مقدمه نوجوانان وجوانان نقش مهم وتعیین کنندهای درساختن جامعه به عهده دارند لذا شناخت ویژگیهای نوجوانان میتواند کمک شایانی به والدین ‚ مربیان ‚ مسئولان درنحوه برخورد انها بکند.
یک بررسی دراواخر دهه 50 واوائل دهه شصت در آمریکا نشان دادکه جوانان والدینشان رامهم ترین عامل مؤثر درزندگی خود میدانند.
درکنار آن ده عامل مؤثر دیگر همچون معلم‚مربی ‚و… قراردارند دوران نوجوانی یک مرحله انتقالی برای کودک ووالدین محسوب می شود مادیگر با یک کودک روبه رونیستیم بلکه با یک جوان یا نوجوان مواجهیم بنابراین باید روشهای انطباقی ‚ارتباطی وواکنشی خود را تغییر دهیم .
والدین باید از رفتار طبیعی یک نوجوان آگاه باشند نوجوان به اقتضای سن خود دارای رفتارهای طبیعی هستند وآنها که دارای اختلال هستند ‚ مشاور وروانشناس نیاز دارند .
رابطه خوب وکنار آمدن با نوجوان راحکم هنر می دانند هنری که لازمهاش طی مسیر هوشمند برای پدرومادران هست ومانند هر هنر دیگری تنها با تمرین وپشتکار میتوان مهارت لازم را بدست آورد .
کلید رفتار نوجوان / دکتر فونتل / فصل اول : تعریف نوجوانی دورهای است حدفاصل میان کودکی وبزرگسالی حدود وهمچنین طول مدت آن چندان مشخص نیست و بسته به افراد وجوامع گوناگون متغیر است .
شروع آن که همراه بلوغ جنسی است .
میتوانیم بگوییم دوره نوجوانی از 12 تاتقریباً 18 الی 21 سالگی به درازا میکشد .
نوجوانی معلول عوامل وتغییرات درونی است ‚یا زائیده عوامل وشرایط بیرونی .
به عبارت روشنتر این دوره از زندگی را که نوجوانی نام دارد باید تغییرات ویژهای بدانیم که ناشی از تغییرات گوناگون ودخالت عوامل گوناگون درتعیین هستی وسازمان یافته فرد هست یاتنها چارچوب مرحله زمانی ساده است که در آن تجربیات فرد برحسب سن ‚ موقعیت ‚شرایط اجتماعیاش شکل می گیرد .
تقریباً تاقرن نوزدهم تعریفی بهتر از تعریف ارسطو درمورد نوجوانی دیده نمیشود .
ارسطو از صفات وخصوصیاتی نام برد که نوجوانان را از بزرگسالان متمایز میکند این بیشتر ناشی از کمبود تجربه در نوجوانان است تاساختمان بدنی وفیزیولوژیک آنها .
1 دکتر حسن احدی .
دکتر نیک چهرمحنی /1374 / چاپ پنجم / روانشناسی رشد نوجوانی دوره انتقال ازکودکی به بزرگسالی است ‚ انتقال از اخلاق دیگر پیرو به اخلاق خود پیرو .
دنیای بزرگسالان ازنوجوانان توقعات زیادی دارد که نمی توان با تخیلات و رفتارهای دوره کودکی پاسخگوی آنها بود.
این دوره را عدهای تولد دوباره نامیدهاند ‚ زیرا دگرگونیهای عمیقی درشخصیت نوجوان پدیدار میگردد.
فرد نه کودک است ونه بزرگسال ‚اما برای مرحله بزرگسالی آماده میشود با تمام توان می خواهد به سمت کمال قدم بگذارد که این حرکت وجهش با اشتباهات ولغزشهای بسیاری همراه است.
ازلحاظ بدنی سرعت رشد قد دراین سن افزایش مییابد ‚ دستگاههای تولید مثل کامل می گردد وغدد داخلی بخصوص هیپوفیز ‚تیروئید ‚ غدههای جنسی وغده های فوق کلیوی هورمونهای راترشح میکند .همزمان با این تحولات ‚تحول احساسات وعواطف نیز شکل جهش واقعی به خود میگیرد .
