- طراحی مدولار :
هم در USA و هم در UK برای تحت کنترل داشتن هزینه ها از سیستم طراحی مدولار استفاده می شود. در بریتانیا DHHS هزینه طرحهای استاندارد مربوط به همه بیمارستانها را تامین می کند.
2- روش مهار
حوزه دپارتمان براساس مدول طراحی معمولی m15، که برای تامین نیازهای عملی لازم است، می باشد. این حوزه برحسب رابطه فونکسیونی صحیح جهت مهار کردن منطقه جوامع و خدمات گروه بندی شده است.
3- هسته
از تکامل روش مهار حاصل می شود. هسته واحد اولیه 300 تخت خوابی سرویس شده را طی توسعه مرحله ای تامین می کند.
4- بهترین خرید
عبارت از طراحی است استاندارد برای بیمارستان که در آن واحد کاملی برای 600 تخت DCH تامین می شود.
5- مقیاس های زمانی برای طراحی بیمارستان
گروه های پروژه با تخصص های مختلف گزارش درازی را تهیه می کنند. راحت بودن کار و طرح شماتیکی و مراحل کار اجتناب ناپذیر است. زمین شروع کار ساخت بیمارستان تا زمان فروش آن ممکن است 20-10 سال طول بکشد: بنابراین، بسیاری از بیمارستان های جدید از نظر استفاده کنندگان قدیمی به حساب می آیند. برای هر چه کوتاهتر کردن مرحله قبل از قرار داد، آرشیتکت باید یک جدول زمان بندی دقیق تهیه کرده و قبل از آغاز کار با گروه خود به توافق برسد.
به محض تمام شدن کار ساخت بیمارستان لازم است یک کتابچه در مورد وظایف بیمارستان تهیه شده و در اختیار استفاده کنندگان قرار گیرد. در این کتابچه باید نحوه استفاده از بیمارستان توضیح داده شده و دستورالعمل های مربوط به استفاده و نگهداری بیمارستان باید درج شده باشد در صورت امکان، اطلاعات سازندگان نیز باید در کتابچه یا مانوئل مذکور درج شود. این کتابچه باید همراه با روند کار ساخت بیمارستان تهیه شود، زیرا در این صورت برنامه ریزی کار تسریع شده و از انتقادهای استفاده کنندگان کاسته می شود.
6- وسایل فرار، حفاظت در مقابل آتش سوزی، موارد خسارت بار
بیشتر مقررات ساختمانی دارای بندهایی است که در آن حداقل فاصله میان ساختمانهای مجاور و همچنین نوع ساختمانی که از نظر مقاومت به آتش سوزی قابل قبول است مشخص شده است، البته منظور از مقاومت در مقابل آتش سوزی در فاصله های زمانی معین مطرح است. بعضی از این بندها، فواصل و شرایط راههای فرار را توضیح میدهند.
600 بیمار باید در کمتر ازدو ساعت از دو طبقه ساختمان بیمارستان بتوانند تخلیه شوند، و در مورد چهار طبقه این زمان باید کمتر از 4 ساعت باشد: تمرینات طاقت فرسا برای گروه نجات ضرورت دارد. همه ساختمانهای بهداشتی و درمانی که دارای جمعیت بستری، ناتوان و بیماران ذهنی هستند باید ارتفاع کمی داشته باشند و بهتر است که محل بیماران به دو طبقه همکف و اول محدود گردد. ساختمانهای مرتفع باید به زمین هایی که در آن راه حل دیگری وجود دارد محدود شوند.
اکنون بیمارستانهای (ساختمان های بهداشت) UK به خاطر مسایل ویژه خود مجهز به سیستم حفاظتی دقیقی در مقابل آتش سوزی هستند که براساس شرایط بخش ها تامین شده است: در این سیستم، با حرکت دادن بیماران به فاصله کوتاهی و در صورت لزوم در روی تخت شان، می توان آنها را به قسمتهایی که نسبت به دود و آتش کاملاً درزبندی شده منتقل نمود. این قسمت ها در مقابل آتش مقاوم هستند.
مقررات مربوط به اندازه قسمتهای ضد آتش و زیر قسمت ها با حداکثر طول قابل قبول برای مسیرهای فرار در بخشها، سالن های عمل جراحی، آزمایشگاه و غیره را میتوان از روی کتب رسمی به دست آورد. مطالب زیر به عنوان یک راهنمای کلی است:
7- قسمت های ضد آتش
مقررات UK:
ساختمان یک طبقه نباید بزرگتر از m3000 باشد.
ساختمان چند طبقه نباید مساحتی بیش از m2000 داشته باشد.
فاصله افقی تا مسیرهای متناوب نباید از m64 تجاوز کند.
فاصله افقی جهت خروج در یک جهت نباید از m15 تجاوز کند.
فاصله مورد پیمایش در راه پله های فرار نباید بیش از m45 باشد (البته این فاصله براساس گام پله ها است).
8- زیرقسمت های ضد آتش (محوطه های بیماران)
مساحت کف نباید از m750 بیشتر باشد.
فاصله افقی تا مسیرهای متناوب alternative نباید متجاوز از m32 باشد. فاصله افقی تا مسیر خروجی یک جهته نباید از m15 بیشتر باشد.
بالاترین تعداد بیماران 40 نفر است.
9- مواد خسارت بار یا مضر
بعضی از تجهیزات و مواد مورد استفاده در آزمایش، تشخیص و درمان بیماران، از نوع رادیواکتیو، انفجاری و یا قابل اشتعال هستند. توجه داشته باشید محلی که این تجهیزات و مواد استفاده می شوند باید دارای طرح، ساختار و جزئیات و تاسیسات خدماتی ویژه و مطابق با مقررات شرایط خاص خود باشند.
