مقدمه: کودک آزاری رفتاری است که بصورت آگاهانه و ناآگاهانه توسط بزرگسالان نسبت به کودکان انجام می شود.خشونت نسبت به کودکان یک نمونه اشکار از ارتباط غیر طبیعی بین والدین و کودک و مراقبت کنندگان آنان است که بالاخره منجر به صدمات غیر قابل جبران به جسم، احساسات ، عواطف و ابعاد روانی او می گردد.
به منظوربررسی اعمال خشونت والدین و تاثیر آن بر پرخاشگری کودکان این مطالعه انجام شد.
بدرفتاری با کودکان از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود.
یعنی کودکانی که مورد بدرفتاری قرار می گیرند ، خود در آینده والدینی بدرفتار می شوند.
با توجه یافته های پژوهش حاضر و شیوع نسبتا بالای خشونت نسبت به کودکان و پیامدهای آن از جمله پرخاشگری کودکان که خود منجر به اسیبهای عمدی و غیر عمدی بسیاری می گردد، اجرای برنامه های آموزشی برای خانواده ها می تواند در جهت کاهش خشونت موثر واقع شود.
معضل دیگر،کودکان خیابانی مقوله یی است که در حال حاضر اکثر کشورها به خصوص کشورهای آسیایی را درگیر کرده است و اینان کودکانی هستند که به دلایل مختلفی چون فقر، طلاق، مهاجرت، شیوه های تربیتی خانواده، اختلالات جسمی و روانی و...
در خیابان ها رها شده اند.
اصطلاح کودک خیابانی برای نخستین بار در سال 1815 به وسیله «مای هو» در انگلیس به کار برده شد و بعد از سال 1979 در امریکا مصطلح شد و بعدها در کشورهای دیگر هم رواج یافت.
ساده مثل کودکآزاری هرگونه آسیب جسمی یا روانی، سواستفاده جنسی یا بهرهکشی و عدم رسیدگی به نیازهای اساسی افراد زیر 18 سال توسط دیگر افراد و به صورتی که غیرتصادفی نباشد، کودک آزاری تلقی میشود.
کودک آزاری به سه دسته مهم تقسیم میشود : کودک آزاری جسمی به هر عملی که منجر به آسیب عمدی جسمی کودک شود گفته میشود.
آزار جنسی، درگیر نمودن کودک در فعالیتهایی است که منجر به ارضا جنسی افراد بزرگسال میشود.
غفلت یا بیتوجهی سومین دسته است که معمولا در خانوادههای کمدرآمد مشاهده میگردد.
غفلت عبارتست از اهمال و غفلت والدین از تامین نیازهای اساسی کودک که برای بهتر زیستن او ضروری هستند.
بیتوجهی جسمانی به تاخیر در مراقبت بهداشتی، ترک، اخراج، مراقبت گسیخته، سرپرستی ناکافی، بیپروایی و بیملاحظگی نسبت به امنیت و رفاه کودک گفته میشود.
بیتوجهی عاطفی شامل مهرورزی و عاطفه ناکافی، سواستفاده افراطی یا مزمن از همسر در حضور کودک یا سواستفاده از داروها و الکل در حضور او و مواجهه او با رفتارهای ناسازگارانه اطلاق میشود.
بحثهایی که بر سر تعاریف و حدود کودک آزاری درمیگیرد به طور کامل خودش را در قوانین ایران نشان میدهد.
طبق ماده 7 قانون ماده 59 قانون مجازات اسلامی و ماده 109 قانون مدنی، تنبیه توسط والدین به منظور تادیب و تربیت طفل در صورتی که متعارف باشد جرم تلقی نمیشود.
سالهاست که بین کارشناسان حقوقی، جامعهشناسان و فعالان اجتماعی بر سر حد تادیب بحث درمیگیرد اما تا کنون قانون جواب قانعکنندهای به این مساله ندادهاست.
با توجه به اینکه یکی از مهمترین منابع قانون در ایران شرع است مراجع عظام هم در پاسخ به یک استفتا نظر خود را درباره کودکآزاری اعلام کردند.
آیتالله العظمی سیستانی تنبیه بدنی را جایز ندانسته مگر این که تادیبی که لازم است متوقف بر آن باشد و در این صورت پدر یا کسی که از سوی او مجاز است میتواند به نحوی که موجب سرخ یا کبود شدن نباشد کودک را بزند ولی به احتیاط واجب نباید از سه ضربه سبک تجاوز کند و به هر حال اگر موجب سرخی یا کبودی شد دیه دارد حتی اگر از سوی پدر باشد و به احتیاط واجب زدن به هر نحو باشد پس از سن بلوغ جایز نیست.
او در پاسخ به سوالی که آیا میتوان کودک را از سرپرستی پدر و مادر کودکآزار که در مراجع قانونی به اثبات رسیده است خارج کرد؟
گفته است اگر حاکم شرع تشخیص دهد که پدر و مادر از نظر حفظ سلامتی کودک مورد اطمینان نیستند میتواند آنها را از حق حضانت و سرپرستی کودک محروم کند.
