در بسیاری از جوامع انتخاب همسر تحت مقررات و نظارت قواعد درون همسر گزینی و برون همسر گزینی قرار دارد .
قاعده درون همسری حکم می کند که فرد ازدواج کننده باید در داخل گروه معینی که به آن تعلق دارد ازدواج کند و قاعده برون همسری ازدواج را در بیرون از دایره گروه خاصی که فرد بدان تعلق دارد تجویز می کند .
در ایران .
مانند دیگر جوامع اسلامی .
ازدواج با خویشان نزدیک ممنوع است در بعضی ادیان مانند مسیحیت این دایره وسیعتر است و شامل ممنوعیت ازدواج عموزاده ها و عمه زاده ما نیز می شود.
با وجود این در کشور مثل آمریکا قانون رسمی انگشت شماری برای تعیین محدوده ازدواج وجود دارد اما خانواده ما و دوستان انتظار دارند که فرد در داخل نژاد، مذهب و طبقه اجتماعی خود ازدواج کند و از آن خارج نشود.
همسر گزینی با دو روش و شیوه مختلف انجام می گیرد روش اول که در آن انتخاب معمولاً بر اساس عشق و علاقه استوار است.
انتخاب آزادانه دو طرف اهمیت دارد.
در روش دوم انتخاب در اختیار خانواده هاست و والدینی در هسر گزنی فرزندانشان تصمیم می گیرند .
زناشویی مبتنی بر عشق یک ویژگی فرهنگ مغرب زمینی و کشورهای صنعتی شده غرب شناخته شده است .
برای بسیاری از جوامع ازدواج مبتنی بر عشق یک پیش نیاز طبیعی و ضروری و اجتناب ناپذیر به نظر می رشد.
ولی این شیوه در جوامع گوناگون چندان عمومیت ندارد .
کارایی زناشویی مبتی بر عشق و علاقه این است که به جوانان کمک می کند که عواطف و محبت را که خانواده به آنان مبذول می گردد به زندگی تازه منتقل کنند.
نامزدها به دلایل متعددی پیوند با یکدیگر را می پذیرند خصوصیات را که فرد در همسر آینده خود به طور طبیعی جستجو می کند .
شامل جاذبه های گوناگون مانند مشابهت سنی ، مذهبی ، نژادی .
پایگاه اقتصادی ، اجتماعی ، سطح تعلیم و تربیت .
کششها ، زیباییها و قیافه ظاهری او است معمولاً فرد تحصیلکرده مسلمانی از یک طبقه متوسط برخاسته .
به احتمال قوی با دختر مسلمان و تا حدی تحصیلکرده از یک طبقه متوسط.
که فاصله سنی آنها چندان زیاد نیست ازدواج خواهد کرد.
اگر چه ممکن است استثنائاتی نیز وجود داشته باشد.
هسر گزینی و جبر ازدواج در دوران قبل همسر گزینی به شدت تحت فشار اجتماعی بود .
انتخاب همسر نه بر اساس میل و علاقه دو طرف به ازدواج .
بلکه به دلیل «جبر اجتماعی) صورت می گرفت در جامعه ای که فردیت مطرح نبود علاقه فردی نیز ارزشی نداشت.
برای دختر ازدواج مرحله ای بود که از نقش دختر مجردی که در خانه پدر یا بردار زندگی می کرد به نقش کدبانوی منزل برسد.
پایگاه اجتماعی دختر مجرد چه در خانه پدر یا خانه برادر نا مشخص بود.
احتمالاً بالاتر از خدمه .
اما به طور حتم پایین تر از پایگاه کدبانوی خانه تنها راه ارتقاء پایگاه اجتماعی .
ازدواج بود هر چند که زن متاهل معمولاً تحت سلطه مادر شوهر به دو شوهر به زن در حیطه هایی خاص.
زن تبدیل به فرد فرمان دهنده و پس از فوت مادرش به بالاترین مقام خانه می رسید به این ترتیب برای دختران جامعه ازدواج تنها امکان کسب یک نقشی اجتماعی قابل قبول جامعه بود.
هر چند که در آن دوران طلاق رواج نداشت ، اما ازدواجها مجدد به فراوانی دیده می شد.
