژگیهای کرامب- ایالات متحده آمریکا اما در امریکای جنوبی ممکن است فقط 40-30 روز باشد (دمبنسکی و همکاران 1962، پاپاتاناسیو ولسمن 1966).
گل آذین در انتهای شاخه ها ظاهر می شود وبا رشد تدریجی آرایش خوشه ای سرپهن، خوشه بلندی به وجود می آید که گلهای آن معمولاً سفید و گاه سایه زرد رنگی دارد و تعداد آنها از 20 تا 50 عدد متفاوت است (تصویر 4-10).
این خوشه ها بتدریج از پایین به بالا طی یک دوره 10-7 روزه گل می دهند، بنابراین گل دهی ممکن است طی یک مدت طولانی ادامه داشته باشد، زیرا گل آذین های روی شاخه های فرعی، پس از ساقه اصلی بطور متوالیگل می دهند.
لذا مجموع تعداد گلها به تعداد شاخه ها بستگی دارد و روی بوته ای که بطور طبیعی در شرایط مناسب رشد کرده است، جدول تجزیه بذرکرامب- ایالات متحده امریکا.
شرایط اقلیمی تصور می شود که کرامب، گیاه خاص مناطقی با بارندگی متوسط و آب و هوای گرم است که با نواحی سردتر یا خشکتر سازگار شده است.
دامنه طبیعی آن به آب و هوایی از نوع آب و هوای مدیترانه محدود است، اما به صورت تجارتی و آزمایشی در یک دامنه آب و هوای بسیار وسیعتر کاشت شده است، و به نظر می رسد که می تواند سازگاری قابل توجهی داشته باشد.
کرامب از سطح دریا تا 2000 متر کاشت می شود ومولف، آن را بر اساس یک مقیاس آزمایشی در ارتفاعات کنیا، در ارتفاع 2500 متری کاشت.
از داده های محدود موجود، چنین بر می آید که در محدوده یک منطقه، تاثیر محل بر میزان روغن کمتر است تا بر بازدهی بذر.
از آن جا که کرامب فقط به دلیل روغن آن کاشت می شود، در حال حاضر توجه به روشهای زراعی که بیشترین محصول بذر را از نظر منطقه ای تولید کنند، ثمربخش ترین کار است.
هر چند کرامب دماهای بالاتر از 25-15 درجه سانتی گراد را- جز در زمان گل دهی- بخوبی تحمل می کند، اما در طول دوره رشد، همین میزان دما مورد نیاز است.
بنا به گزارش، گیاهچه ها در دمای –4 تا –6 درجه سانتی گراد برای مدتی کوتاه زنده مانده اند، اما طبعاً، درجه ای از یخبندان خواهند انداخت .
در مدت خروج گیاهچه ها، یک دروه عاری از یخبندان 90-60 روزه مطلوب است.
یخبندان عاملی است که در حال حاضر دامنه این محصول را محدود می کند.
کرامب تا حدی قابل توجه از آب باران بی نیاز است و به شرط آن که در طول خروج گیاهچه ها و تا زمانی که بوته ها بخوبی قوت می گیرند، باران ببارد، می تواند از بقایای رطوبت خاک بخوبی بهره گیرد.
برای محصولات تجارتی، بسته به نوع خاک یا رطوبت باقیمانده، بارندگی به میزان 1500-800 میلی متر یا معادل آن ضروری است و در زمان گل دهی و تشکیل غلاف، هیچ تنش رطوبتی نباید وجود داشته باشد.
وجود رطوبت تاثیری عمده بر رشد نبات، بویژه در زمان شاخه دهی دارد و مقدار آن بر تعداد خوشه ها و میوه های بعد نقشی تعیین کننده دارد.
بنابراین ویژگی مقاومت کرامب در برابر خشکی، در واقع عبارت است از قابلیت این گیاه برای جذب رطوبت زیر سطح خاک، زیرا در صورت فقدان رطوبت یا عدم بارندگی، بوته های کرامب از رشد باز می مانند یا از بین می روند.
کرامب به عنوان یک محصول تجارتی برای نواحی خشک کم آب، مناسب نیست.
تگرگ خسارتی جدی به بوته های جوان وارد می کند، اما اگر پس از تگرگ یخبندان نشود، بوته ها این خسارت را جبران می کنند.
