آترواسکلروز (تصلب شرایین) عبارت است از یک گونه بسیار شایع از تصلب شرایین که طی آن رسوباتی به نام پلاک در دیواره رگهایی که خون حاوی اکسیژن و سایر موادمغذی را از قلب به سایر بخشهای بدن میبرند، تشکیل میشوند. آترواسکلروز میتواند باعث آسیب کلیوی، کاهش خونرسانی به مغز و اندامها، و بیماری رگهای قلبی شود. آترواسکلروز یکی از علل عمده سکته مغزی و قلبی است. شروع آن میتواند در سی و چند سالگی باشد. شیوع آن تا سن 45 سالگی در مردان بیشتر است. اما پس از یائسگی، شیوع آن در زنان افزایش مییابد.
علایم شایع
تا زمانی که آترواسکلروز به مراحل پیشرفته نرسیده باشد، اغلب بدون علامت است. بروز علایم بستگی به این دارد که خونرسانی کدام قسمت بدن کم شده، و شدت و گسترش بیماری در چه حد است.
گرفتگی عضله، وقتی که رگهای پا درگیر شده باشد.
آنژین صدری یا حمله قلبی، وقتی رگهای قلبی درگیر شده باشند.
سکته مغزی، یا کاهش ناگهانی و موقت خونرسانی به مغز اما بدون بروز سکته، در صورتی که رگهایی که به گردن و سپس مغز میروند درگیر شده باشند.
علل
تکههای بافت چربیدار، که حاوی لیپوپروتئین کمچگال (همان کلسترول بد) هستند و به دیواره سرخرگ آسیب میرسانند، اغلب در محل اتصال و انشعاب سرخرگها رسوب میکنند. تشکیل این رسوبات شاید حتی در اوایل جوانی آغاز شود. بافت پوشاننده دیواره داخلی سرخرگ در این نقاط اتصال و انشعاب، مواد چربی موجود در خون را به دام میافکند. با تجمع مواد چربی، انعطافپذیری سرخرگ کم و فضای داخلی آن تنگتر میشود. در نتیجه جریان خون مشکل پیدا میکند. از طرفی این رسوبات ممکن است شکاف بردارند یا پاره شوند و روی آنها لخته خونی تشکیل شود که در نتیجه، رگ مسدود میشود.
عوامل تشدید کننده بیماری
فشارخون بالا
کلسترول بالا (بالا بودن غلظت لیپوپروتئین کم چگال [کلسترول بد] و پایین بودن غلظت لیپوپروتئین پرچگال (کلسترول خوب).
سن بالای 60 سال
جنس مذکر
استرس
دیابت شیرین (مرض قند)
چاقی؛ کمتحرکی
سیگارکشیدن
تغذیه نامناسب (خوردن چربی و کلسترول به مقدار زیاد)
سابقه خانوادگی آترواسکلروز
پیشگیری
ترک سیگار
توصیههایی که در قسمت رژیم غذایی آمده است را رعایت کنید. کودکان و نوجوانانی که والدین آنها دچار آترواسکلروز هستند نیز از رژیم کم چربی سود خواهند برد.
به طور منظم ورزش کنید.
حتیالمقدور استرس را کاهش دهید و به سطح قابل کنترل برسانید.
اگر دیابت یا فشارخون بالا دارید، برنامه درمانی مربوطه را به دقت رعایت کنید.
عواقب مورد انتظار
این بیماری در حال حاضر علاجناپذیر است. اما به تازگی گزارشات زیادی رسیده مبنی بر این که درمان مجدانه عوامل خطر این بیماری میتواند تا حدی انسداد را کاهش دهد. بدون درمان، عوارضی پدید خواهند آمد که نهایتاً به مرگ منتهی خواهند شد.
تحقیقات در زمینه علل و روشهای درمانی این بیماری ادامه دارند.
عوارض احتمالی
سکته قلبی
سکته مغزی
آنژین صدری
بیماری کلیوی
نارسایی احتقانی قلب
مرگ ناگهانی
درمان
اصول کلی
آزمایشات تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشد: نوار قلب، آزمون ورزش، آزمایش خون از نظر کلسترول کلی، خوب و بد، قندخون، و نیز عکسبرداری از قفسه سینه و عروق
ترک سیگار
برای بعضی از بیماران که خطر در مورد آنها زیاد است، جراحی انجام میشود: بازکردن رگ با بادکنکهای مخصوص در مورد رگهای تنگ شده؛ و سایر روشهای جراحی مانند تعویض رگ بیمار با سیاهرگ یا رگهای مصنوعی.
داروها
به دلیل اینکه کار از کار گذشته و آسیب قبلاً وارد شده است، هیچ داروی رضایتبخشی برای درمان آترواسکلروز وجود ندارد.
در تحقیقات اخیر مشخص شده است که پایین آوردن سطح کلسترول در کسانی که کلسترول خونشان بالا است، میتواند طول عمر را افزایش دهد. اگر شما علایم یک اختلال ناشی از آترواسکلروز را دارید، و رژیم غذایی و ورزش در کاهش کلسترول مؤثر واقع نشده باشند، شاید برای شما داروهای ضدچربی تجویز شود.