بطوریکه افراد هر چند گاه یکبار با همسر جدیدی زندگی را آغاز می کردند.
علت آن میزان بالای مرگ و میر زنان و مردان بود مرگ و میر زنان معمولاً ناشی از زایمان بود .
مردی که همسرش فوت می کرد.
بخصوص اگر فرزند یا فرزندانی داشت.
نمی توانست بدون کمک زن امور خانواده را بچرخاند پس با گذشت زمانی کوتاه دوباره ازدواج می کرد.
چون اصل عمده ازدواج فرزندآوری بود سعی می کرد با زن جوانتری که قادر به آوردن فرزندان بیشتری باشند ازدواج کند.
مرگ و میر مردلن به سبب اتفاقات طبیعی یا جنگ بود با مرگ همسر زنان نیز مجبور به ازدواج بودند زیرا وجود مرد برای اداره امور اقتصادی خانواده ضرورت داشت .
مارک بلوخ در «جامعه فئودالی» می نویسد «هر چند کلیسا علاقه ای به ازدواج دوم و سوم نداشت .
اما در میان همه مردم از بالاترین تا پایین ترین سطوح طبقات و اقشار اجتماعی تجدید فراش به شدت رواج داشت زیرا اگر شوهر زنی از دنیا می رفت زندگی و تنهایی برای او بسیار خطرناک بود» «بلوخ جلد اول 1363 :242» وانگهی وقتی اداره ملکی به دست زوجه متوفی می افتادارباب بزرگتر احساس می کرد که کیفیت عالی خدمات و تولید در اراضی کشاورزی او به خطر خواهد افتاد «بلوخ جلد اول 1363: 242» قوانینی که در آن دوران وضع می شوند بر دو نکته اساسی تاکید داشتند «نخست» حراست از میراث یتیمان صغیر دیگری یافتن شوهر برای بیوه زنان «بلوخ 1363: 242» اگر زن بیوه فرزندی نداشته باشد عضوی از خانواده گسترده نیز محسوب نمی شد و می بایست از طریق دیگری زندگی خود را تامین کند و اگر هنوز در خانه نگهداری می شد از روی رحم و مروت بود.
در میان اصناف اروپا زنی که شورهرش استادکار بود پس از فوت شوهر برای یکسال اجازه داشت که کسب او را بگرداند.
پس از آن یا مجبور به رها کردن کسب بود یا زا طریق ازدواج با شاگرد شوهر متوفی .
اجازه نگهداری کسب را به دست می آورد.
این ازدواج ناشی از جبر اجتماعی و اقتصادی بود بخصوص در این حالت که تفاوت سنی میان زن و شوهر می توانست قابل توجه ما باشد واژگانی مانند «ناپدری» و بیشتر از آن «نامادری» یا نا مهربان» احتمالاً ریشه در این دوران داشته زیرا پدیده های فوق بسیار متدول و جزیی از زندگی اجتماعی بود.
اهمیت اتحاد خانواده چه از بعد سیاسی اقتصادی یا اجتماعی تا آن حد مهم بود که خانواده ها همسر گزینی را خود در دست خود داشتند.
در ازدواج نقش زن و مرد از طرف جامعه تعیین شده و وظایف و حیطه مسوولیت هر یک مشخص بود در چنین حالتی علاقه و تمایل قبلی ضرورتی نداشت حتی در بعضی از مناطق عشق و علاقه زن و مرد عامل مزاحمی به حساب می آمد که از نقش «مرد سرپرست» و زن «کدبانو» جلوگیری می کرد البته محبت علاقه و عشق همواره جزیی از زندگی بشر و روابط زن و مرد بوده است.
نفی وجود این احساسات مطرح نیست بلکه منظور میزان اهمیت آن در ازدواج است در همه دوره ها به طور حتم افراد به یکدیگر علاقه مند می شوند اما کمتر کسی به علت علاقه مندی و عشق به فردی با او ازدواج می کرد .
در قرن هیجدهم یکی از دانشمندان انگلیسی به نام ساموئل جانسون ادعا می کند.
عشق کوچکترین تاثیری بر زندگی خانوادگی ندارد و به هر فردی می توان ای مأموریت را داد تا برای مرد شریک (همسر) انتخاب کند.
