با وجود اینکه سازمان تامین اجتماعی به عنوان بزرگترین سازمان بیمه گر کشور محسوب می شود و با توجه به اینکه یکی از وظایف سازمان های بیمه گر در تمام کشورها حمایت از بیمه گزاران و ارئه تسهیلات لازم برای تامین خواسته های آنهاست، اما به نظر می رسد این سازمان به رغم گنجاندن این وظایف در رئوس اهدافش همچنان در برآورده ساختن آمال و خوسته های اولیه افراد تحت پوشش خود با مشکل مواجه است.
سازمان تامین اجتماعی به عنوان بزرگترین سازمان بیمه گر کشور که جمعیتی بالغ بر 26 میلیون نفر را تحت پوشش خود دارد هم چنان با مشکلات و معظلات فراوانی تا رسیدن به نقطه مطلوب مواجه است.
یکی از معظلات و مشکلات چشم گیر این سازمان مربوط به خدمات درمانی بیمه شدگان است به نحوی که با وجود اینکه سازمان تامین اجتماعی دارای تعداد زیادی بیمارستان ، درمانگاه و پلی کلینیک در سراسر کشور است اما به دلیل عدم ارائه خدمات مطلوب بیمه شد گان ، بیماران مجبورند از مراکز در مانی بخش خصوصی استفاده کنند که در این بیمه سازمان تامین اجتماعی هیچ گونه راهکار حمایتی در این باره اتخاذ نکرده است ضمن اینکه بیمه شدگان خود را ملزم کرده که فقط در شرایط اورژانس می توانند از مراکز خصوصی استفاده کنند.
دکتر بهزاد محمودیه رییس دفتر اسناد پزشکی استان تهران می گوید: بیمه شدگان تامین اجتماعی از ابتدای سال 83 به جز موارد اورژانس نمی توانند برای درمان بیماری خود به مراکز خصوصی مراجعه نمایند و در صورت مراجعه غیر اورژانس بیمه شدگان به مراکز خصوصی درمانی هزینه های درمانی آنها از سوی سازمان تامین اجتماعی پرداخت نخواهد شد.
از سوی دیگر مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی در حالی به قرارداد سازمان یا بیمارستان های خصوصی در استان های کشور به غیر از تهران تاکید می کند که باید اذعان داشت قریب به اتفاق اکثر استانها به ویژه مناطق محروم و بیمارستانهای خصوصی نیز از کیفیت درمانی و خدمات مطلوبی برخوردار نبوده و ادعای این گفته را می توان در حضور بی رویه بیماران شهرستانی در تهران مشاهده نمود.
شریف زادگان کیفیت ارائه خدمات بیمارستان میلاد را حتی از دیگر بیمارستانهای بخش خصوصی نیز بهتر می داند اما به این نکته اشاره نمی کند که بیماران در مراجعه به این بیمارستان باید ماهها پشت نوبت قرار گیرند و حتی برای یک ویزیت معمولی در صفهای طویل به سر برند.
سازمان تامین اجتماعی در بخش بیمه ای نیز با مشکلات و موانع عدیده ای مواجه است، نمونه بارز این مساله در عدم پرداخت معوقه های قبل از سال 79 بازنشستگان تامین اجتماعی است، مساله ای که با توجه به نیاز شدید مالی این افراد می تواند گره گشای بخشی از مشکلات 500 هزار بازنشسته ای باشد که چشم امید شان به دریافت این حق و حقوق به جای مانده است.
متاسفانه با ابلاغی که از سوی دولت در این خصوص صادر شد نیز نوعی ابهام و دوگانگی را در نزد این قشر محروم و زحمتکش جامعه تشدید کرد، چرا که بازنشستگان کشوری و لشکری قبل از سال 79 با تامین اعتباری که از سوی دولت صورت گرفت توانستند حاصل و دسترنج زحمات 30 ساله خود را دریافت کنند، اما بازنشستگان تامین اجتماعی می بایست برای دریافت این حقوق معوقه نگاهشان به حمایت های سازمان تامین اجتماعی باشد که مناسفانه این سازمان نیز هیچ تلاش و اقدامی در این جهت صورت نداده است.
در واقع می توان گفت سازمان تامین اجتماعی برای رسیدن به روزهای درخشان و دست یافتن به اهداف عالیه یک سازمان بیمه گر و خدمات رسان هنوز راه طولانی در پیش دارد چرا که وقتی خدماتی که از سوی این سازمان ارائه می شود با خدماتی که سازمان های همنام در سایر کشورها ارائه می کنند را مقایسه می کنیم، در می یابیم برای رسیدن به آسایش و رفاه در سایه تامین اجتماعی راه طولانی در پیش داریم.
اما با وجود مشکلات بیمه ای که امروزه با آن مواجه هستیم، شاید شروع به کار وزارت رفاه و تامین اجتماعی در گشودن گره ای از هزاران گره کور زندگی اقشار محروم و آسیب پذیر جامعه موثر واقع شود و تحولی در رفاه و امنیت اجتماعی آنان پدید آید.