برای درمان مشکلات همراه آترواسکلروز (مثلاً فشار خون بالا، یا بینظمیهای ضربان قلب) ممکن است تجویز داروهای دیگر ضروری باشد.
در برخی تحقیقات مشخص شده است که آسپیرین و ویتامین ای ممکن است خطر سکته قلبی را کاهش دهند. با پزشک خود در مورد اینکه آیا تجویز آنها برای شما لازم است یا خیر مشورت کنید.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
معمولاً محدودیتی برای آن وجود ندارد. البته میزان فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری بستگی به وضعیت عمومی سلامت و وجود بیماریهای دیگر دارد.
رژیم غذایی
رژیم غذایی باید کم چرب، کم نمک و پرفیبر باشد. مصرف غلات، میوهها و سبزیجات تازه را افزایش دهید.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان دارای عوامل خطر بروز آترواسکلروز هستید و تمایل دارید از این بیماری پیشگیری کنید.
یکی از عوارض تصلب شرایین سکته قلبی (انفارکتوس )می باشد که به شرح این بیماری می پردازیم .
سکته قلبی (انفارکتوس )
است قلبی بیماریهای از پیشگیری شیوه بهترین طبیعت ، با همزیستی
تنبلی و سیگار به مفرط ، اعتیاد کار از ناشی خستگی عصبی ، فشارهای
میباشد قلبی بیماریهای ایجاد مهم عوامل از جسمانی
...سالم زیست محیط اول
و ازآب برخورداری طبیعت ، با تماسبیشتر کردهاند ، اعلام پژوهشگران
صوتی ، سالیان آلودگی بهویژه ازآلودگیها بودن دور و سالم هوای
محیط آلودگی.میدارد سالمنگه را قلب دورانکهنسالی در حتی دراز ،
هوای آلودگی در میتوان آنرا نمود بدترین که ما عصر زیستدر
میلیونهاشهروند زندگی یکسان صورت یافتبه پرجمعیت و بزرگ شهرهای
مردمی و صنایعآلاینده صاحبان.است داده جدیقرار خطر معرض در را
معرض در میگیرند ، قرار سمی پسابهای و گازها خطر معرض در ناچار به که
انتخاب را آدمها شهرها ، آلوده هوای در موجود سرب.دارند قرار خطر
زیست ، محیط آلودگی.میگیرد هدف شهر همه در را سلامتی بلکه نمیکند
خود بیرحمانه هجوم مورد را انسانها ریه و قلب عضوی ، هر از زودتر
شهر در قلبی سکته های شمار افزایش تکاندهنده آمارهای میدهد ، قرار
داشتن برای پس.میکند خوبیآشکار به را تلخ واقعیت این تهران بزرگ
.باشیم داشته سالم زیست بایدمحیط سالم قلب
علل ردیف 3 در همچنان مغزی و قلبی سکته بیماری به ابتلا از ناشی مرگ
علل تاکنون بیستم قرن اوایل از.میرود بهشمار آدمی میر و مرگ اصلی
میلادی سال 1900 مقارن.است یافته تغییر ملاحظهای قابل بطور میر و مرگ
از بسیاری مرگ عامل سل و پنومونی آنفلوانزا ، نظیر عفونی بیماریهای
یافته توسعه کشورهای در بهداشتی خدمات که مرور به اما بود انسانها
صدر از و درآمد کنترل تحت نیز عفونی بیماریهای نهاد ، بهبودی به رو
اکنون هم که بهطوری رفته کنار میر ، و مرگ علل به مربوط جدول
و سرطانها انواع قلب ، بیماریهای مانند مزمن و غیرواگیر بیماریهای
داده تشکیل را میر و مرگ علل مهمترین ترتیب به مغز عروق ، بیماریهای
.است
و مرگ علت کل بکدهم وعروق قلب بیماریهای موجود ، آمارهای براساس
تا بین 35 میرهای و مرگ یکسوم و بوده سال از 35 سنینکمتر میرهای
شامل مسن افراد در را ومیر مرگ سهچهارمتمام تقریبا و سال 45
.میشود
شده منتشر زهرا بهشت سویسازمان از که آماری تازهترین بنابه همچنین
سکته سال 1375براثر در بزرگ تهران ساکنان از نفر و 674 هزار است ، 18
رقم اینسپردهاند جان تهران در گردشخون از ناشی بیماریهای و قلبی
سال سنی 65 گروههای.است یافته افزایش نفر حدود 950 بهسال 1374 ، نسبت
در را میر و مرگ رقم بالاترین فوت و 456مورد هزار با 16 بالا به
بیماریهای از ناشی ومیر مرگ میزان ترتیب این به.داشتهاند سالگذشته
.است یافته افزایش تهران 5/1درصد در قلب
به نسبت سنی هیچ که میشود چنیناستنباط موجود آمارهای و شواهد از
از 95 بیش در قلبی نارسائی رقم بالاترین اما نیست ، ایمن نارسایی قلب
.بالاست سنین با افراد به مربوط موارد درصد