دانلود مقاله بیش فعالی

مقدمه: بیش فعالی اغلب به وسیله والدین و معلمان گزارش شده که نمیتوانند از این کودکان مراقبت کنند .

این کودکان به عنوان افرادی بی قرار، نا آرام و ناتوان در نشستن توصیف شده اند.

این کودکان همیشه در حال راه رفتن هستند و نمی توانند به آرامی بازی کنند و در زمینه تغییر دادن خود از فعالیتهای آزاد به فعالیتهای سازمان یافته ناتوان می باشند.

قانون شکنی و پرخاش گری آنها اغلب باعث می شود همسالان دیدگاهی منفی نسبت به آنها داشته باشند.

کودوکان بیش فعال تسلیم کمی نشان داده و نسبت به کودکان دیگر مخالفت بیشتری با والدینشان می کنند.( ؟

) یکی از تفاوتهای بی قراری حرکتی با رفتار های ناهنجار دیگر، وجود دلیل ارگانیسمی است.

کودکان بیش فعال، اختلال مغزی خفیفی دارند که به طور موثر بر رفتار کودک اثر می گذارد.

ممکن است دلایل زیادی برای این پدیده وجود داشته باشد.

آسیب های خفیف مغزی در اوایل کودکی، اختلالات دوران بارداری، عفونت های پیش از تولد یا اوایل تولد یا عوامل ژنتیکی گاهی به اختلال مغزی منجر می شوند.

به طوری که کغز کودک نمی تواند به قدر کافی محرک ها را انتفال دهد که این امر، منجر به بی قراری میشود.

کودک در برابر این تکانه های مزاحم نمی تواند مقاومت کند.

اصطلاحات گوناگونی برای توصیف کودکان مبتلا به این اختلال به کار رفته است: واکنش هیپرکینتیک کودکی، سندرم هیپر کینتیک، سندروم کودک بیش فعال، اختلال کنش جزئی مغز، آسیب جزئی مغز، انتلال کنشی مغزی خفیف و اختلال بیش فعالی همراه با کمبود توجه.

(کاپلان – سادوک، 1372) کودکان بیش فعال دو نوع هستند : یک گروه دارای رفتار پرخاشگرانه و فعالیت بیش از اندازه، گروه دیگر دارای مسائل اساسی مربوط به توجه.

کودکانی که خصیصه های پرخاشگرانه دارند به نظر میرسد در مقایسه با کودکان گروه دیگر شانس بهبودی ضعیفتری در بزرگسالی دارند.

(آزاد ؟) امروزه مشکل این کودکان با عنوان اختلال بیش فعالی – کم توجیهی شناخته شده است.

اختلال بیش فعالی کم توجهی کودکان را در سنین پیش از دبستان و سال های ابتدایی مدرسه مبتلا ساخته و ایجاد مشکل در کنترل رفتار و تمرکز موجب میشود این کودکان علی رغم ضریب هوشی بالاتر از میانگین جامعه، دستاوردهایی کمتر از توانشان داشته باشند.

از آنجا که مشکل این کودکان اغلب تشخیص داده نمیشود (و یا دیر تشخیص داده می شود) توانایی هایشان رشد نکرده و آموزش کافی دریافت نمی کنند به همین دلیل ممکن است به عنوان کم عقل توصیف شوند یا سر به هوا و بازیگوش.

کم توجهی، حواس پرتی، فعالیت بیش از حد و اعمال بدون کنترل، علائم اصلی اختلال بیش فعالی کم توجیهی اند.

البته در افراد مختلف شدت و ضعف و تنوع علائم یکسان نیست به همین دلیل بر اساس بارز بودن هر یک از علامت ها بیماری را به سه دسته بیش فعال، کم توجه و دسته مختلط تقسیم میکنند.

فعالیت بیش از حد : این بچه ها دائما در حال حرکت هستند، به اشیاء دور و بر دست میزنند و مرتب صحبت می کنند.

کارهایی که نیاز به آرام ماندن دارند مانند نشستن سر سفره یا در کلاس کار دشواری برای آنها محسوب می شود.