زیرا فراوان آن و مرد وجود دارد که اگر یک مرد به جای همسر فعلی با آنها ازدواج می کرد به اندازه ازدواج فعلی خود احساس آسایش می کرد.
در میان شاهزادگان قاجار بر اساس ملاحظات سیاسی معمولاً چند ازدواج مهم صورت می گرفت اما تعداد زیاد زنان حرم هر یک نمایشگر انتخخاب آن ها بر حسب زیبایی ظاهر زن نیز بوده است تعداد زنان حرم یکی از شاهان صفوی را چهار صد می نویسد و اضافه می کند زیرا همانطور که شاه اسبها و ؟
پیرو فرسوده را از خدمت مرخص می کند و می بخشید هم خوابه هایی را نیز که بر جبین آنها گردش روزگار چین و شکن انداخته و یا به دلیلی مورد بی مهری افزار گرفته اند و محبوبیتی دارند وارد حرمسرا می شدند.
از تعداد زنان حرم فتحلیشاه که به حدود دو هزار نفر می رسید نیز اطلاع داریم.
اما مذهب و عرف جامعه اجاز می داد چندین زن عقدی و تعدادی نامشخص صیغه و کنیز از میان زنان زیباتر، جوانتر ، خوش اندام تر انتخاب کنند.
سبب می شد که همسر گزینی و عشق از هم جدا شود .
نه تنها اشراف بلکه دیگران نیز که مالکیت ولو ناچیز داشتند سعی در ازدیاد آن از طریق ازدواج می کردن هنگام انتخاب همسر .
عوامل چون قوی و قدرتمن بودن زن .
مسائل اخلاقی و سلامتی والدین زن ، ثروت او از جنبه های مختلف مهمتر از عوامل بود و آن چه اهمیت نداشت انطباق ویژگی های شخصی زن و مرد بود.
اصل عمده در ازدواج ایجاد و تحکیم اتحاد خانوادگی بود.
علاقه و محبت فرع بودند ازدواج در طبقات بالای جامعه اشراف ، حاکمین ، قدرتمندان با توجه به ملاحظات سیاسی و اقتصادی صورت می گرفت تدام این اصول هنجاری بوجود آورد که اشرافیت اروپا عشق به همسر را امری مذموم و زشت بداند ازدواج فقط برای نسل بر اساس تعهدنامه های سیاسی و افزایش مالکیت بود و کتاب مشهور نور برت الیاس به نام «در جامعه درباری» این ویژگی ازدواج در اشرافیت است الیاس معتقد است که در تاسر قرون وسطی تا بیش از پیدایش خانواده بود ژاوازی که برای اولین بار مفاهیمی مانند «خانه من» معنا و مفهوم یافت ازدواج و عشق متفاوت و جدا از هم بودند بطوریکیه عشق و علاقه همیشه متوجه افرادی غیر از همسر بود.
منابع متعددی از عشق به زن دیگری و ارتباط با زنی غیر از همسر در دست است این روابط یکی از رسوم متداول اشرافیت شده پانزدهم اروپا بوده است در ایران ، چین و ژاپن مثلاً در ایران از لحاظ مذهبی و اجتمای صیغه داشتن رایج بود.
بر اساس تبار و مایملک نام بود زیرا گذشته از تبار خوب سبب فرزندان خوب می شد.
نکته اساسی در این است که در زمان انتخاب همسر در زمان انتخاب همسر هر کسی و از هر قشر و طبقه ای که بود بر اساس منطق نه دوماً تعداد مجردین بسیار زیاد بوده به غیر از اشراف که در سنین پایین ازدواج می کردند .
در اروپا اصطلاح «پدرکشی» مرسوم بود یعنی پسر باید تا زمان فوت پدر صب می کرد پس تشکیل خانواده می داد تا تعادل میان تولید کنندگان و مصرف کنندگان خانواده برقرار باشد.