در بوته هایی که رشد آنها کاملتر شده است، خسارت وارد بر جوانه های انتهایی سبب شاخه دهی می شود و گل دهی را به تعویق می اندازد، بنابراین ممکن است بوته ها قبل از آن که به رشد کامل برسند، از میان بروند و یا ممکن است هنگام برداشت، تعداد بذرهای نرسیده به مراتب بیشتر باشد.
تولید کرامب مقدمه : کرامب (Crambe abyssina) یک گیاه روغنی از خانواده خردل است .
بذر این گیاه شامل 35-30 درصد روغن با 60-40% اسیداروسیک ، میزان اسید اروسیک روغن کرامب 9-8 درصد بیشتر از گیاه کلزا است.
کرامب و کلزا بالاترین میزان اسید ارئسیک را در روغن های خود دارا هستند ( HEA ).
این روغنها دارای زنجیره های هیدروکربنی ( در کربن 22 ) و یک باند مضاعف هستند با توجه به این ساختمان نقطه بخار روغن فوق توانایی تحمل تا 520 درجه فارانهایت را داراست .
روغنهای HEA با توانایی تحمل درجه حرارتهای بالا و باقیماندن در حالت مایع در درجه حرارتهای پائینی ، روغن مناسبی برای مصارف ماشین آلات می باشند .
این روغنها دارای چندین استفاده ، بخصوص در صنایع است .
موقعی که به اروکامید تبدیل شود یک واسطه ، در صنعت پلاستیک سازی خواهد بود و در مجموع اروکامید نگهدارنده اختصاصی ورقه های پلاستیکی است .
در صنعت پلاستیک سازی بیش از 20 میلیون پوند از این روغن استفاده می سود این روغن همانند یک واسطه در صنعت مین سازی نیز کاربرد دارد .
همچنین برای روغن کاری در دستگاههای ریسندگی که تا درجه حرارتهای 2500 درجه فارنهایت گرم می شوند مورد استفاده قرار می گیرد .
مرکز تحقیقات کشاورزی در پرو ( Peoria ) استان ایلی ، نویز آمریکا ، روغن کرامب را برای بسط نایلون 1313 در سال 1970 میلادی بکار برد .
این نایلونها را در محصولات مقاوم به رطوبت ، درجه حرارتهای بالا ، روکش کابلها ، لوله سازی و چرخ دنده ها مورد استفاده قرار می دهند .
حاصلخیزی کرامب در انواع مختلفی از خاکها رشد می کند و حداکثر محصول را در خاکهای لومی شنی، که مشابه خا مناطقی است که این گیاه بطور خود رو می روید، تولید می کند.
خاکهای رسی سنگین، شنها و خاکهای دارای یک لایه متراکم که رشد ریشه را محدود می کنند، برای کرامب نامناسبند.
بسیاری از خاکهای لاتریتی و آبرفتی مناسب دیگر در مناطق گرمسیر دارای یک لایه متراکمند که شکستن آن بدون آن که به ساختمان خاک صدمه ای وارد شود، کاری دشوار و پرهزینه است.
کرامب می تواند غرقابی شدن را برای دوره های کوتاه مدت تحمل کند یا در مناطقی که بارندگی زیاد است، در صورتی که خاک نفوذ پذیر باشد می تواند رشد کند، اما ر خاکهایی که زهکش آن کافی نیست، کرامب نباید کاشت شود.
بهترین خاکها برای کاشت کرامب خاکهای خنثی تا کمی قلیایی است اما خاکهایی که PH آنها از 6 کمتر باشد بر محصول اثر سوء می گذارد.
در عین حال در اتیوپی در خاکهای اسیدی با PH معادل 5 محصولات قابل قبولی تولید شد، اما بطور کلی در وهله اول نباید چنین خاکهایی را انتخاب کرد.
کودها از آزمایشهایی که برای کودهای کرامب انجام شده، بندرت گزارشی در دست است و چاره ای نیست جز آن که مسائلی چون لزوم یا عدم لزوم کودها، میزان استعمال و انواع و زمان کاربرد آنها بنا به هر منطقه تعیین شود.
ممکن است ریشه ای کرامب عمیق باشند و لذا مواد غذاییخاک را از عمق خاک جذب کنند، بعلاوه اگر منبع عمده آب، رطوبت زیرسطح خاک باشد، قرار دادن کود در سطح خاک یا آمیختن آن با 20-10 سانتی متر اول خاک زیرسطحی،سبب اتلاف بسیار آن خواهد شد.