ازلحاظ فکری دوره نوجوانی شروع دوره تفکر انتزاعی یا عملیات منطق صوری است .
نوجوان در این دوره عملیات ذهین خود راوسعت میبخشد وعلاوه برمنطق عیین ‚براساس فرضیات نیز ‚استدلال واستنتاج مینماید وبه آزمودن جنبههای عملی ایدهآلها و حقیقت فرضیهها درمقابل واقعیت خارجی ونظریه های دیگران میپردازد .
مسائل نوجوانان وجوانان محمد خدایاری فرد چاپ سوم / 1373/کلینی مرحله نوجوانی از 12 تا 18سالگی است .
که این مرحله ‚مرحله بحرانی است .
کودک با بسیاری از احساسها ونگرشها ‚مهارتها ووابستگی ها اوائل زندگیاش وارد مرحله نوجوانی میشود ومعمولاً ازوی انتظار می رود که مانند مردی مسئول ازاین مرحله بگذرد وبه دنیای بزرگی قدم بگذارد .
دوره نوجوانی آخرین مرحله رشد فرزندانمان است که طی آن والدین ومربیان می توانند فعالانه آنها را یاری کنند .
یکی از مهمترین منابعی که می توان درجریان نوجوان تقویت کرد احساس ارزشمند بودن است .
این نیرو ممکن است همیشه در درون نوجوان باشد زمانی که این نیرو در وجود او حضوری قوی داشته باشد و وی مکانیزمهای ایمن نگه داشتن آن را بشناسد می تواند در زندگی به آن تکیه کند.
روشهای تقویت عزت نفس درنوجوان دکتر هریس کلمز .
آمینه کلارک .
ترجمه / پروین علیپور / 1380 پس از طی مرحله کودکی که خود شامل مراحل قابل تفکیکی است دوران نوجوانی فرامی رسد .
دوره نوجوانی مرحله حذفاصل بین کودکی وجوانی ذکر شده است دورهای بظاهر گناه ولی مهم وحساس .
تغییراتی که در بعضی روایات اسلامی نوشته شدهاست حدث است .
حدث به معنی تازه ‚نورسیده جدید و جمع آن احداث است وکسی که کم سن است می گویند وگاهی از آن به تعبیر شباب خوانده می شود .
سن بلوغ تا سن 30 سالگی را سن شباب خوانده میشود که دوران نشاط وبرافروختگی و آغاز زندگی است والبته بهترین تغییر همانست که روانشناسان ‚ مربیان تربیتی ازآن بهره گرفته اند وآن اصلاح « نوجوانی » است.
دکتر علی قائمی /1373/ص23 24 سنین نوجوانی وجوانی در دیدگاه ها ونظریات مختلف متفاوت است اما معمولاً بین 12 تا 25 سالگی راشامل میشود .
این دوره از نظر تربیت دوره نسبتاً دشوار زندگی ویکی از بحرانیترین مراحل آن می باشد وبابلوغ جنسی همراه است .
به بیانی دیگر بلوغ جریانی است که زمینهاش از بدو تولد شروع می شود ونوجوانی پایان بسیار طولانی و بسیار پیچیده آن است که ضمن آن نوجوان هویت فردی را جدا از هویت خانوادگیش پایه ریزی میکند .
نوجوانی دوره انتقال از کودکی به بزرگسالی است .
انتقال از اخلاق دیگر پیرو به اخلاق خود پیرو.
دنیای بزرگسالان از نوجوانان توقعات بسیاری دارد که نمی توان با رفتارها وتحلیلهای دوره کودکی پاسخگوی آنها بود .
این دوره را عدهای تولدی دوباره نامیدهاند .
زیرا دگرگونیهای عمیقی در شخصیت نوجوان پدید می آید .
فرد نه کودک است نه بزرگسال .