در خصوص مجازات پدر و مادر آزاردهنده هم گفته شده که اگر آزار آنها مستلزم دیه باشد باید بپردازند بلکه در مواردی قصاص نیز در مورد مادر اجرا میشود.
آیتالله العظمی مکارم شیرازی نیز در این باره گفته است که کودک آزاری در شرع اسلام جایز نیست و هرگاه پدر یا مادری مرتکب چنین کاری شوند حاکم شرع میتواند آنها را تعزیر کند و اگر کاری باشد که منتهی به فوت یا نقص عضو یا جراحتی گردد ، دیه دارد ولی تنبیههای جزئی و مختصر که هیچگونه اثری روی بدن نگذارد آن هم در صورت ضرورت ،مانعی ندارد و چه بهتر که از آن هم صرف نظر شود و از طریق تشویق و محبت اقدام به تربیت شود.
آیتالله العظمی صانعی اعتقاد دارد در راستای ادب و تربیت کودکان توسط والدین تنها اذن حداکثر پنج ضربه و یا شش ضربه نه زیادتر آن هم با انحصار راه تربیت به آن و در مسیر جلوگیری از فساد اخلاقی و ارتکاب کارهای ناشایست و به شرط اینکه ضربه به طور سخت و موجب زخم شدن و یا تغییر رنگ پوست نباشد اجازه داده شده.
وی در مورد مجازات والدین اینگونه فتوا داده است که بعنوان دفع منکر و آزار و اذیت نه تنها جایز است بلکه واجب میباشد لیکن به هر حال باید و به هر نحو ممکن آنها را وادار به عمل تکلیف واجب حضانت و تربیت نمود تا هم به تکلیف و وظیفه واجب خود عمل نمایند و هم بار، و زحمت فرزند داری که آنها سبب آن بودهاند به عهده دیگران نیفتد.
آیتالله العظمی موسوی اردبیلی هم حد شرعی تنبیه اولاد را آن اندازهای دانسته که موجب دیه نباشد آن هم در صورتی که اولاد بدون آن تنبیه تربیت نشود و بیش از آن اندازه موجب دیه بر پدر و مادر میشود و موارد مختلف است ،ممکن است در بعضی از آنها قصاص باشد.
حکم شرعی والدینی که بچه را بیشتر از حد شرعی تنبیه مذکور در فوق ، اذیت میکنند، قهرا مراتبش مختلف است در بعضی از موارد موجب دیه و در بعضی از موارد موجب قصاص میشود.
با مجاز دانسته شدن تنبیه به صورتی که شامل چند ضربه و بدون آثار صدمهدیدگی باشد شاید بتوان راحتتر در مورد حدود تنبیه در ایران تصمیم گرفت.
هرچند که معمولا موارد خفیف این چنینی اصلا گزارش نمیشوند که مورد بررسی قرار بگیرند.
کودک آزاری چیست وبه چه رفتارهایی گفته میشود ؟
کودکان به علت ویژگیهایی که از نظر سنی دارند بسیار آسیب پذیر هستند و نیاز به حمایت و مراقبت ما دارند .
اما گاهی بزرگسالان به دلایل مختلف به جای حمایت و مواظبت از کودکان ، آنها را مورد آزار قرار میدهند .
کودک آزاری شامل رفتارهایی است که توسط افراد بزرگسال نسبت به کودکان صورت میپذیرد و به نوعی به سلامت جسمی و روانی کودک آسیب میرساند .
رفتارهایی که به صورت تصادفی انجام میشوند(مثل تصادف با اتومبیل ) شامل کودک آزاری به حساب نمی آیند .
کودک آزاری چگونه صورت میگیرد ؟
1- کودک آزاری جسمی : رفتارهایی که به جسم کودک آسیب میزند .
مانند کتک زدن ، سوزاندن ، مجروح کردن ، شکستن و....
2- کودک آزاری روانی :رفتارهایی که به سلامت روانی کودک آسیب میرساند مانند توهین کردن ، ترساندن ، تحقیر کردن ، تبعیض و....
3- بی توجهی و غفلت : توجه نکردن به نیازهای اساسی کودک مانند تغذیه ، بهداشت ، پوشاک ، آموزش و...
4- سوء استفاده : استفاده از کودکان در ارتباط با مواد مخدر ، واداشتن آنها به کارهای دشوار ، سوء استفاده جنسی و...
چرا کودکان مورد آزار قرار میگیرند ؟
1- نا آگاهی والدین : گاهی والدین یا افراد دیگر که به کودکان آزار می رسانند ، نمی دانند که رفتار آنها کودک آزاری است .
و این گونه رفتار ها را عادی و معمولی می انگارند .