در آلمان حتی تا قرن هیجدهم از ازدواج افراد فقیر جلوگیری می شد خدمه منزل سربازان کشیشها اجازه ازدواج نداشتن زنان مجرد یا به صورت راهبه وارد دیرها می شدند یا در یکی از فرقه های متعدد با یکدیگر تجمع یافته و فعالیت تولیدی معمولاً در زمینه نساجی داشتند در مناطق مانند سواحل دریای مدیترانه دریای سیاه ، بالکان و قسمتهایی از روسیه (قفقاز) سن ازدواج پایین بود زیرا حاصلخیزی زمین کشاورزی امکان ازدواج در سن پایین و تشکیل خانواده های گسترده چند نسلی را می داد.و رسمی است .
در عین حال بیش از دو میلیون نفر زنان زائد مردان وجود دارد که بنابر عرف خود یا باید عقیم و بی شوهر زندگی کننند و یا دست و فحشاء و انحراف اخلاقی بزنند پس از جنگ جهانی دوم که مردهای زیادی در جنگ به هلاکت رسیدند و در کشورهای اروپائی نیاز شدیدی به موضوع تعّدد زوجات مخصوصاً در کشور آلمان محسوب شد متفکران آنان در این موضوع تجدید نظر نموده و قانون تعدد زوجات اسلام را از دانشگاه «الازمی » در خواست نمودن ولی در برابر حملات سخت کلیسا قرار گرفته و مجبور به متوقف ساختن آن گردیدند.
و نتیجه آن همان فحشاء و وحشتناک و بی بندوباری جنسی بود که سراسر آلمان و کشورهای جنگ زده را فرا گرفت.
مردی از همسرش در پیش امام صادق (ع) خیلی تمجید و تعریف کرد و اظهار رضایت کرد آن حضرت فرمود: زن را باید با «هوو» امتحان کرد اگر خوب از آب در آمد .
قابل تحسین است آن مرد زن خویش را با این امتحان عجیب آزمایش کرد.
اما ذره ای در عواطف و ایمان پاک آن زن تزلزلی واقع نشد.
جریان را به امام صادق گزارش داد حضرت فرمود ، زنت آن چنان نیکو است که تو می گوئی .
آری زنانی پیدا می شوند که احساسات طبیعی خود را در برابر ایمان و انصاف خویش تعدیل می نماید.
(به نقل از نظام حقوق زن ص 38) مورخ مشهور فرانسوی در جای دیگر می نویسد ، راستی من نمی دانم که تعداد زوجات مشروع و محدود شرق از تعداد زوجات سالوسانه غرب چه چیزی کم دارد که می گوید که اولی از هر جهت از دومی بهتر و شایسته تر است.
(173 مسائل ازدواج حقوق خانواده) «تفسیر نمونه 360 ص 260» باید جوامع مسلمین و واجدان مال بیدار و افراد آگاه آن چشمان خود را باز کنند و جوامعی که تعد زوجات را حرام و غیر مشروع می دانند و مورد مطالعه قرار دهند و ببینند که این گروهها به چه روز سیاهی افتاده اند «در دنیای اروپا و آمریکا به دختران و پسران به زنان و مردان درباره اعمال غریزه جنسی آزادی های بسیاری داده اند.
بوسیدن، در آغوش گرفتن ، با هم رقصیدن ، برهنه در آب با هم شنا کردن، مقابل یکدیگر عریان بودن از مسائل پیش پا افتاده و بسیار ساده دنیای تمدن است.
اگر در اروپا و آمریکا .
معاشرت مردان و زنان مانند اسلام منع قانونی داشت آیا اروپائیها و امریکایی ها باز هم از قانون تعدد ازدواج تعجب می کردند.
گوئی از اسلام گله دارند که چرا آنان را محدود قانون کرده، به آنان بی بندوباری را اجازه نداده است در انگلستان کنونی با اینکه انواع فحشاء و عیاشی و هم جنس بازی یک موضوع عادی است.
(تعداد زوجات در ایران باستان) در کشور متمدن ما ایران پیش از اسلام موضوع ازدواج های پیش از یک هسر یک مساله رایج و عادی بوده بطوریکه محقق معروف «سعید نفیس» می نویسد از انقراض ساسانیان یا انقراض امویان شماره زنانی که مردی می توانست بگیرد نامحدود بود و گاهی در اسناد یونانی دیده شده است که مردی چند زن در خانه داشته است.