کودهایی که استعمال آنها برای محصولات دانه کوچک بومی در آمریکا و شوروی توصیه می شود برای کرامب نیز مورد استفاده قرار می گیرد و راه حل ساده ومقرون به صرفه آن است که حبوبات درمنطقه ای بزرگ و کرامب در ناحیه ای کوچک کاشت شود.
در کتیا، مولف کودهایی را که برای گندم توصیه می شود به اضافه یک کود سرک ازت برای کرامب مورداستفاده قرار داد.
ازت چنین به نظر می رسد که از نظر افزایش بازدهی بذر، ازت مهمترین ماده غذایی است و ظاهرا بهترین نحوه استفاه آن در بستر بذر است.
در صورت وجود فسفات کافی 40-20 کیلوگرم ازت در هر هکتار معمولا سودمند است ودر مورد مزایای انواع مختلف کودهای ازته اطلاعاتی در دست نیست.
تعیین سودمندی استعمال کودسرک برای کرامب، در یک منطقه خاص، مانند سایر دانه های روغنی مستلزم انجام آزمایشهایی در مزرعه است.
در اروپا نتایج متناقضی آمده است.
پس از دادن یک تا دو کود سرک آمومینیم سولفات به میزان 120-20 کیلوگرم در هکتار، در مواردی سبب افزایش و در مواردی دیگر سبب کاهش محصولات شد.
استعمال کود در مراحل مختلف رشد از جوانه زدن تا گل دهی اولیه صورت گرفت و باز هم معلوم شد که میان مصرف کود و زمان و مرحله رشد ارتباطی وجود ندارد.
بطور کلی مقادیر بیشتر ازت بازدهی بذر و گهگاه نیز میزان روغن بذر را کاهش داد و این نشان می دهد که خاک وآب و هوا احتمالا بر واکنش کرامب نسبت به استعمال ازت اثر داشتند.
درآفریقای شرقی بطور یقین همین طور بود.
آزمایشهایی که مولف برای کاشت کرامب درآن جا انجام داد نشانگر تاثیر متقابل جذب میزان معینی آب و مصرف ازت بود.
در اتیوپی کود سرک باتقریبا 150 کبلوگرم ازت در هر هکتار، سبب ارتقای رشد و سلامت گیاه شد و میزان محصول را در مقایسه با محصول بوته هایی که به آنها کود ازت داده نشده بود.
به سه برابر افزایش داد.
با این وجود، اینها آزمایشهای مطالعاتی بودند که توسط کارگان انجام شدندو از نظر آماری معتبر نیستند.
کاشت همه اعمالی که برای کاشت دانه های کوچک ضروری است برای کرامب مناسب است و شکستن کفه سخت پس از شخم و لایه های مشابه را باید بر این اعمال افزود.
این کار بویژه در مناطق کم باران که رطوبت باقیمانده عاملی مهم است، حائز اهمیت است.
قابلیت کرامب برای استفاده از رطوبت خاک یک ویژگی ارزشمند است وباید کاملا مورد بهره برداری قرار گیرد.
مبارزه با علفهای هرز کرامب یک نبات قوی است و پس از گذراندن مرحله گیاهچه می تواند با همه علفهای هرز، بجز علفهایی که رشد آنها از علفهای دیگر سریعتر است، مقابله کند (تصویر 5-10 الف).
این نبات برای پوشاندن داخل ردیفها بسرعت شاخه می دهد و برای وجین کاری دستی، یا استفاده از هرسهای گردان یا ابزار مشابه موثرترین روشهاست.در صورتی که علفهای هرز مانع از رشد گیاهچه نشوند وجین داخل ردیفها را باید تا حدامکان به تعویق انداخت به این ترتیب قبل از زیاد شدن مجدد علفهای هرز بوته های کرامب پس از محصولی که علفهای هرز بومی عمده درآن بسهولت دفع شوند، ایده آل است.
استفاده از علف کشها برای کرامب موفق بوده است.
قبل از خروج گیاهچه ها از ترکیباتی استفاده شده که نتایجی خوبی داشته و اثر چندانی بر بازدهی نداشته است.
این ترکیبات عبارتند از: دسمترین مونولینورن،پرومترین با ترکیبات سیمازین،علف کشهایی که بی خطر بودن آنها برای شغلم روغنی ثابت شده است برای کرامب نیز باید مناسب باشند.