اما برای مرحله بزرگسالی آماده می شود وبا تمام توان می خواهد به سمت کمال قدم بگذاردواین حرکت با جهشها ولغزشهای بسیار همراه است.
ازلحاظ مذهبی ‚ نوجوان می خواهد براساس تفکر وبرهان عقلی ودلایل منطقی مطالب ومسائل مذهبی را بررسی وقبول نماید.
نوجوان به دنبال اثبات نمودن یک هویت مستقل شخصی است ‚کوتاه ‚بلند ‚زشت یازیبا .
دختر یاپسر ‚ بدقواره یا خوشقواره و این اثبات هویت وتداوم هویت شخصی درسازندگی شخصیت نوجوان نقش اساسی دارد.
مسائل نوجوانان وجوانان / محمد خدایاری فرد / چاپ سوم / 1373/کلینی نوجوانی به عنوان دورهای از زندگی به راههای گوناگون قابل تعریف وتوصیف است دررابطه با رشد جسمانی ‚دوره نوجوانی زمانی آغاز میشود که اولین علائم بلوغ جنسی ظاهر گرددوزمانی خاتمه مییابد که رشد جسمانی تقریباً متوقف شده باشد که درحدود هفده یا هجده سالگی است.
دوره نوجوانی در رابطه با پاسخ به نیازهای اجتماعی نیز قابل توصیف است که از تمایل جنس مخالف آغازگشته ونشانه آن علائم ونشانههای جنسی است وزمانی خاتمه مییابد که فرد به استقلال مالی واجتماعی رسیده ونیازش به والدین خویش ناچیز گردد.
ص25 روانشناسی نوجوانی / دکتر سیاوش خلیلی / 1377 خصوصیات دوران نوجوانی 1 خصوصیات عاطفی عدم تعادل وبی ثباتی عاطفی یکی از بارزترین ویژگی های این دوره می باشد اکثر اوقات به هنگام بروز خشم نمی توانند رفتار وگفتار خود را کنترل نمایند .
خیلی زود متاثر می شوند بخصوص زمانی که احساس میکند کسی به حرفشان گوش نمی دهد و به همین خاطر دست به اعمال ناخوشایندی می زند وسپس پشمیان شده و خود را سرزنش می کند .
حساسیتها و هیجانات ناشی از زود رنجی که ازخصوصیات دائمی این دوران می باشد اغلب به علت تغییرات وتحولات غددداخلی ومیزان ترشحات هورمونها ونوع تربیت وآموزش دوران گذشته است که درمجموع وضع زندگی عاطفی آنها راتغییر می دهد وگاهی با کوچکترین برخوردی عصبانی میشوند وبه هنگام عصبانیت وخشم ممکن است به گریه متوسل شوند وغمگین وافسرده به تنهایی پناه برند.
مسائل ومشکلات دوران نوجوانی وجوانی 1373/ چاپ کلینی / مرسوم محمد خدایاری فرد وضع غدد وهورمونها ورشد اعضاء : استخوانها دراز مثل استخوان بازو وپافیلی سریع رشد میکند وبه کودک یک منظره ناموزون می بخشد وطی دوران رشد سریع استخوانها بدن شکل نهایی خود را پیدامیکند .
بروزن بدن هم اضافه میشود ومیزان رشد از این بسیار است .
بجای اینکه درسال 5/2 تا 4کیلو بروزنش اضافه شود اینک هرسال 5تا11 کیلو بر وزن او افزوده می شود بدون اینکه به ظاهر چاق گردد.
بااین افزایش وزن در قدرت جسمی اونیز افزوده میشود .
البته دختران قدرت بدنی کمتری نسبت به پسران دارند وروحیه آنان فرمانبردارتر است ودر موقع تنفس دم وبازدم که درسنین 14 تا 16 به میزان قابل توجهی بر ظرفیت آن افزوده میشود.
ص4952 بگفته لونتاس چسر: از جمله قمستهای بدن که هنوز بسیاری از ابزار آن مجهول است همین غدد داخلی است .