با توجه به اینکه مردم از نحوه خدمت رسانی سازمان های بیمه ای و حمایتی رضایت چندانی ندارند و با توجه به اینکه درصد بسیاری از مردم زیر خط فقر زندگی می کنند و از خدمات درمانی با کیفیت مطلوب بهره مند نیستند، باید امیدوار بود با تشکیل وزارت رفاه در سه محور امدادی، حمایتی و به خصوص بیمه ای شاهد تحولی در کیفیت ارائه خدمات در کشور باشیم.
تمامی سازمان های بیمه گر با مشکلات جدی مواجه هستند:
یک استاد دانشگاه در گفتگو با خبر نگار اجتماعی خبرگزاری مهر در خصوص عملکرد سازمان تامین اجتماعی طی سالهای گذشته می گوید: در طول مجلس ششم6 مورد از قوانین سازمان تامین اجتماعی مورد اصلاح قرار گرفت بنابراین سازمان توانست در بحث رفع مشکلات قانون اقداماتی را انجام دهد.
دکتر مرتضی خیرآبادی در ادامه می افزاید: بر خلاف کشورهای دیگر در چند سال آینده بحث بازنشستگان تامین اجتماعی زیاد خواهد شد و مشکل جدی را در این زمینه خواهیم داشت، چرا که بازنشستگان انتظار دارند سرمایه هایی که به این سازمان داده اند در دوران بازنشستگی از آن استفاده کنند و به طور حتم باید فکری اساسی در این زمینه صورت گیرد تا موجبات نارضایتی قشر بازنشسته فراهم نشود.
وی تاکید می کند: دولت با پرداخت بدهی های سازمان تامین اجتماعی می تواند بهترین کمک را برای رفع مشکلات سازمان انجام دهد تا هر چه بیشتر در جهت رفع مشکلات موجود اقدام شود.
وی تصریح می کند: متاسفانه امروزه در امر درمان با مشکلات جدی مواجه هستیم و این مشکلات در تمامی سازمان های بیمه گر دیده می شود.
وی می گوید: هم پوشانی که در بیمه ها به چشم می خورد یک مشکل جدی در کشور ما است به گونه ای که در حال حاضر 2 میلیون نفر دفترچه بیش از جمعیت کشور صادر شده و این در حالی است که حدود 10 میلیون نفر هنوز تحت پوشش هیچ نوع بیمه ای در کشور نیستند که این امر می تواند یکی از نقاط ضعف سازمان های بیمه گر باشد.
سازمان تامین اجتماعی تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیار دارد.
خیرآبادی خاطر نشان می کند: با توجه به این که بیمه مکمل و پایه به درستی برای مردم مشخص نشده است، همین امر تداخلی را در برنامه های سازمان خدمات درمانی و نیروهای مسلح و سازمان تامین اجتماعی ایجاد کرده است.
وی می افزاید: در قانون وزارت رفاه و تامین ااجتماعی پیش بینی شده که دولت به صورت شفاف مشخص کند فردی که به بیمارستانی مراجعه می کند، بداند از چه طریق و چه نوع بیمه ای می تواند مشکل درمانی خود را حل کند.
وی تصریح می کند: در امر بیمه مکمل حدود 5/1 برابر بیمه پایه هزینه می کنیم اما مردم ناراضی هستند در صورتیکه اگر 50 درصد بیمه مکمل را به بیمه پایه منتقل کنیم، می توانیم اکثریت جامعه را از رفاه نسبی در امر درمان برخوردار کنیم.
استاد دانشگاه تهران خاط نشان می کند: با وجود اینکه سازمان تامین اجتماعی گام هایی را جهت بهبود مسائل و مشکلات بیمه ای و درمانی مردم برداشته است اما تا نقطه مطلوب و رسیدن به رفاه اجتماعی کامل فاصله زیادی دارد.
معاون اجتماعی سازمان مدیریت و برنامه ریزی نیز در این خصوص می گوید: صندوق های تامین اجتماعی باید در همه مقاطع از محل حق بیمه ای که از نسل فعلی دریافت می کنند، آینده اجتماعی نسل آینده را تضمین کنند و لذا تصمیمات دراز مدت و وضعیت تعادل منابع و مصارف در این صندوق ها اهمین فوق العاده ای دارد.
محمد رضا واعظ مهدوی می افزاید: ئر همه جای دنیا فشارهایی از سوی خدمت گیرندگان وجود دارد برای اینکه سطح خدمات و کمیت و کیفیت خدمات را بالاتر ببرند، اما این کار سرنوشت خدمت گیرندگان نسل فردا را به مخاطره می اندازد و به همین دلیل صندوق های تامین اجتماعی همیشه بایستی بین امکانات موجود خود و منابع صندوق هایشان و توقعات و خواسته هایی که خدمت گیرندگان دارند، تعادلی برقرار کند.
سازمان تامین اجتماعی به نسبت منابع در اختیار موفق عمل کرده است.