کرامب در برابر علف کشهای کلروفنوکسی، D-2,4 و ترکیبات وابسته بسیار حساس است و ممکن است بقایای علف کشی که از فصل قبل به جا می ماند برای نمونه آترازین ، بر آن اثر سو، بگذارد.
آبیاری از نتایج آزمایشهای مربوط به آبیاری کرامب ظاهرا هیچ تالیفی منتشر نشده است و از مجموع آب مصرفی هیچ برآوردی وجود ندارد.
در عین حال به نظر می رسد که مصرف تقریبا 1200 میلی متر آب یک حداقل قابل قبول برای کاشتهای تجارتی است.
آبیاری قبل از کاشت برای مرطوب کردن عمق خاک ویک آبیاری مشابه در زمان گل دهی توصیه می دشود.
برای حفظ روند رشد، یک آبیاری در اواسط این مرحله،بسته به بارندگی ممکن است مطلوب باشد بنا به تجربه مولف، آبیاری نباید طولانی شود، زیرا این امر موجب رشد مجدد گیاه می شود و آخرین آبیاری باید در زمان گل دهی انجام شود.
آبیاری کرامب در بیشتر نقاطی که مطلوب است، مقرون به صرفه نیست.
اما درآینده این وضع ممکن است کاملا دگرگون شود.
برداشت کرامب زمانی به رشد کامل می رسد که اکثر برگهای آن بریزند و قسمت بالای ساقه و حداقل 75 درصد کپسولها زرد شوند.
همه این فرایندها در طول 100-90 روز پس از کاشت صورت می گیرد در زمان مناسب می توان محصول را درو کرد.
برای خشک کردن آن در ردیفها چید و از کمباینی که به یک تیغه چرخان برداشت خاص شلغم روغنی مجهز است برای کوبیدن آن استفاده کرد می توان مستقیما آن را به وسیله کمباین استفاده کرد .
آن را به وسیله بایندر درو کرد.
به صورت خرمن درآورد و کوبید.
به طور کلی انجام اعمال مربوط به برداشت شغلم روغنی و کاربرد دستگاههای مورد استفاده برای این کار می تواند برای کرامب موفقیت آمیز باشد.
خرده مالکانی که به کاشت کرامب مبادرت می کنند، آن را درو و در مزرعه توده می کنند و با چوب یا گندم کوب می کوبند.
از آن جا که شکستن بذر کرامب مشکل عمده ای نیست، بوته های این گیاه را قبل از برداشت می توان تا حد امکان مدت زیادی در مزرعه باقی گذاشت، زیرا معلوم شده است که درصد پوست بذر رسیده نسبت به خود بذر کمتر است هنگامی که رطوبت بذر در محصول کرامب 35-25 درصد باشد می توان این محصول را در دریفها چید، اما تا زمانی که میزان رطوبت به 15-12 درصد نرسیده است نباید آن را کوبید، هنگامی که رطوبت کمتر از این مقدار باشد ممکن است پوست بذرها صدمه ببیند و این بر کیفیت روغن بذر انبار شده اثر می گذارد.
در مناطق گرمتر، بارش باران درست قبل از درو یا هنگامی که تازه محصول در ردیف چیده شده است می تواند بیماری ناشی از قارچ را افزایش دهد.
شاید لازم باشد که محصول چیده شده است می تواند بیماری ناشی از قارچ را افزایش دهد.
شاید لازم باشد که محصول چیده شده در ردیفها را برگرداند و به این ترتیب برای جلوگیری از خسارت دیدن بذر، خشک شدن آن را تسریع کرد.
زیرا آلودگی قارچی زیست- پذیری بذر را کاهش می دهد و می تواند بر کیفیت روغن اثر بگذارد.
زمان درو به دلیلی دیگر ممکن است حائز اهمیت باشد.
زیرا گزارشهای رسیده از شوروی نشان می دهد که درو بسیار زود محصول میتواند میزان روغن بذر را که تا رسیدن کامل بذر، بطور مداوم در آن جمع می شود.