در مورد مواد مضر سلامتی و مقررات آتش سوزی قبل از اتخاذ هر تصمیمی به نشریات رسمی در این زمینه رجوع کرده و با مراکز بهداشتی مربوطه مشورت کنید.
نکات لازم در سیستم USA در شکلهای 4-1 نشان داده شده است. برای هر پروژه طراحی، توجه به کدهای محلی و ایالتی مربوطه ضرورت دارد.
10- ظرفیت پرسنل بیمارستان:
ظرفبیت در بیمارستانها موضوع بنیادی و مهمی است که طرح معماری وابسته به آن، تغییر نموده و سطح زیربنای ساختمان بیمارستان را مشخص می نماید.
تعداد تخت های بستری عادی، نرسری نوزادان، اورژانس، مراقبت ویژه ICU و CCU، اعمال جراحی، اعمال زایمان طبیعی و سزارین، رادیولوژی، سی تی اسکن. ام.آر.ای. M.R.I، سونوگرافی، EEG و ECG، انژیوگرافی، انژیوپلاستی، اندوسکپی محاسبه شده و از آن تعداد پرسنل به غیر از پزشکان 3-2 نفر به ازاء هر تخت و تعداد پزشکان به ازاء هر 3-2 تخت یک پزشک لازم است.
بنابراین در بیمارستان مورد نظر طراحی تعداد پرسنل و تعداد پزشکان به قرار زیر می باشند:
تعداد پرسنل لازم به غیر از پزشکان 550 الی 400 = 3~2*200
تعداد پزشک لازم بین 58 الی 88 نفر 70 الی 100 = 3~2÷200
برآورد نیاز به تخت بیمارستانی و پزشک:
با مراجعه به آمار نتیجه گیری می شود که در سال 1376 تعداد بیمارستانها و موسسات پزشکی 681 و تعداد تخت ثابت بیمارستانی 96148 و تعداد تخت فعال بیمارستانی 82588 تخت که در جمع 178736 تخت بوده و نتیجه گرفته می شود که در ازاء 000‚000‚65 نفر جمعیت به ازاء هر تخت بیمارستانی 363 نفر جمعیت وجود دارد، بنابراین با جمعیت فعلی ایران در سال 1381 که 000‚000‚65 نفر می باشد و با در نظر گرفتن رشد توسعه تعداد تخت به ازاء هر 100 نفر جمعیت یک تخت بیمارستانی لازم خواهد بود یعنی 000‚650=100÷000‚000‚65 تخت بیمارستانی و اگر فرض بر این باشد که بیمارستانها 200 تختخوابی باشند در حال حاضر تعداد 3250 بیمارستان 200 تختخوابی لازم می باشد که نشانگر این است که 2569 بیمارستان 200 تختخوابی کمبود وجود دارد.
جمع کل پزشکان اعم از دکترای تخصصی و پزشک عمومی و پیراپزشکان 172028 نفر می باشد که به ازاء هر سه تخت بیمارستانی یک پزشک لازم است بنابراین بیش از 000‚216=3÷000‚650 نفر پزشک فعال برای رفع نیازهای بهداشتی و درمانی لازم بوده که حدود 000‚45 نفر پزشک در حال حاضر کمبود است.
به این ترتیب برای دستیابی به معیار مناسب برای هر نفر جمعیت می بایست 84/0 مترمربع زیربنای ساختمانی بیمارستانی به عنوان شاخص منظور نمود که با احتساب 000‚000‚65 نفر جمعیت 000‚600‚54 مترمربع زیربنای ساختمانی بیمارستان لازم میباشد.
12- مطالعه و تحقیق به روی بیمارستانهای احداث شده:
برای تحقیق و دستیابی به استانداردهای روز در مورد مساحت زیربنای بیمارستانها، تحقیق و بررسی و مقایسه بر روی تعدادی از بیمارستانها صورت گرفت که از آن جمله بیمارستان دکتر شریعتی، بیمارستان بانک ملی و بیمارستان دی و بیمارستان کلینیک تهران در ایران و تعداد یازده بیمارستان دیگر در خارج از کشور را مورد بررسی قرار داده تا با مقایسه، سرانه تخت در مورد بیمارستانهای آموزشی را به دست آورم.
از میان این بیمارستانها: دکتر علی شریعتی، لینکلن رویال لندن، سن توماس لندن، خوئن تایلند، ناین ولز اسکاتلند، لومالیندا کالیفرنیا، مک مستر اونتاریو آموزشی و سطح سرانه زیر بنا بیمارستان به ازاء هر تخت از 128 مترمربع تا 175 مترمربع متغیر میباشد و دیگر اینکه از میان این بیمارستانها: بانک ملی، دی، کلینیک تهران، اتوبی کوک تورنتو، ماریین ژلسن کرچن آلمان، لیستر انگلستان، مرکز پزشکی بالتیمر، ایردال یورکشایر، بیمارستانهای عمومی بوده و سطح سرانه زیربنا بیمارستان به ازاء هر تخت از 46 مترمربع تا 91 مترمربع متغیر می باشد.
این در حالی است که سطح سرانه زیربنای بیمارستان 200 تختخوابی مورد نظر در برنامه به میزان 6/80 مترمربع به نسبت کل زیربنا بیمارستان می باشد که با مقایسه با بیمارستان های مورد تحقیق به ازاء هر تخت از 15 تا 48 مترمربع زیربنا به ازاء هر تخت کمتر است، که باعث اقتصادی شدن طرح از نظر هزینه ساخت، و کارآیی از نظر علمی برای بالا بردن کیفیت کارکرد خدمات پزشکی و آموزشی خواهد بود.