با بزرگتر شدن این بچه ها در سنین نوجوانی و بزرگسالی به تدریج قادر خواهند بود بر اعمال خود مسلط شوند اما در درون خود احساس بی قراری میکنند این افراد دائما خود را مشغول کرده و اغلب چند کار را با هم انجام می دهند و از کارهایی که نیاز به آرام بودن دارند (مثل مطالعه) لذت نمی برند.

اعمال بدون کنترل (بی اختیاری): به نظر میرسد که کودک قادر نیست قبل از انجان عمل فکر کند یا جلوی واکنش هایش را بگیرد.

این بچه ها اغلب مطالب نامربوطی را به زبان می آورند و کنترلی بر بروز احساسشان ندارند.

گاهی کنترل غذا خوردن خود را از داست داده و بسیار پر خور می شوند.

اختلال بیش فعالی به عنوان یکی از علل مهم چاقی همواره باید مد نظر باشد .

رفتار های بی اختیار همراه با افزایش سن از بین نمی روند و در بزرگسالی نیز ممکن است فرد اعمالی را انجام دهد که قادر به کنترل آنها نباشد.

کم توجهی: کم توجهی شایعترین علامت اختلال بیش فعالی – کم توجهی است این بچه در تمرکز بروی موضوع مشکل دارند و ممکن است پس از چند دقیقه کار را نا تمام رها کرده و کار دیگری را شروع کنند، البته در صورتی که از کار لذت ببرند مشکلی در تمرکز نخواهند داشت.

این افراد با کوچکترین صدا یا نور حواسشان پرت می شود در توجه به جزئیات مشکل دارند و در اثر کم توجهی مرتباً دچار مشکل می شوند.

بسیاری اوقات به یاد نمی آورند وسایلشان را کجا گذاشته اند.

در طول روز مرتباً می خوابند ، گیجند و حرکات آهسته ای دارند.

علائم معمولاً در سنین پائین و به صورت تدریجی ظاهر می شود و فعالیت بیش از حد و بی اختیاری در رفتار نیز بیش از کم توجهی بروز میکند.

اغلب اوقات کودکی که دچار فعالیت بیش از حد می شود و نمی تواند در مدرسه آرام بگیرد به سرعت مورد توجه قرار گرفته و به احتمال زیاد بیماری وی تشخیص داده خواهد شد اما کودکی که تنها دچار کم توجهی است ممکن است به راحتی نادیده گرفته شود و تمام عمر از این مشکل تشخیص داده نشده رنج ببرد بسیاری از کودکان طبیعی ممکن است این علائم را با شدت کمتری داشته باشند، از این رو این علاوم را زمانی می توانیم نشانه بماری بدانیم که بر عملکرد کودک در مدرسه، منزل و ارتباط با سایر کودکان تاثیر داشته باشد.

( ؟

) سبب شناسی (علت ) بیش فعالی عوامل نوروبیولوژیک عوامل ژنتیک آسیب مغزی عوامل نوروشیمیایی درنگ تکاملی عوامل محیطی تغذیه بهم خوردن توازن شیمیایی و عصبی عوامل نوروبیولوژیک در معاینات معمول عصبی اکثر کودکان مبتلا به بیش فعالی (ADHD) قرائن آسیب بارز بیماری در سلسله اعصاب مرکزی نشان نمی دهند.

از طرف دیگر اکثر کودکان مبتلا به اختلالات عصبی یا صدمات مغزی خصوصیات ویژه ای از بیش فعالی نشان نمی دهند.

بعضی از کودکان مبتلا ممکن است آسیب مغزی جزئی و پنهانی ناشی از علل مضر سمی، متابولیک، عروقی یا مکانیکی موثر بر سلسله اعصاب مرکزی در دوره های جنینی و پری ناتال داشته باشند.

ممکن است این آسیب ها مسئول اختلالات یادگیری توام با اختلال بیش فعالی بوده باشند.

حساسیت مفرط و واکنش های ایدیوسنکراتیک نسبت مکمل های غذایی (مثل رنگها و ثابت نگهدارنده ها) به عنوان عامل اختلال معرفی شده اند.

عوامل ژنتیک اساس ژنتیک بیش فعالی بر اساس مدارکی که در بعضی از دوقلوهای توام نشان میدهد مطرح شده است.