جدا کاهش دهد (گراشچینکف 1959) از تاثیر یخبندان بربذر رسیده، گزارشی نرسیده است، اما بنا به آزمایشهای انجام شده در مورد سایر چلیپاییان به احتمال قوی،یخبندان بر زیست پذیری بذر اثر خواهد گذاشت وهر چند که ممکن است بر مواد اصلی سازنده روغن اثر بگذارد، اما اثر آن بر میزان روغن بذر رسیده سالم کمتر است.
ماشینهای برداشت استاندارد خاص حبوبات، به شرط آن که درام، کانکاو وپره ها درست میزان شوند.
برای دروی کرامب مناسبند.
سرعت زیاد درام،خسارت زیادی بر بذر وارد می کند ومتعاقب آن روغن را کاهش می دهد و سرعت زیاد پره خسارت وارد بر بذر را در پشت کمباین افزایش می دهد.در حین برداشت برای جداکردن پوست از بذر هیچ تلاشی نباید صورت گیرد.در اروپاو شوروی در مقیاس مزرعه، محصولاتی معادل 2000-1500کیلوگرم در هکتار در آمریکا کمی کمتر از این مقدار تولید شده است.
آزمایشهای تجربی در بسیاری از کشورها بطور ثابت 3000-2000 کیلوگرم محصول در هکتار به بار آورده است که نشان می دهد بطور معقول می توان انتظار 2500 کیلوگرم در هکتار محصول را در هر هکتار داشت این مقدار باید هدف تولید باشد.
بیماریها ظاهرا بیماریها بر کرامب خودرو بی اثرند وهرچند این عدم آلودگی در حال حاضر تا حدی در کرامبهای اهلی هم دیده می شود.
اما این احتمال وجود دارد که برخی از بیماریهای شایعتر خاص براسیکاهای اهلی،ارقام جدید را مورد حمله قرار دهند.تعدادی از عوامل بیماریزا روی گونه های کرامب درموطن اصلی آنها به ثبت رسیده اند که به نظر می رسد به طور کلی در حالت تعادل تاشند.
زیرا بوته های حساس بتدریج بر اثر فشار انتخاب در طول زمان جدا خواهند شد (لپیک 1973)با این وجود هنگامی که کرامب در شرایط مختلفی کاشت می شوند.
برخی از این عوامل بیماری زا ممکن است جدی تر شوند.
برای نمونه بیشتر بودن رطوبت خاک، امکان افزایش آلودگی ناشی از لکه های برگ Alternarina یا پژمردگی های Fusarium را فراهم خواهد ساخت.
بسیاری از بیماریهای شلغم روغنی مانند آفات حشره می توانند به کرامب حمله کنند و نظریه هایی که با توجه به شناسایی آنها و مبارزه با آنها اظهار می شود قابل اجراست.
مبارزه با بیماریها به وسیله مواد شیمیایی، صرف نظر از ضد عفونی کردن بذر، در حال حاضر نه عملی و نه سودمند است.
هنگامی که بوته های کرامب، داخل ردیفها را پوشانده باشند.
فقط برای بخشهای آسمانه گیاه استعمال مواد شیمیایی عملی و بندرت سودمند است مگر آن که برای سایر محصولات مفیدتر مورد استفاده قرار گیرند.
جدی ترین بیماریهایی که تاکنون گزارش شده اند.
بیماریهای ناشی از Altenaria brassisicola (Schw) اند لکه برگ و Plasmodiophora brassicae Wor.
یا پیچیدگی ریشه روی براسیکاها معمول و شایع است.
(شکل 7-10) میلیدیو بویژه Erysiphe cichoracearum (Wallr).
مانند پوسیدگی های باکتریایی و پوسیدگی های ریشه، هنگامی که شرایط اقلیمی مناسب شیوع آنها باشد.
گهگاه می تواند درمحصولاتی خاص خسارتهایی به بار آورد.
بنا به گزارشها، کرامب به ویروسهای موزاییک شغلم زمستانی و تنتاکو حساس است .در مورد بیماریهایی که محصولات کرامب تجارتی به آنها مبتلا هستند، با کمبود اطلاعات روبرو می باشیم.
بیشتر موارد ثبت شده یا گزارشها از کار تجربی یا اصلاح نژاد به دست آمده اند و لذا برای تولید کنندگان ارزش محدودی دارند.
موارد مصرف کرامب کنجاله متراکم کرامب به رنگ قهوه ای متوسط و میزان لیسین آن بالاست این کنجاله بوی خوشی دارد و احشام بسهولت آن را می خورند.