(به نقل از نظام حقوقی زن ص 341) تازه آمار مذکور در مورد افراد عادی بود ولی اشراف بزرگان و سیاستمداران حرمسراهای بسیار وسیعی در اختیار داشتند چنانچه در مورد یکی از پادشاهان ساسانی یعنی «خسروپرویز» می نویسد.
وی تنها سه هزار نفر زن و دوازده هزار نفر کنیزک ساز زن و بازیگر داشته است.
(فروغ ایدیت ج 1 ص 48) صفحه 171 .
وضع ازدواج و تعدد زوجات در ایران باستان آنچنان آشفته و پریشان بود که دل هر شخصی آگاه را به درد می آورد .
زیرا علاوه بر ازدواجهای گوناگون و متعدد.
محارم خود را نیز در این میان محروم نمی گذاشت؟
هر چند به ظاهر بعنوان حفظ خود در عروق خانواده بوده است.
پس تا اینجا بطور خلاصه روشن شد که پیش از اسلام ازدواج های متعدد و نامحدود و حتی تشکیل حرمسرا در نقاط مختلف جهان آنروز معمول و رایج بوده است.
و دین مبین اسلام با توجه به نیاز مصالح مردم آن را در حد معقول و محدود تجویز کرده است.
(مسائل ازدواج و حقوق خانواده با مقدمه استاد جعفر سبحانی تحقیق و نگارشعلی اکبر بابازاده) شاید بیشتر مردم جهان بدانند که دستور اسلام در موضوع اقتصاد این است که هر کسی باید در دنیا شغل و پیشه و حرفه ای را در پیش بگیرد و به مقدار توان و استعداد خود کار و کوشش کند ولی چون استعدادها مختلف است.
یکی در آمد بیشتری کسب می کند و دیگری درآمد کمتری و به نحوی که اولی بیش از مقدار نیاز و احتیاجش به دست می آورد و دیگری مقدار کمتر و این شخص برای رفع کمبود خویش محتاج به گرفتن از اولی می شود.
و چون خالق مهربان انسانها می خواهد که زندگی آنها همراه با مهر و محبت و صفا و عطوفت باشد و همین مهر و عطوفت چاشنی لذتبخش زندگی شان گردد و به دسته اول (ثروتمندان ) دستور می دهد که شما با دست خود و با طیب خاطر و بدون هیچ گونه جبر و زور و مازاد به نیاز خود را به دسته دوم (فقرا) بدهید تا آنها محبت و عطوفت شما را ببینند و متقابلاً نسبت به شما محبت و عطوفت پیدا کنند و آن چاشنی لذتبخش زندگی حاصل شود.
یعنی اگر خدا می خواست تمام استعدادها را مساوی بسازدو می توانست ولی در آن صورت همه انسانها در تامین مایحتاج زندگی مادی خویش مساوی می شدند.
(ص 190 بهشت خانواده هماهنگی عقل و فطرت با کتاب و سنت در مسائل زوجیت دکتر سید جواد مصطفوی) و روابط آنها با یکدیگر مانند مرغان و آهوان بود که در تامین آب و دانه و علف و خوابگاه برابرند ولی صفا و عاطفه و محبت و بخشش و ایثار و مودت در قاموس زندگی شان پیدا نمی شود.
این است خلاصه و فشرده نظام اقتصادی اسلام اما شما ببینید که همین بندگان خدا و حتی همان کسانی که خود را مسلمان نیز می دانند این برنامه و نظا روشن و ساده و مستقیم را در چه پیچ و خمهای انحرافی انداخته و چه جنگها و کشتارها و خرابیهای فاجعه آمیزی بر پا کرده اند.
تا آنجا که دسته ای از پرخوری می ترکند و جماعتی از گرسنگی بدون کفن می میرند.
قانون تعدد زوجات هم تقریباً وضع را پیدا کرده است.
اگر این قانون به نحوی که اسلام آن را بیان فرموده است اجرا شود.
نه یک زن بی سر پرست در جهان باقی می ماند و نه هیچ گونه زنا و انحراف جنسی انجام می شود و در نتیجه نه تنها زنان شوهر مرده و در خانه مانده با آن موافقت می کنند بلکه حتی تمام آن چهار گروه زنانی که در آخر این مبعث خواهیم گفت با آن موافقت خواهند کرد .