فقط ما می توانیم بگوییم این غدد چکارمی کنند .
سن بلوغ سن بیداری غدد از جمله غدد جسمی است .
دراین سن هیپوفیر با ترشح هورمونهای محرکهای جنسی این غدد را از خواب بیدار پیدا می کند وبه کار وامیدارد .
بگفته لونتاس چسر: از جمله قمستهای بدن که هنوز بسیاری از ابزار آن مجهول است همین غدد داخلی است .
ترشح هورمونها وافزایش آنان باعث بروز تغییرات عظیمی دردستگاه فیزیولوژیک بدن می شود .
حجم بدن ووزن بدن ومهارت بدن رازیاد می کند .همچنین بیداری غدد باعث بیدارهای عاطفی ‚اجتماعی ودر نتیجه تحول اخلاق ورفتار می شود.
کلیدهای رفتار نوجوانان صـ 49ـ51 ویژگی های اجتماعی : جاهطلبی از مختصات دوره نوجوانی است واواعمالی را از این بابت انجام می دهد که گویی سرآمد است .
این حالت او به معنی خودخواهی وخودپرستی دراوست وزمینه ساز نوعی بی قیدی عمیق در برابر محیط است .
آرایش ها‚ توجه به سرووضع لباس خود ‚آراستگی ظاهری به صورتهای گوناگون هم جلوه ازاین امر دارند .
بگفته هافیلد : اوکه تادیروز توجهی به دانش نداشت ‚اینکه وقت زیادتری رابرای توجه به لباس وشیک پوشی خود معطوف دارد وهم می کوشد در رفتار خود اشتباه نکند .
اخلاق اجتماعی دردختران وپسران نوجوان آمیخته ودرهم است .
مجموعهای از حالات وزمینه های استقلال طلبی ‚عدم اطمینان ‚فلسفه نوبرای زندگی ‚توقعات مهم وغیر قابل وقوع ‚بحران هویت ‚ تلاش دراثبات شخصیت ‚ گاهی احساس به گناه ‚ میل به آزادی بی قید وشرط و … خصائصی را پدیدمی آورند که از آن به اخلاق نوجوانی تعبیر می شود .
روانشناسی کودک وبالغ ص 41ـ52 رشد اجتماعی در دوران جوانی رفته رفته شتاب زدگی کودکانه قبلی از بین رفته ‚ جای خود را به نوعی آرامش وتفکر منطقی میدهد .
متعاقب آن قبول افراد جامعه انسان هستند که ممکن میگردد وبه همین لحاظ است که معاشرت ‚مراوده وهمکاری جانشین تکرویهای دوران نوجوانی میشود .
بی ثباتی عاطفی جای خود را به رفتار متعادل همراه با تفکر می دهد وبالاخره فرد میتواند ازجهان واقع واشیاء واشخاص به تصویری نزدیک از واقعیت برسد ازاین مرحله به بعد سازش فردبا محیط به وضع مطمئن ترین انجام می گیرد… درچنین شرایطی‚وظیفه محیط اجتماعی وظیفه ای سنگین وظریف است ‚چه از یک سوبا ارائه مدلها والگوهای رفتاری ارزشهای معنوی وعالی را مورد حمایت قرار می دهد وازسوی دیگر وسیله تشویق جوانان را به گرایش به این ارزشها فراهم سازد.
بدیهی است اگر جامعه ای نتواند از مرحله زندگی دسته جمعی عادی پافراتر نهد وبه نظام ارزشهای معنوی واجتماعی برسد موجب رکود نیروی ذهنی افراد وبخصوص جوانان خواهد شد واین همان مسالهای است که درجوامع بدوی وبه اصطلاح غیر متمدن به چشم میخورد.
اگر شرایط جامعه با خصوصیات مذکور واحتیاجات این گروه مناسب باشد ومدلهای اجتماعی مناسبی نیز دراختیار آنان قرار گیرد ‚ عبور از این مسیر ساده وعادی خواهد بود .