2- مشکلات اقتصادی : فقر باعث کیشود که کودکان از دسترسی به نیازهای اساسی خود مانند آموزش ، بهداشت ، تغذیه و...
محروم شوند و یا والدین به علت فشارهای مالی با رفتارهایی مانند پرخاشگری ، خشونت ، بی توجهی و...
کودکان را مورد آزار قرار دهند .
3- اعتیاد : به علت خصوصیاتی که در افراد معتاد ایجاد میگردد مانند پرخاشگری ، بی مسئولیتی ، کاهش عواطف و ....
سبب میشود که کودکان مورد آزار به ویژه از نوع سوء استفاده قرار گیرند .
4- بیماری های روانی : در صورتی که والدین به بیماریهای روانی مبتلا باشند ، با رفتارهایی مانند تند خویی ، خشونت ، ناسازگاری ، بی توجهی و...
سبب آزار کودکان میشوند 5- مشکلات خانوادگی : مشاجرات شدید و طولانی والدین ، جمعیت زیاد خانواده ،شیوه های تربیتی نامناسب ، در برخی موارد وجود ناپدری و نا مادری و...
سبب میشود که کودکان مورد آزار قرار بگیرند .
6- مشکلات کودکان : کودکانی که مشکلات نسبتا شدید و پایدار دارند بیشتر از سایر کودکان مورد آزار قرار میگیرند .
مانند کودکانی که دچار بیماریهای جسمی مزمن و طولانی مدت یا مشکلات رفتاری از قبیل پرخاشگری ، بی قراری ، بیش فعالی ، اظطراب ، شب ادراری و...
هستند به علت مشکلاتی که برای بزرگسالان ایجاد میکنند و نیز به سبب نا آگاهی والدین ، اغلب مورد آزار جسمی و روانی قرار میگیرند .
7- مشکلات مدرسه : مشکلاتی که در مدرسه برای دانش آموزان ایجاد میشود مانند انتظار بیش از حد ، ندیدن تفاوتها ، ایجاد اظطراب ، ترس و رقابتهای شدید ، تبعیض ، تنبیه بدنی ، تحقیر و توهین و...
سبب آزارهای جسمی و روانی کودکان میشوند.
چگونه می توانیم کودک آزاری را کاهش دهیم ؟
1- کودکان را بهتر و بیشتر بشناسیم :شناخت کودکان و نیازهای آنها سبب میشود که رفتار بهتری نسبت به آنها داشته باشیم .برای این کار میتوانیم از روشهای مختلف مانند خواندن کتابهای مناسب ، شرکت در کلاسهای آموزشی ، مشورت کردن با افراد آگاه در این زمینه و...
استفاده کنیم .
2- علت کودک آزاری را بشناسیم: کودک آزاری مانند هر رفتار دیگری علتی دارد .
سعی کننیم علت آنرا پیدا کنیم و با بر طرف کردن آن ، کودک آزاری را کاهش دهیم.
گاهی ممکن است برخی مشکلات را نتوانیم از بین ببریم ، در آن صورت پذیرفتن آن بهتر از آزار دادن کودک است .
3- از دیگران کمک بگیریم : کمک گرفتن و مشورت کردن نشانه هوشیاری و آگاهی است ، نه ناتوانی .
برای کاهش مشکلات خود می توانیم از مراکز مشاوره حضوری ، تلفنی ، سازمانهای غیر دولتی ، افراد آگاه و...
کمک بگیریم .
4- آرامش خود را حفظ کنیم : زندگی همیشه با مشکلات همراه است ، سعی کنیم خشم خود را کنترل کرده و برای مشکلات چاره جویی نماییم .بسیاری از کودک آزاری ها در شرایطی انجام میگیرد که والدین قادر به کنترل خشم خود نیستند ، کنترل خشم ، آموختنی است و میتوانیم با تمرین بر خشم خود غلبه نماییم.
کودک آزاری چه زیانهایی برای کودک بهمراه دارد؟
کودکی دوران رشد و شکل گیری شخصیت انسان است .
انواع کودک آزادی در این سالهای حساس و مهم ، به رشد و سلامت کودک آسیب جدی میرساند .
کودکان آزار دیده در همه جنبه های رشد مانند رشد جسمی ، ذهنی ، روانی و اجتماعی با مشکلات و نارسای های فراوانی روبرو خواهند شد .
بررسی های انجام شده نشان میدهد بسیاری از انسانهایی که در دوران کودکی قربانی آزار و بد رفتاری بوده اند در بزرگسالی خود به آزار کودکان پرداخته اند و این یکی از بزرگترین زیانهای کودک آزاری است که سبب تداوم آن میگردد .
چگونه میتوانیم از کودک آزاری پیشگیری کنیم ؟
پیشگیری همیشه بهتر ، آسانتر و سریعتر از درمان است .
برای پیشگیری از کودک آزاری می توانیم از راهکارهای زیر استفاده کنیم: 1- دقت در ازدواج و تشکیل خانواده ، خودداری از ازدواج های تحمیلی ، ناشناخته، شتابزده و ازدواج در سنین پایین .