خواهر و برادر های کودکان بیش فعال بیشتر از خواهر و برادر های ناتنی استعداد ابتلا به بیش فعالی دارند.

الکلیسم، اختلال شخصیت ضد اجتماعی، سندرم بریکه در والدین کودکان بیش فعالی شایعتر است، این اختلالات حتی در والدین بیولوژیک کودکان بیش فعال به فرزندی پذیرفته شده بیشتر از والدین سایر کودکان است.

آسیب مغزی آسیب مغزی ممکن است حاصل عوامل مخرب ، سمی، متابولیک مکانیکی یا سایر علل بوده باشند، یا استرس و صدمات فیزیکی مغزی ناشی از عفونت التهاب یا ضربه در اوائل دوران شیر خوارگی ناشی شده باشند.

این آسیب مغزی جزئی، نامحسوس و ساب کلینیکال ممکن است مسئول پیدایش اختلالات یادگیری بیش فعالی بوده باشند.

عوامل نوروشیمیایی مطالعات متعدد مونو آمین ها و متابولیتهای آنها در ادرار، خون و مایع مغزی نخاعی از ارتباط دادن نورو ترانسمیتری واحد یا سبب شناسی بیش فعالی در مانده اند.

اختلال کار نورآدرنرژیک بیش از همه مورد حمایت است.

دکسترو آمفتامین و دزی پرامین موجب کاهش 3-متوکسی 4-هیدروکسی فنیل گلیکدل ادراری می گردند، که با بهبود بالینی مطابقت می کند.

درنگ تکاملی مغز انسان به طور طبیعی در چندین مرحله رشد سریع و ناگهانی پیدا میکند : 3 تا 10 ماهگی،2 تا 4 سالگی، 6 تا 8 سالگی، 10 تا 12 سالگی و 14 تا 16 سالگی.

بعضی از کودکان در این مراحل رشد دچار تاخیر شده و شکل بالینی بیش فعالی ظاهر می سازند که موقتی است و وقتی درنگ های تکاملی در حدود دوران بلوغ به شاخص های طبیعی نزدیکتر می گردند از بین می روند.

مغز انسان به طور طبیعی در چندین مرحله رشد سریع و ناگهانی پیدا میکند : 3 تا 10 ماهگی،2 تا 4 سالگی، 6 تا 8 سالگی، 10 تا 12 سالگی و 14 تا 16 سالگی.

عوامل روانی – اجتماعی کودکان مقیم موسسات معمولاً بیش فعال بوده و میدان توجه محدودتری دارند.

این علائم از محرومیت هیجانی طولانی ناشی شده و با رفع عوامل محرومیتی مثل انتقال به خانه رضاعی و پذیرفته شدن به عنوان فرزند از بین می روند.

حوادث استرس آمیز، اختلال در تعادل خانوادگی یا سایر عوامل اضطراب آور در شروع و دوام این اختلال موثر هستند.

عوامل زمینه ساز ممکن است مشتمل باشند بر مزاج کودک، عوامل ژنتیک – خانوادگی و توقعات جامعه باری رعایت رفتار یا عملکرد معمول و پذیرفته شده.

به نظر نمی رسد که وضعیت اقتصادی – اجتماعی عامل زمینه ساز بوده باشد (کاپلان سادوک صص 7-235).

عوامل محیطی مصرف سیگار و الکل در دوران بارداری ممکن است رابطه ای با ایجاد بیماری داشته باشد.

مسمومیت با سرب نیز می تواند از علل این بیماری باشد.

امروزه در بیشتر رنگ ها سرب وجود ندارد به همین دلیل منبع مسمومیت با سرب غالباً ساختمان های قدیمی هستند که دیوارهایشان با رنگ های قدیمی رنگ شده اند.

به نظر می رسد کم بودن تحرک بدنی و تماشای زیاد تلویزیون و بازی های کامپیوتری نیز در پیدایش آن دخیل باشند.

کودکان که در اثر تصادف دچار صدمات مغزی می شوند گاهی علائمی مشابه اختلال بیش فعالی – کم توجهی بروز می دهند البته در صد کمی از بچه های مبتلا به این اختلال سابقه ضربه به سر و صدمه ناشی از آن را می دهند.