عدهای از این روانشناسان میزان سازگاری فرد با جامعه را بارشد اجتماعی او میدانند یعنی هراندازه که بتواند به راحتی با دیگران زندگی کند وسازگاری داشته باشد به همان اندازه از نظر اجتماعی رشد یافته است.
رشد اجتماعی بتدریج ایجاد میشود ودر دوره جوانی می تواند به کمال جنسی برسد .
مسائل نوجوانان وجوانان محمد خدایاری فرد .1373/ چاپ سوم / کلینی هویت نوجوان : پیشرفتهای هوش درنوجوانی از اهمیت خاصی برخوردار است وبه دگرگونیها وتغییرات این دوره رنگ وبوی خاص می بخشد .
این دگرگونیها ناشی ازتغییرات فیزیولوژیک به همراه شکفتن توان عقلی وتحلیلی به تحولات نوجوانی شکل خاص می بخشد بدون این پیشرفتهای فکری بلوغ ذهنی امکان پذیر نیست دربرابر گنگی ودرهم بودن احساسات زیاده رویها وتضادها رفتاری که در نگرانی خانواده ونوجوان به یک اندازه تاثیر دارد .
نوجوان نه تنها به حل مشکلات خود درزمان حاضر بسنده نمی کند بلکه درخصوص آن به کند وکاو میپردازد واین تعبیر اساسی دوران نوجوانی یعنی همان بیداری زندگی است وبه همین جهت جستجوی هویت خیری که درتمام نوجوانی سیطره دارد .
ص29ـ45/کلید رفتار نوجوانان / دکتر فونتل/ مسعود حاجی زاده .
دوران نوجوانی ازحیث رشد ‚عزت نفس یکی از بحرانیترین دورههای زندگی است به عقیده یکی از روانکاوان به نام ارسیکون : دراین دوره است که شخص نیاز دارد هویتش را به دست آورد وخودش را به عنوان فردی بی همتا جدااز دیگران بشناسد میتواند به عنوان فردی که در زندگیاش هدف دارد احساس ارزشمند بودن کند .
کسب هویت به خودی خود کاربزرگی است .
این مسئله را اشخاص که ناگزیر بودند در بزرگسالی به هویت خوددست یابند تصدیق می کند .
ص 51 .
روانشناسی کودک وبالغ من کیستم ؟
چه کار باید بکنم ؟
پاسخ به این سئوالات برای دستیابی هویت خویش ضروریست و اینگونه امور نوجوانی است .وظیفه امور نوجوانی دست یابی به این مهم به مراتب مشکل تر از گذشته است .
زیرا نوجوانان امروز اغلب تنها هستند .
او نمی تواند هویت خویش را ازگروه یاخانواده ایکه به آن تعلق دارد مانند پیشینیان خویش بیابد .
اوبایدهویت فردی خودرا ازمیان نقشهای گوناگونی که دراین دوران دارد بدست بیاورد .ص39 نوجوان که جستجو وپافشاری برای کسب هویت را به پایان رسانده است ، اشتیاق دارد که هویت خود را با دیگران بیامیزد و اوآماده آمیزش بادیگران است .
خطر این مرحله آن است که ممکن است روابط نزدیک ورقابت آمیز ومبارزه جویانه ای که فرد علیه مردم تجربه می کند باعث انزوای او می شود .
ص40.
تغییرات جنسی در پسران : خروج اسپرماتوزئید ‚رویش مو ‚رشد تارهای صوتی وتغییر صدا ازمهمترین عوامل تغییرات جنسی درپسران است .
سن دقیقی که پسران به مرحله بلوغ جنسی می رسند کاملاً مشخص نشده است ولی از آنجا که آنان معمولاً دوسال از نظر رشد از دختران عقب تر هستند (مانند رشدقد) بنابراین سن بلوغ پسران را این چنین تصور می کنیم که بین5/13و14 سالگی است .