2- توجه به تنظیم خانواده و تعداد مناسب فرزندان 3- افزایش آگاهی خود در زمینه پرورش فرزندان و شیوه های مناسب رفتار با آنها .
4- پذیرش مسئولیت ها و انجام وظایف خود به عنوان پدر ، مادر ، سرپرست و ...
نسبت به کودکان 5- آشنایی با حقوق و نیازهای اساسی کودکان .
6- توجه به سلامت جسمی و روانی خود و کاهش فشارهای عصبی و مشکلات رفتاری خود که سبب کودک آزاری میشود .
7- تقویت روحیه کمک گرفتن هنگام برخورد با مشکلات و آشنایی با مراکز حمایتی ، امداد در مورد کودکان و خانواده ها.
کودکآزاری نیمی از خشونتهای خانگی را تشکیل میدهد "هر وقت او به خانه ما مى آمد من فرار مى کردم و گوشه پذیرایى پنهان مى شدم.
او همیشه مرا با لگد کتک مى زد و یکبار به قدرى به سر من ضربه وارد کرد که دیگر نمى توانستم سر پا بایستم و خوابیدم.
وقتى از خواب بیدارشدم نمى توانستم چشمهایم را باز کنم.
اطراف چشمهایم کبود شده بود و سرگیجه شدیدى داشتم.
نمى دانستم چرا او چشم دیدن مرا نداشت.
فکر کردم حالا که در رختخواب افتاده ام دست از سرم بر مى دارد اما او مرا سوار ماشین پیکان خودش کرد و به بیابانها برد.
او مى خواست با چاقو مرا بکشد.
بعد جملاتى را به من گفت و از من خواست تا آنها را تکرار کنم و او صداى مرا با موبایل خودش ضبط کرد و بعدها آنها را براى مادرم پخش مى کرد.
او از من مى خواست تا از مهربانى هاى او نسبت به من و مادرم حرف بزنم.
چند بار هم او مرا بلند کرد تا از پنجره بیرون بیندازد.
من خیلى ترسیدم و گریه کردم.
همیشه همسایه ها هم برایم گریه مى کردند اما کارى از دستشان بر نمى آمد.
او حتى مادرم را هم کتک مى زد و چند بار قصد داشت مادرم را خفه کند.
از دیدن او وحشت داشتم چون تعریف کرده بود تا به حال چندبار دوستانش را با چاقو زده است.
او خودش به من گفته بود که بچه پرورشگاهى است و همیشه دوست دارد یکى را بزند تا دلش خنک شود." هفت سالگی برای تحمل این همه آزار سن کمی است، اما او شاید از خوش شانسترین قربانی های کودک آزاری باشد که توانسته به صورت زنده در دادگاه از خود دفاع کند.
ضعف جسمی و ناتوانی در دفاع از خود، همواره باعث ایجاد خشونت بوده است.
زنان، کودکان، معلولان و...
همواره قربانیان خشونتی بوده اند که توان دفاع در مقابل آن را نداشته اند.
از زمانی که بابلیان و مردم روم باستان دخترکان خود را وقف معابد می کردند، زمانی که صدای ناله های نوزادان تازه به دنیا آمده دختر در عربستان زیر خاک خفه می شد تاریخ کودک آزاری شکل می گرفت.
در دوره ای از تاریخ ایران هم روسپی خانه هایی پسرانه وجود داشت که غالبا متعلق به دربار بود.
پسران کوچک لباسهایی دخترانه پوشیده و علاوه بر ارائه خدمات عمومی به پادشاهان، مورد سو استفاده جنسی آنان هم قرار می گرفتند.
در آمریکا انجمن مبارزه با کودک آزاری در سال 1874 تشکیل شد.
در دهه 1940 در این کشور گزارشهای درمانی بدون توضیح علت آسیب دیدگی فرضیات جدیدی را در مورد سورفتار با کودکان مطرح کردند.
در فرانسه نیز حدود 100 سال پیش "تاردیو" متخصص پزشکی قانونی فرانسه سندرم کودک آزاری جسمی خصوصا آزار جسمی علیه کودکان ناتوان را گزارش نمود.
در دو دهه اخیر همزمان با توجه بیشتر به مسائل کودکان، کودک آزاری نیز بیشتر مورد نظر قرار گرفته.
تصویب کنوانسیون حقوق کودک در سال 1989 و پذیرفتن این کنوانسیون از سوی کشورهای جهان از جمله ایران را، میتوان نقطه عطف جهانی درباره توجه به کودکان دانست.
در ایران به جز موارد حاد که منجر به آسیب شدید یا حتی فوت می شود گزارش مشخصی درباره کودک آزاری وجود ندارد.
بزرگترین واقعه کودک آزاری در ایران ماجرای قتل 33 کودک و نوجوان در تهران و دیگر شهرها توسط شخص به نام علی اصغر بروجردی، معروف به اصغر قاتل بود.