قسمت قدامی مغز در درصد کمی از بچه های مبتلا به اختلال بیش فعالی ده درصد کوچکتر از بچه های طبیعی است.

تغذیه شکر و چاشنی های غذا علائم بیماری را تشدید می کنند(اینترنت – هفته نامه سلامت).

سه ساعت پس از خوردن مواد قندی گلوکز خون پائین آمده و شروع به آزاد کردن هورمون های استرس زا میکند کودکانی که دچار اختلال کم توجهی (ADD) و اختلال بیش فعالی (AD/HD) هستند کمتر قادرند با تاثیرات غذای شیرین مقابله کنند و بنابراین فعالیت فیزیکی آنها افزایش می یابد که این فعالیت در اثر پائین آمدن گلوکز خون و تلاش برای به کار انداختن مغز است (روزنامه ایران شماره 3279).

بهم خوردن توازن شیمیایی و عصبی سلولهای عصبی از خود موادی ترشح می کنند که در اندیشیدن، ذخیره و پردازش اطلاعات مهمند.

یکی از این مواد ماده است به نام دوپامین .

دوپامین در کودکان بیش فعال، بیش فعال – کم توجه به طرو غیر طبیعی پائین است.

محققین اعتقاد دارند که کم توجهی و مشکلات حافظه این بیماران به علت کم بودن مقدار این ماده در مغزاست.

در 60 درصد این بیماران ژن های کنترل کننده تولید دوپامین غیر طبیعی اند.

ماده دیگری که از سلول های عصبی ترشح می شود و در این بیماری اهمیت دارد، استین کولین نام دارد که در حافظه، توج، هوشیاری، ادراک، استدلال و قضاوت نقش دارد.

در این بیماران مقدار این ماده نیز غیر طبیعی است (اینترنت – هفته نامه سلامت).

بیش فعالی می تواند با مشکلاتی نیز همراه باشد : اختلالات مربوط به سوخت و ساز و غدد داخلی ، از قبیل فعالیت بیش از اندازه تیروئید مسمومیت ها ، از قبیل مسمومیت با سرب حساسیت ، بخصوص حساسیت غذایی اختلالات حسی ، از قبیل کوری و کری خلق و خو از قبیل تغییر غیر طبیعی کنش های روان شناختی تاخیر رشد عصبی ، از قبیل نارسایی رشد دستگاه عصبی مرکزی ، آسیب دیدگی دستگاه مرکزی مانند صرع های حاد و سندرم مغزی مزمن واکنش های آموخته شده از قبیل واکنش به فشارهای روانی محیط اجتماعی اختلالات شخصیتی ، از قبیل اختلالات مرضی مربوط به صفات شخصیت پسیکوزها ، از قبیل اسکیزو فرنی و اختلالات رفتاری عمیق این نظره که علت بیش فعالی حساسیت بیش از اندازه نسبت به مواد اضافی و شیمیایی معینی که به طور طبیعی در غذا وجود دارد شهرت زیاد یافته است دریافته اند که مواد اضافی شیمیایی که در غذای روزانه این کودکان مورد استفاده .

واقع شده ممکن است اثرات منفی در یادگیری کودکان بیش فعال که بخصوص نسبت به آن مواد شیمیایی حساسند داشته باشد .

به هر صورت چون این اندیشه ی ابتدایی وجود داشته است که بیش فعالی نتیجه ی رشد نامناسب است ، فهم علل و توسعه ی درمان این اختلال بیشتر ضرورت می یابد دلائل ناآرامی ناشی از تمرکز تحریک پذیری چیست ؟

در بیشتر موارد، توقع بیش از اندازه از دلیل ناآرامی اوست.

اگر کودک را بی وقفه به انجام کاری وادار کنید که از عهده انجام آن برنیاید، دائماً برانگیخته می ماند.

ولی از آنجا که نمی تواند خواسته های شما را به درستی عمل کند، مسیر فعالیتش را تغییر می دهد و انرژی انباشته شده خود را در حرکات بی هدف تخلیه می کند.

تنش شدید هم یکی از عوامل بی قراری حرکتی در کودک است.