ولی ولی متاسفانه همین دستور روشن و ؟
و سعادتبخش اسلام را بعضی از مردان شهوتران و هوسباز به نحوی اجرا می کنند که موجب فساد و تباهی زندگی زن و شوهر و فرزندان هردسال بی گناه و بلکه نزاع و درگیری و احیاناً قتل و خونریزی میان دو فامیل می شود و دست آخر هم مردم بی خرد و واضع مقررات اسلام که همان خالق و آفریننده انسان و جهان است و حساب تعداد و شماره پسر و دختری را که در رحمهای تاریک مادران نقش می بندد در دست دارد او به خوبی می داند که اولاً دختران پیش از پیش از پسران آماده ازدواج می شود بنابر این اگر در شهری در ظرف یکسال مثلاً هزار پسر و هزار دختر متولد شوند بعد از بیست سال در برابر پنج هزار پسر آماده ازدواج حدود ده هزار دختر آماده ازدواج وجود خواهند داشت ثانیاً : مرگ و میر زودرس در مردان (به خاطر مشاغل سنگین خطرات و حوادث ناشی از کار و مخاطرات ناشی از تصادفات رانندگی در ماموریتها و در مشاغل خارج از شهر) بیش از زنان است و در نتیجه، عده ای از زنان پس از مرگ شوهران خویش بی شوهر و بدون سرپرست باقی می مانند و برای صیانت آنها راه عاقلانه ای جز ازدواج و حتی ازدواج با مردان زن دار باقی نمی ماند.
ثالثاً زنان در پنجاه سالگی یائسه می شوند و از زاییدن و فرزند آوردن باز می مانند در صورتی که مردان تا چهل سال بعد هم آمادگی تولید مثل دارند و خواهان فرزند هستند.
رابعاً : اگر مرد سالمی با زن عقیمی ازدواج کرده قصاوت تمام خردمندان جهان این است که آن زن باید با هوویی بسازد که قیم نباشد و خانه آن مرد را باآوردن فرزند روشن کند.
(192 ص ) بهشت خانواده دکتر سید جواد مصطفوی خامساً : اسلام تعدد زوجات را برای هر مردی بدون قید و شرط جایز نفرموده است بلکه داشتن تمکن برای پرداخت نفقه و رعایت عدالت و مساوات میان زنان را شرط جواز آن قرار داده است.
پس اگر مردی با تمکن و رعایت عدالت و پیدا شدن زنی بی سرپرست اقدام به ازدواج مجدد نماید و هیچ گونه مانع و رادعی از نظر عقلی و شرعی نخواهد داشت.
سادساً : جنگهای کوچک و بزرگی که در جوامع انسانی پیدا می شود عده ای از مردان مجرد یا متهل جوان را نابود می کند در این صورت برای جبران تلف شدگان و نیز برای سرپرستی زنان بی شوهر چاره عاقلانه ای جز ازدواج مجدد مردان باقی نمی ماند.
جمله معترفه ممکن است اشکال شود که عکس این دلایل هم صادق است مثلاً متولدان پسر بیش از دختر است (به ازای هر صد دختر حدود صد و پنج پسر متولد می گردد) و یا اینکه همان طور که زن عقیم وجود دارد مردانی هم پیدا می شوند که قدرت تولید مثل ندارند .
پاسخ این است که مجموعه عوامل موثر چه آنهایی که ذکر کردیم و چه آنهایی که در آینده هم شناخته نخواهد شد و خداوند علیه سبحان خودش می داند .
حاکی از این معناست که مساله تعدد زوجات (البته با هم همه شرایطی که اسلام عزیز تشریع فرموده است) مانند سایر مسائل اسلامی با عقل و فطرت انسان هماهنگی کامل دارد .
علاوه بر تمام آنچه گفتیم باید دانست که اسلام ازدواج مجدد و تعدد زوجات را بر مردان واجب نکرده است و بلکه امری جایز و مباح و گاه مستحب خود و رایج است.