این مرد 42 ساله در سال 1313 به جرم ارتکاب جنایتها و قتلهای متعدد اعدام شد.
او در تهران بامیه فروش بود و پسران کم سن و سال را که برای خرید بامیه به او مراجعه می کردند فریب میداد و به خرابههای جنوب تهران میکشاند و پس از سو استفاده و آزار جنسی آنان را به قتل میرساند.
اصغر در سن 22 سالگی به جرم همجنسگرایی به زندان محکوم شده بود و در بازجوییهایش در این باره میگفت:" پس از آزادی تصمیم گرفتم که از این پس کودکان را پس از کامجویی به قتل برسانم.
به قدری از این عمل لذت میبردم که حد و وصفی بر آن متصور نبود، مخصوصا پس از آن که خون قربانیان خود را میخوردم..." آخرین مورد تاریخی کودک آزاری در ایران بیجه بود که ۱۸ کودک را پس از آزار جنسی در پاکدشت ورامین به قتل رسانده بود.
بیجه به ۱۶ بار قصاص نفس، یک بار اعدام به خاطر لواط، ۱۵ سال حبس و ۱۰۰ تازیانه محکوم شد.
بیجه را در 27 اسفند سال 83 اعدام کردند.
کودکآزاری معضل است یا اغراق؟
به گفته کارشناس دفتر آسیبدیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی، نتایج بررسی شیوع برخی از موارد کودک آزاری در ایران (سال 82 )نشان میدهد که طبق گزارش والدین در طول 24 ساعت قبل از زمان بررسی 50 درصد کودکان یک تا 5 سال، 38 درصد کودکان 6 تا 11 سال و 23 درصد کودکان 12 تا 18 ساله مورد مطالعه مورد بداخمی، غضب و بیاعتنایی مراقبین خود قرار گرفته بودند.
به گفته وی همچنین 31 درصد کودکان 1 تا 5 سال، 5/20 درصد کودکان 6 تا 11 سال و 7/8 درصد کودکان 12 تا 18 سال توسط مراقبین خود مورد تنبیه بدنی در 24 ساعت قبل از بررسی قرار گرفته بودند که بر اثر تنبیه بدنی، آثار تنبیه بر روی بدن 2/2 درصد کودکان 1 تا 5 سال، 5/1 درصد کودکان 6 تا 11 سال و 1/1 درصد کودکان 12 تا 18 سال وجود داشته است.
طبق نتایج این تحقیق 8هزار مورد خشونت خانگی مشاهده شده که نیمی از آن را کودکان تشکیل میدادند.
از این میزان 20 درصد مربوط به کودکآزاری جنسی میشد.
در پژوهشی دیگر مطالعه 2240 دانشآموز دبیرستانی شهر تهران نشان داد که 32 درصد دانشآموزان دست کم یکی از موارد بیتوجهی و غفلت را تجربه کردهاند.
همچنین 1600 دانشآموز نوعی از آزار را در مورد خود گزارش دادند که از این میان، 43.2 درصد آزار جنسی، 23.4 درصد آزار عاطفی 4.7 درصد آزار جنسی بود.
بررسی موارد کودکآزاری جنسی با استفاده از یادداشتهای موجود در پروندههای سازمان پزشکی قانونی کشور (مربوط به تهران) نشان داد که در طی سه سال از بهار 1371 تا اسفند 1373، مجموعا 325 مورد مراجعه به سازمان پزشکی قانونی جهت وقوع کودکآزاری رخ داده که 237 مورد آنها را دختران و 87 مورد را پسران زیر 15 سال تشکیل میدادند.
بررسی فاصله زمانی از هنگام وقوع تجاوز تا هنگام مراجعه به مراجع قانونی نشان داد که دختران معمولا دیرتر از پسران و پس از چندین بار تجاوز به مراجع قانونی مراجعه میکنند.
در حالی که اکثرا پسران پس از یک بار مورد تجاوز واقع شدن، مورد را نسبتا سریع به مراجع ذیربط اطلاع میدهند.
دادهها حاکی از آن بود که 79 درصد از دختران موضوع را پس از گذشت یک هفته یا بیشتر از وقوع آزار جنسی اطلاع دادهاند.
همین مساله میتواند دلیلی بر احتمال شیوع بیشتر آزار جنسی در دختران باشد چرا که بسیاری از موارد مخفی مانده و به مراجع قانونی اطلاع داده نمیشود.
آزار جنسی زنان را علاوه بر این باید در قالب قتلهای ناموسی هم پیگیری کرد.
جایی که فرد متجاوز که معمولا از اعضای خانواده است با کشتن قربانی و متهم کردن او به بیآبرویی سعی در پاک کردن عمل خود دارد.