البته تغییرات بین 11تا 16سالگی روی می دهد وکسانیکه بین این سنین به مرحله بلوغ جنسی برسند افراد سالم ومعمولی هستند .پسران معمولاً بین 13 تا 15 سالگی درحدود 20 سانتی متر افزایش قد بدست می آورند .
نمای تغییرا بلوغ در پسران 12 ـ13 سال = روییدن مو دراعضای تناسلی 12ـ14 = رشد اعضای تناسلی 14ـ15 روییدن مو در زیر بغل ‚روییدن موهای نازک در پشت لب اولین اسپرماتوزوئید 16ـ17 روئیدن موهای صورت وبدن پایان سال تغییران جنسی در دختران رشد سینه ها ‚برآمدگی نوک پستانها وروئیدن مو ‚علائم بلوغ جنسی در دختران است .
مهمترین علامت بلوغ جنسی در دختران ، اولین قاعدگی آنهاست ص30./ اختلاف سن در پدیدارشدن قاعدگی بین یک نسل بسیار زیاد است وبه عوامل گوناگون ازقبیل شخصیت وسازگاری اجتماعی بستگی دارد .
روانشناسی نوجوانی ترجمه وتالیف :دکتر سیاوش خلیلی / 1377 آشکارشدن غریزه جنسی «زیگموند فروید» غریزه جنسی عامل اساسی تشکیل دهنده شخصیت آدمی است .
غرایز جنسی طرفداری پیدا کردند وآنها به غرایز جنسی وتمایلات شهوانی آنقدر میل دارند تاحدی که امروز به این نتیجه رسیدند که زیاده روی کردند.
زیرا شاهد دختران بارداری شدند که بیش از 12 سال ندارند.
یا پسران گستاخی که دنبال شکار دختران معصوم بودند تاتمایلات خود رافرونشانند ومحدود ساختن نوجوانان از شنیدن این گونه مسائل به تنها کنجکاوی آنها را ارضا نمی کنند بلکه عوارضی هم در پی خواهدداشت.
ص 66 با تحولات بلوغ بهتر مقابله کنیم.
اختلالات مشکلات دوران نوجوانی گذشتن از مرحله کودکی و وارد شدن به مرحله بلوغ وجوانی چندان آسان نیست بلکه جریان مشکلی است که گاهی چندین سال طول می کشد تا این راه با موفقیت پیموده شود اندیشه های نابسامان درآنها به تناسب رشد پدید می آید که هرکدام زمینه ساز عوارض وخصاری هستند ووالدین ومربیان نگران آن می شود .
مشکلات فرهنگی :ازمسائل فرهنگی آنها بی خبری از فلسفه حیات ومحدودیت در جهان بینی ونداشتن اندیشه ای وقابل دفاع از افکار واندیشه های هست که براساس آنها زندگی می کنند از دانش گوناگون خالی وبی خبرند وفقط به چند فرمول واطلاع ناقص وابستهاند .
تیپ خانوادگی افراد خود از عوامل مشکل آفرین وگاهی سهولت زا درجنبه رشد وپروش آنهاست .
آنهائیکه دردوران کودکی از محبت کافی محروم بودهاند ممکن است بر اثر آن کلیه امیال وآرزوهای رانده شده بیش را بار دیگر زنده کنند وشرایط عادی ندارند .
ص165 روانشناسی به قلم برخی از نویسند گان چه لباسی بپوشم : این هم یکی از مشکلاتی هست که نوجوانان دارند .
نوجوانی که نمی داند چه لباسی بپوشد کلافه می شود ، این واکنش به دوگروه از نوجوانان تعلق دارد : گروه اول آنهایی هستند که می خواهند مورد توجه قراربگیرند ،اینها در واقع ا ز اعتماد به نفس کمی برخوردار هستند واضطراب از ویژگیهای بارزشان هست.
گروه دوم که تفاوت های رفتاری با گروه اول ندارند در واقع گرفتار ‚رفاه ‚فراوان می باشند .
باتحولات بلوغ بهتر مقابله کنیم .
ص47ـ48 مواد مخدر.