پس اگر مردی بیبندوبار بنده شهوت و برده غریزه جنسی خود شود و بدون ملاحظه تمکن و مراعات عدالت با داشتن همسری صالحه و فرزندان خردسال یا میانسال نسبت به مقررات اسلام چشم و گوش بسته افسار گسیخته : بند دامن گشوده و اسر کور و کر شهوت گشته .
(ص 193 دکتر سید جواد مصطفوی) صیادوار در معابر و مجالس چشضمچرانی کند تا صیدی غافل و بی خبر به چنگ آورد و پس از مدتی کام خواهی او را رها کرده یا نکرده به فکر سومی و چهارمی باشد.
نباید عواقب وخیم عمل زشت خود را به گردن مقررات اسلام بیندازد.
قرآن کریم در همان آیه ای که در اولش جواز تعدد زوجات را بیان می کند (قًسْمً یا تقسیم شبها میان همسران) پیامبر اکرم (ص) فرمود: هر کسی دو زن داشته باشد در تقسیم از خودش و مالش در میان آنها به عدالت رفتار نکند روز قیامت در حالیکه بسته شده به یک سمت کشیده می شود تا اینکه داخل در آتش شود.
یکی از وظایف مردی که همسران متعدد دارد اینست که شبهایش را میان همسرانش قسمت کند.
فقهاء عظام در اینکه مرد باید در این زمینه عدالت را میان همسرانش رعایت کند نظر واحدی دارند لکن برخی از آنها ابتداً تقسیم شبها را بین همسران بنابر مشهور مطلقاً واجب می دانند (3) ولی عده ای دیگر ابتدا به تقسیم را واجب نمی دانند ولی اگر تقسیم کرد و از یکی از همسران شروع نمود رعایت بقیه لازم می دانند و در اینکه چگونه تقسیم را شروع کند بعضی اختیار را به مرد می دهند که از هر کدام از همسرانش که مایل است تقسیم را شروع نماید و برخی دیگر می فرمایند باید بین آنها قرعه بیندازد پس قرعه به نام هر کدام که در آمد از او شروع کند و وقتی در صورت داشتن چهار زن تقسیم به پایان رسید دوباره از زنی که نوبت اول از او شروع کرده بود شروع نماید و به همین ترتیب ادامه دهد.
چون تقسیم شبها از حقوق مشترک زن و شوهر است و در صورتی که یکی از زنان از حقوق خودش بگذرد مرد می تواند آن را قبول کند در این حال اگر زن بطور مطلق حق خودش را به او بخشد یعنی به او اختیار داد که هر کجا می خواهد شبش را سپری کند مرد به دلخواه خودش می تواند به نزد هر یک از همسران دیگرش برود یا نزد هیچ کدام نرود ولی اگر زن به نفع یکی از هووهایش کنار آمد و حق خودش را به او بخشید این حق تنها با توافق شوهر به شوهر به همان هووی مخصوص تعلق می گیرد و مرد نمی تواند آن شب را بهنزد غیر آن زن بماند.
(189 تعدد زوجات حقوق زن و شهر در اسلام) حق اختصاصی زنی که تازه ازدواج کرده است.
زنی که جدیداً با مردی ازدواج می کند اگر چه ان مرد همسر یا همسران دیگری نیز داشته باشد.
چنانچه این عروسی با کره باشد مرد وظیفه دارد تا هفت شب پیوسته نزد او بماند و اگر این زن بیوه باشد مرد باید تا سه شب نزد او بماند این تفضیلی که عروسی تازه بر دیگر همسران مرد دارد عروسی است و مرد هم که به خاطر ماندن عروس تازه به تقسیم دیگر همسرانش اخلال کرده و قضا بر او واجب نیست مرد حق ندارد دو همسرش را در یک اتاق منزل سکونت دهد.
مرد نمی تواند دو همسرش را در یک اتاق سکونت دهد زیرا منجمله از حقوق زن منزل مسکونی مجزا است ولی اگر دو همسر مرد و رضایت داشته باشند مانعی ندارد اما اگر در یک ساختمان چند اتاق وجود دارد ک امثال آن زنان در اتاق ها (یا طبقه های ) مختلف سکونت می کنند مرد می تواند آنها را در یک منزل نه در یک اتاق ) سکونت دهد.