نگاهی به گزارش 5 سال فعالیت صدای یارا، اولین خط کمک فکری به کودکان و نوجوانان در ایران که در دی ماه سال 1379 توسط انجمن حمایت از حقوق کودکان راه اندازی شده است نشان میدهد که از چهارده هزارتماس تلفنی گرفتهشده با این خط تلفن، مادران با 78% کل تماسها در صدر تماسهای صدای یارا قرار دارند و تنها 5% از تماسها توسط پدران صورت گرفته است همچنین 12% از تماسها توسط کودکان و نوجوانان انجام شده است .
از مجموع تماسهایی که با صدای یارا برقرار شد ، 20% مربوط به موارد کودک آزاری است بیشترین مورد آزار جسمی با 65% است که به طرق مختلفی نظیر کتک زدن با دست و کمربند ، کشیدن موی سر ، سوزاندن و ....
اعمال شده است.
آزارهای روانی و عاطفی کودک شامل تحقیر ، توهین ، حبس در خانه ، وادارکردن به تکدی گری و ...
با 32% در رتبه بعدی قرار دارد .3% از تماسهای کودک آزاری مربوط به سوء استفاده جنسی از کودکان می باشد .54% از کودکان آزار دیده دختر و 46 % پسر بودهاند.
کودکآزارها، قربانیان قبلی کودکآزاری آنها شاید قصیالقلب، خشن و یا بیاحساس به نظر برسند، اما در واقع آنها هم روزی قربانی بودهاند.
پدر اصغر قاتل دزد و راهزن بود و نزدیک به 40 نفر را به قتل رسانده بود.
بیجه بعد از ۵ سالگى به علت مسائل و مشکلات اقتصادى خانواده اش همراه آنان به تهران مهاجرت کرده و به ناچار در حاشیه شهر تهران سکنى گزیده بود.
پدر وى کارگر کوره هاى آجرپزى پاکدشت بود.
وى تا کلاس پنجم ابتدایى تحصیل و بعد از آن هم به علت موقعیت بد اقتصادى خانواده ترک تحصیل کرد.
او مدتی زباله جمع میکرد.
یک بار در بیابان هاى اطراف مورد تجاوز دو مرد قرار گرفته بود.
محمد بیجه در سن ۱۸ سالگى عاشق دخترى افغانى مى شود که قرار فرار را با هم مى گذارند و وقتى که خانواده اش متوجه مى شوند، با او سرسختى کرده و او از این عمل منصرف مى شود.او پس از گذشت مدت کوتاهى به دخترعمه اش علاقه مند شد اما این دختر در همان سال در دانشگاه قبول مى شود و موضوع ازدواج با او هم منتفى مى شود.
بیجه اولین قربانى خود را عاشوراى سال ۸۱ به قتل رساند و سریال قتل هاى او تا شهریور 83 ادامه داشت.
او پس از کشتن کودکان احساس پشیمانى نمى کرد.
زیرا هدف خود را انتقام مى دانست.
او گفته بود: «زندگى ام تباه شده بود و باید زندگى دیگران را تباه مى کردم.» طبق پژوهشی که به منظور بررسی میزان شیوع سابقه سورفتار جسمی و جنسی در بیماران روانپزشکی بستری در یخش روانی یکی از بیمارستانهای تهران صورت گرفت، درصد قابل ملاحظهای از بیماران (61 درصد) یکی یا هر دو نوع سورفتار جسمی و جنسی را تجربه کرده بودن.
یافتههای این پژوهش حاکی از آن است که در 23 درصد موارد، سورفتار بیشتر از 2 سال به طول انجامیده و بیش از 20 نوبت بوده است.
این مسئله نشان میدهد که تجربه کردن آزارهای جسمی و جنسی تا چه میزان در ظهور اختلالات روانی در سنین بزرگسالی موثر است.
پیش از این مدیرکل دفتر پیشگیری از آسیبهای اجتماعی سازمان بهزیستی هم اعلام کرده بودکه 80 درصد افراد کودک آزار در دوران کودکی، تجربه آزار جنسی, جسمی یا عاطفی داشتهاند.
بر خلاف تصور عامه، آزاردهندهها هیولاهای خشن و روانپریش نیستند.
در اکثر موارد نزدیکترین کسانی که از آنها انتظار میرود نگران حال کودک باشند او را مورد آزار و اذیت قرار میدهند.
بررسیهای آماری در ایران نیز در سال 80 نشان میدهد، 75 درصد کودک آزاریها توسط والدین انجام شده که در این میان حدود 2/12 درصد جامعه آماری با شیوع بیشتر مربوط به آزار جسمی پسران است.
نتایج مطالعه 50 قربانی سو استفاده جنسی از میان دانشآموزان دوره راهنمایی شهر اهواز نشان میدهد که 50 درصد آزارهای جنسی توسط افراد خانواده صورت گرفته است.
یافتههای برخی مطالعات دیگر حاکی از آن است که در بعضی موارد بیشترین آزارهای جسمی به ویژه نسبت به دختران از سوی برادران آنها اعمال شده است.