کنجاله کرامب بدون چربی با پوست معمولا حاوی 55-50 درصد پروتئین است.
نیتجه تجربه یک نمونه متوسط کنجاله متراکم در جدول 36-11 ومیزان اسیدهای آمینه آن در جدول 37-11 ارائه شده است.
اشکال عمده کنجاله کرامب به عنوان غذای احشام وجود گلوکزینولاتها در بذر است.
هنگامی که این ترکیبات به وسیله یک آنزیم آندوژنوس مانند تیوگلوکزیداز هیدرولیز می شود ترکیباتی سمی تولید می کند که دلچسبی این کنجاله را محدود می کند و در واقع می تواند برای جانورانی که نشخوارکننده نیستند سمی باشد.
کنجاله کرامب بدون چربی معمولا حاوی 10-8 درصد انواع تیوگلوکزید عمدتا اپی- پروگواترین است.
از آن جا که درون بر که 40-25 درصد بذر را تشکیل می دهد حاوی مقدار کمی از تیوگلوکزیدهاست.گرفتن پوست آن، برای کاهش میزان این ماده، موثرنیست.هرچند که این عمل کل میزان فیبر را کاهش می دهد.
مواد عمده درون بر عبارتند از: لیگنین 30 درصد، پنتوسانز 23 درصد و سلولز a 19 درصد.
میزان روغن و پروتئین پوشش بذر کافی و دارای ارزش غذایی است و یک ماده زیر قابل قبول در علوفه نشخوارکنندگان است.
برای خارج کردن 90 درصد تیوگلوکزیدها میتوان روشهای روغن گیری را اصلاح کرد.
اما همچنین می توان 30-20 درصد، مواد جامد کنجاله را نیز از آن خارج کرد.
وجودسیناپین در کنجاله، طعم تلخی به آن می دهد.
مزایای کرامب : مزایای رشد کرامب عبارتند از : 1-استفاده رایج دانه کوچک کرامب باعث کاهش در سرمایه گذاری می شود .
2-اضافه شدن در تناوب زراعی با دیگر محصولات باعث شکستن سیکل بیماریها می گردد .
3-کرامب یک محصول صنعتی است که نمی تواند با صنایع غذایی و محصولات غذایی ترکیب شود .
4-استفاده از یک محصول دانه روغنی کوچک در تغییر برنامه مدیریتی به کشاورز کمک می کند .
منـابـع 1-دانه های روغنی،دکتر ناصری،انتشارات آستان قدس رضوی،1377.
2-فلور رنگی ایران، احمد قهرمان،انتشارات دانشگاه تهران.
3-فلور ایرانیکا،احمد پارسا،جلد اول .
4-internet- fiel G 1126 under: filed crops f-17miscellaneous crops issued junary 1993:5000 printed Electronic version issued october 1996 5-Internet- Alternative –Agriculture series, number 4,ganuary1993,north-dakota state university ndsu extension servis 6-Internet- carlson,k.d.j.c.gardener, v.l.
,and j.j.hanzel .1996.crambe:new crop success.p.
فاصله ردیف (سانتی متر)ارتفاع بوته (سانتی متر)شاخه های اولیهشاخه های ثانویبازدهی (کیلوگرم در هکتار)وزن غلافها+بذر (گرم)وزن بذر (گرم)روغن (درصد)50102231081170564038100101241261016553939دامنه128-6836-13246-392269-25670-4558-2241-26 اجزای سازندهبرون بربذرپوشش بذرهیپوکتیلکتی لدنمیزان نمونه هنگامی که برداشت می شود(درصد)40605649میزان بذر (درصد)--81082تجزیه اجزا اصلی بر حسب درصد مواد خشکروغن4/047173855پروتئین خام425233423خاکستر8-454تجزیه اجزاء اصلی بر حسب درصد مواد خشک:پروتئین خام451295651فسفر2/0-3/08/11/2گوگرد04/27/01/36/2تیوگلوکزید بر حسب اپی-پروگواترین1/08/81/2139/10کلسیم2/2-17/01منیزیم2/0-1/06/07/0ماخذ: ارل و همکاران (1966).ماخذ: ارل و همکاران (1966).ماخذ: ارل و همکاران (1966).ماخذ: ارل و همکاران (1966).ماخذ: ارل و همکاران (1966).ماخذ: ارل و همکاران (1966).