(191 حقوق زن و شوهر در اسلام) آداب و عادات یونانیان خیلی نزدیک به آداب و عادات شرقی هاست ولی آن ها اقدام به داشتن چند همسر نمی کنند به درستی معلوم نیست چرا در حقیقت داشتن حرمسرا پیوسته وظیفه ای سنگین بوده سلیمان با شکوه سلاطین (هزار و یک شب) شاهان ، مالکان ، ثروتمند می توانستند حرمسرای بزرگی را به خود عرضه کنند.
مرد متوسط به سه یا چهار زن اکتفا می کرد: مرد روستایی معمولاً پیش از دو همسر نداشت از سویی هم جز در مصر – که مالکیت ارضی مخصوص وجود ندارد- فکر یک پارچه نگه داشتن میراث پدری به این جا منتهی می شود که به پسر ارشد حقوق ویژه ای در مورد میراث پدری داده شود.
از این جا بین زن ما سلسله مراتبی پدید می آید زیرا ما دو وارث اصلی .
شایستگی بسیار برتری نسبت به سایر همسرها پیدا می کند زن اگر شخصاً صاحب دارایی باشد.
اگر جهیزیه داشته باشد برای شوهرش فردی به شمار می آید .
از طریق رشته ای به او پیوند خورده است.
حتماً از این جا است که عادت به رسمیت شناخته شدن فقط یک همسر .
استقرار پذیرفته است.
شهروند یونانی به نحو مطلوبی از چند همسر بهره می برد.نظریه (ژزم قدیس) می گوید دست به تبر ببریم و در درخت سترون ازدواج را از ریشه قطع کنیم مرد سر زن است همان گونه که مسیح سرمرد است = فروید = می گوید (شوهر همیشه فقط جانشین مرد مورد علاقه است.
و هرگز خود آن مرد نیست) این جدایی هیچ گونه جنبه تصادفی ندارد در طبیعت خود نما ازدواج راه یافته است .
صحبت از تعالی بخشیدن به پیوند اقتصادی و جنسی مرد و زن به سوی نفع همگانی است نه تضمینی سعادت فردی .
در نظام های پدر سالاری پیش می آید.
شکل شکل سنتی ازدواج در حال تغییر است.
اما ازدواج هنوز هم نوعی ستمکاری پدید می آورد که زن و شوهر از ان بهره مند هستند چیزی در نظر گرفته نشود .
زن و شوهر امروزی تقریباً برابرند .
نسبت به گذشته با آزادی بیشتری یکدیگر را انتخاب می کنند به خصوص در امریکا که در آن جا طلاق امری رایج است خیلی راحت تر می توانند از هم جدا شوند.
اختلاف سنی و فرهنگی مرد و زن نسبت به گذشته نزدیک کمتر است .
مرد خود مختاری مورد مطالبه زن را با رضایت و رغبت بیشتری به رسمیت می شناسد.زیرا می توان در وجود (روسپیان) و خدمتکاران اندرون وسیله ارضاء امیال خود را بیابد (دموستنس می گوید) (ما روسپیان بلند پایه را برای لذت روحی پالاز ما را برای لذت حس ها داریم و همسران را برای آن که پسرانی بر ایمان بیاورند داریم) هنگامی که همسر گرفتار عادت ماهانه ، باردار یا در بستر زایمان است «پالاز» در بستر ارباب جای همسر را می گیرد: به اتاق های خود زندانی است و قوانین .
او را در قیدی سخت در بند می دارند در تمام عمر تحت ؟
دائمی باقی می ماند «زن های کلیسایی» فقط مجاز به انجام امور غیر مذهبی هستند .
مراقبت از بیماران کمک رساندن ...
غیر فقیران و اگر ازدواج به قاعده ای در نظر گرفته می شود .
وفاداری متقابل را ایجاب می کند به طور حتم در این میان زن ها باید به طور کامل تابع مردها باشند.
نظریه آمبرواز قدیس آدم را حوا به گناه سوق داد نه حوا را آدم شرط عدالت است نظریه ژان کریسوستوم قدیس در میان تمام جانوران وحشی زیان بارتر از زن وجود ندارد.