چنین مشاهداتی تایید کننده نقش سنتی برادر در خانوادههای شهرستانی است.
طبق گزارش صدای یارا، در بین موارد حاد کودک آزاری که اغلب منجر به صدمات جسمی گردیده بیشترین مورد توسط پدر (46%) صورت گرفته است ، مادر با 17% ، نامادری با 15% ، پدر و مادر به طور مشترک با 8% ، ناپدری با 7% ، معلم و مدیر مدرسه 6% و افراد غریبه با 4% در رتبه های بعدی آزاررسانان حاد به کودکان بوده اند.
نزدیک بودن آزاردهندگان به کودکان و حتی سرپرست بودن آنها باعث میشود تا نقش دولت برای حمایت از کودکان آسیبدیده پررنگتر شود.
در صورتی که پدر ضارب باشد با توجه به ولایت قهری پدر بر فرزند، قانون حمایت خاصی از کودک نمیکند و معمولا مادر مجازات میشود.
نگهداری از کودک قربانی آزار خود مسالهای بزرگ است.
چه شرایطی باید حاکم شود تا پدر و مادر سلب حضانت شوند؟
و اگر کودک به یکی از پدر یا مادر تحویل شود چه تضمینی هست که مزاحمت دوبارهای ایجاد نشود؟
قانون و مراکز رفاهی مثل بهزیستی چند درصد از این آسیبدیدگان را پوشش میدهند؟
گسترش خدمات حمایتی برای قربانی کودکآزاری و آموزش کودکان و خانوادهها شاید مهمترین اقدامات باشد.
حرکتی برای افرادی مثل او که دیگر شبها این همه خوابهای آشفته نبینند.
"بعد از دستگیرى او مرا تحویل عمه ام دادند اما هر شب خواب او را مى بینم که مرا کتک مى زند و یا قصد کشتن مرا دارد.
الآن او در زندان است اما وقتى آزاد شود حتماً مرا مى کشد.
او خانه عمه ام را هم بلد است و من مى ترسم به سراغم بیاید." کودک آزاری جرمی پنهان در هزارتوی سنت هرچند اسماعیل احمدی مقدم فرمانده نیروی انتظامی پیش از این اعلام کرده بود که «آن بخش از کودک آزاری و جرائم مربوط تحت این عنوان که در جامعه به شکل آزار و اذیت و تعدی به کودکان صورت می گیرد، زیاد نیست» و نمی توان با فرمانده نیروی انتظامی که مطمئناً آمارهای درست و دقیقی هم در این زمینه دارد، مخالفت کرد، اما شاید گفتن این نکته پربیراه نباشد که به دلیل ضعف اطلاع رسانی در مورد کودک آزاری و مصادیق آن بسیاری از موارد این جرم در کشور شناخته نمی شود.البته کودک آزاری در ایران از جرائم عمومی است، هر شخصی که از آن اطلاع پیدا کند، می تواند مراتب را به مراجع انتظامی اطلاع دهد و دادستان به عنوان مدعی العموم این مساله را پیگیری می کند، اما در واقع چه تعداد از ایرانی ها از این موضوع اطلاع دارند و مصادیق کودک آزاری را می شناسند؟در فروردین و اردیبهشت ماه سال 1386 در مجموع 23 مورد کودک آزاری به واحد مددکاری صدای یارا ارجاع شد.
صدای یارا نتیجه بررسی تماس گیرندگان را این گونه اعلام کرد؛ 30 درصد از تماس گیرندگان مادران، 17 درصد مددکاران، 13 درصد پدران، چهار درصد اقوام نزدیک، 11 درصد همسایگان، 9 درصد کادر آموزشی مدارس، چهار درصد نیروی انتظامی و 12 درصد را مددجویان تشکیل می دهند.
بر اساس این گزارش 70 درصد کودک آزاری ها توسط پدران، 10 درصد توسط کادر آموزشی و 20 درصد توسط مادران صورت گرفته است.
همچنین 61 درصد از موارد ارجاعی در وضعیت اقتصادی نامناسب به سر می برند.
یارایی سرپرست خط مشاوره تلفنی «صدای یارا» و عضو انجمن حمایت از حقوق کودک، در گفت وگویی که چندی پیش با خبرگزاری دانشجویان ایران انجام داد، گفت؛ «کمبود آگاهی والدین در تربیت جنسی کودکان و نوجوانان از عمده مشکلات تماس گیرندگان است.» آنگونه که او اعلام کرد؛ «زنای با محارم از مشکلات مهم پیش روی کودکان است.
در این مورد نیز نمی توانیم از کودک حمایت های لازم را انجام دهیم، چرا که قوانین ما در این مورد اندک و قضات نیز عنوان می کنند دستشان بسته است.»در سال 81 قانونی در جهت پیشگیری از پدیده کودک آزاری در مجلس تصویب شد و به تایید شورای نگهبان رسید و با خانواده هایی که به چنین عملی دست می زنند برخورد قانونی صورت می گیرد اما با اطلاع رسانی صحیح و اصلاح فرهنگ در این زمینه می توان با این پدیده زشت برخورد کرد.