والدین وسیگار: شروع سیگار کشیدن بعضی از جوانها معمولاً با آغاز دوره استقلال بزرگ شده وبه قول معروف «داخل آدم شده » نوجوان همراه هست از طرفی نوجوان خیال می کند که سیگار کشیدن نوعی تفریح است .
اواین کار را از روی بی کاری وبی برنامه گی انجام میدهد .
بیشتر نوجوانان بدان جهت به طرف سیگار می روند که وقتی دوستانشان به آنها سیگار تعارف میکنند خجالت میکشند که بگویند نه.
علتهایی که در اعتیاد فرزندان مؤثرند : 1ـ بی اعتنایی وکم محبتی یا مهر ومحبت بیش از اندازه .
2ـ تبعیض در خانواده .
3ـ سخت گیری نتیجه بیش از اندازه 4ـ بی توجهی ودوستان ناباب .
ص75 لغزش جنسی : درسنین نوجوانی زمینههایی که به انحرافات جنسی مربوط است درآنان به وجود می آید مثل حالت خودارضایی‚ هم جنس دوستی ‚ نظربازی تادرجات بالا که عین لغزش است گاهی آنان احساس می کنند که آزاد هستند ومی توانند از جنس خود انتقاد نمایند وامیال جنسی را ارضا نمایند ولی خود از این می رسند زیرا سلسله تولید مثل مطرح هست بعضی ازاینان به دنبال لغزش وانحراف می روند نه بدان خاطر که از گناه غافلند بلکه کاملاً نسبت به آنان آگاهی دارند ومی دانند که عملشان ناصواب است ولی از آن دست برنمی دارند میل به پاکی ودرعین حال تن دادن به گناه وخواستاری آن زمنیه ساز تضاد وتعارض روانی است که بعدها ممکن است عواقب ناگواری پدید می آید با اینکه هنوز آنها درابتدای خطند رفتاری ناشی از فساد دربرخی ازآنها دیده می شود که بر پایه غریزه جنسی استوار است .
ص 49ـ56.
روانشناسی کودک وبالغ اختلالات عاطفی عواطف در نوجوانان به ویژه دختران متنوع هست وبه اصطلاح عالمی صورت عقربهای دارد ودر حال سرور است ولحظهای دیگر درعین تاثر وغم امیدوار است وزودتر نومید میشود شادی وتاثرش وضع عادی ندارد.
آنها در دنیای دیگری غرق هستند دنیای عواطف وانگیزه ها ‚دنیای شادی وغم واقعی وحتی تخیلی و… همه را می توان با فعالیت جنسی ارتباط داد او دراین راه ممکن است غیر متعادل عمل کند .
اضطراب :همه چیز دراین دوران اضطراب آمیز می شود .
زندگی خانوادگی ‚ زندگی مدرسهای ‚معاشرت ‚روابط افراد با یکدیگر و… ازعوامل به وجود آورنده هستند توجیه اضطراب ممکن است در آنها به صورت ترس ‚افسردگی ‚ وسواس باشد که هرکدام به نحوی در شخصیت او تاثیر می گذارد.
بی اشتهایی روانی : گاهی برای برخی از دختران بیماری خاصی به وجود می آید به نام آنورکسی نوروز این مرض درحقیقت نوعی بی اشتهایی است که مقدمات آن به صورت پرهیز از غذا ‚رژیم گرفتن واحساس خوشحالی از اینکه لاغر شده است .این امر به علت صرف انرژی زیاد موجب صدمه بسیار ودرست پی سقوط یکباره است .
دراین سقوط ممکن است حتی قاعدگی قطع شود وشور وشوق زنانه دراومحو گردد.
شخصیت هدایت وتربیت نواجوانان .
راههای مراقبت نوجوانان مراقبت جسمی مادر این مرحله ازهمه بیشتر به سه مورد توجه داریم: غذای مناسب تاتوقعات این سن را برآورد .
بهداشت بدن .
بهداشت روانی .
مراقبت تغذیه : دختران به مانند پسران در سنین نوجوانی به غذای کافی نیاز دارند .