همچنین بر اساس آمارها مادران زیر 26 سال و پدران زیر 30 سال کودکان خود را بیشتر مورد کودک آزاری قرار می دهند.
اما کودکان ایرانی تنها قربانیان کودک آزاری نیستند.
روزانه صدها هزار کودک در جهان به وسیله یکی از نزدیکانشان آزار داده می شوند.
و هزاران کودک هم بر اثر همین آزارها جان خود را از دست می دهند.
آنهایی هم که زنده می مانند از اثرات روانی و جسمی ناشی از آن رنج می برند.آنچه وضعیت را در ایران پیچیده می کند، آشنا نبودن جامعه با پدیده یی به نام کودک آزاری است.
هر چند در سال های اخیر انجمن هایی چون حمایت از حقوق کودکان و سازمان بهزیستی تلاش هایی را برای بالا بردن آگاهی های عمومی در این زمینه آغاز کرده اند اما در عمل راه چندانی طی نشده است.بسیاری از ایرانی ها هنوز نمی دانند کودک آزاری چیست و چه زمانی می گویند کودکی آزار دیده است.
روز یکشنبه 16 مهرماه روز جهانی کودک بود؛ روزی که قرار بود امسال در آن بیشتر به کودک آزاری بیندیشیم.
به همین دلیل قرار است در این گزارش هم با مصادیق کودک آزاری آشنا شویم تا بفهمیم که ممکن است بسیاری از ما ناخواسته کودکانمان را آزار داده ایم.
کودک آزاری کودک آزاری به غفلت یا برخورد ناخوشایند فیزیکی، جنسی یا احساسی می گویند که والدین، مربیان یا دیگران با کودکان انجام می دهند.
از آنجایی که بیشترین موارد کودک آزاری در خانه کودکان اتفاق می افتد اغلب موارد کودک آزاری توسط مدارس، معلمان و مربیان کودکان کشف می شود.
بر اساس گزارش های مرکز حمایت از حقوق کودک سازمان ملل متحد، یونیسف، کشورهای امریکا و انگلستان در میان کشورهای توسعه یافته، در پایین ترین رده های حمایت از حقوق کودکان قرار دارند.
در این گزارش همچنین مطرح شده است که کودک آزاری و غفلت از کودکان در خانواده های تک سرپرست بیشتر از خانواده هایی روی می دهد که هم پدر و هم مادر از فرزندان مراقبت می کنند.
کودک آزاری شکل های متفاوتی دارد.
به همین دلیل هر روز قوانین تازه یی برای جلوگیری از شکل های متفاوت این کار در کشورهای مختلف تصویب می شود.
دلایل زیادی را برای وجود کودک آزاری برشمرده اند.
بسیاری از کسانی که در بزرگسالی دست به کودک آزاری می زنند خود در کودکی قربانی آن بوده اند.
بیماری های روانی دلیل دیگری برای کودک آزاری است.
بسیاری از کودک آزاران شکست شخصیتی یا دیگر اشکال بیماری های روانی داشته اند.
در عین حال بیماری های جسمی هم در این زمینه نقش ایفا می کنند.
شرایط محیطی هم در کودک آزاری نقش دارند.
کارشناسان به این نتیجه رسیده اند که فقر، طلاق، بیماری، ناتوانی های جسمی، آشنا نبودن با مهارت ها و مسوولیت های پدر و مادر بودن و مواد مخدر احتمال بروز کودک آزاری در بزرگسالان را افزایش می دهد.
کودک آزاری جسمی کودک آزاری جسمی جراحاتی است که در نتیجه خشونت های جسمی در کودک پدید می آید.
حتی اگر جراحتی روی بدن کودک باقی نماند، خود عمل کتک زدن کودک، کودک آزاری جسمی به حساب می آید.
در دنیا برای تعیین کودک آزاری جسمی اعمالی را تعریف کرده اند که اگر از والدین سر بزند، کودک آزاری محسوب می شود؛ گاز گرفتن، سیلی زدن، هل دادن، لگد زدن، پرتاب کردن، کتک زدن، کشیدن موی سر کودک، با سیگار سوزاندن یا اعمالی مانند آن.
اما نکته یی که در این میان مطرح می شود این است که آیا تنبیه جسمی کودکان همان کودک آزاری جسمی است؟
در تعاریفی که از کودک آزاری جسمی شده، آمده است؛ «جراحت ناشی از خشونت جسمی».
اما تنبیه جسمی استفاده از اجبار جسمی و دردهای ناشی از آن برای کنترل کودکان است.
جراحتی نباید در این میان پیش بیاید.
البته تنبیه جسمی به سادگی می تواند تبدیل به کودک آزاری شود.