خواب درست‚ برنامه ای برای بهداشت ‚ گردش درهوای آزاد وکسی که مسائل خود را با او درمیان بگذارند .
تغذیه اثر فوق العاده در رشد وشادابی ونشاط در آنان دارد.
حرکت وبازی :ورزش وتفریح تنها جنبه سرگریم نداردبلکه به منظور عاملی برای تعیین سلامتی جسمانی و اجتماعی به شمار می رود .
توسعه ا مکانات برای فعالیتهای تفریحی امروزبه منزله یکی از وظایف اساسی جامعه به حساب می آید .
مراقبت عاطفی ما درگذشته گفتیم که برخی از والدین ومربیان به تصور اینکه آنها بزرگ شده اند ونیاز به محبت ونوازش ندارد فرزندان خود را رها کرده وبه دور از محبت ونوازش نگه می دارند ودر حالیکه بررسی های علمی خلاف آن را ثابت کرده ونشان داده که نیاز آنها به محبت کمتر از نیازکودکی خردسال به آن نیست .
آنها همچنان به محبت وهمدردی نیاز دارند وآن اصل مهمی در روابط و داشتن رفتار برای آنهاست وزمنیه ساز اعتماد است .
ص441 برای اصطلاح وضع عاطفی ورفع اختلالات آن می توان راههایی را به صورت کلی عرضه وارائه کرد : ـ برخورد کردن او از سلامت روانی بگونه ای که اختلالی او را تهدید نکند .
ـ نگه داشتن او در وضعیت توأم با نشاط وشادمانی.
ـ دعوت او به خوشحالی وخرسندی از زندگی .
ـ دور داشتن از ترس واضطراب ودلهره.
نتیجهگیری چند توصیه جهت کاهش مشکلات شخصیتی ‚خانوادگی ‚ مذهبی .
1ـ نوجوانان وجوانان راباید متوجه این امر نمود که آنها خود مسئول حل مسائل ومشکلات خودشان هستند ووالدین ومربیان فقط وظیفه راهنمایی را دارند .
2ـ اصولاً مطرح نمودن مسائل شخصیتی نوجوانان نباید آن چنان باشد که درآنها ایجاد ترس واضطراب نماید واین تصور برایشان به وجود آید یک ناراحتی دارند.
3ـ به نوجوانان باید آموخت دردرجه اول کسانی که می توانند مشاور وراهنمای خوبی برایشان باشند والدین هستند وهمیشه برای آنها درددل کنند.
4ـ والدین نوجوانان را از محبت سیراب نمایند تا آنان به هربیگانهای روی نیاورند .
5ـ والدین باید به نوجوان احترام بگذارند وبرای حل مشکلات از آنها کمک بگیرند .
6ـ والدین با فرزندان محبت کنند وبه حرف نوجوانان گوش وزمینه ای ایجاد کنند تا نوجوانان حرفهای خود را به آنها بزنند.
7ـ باید دین وعلم رابا هم به نوجوان آموخت واین دو را از هم جدانکرد.
8ـ بردن نوجوان به مجالس مذهبی که مطالب مطرح شده در آن مجلس درخور سن وسال وفهم نوجوانان باشد وهمچنین دیدار با افراد مؤمن ومتقی وعالم باعث می شود که روح دینی وفطرت مذهبی آنها پرورش یابد .
فهرست منابع 1ـ روانشانسی رشد / دکتر حسن احدی / نیک چهرمحسنی / چاپ پنجم / 1374 2ـ کلید رفتار نوجوان/ دن فونتل / مسعود حاجی زاده 3ـ روشهای تقویت عزت نفس در نوجوانان / هریس کلهر .امینه کلارک / پروین علیپور 4ـ دنیای نوجوانی دختران / علی قائمی /1373.
5ـ مسائل نوجوانان وجوانان/ محمد خدایاری فرد / چاپ سوم / 1373 6ـ روانشناسی نوجوانی / دکتر سروش خلیلی /1377