کودکان به تنش های چند جانبه ای که از طرف بر آن ها اثر می گذارد، حساس ترند و به آسانی احساس می کنند که از همه طرف تحت فشارند و همه از آنها توقع دارند.

کودکان نمی توانند با محرکی مانند برنامه تلویزیون یا رادیو به قدر کافی کنار بیایند.

این تنش های تخلیه نشده، تحریک پذیری کودک را افزایش می دهد که دوباره در قالب بی قراری حرکتی تخلیه می شود.

طبیعی است که الگوی رفتاری پدر و مادر و مربیان بر رفتار کودک اثر می گذارد وقتی خود مربی بی قرار و ناآرام باشد، برایش دشوار است که با حوصله با کودک رفتار کند.

اولین بی قراری را به کودکان منتقل می کند و هیجان متقابل را در آنها افزایش می دهد.

کمبود امکانات حرکتی، کودک را به شدت ناآرام، بی تمرکز و عصبی می کند کودکانی که در مراحل رشد به سر می برند، دست کم روزی یک ساعت باید اجازه داشته باشند که بیرون از خانه بدوند.

تشخیص شروع اختلال ممکن است در شیرخوارگی بوده باشد.

چنین شیرخوارئی نسبت به محرک ها بسیار حساسند و تحت تاثیر سر و صدا، نور، تغییرات درجه حرارت، یا سایر تغییرات محلیطی دچار آشفتگی می گردند.

گاهی نیز برعکس چنین بچه هایی شل و بیحال هستند، اکثر اوقات می خوابند و به نظر می رسد که در ماه اول زندگی رشد آهسته ای دارند.

هرچند در مورد این بچه های شیرخوار پرتحرک بودن، کم خوابی و زیاد گریه کردن معمول تر است.

ملاک های تشخیصی اختلال بیش فعالی این ملاک ها فقط زمانی مثبت شمرده می شود که رفتار مربوط به آن بطور قابل ملاحظه شایعتر از آن باشد که در اکثر افراد در سن عقلی مشابه دیده می شود.

اختلال بیش فعالی زمانی وجود پیدا می کند که حداقل به مدت 6 ماه که ضمن آن اقلاً هشت تا از خصوصیات زیر وجود داشته باشد: غالباً دست ها و پاهایش بی قرار است یا روی صندلی خود می لولد (در نوجوانان ممکن است فقط احساس ذهنی بی قراری وجود داشته باشد) از آرام نشستن روی صندلی در مقابل درخواست چنین عملی ناتوان است.

در موقعیت های گروهی یا بازی تاب رعایت نوبت را ندارد.

غالباً قبل از اینکه سئوال تمام شود پاسخ های می پراند.

محرک های شدید به آسانی موجب حواس پرتی او می گردد.

در انجام دستور العمل های صادره از جانب دیگران ناتواناست (نه به علت رفتار مقابله ای یا نارسایی فهم)مثلاً در تکمیل کارهای عادی روزانه درمی ماند.

در تکالیف و بازی ها از حفظ توجه برا ی مدت طولانی ناتوان است غالباً از یک عمل تمام نشده به سوی فعالیتی دیگر کشانده می شود از بازی کردن همراه با آرامش ناتوان است 10) غالباً زیاد صحبت می کند 11) غالباً کار دیگران را قطعکرده یا در آن مداخله می کند.

مثلاً سرزده وارد بازی کودکان دیگر می گردد.

12) اغلب به نظر می رسد به آنچه به او گفته می شود توجهی ندارد 13) بدون در نظر گرفتن نتایج احتمالی غالباً دست به کارهای خطرناک می زند 14) به هنگام خواب نیز مرتب به این طرف و آن طرف می چرخد تنها نیست ADHD؟

در این کودکان بعضی از اختلالات بیش از افراد طبیعی دیده می شود که این مسئله ممکن است مشکلاتی را در تشخیص پیش آورد.

مهم ترین این اختلالات عبارتند از: مشکلات یادگیری: 20 – 30 درصد این کودکان در یادگیری مشکل دارند که این مسئله در 8 درصد بچه های طبیعی نیز دیده می شود.

در سال های پیش از مدرسه این ناتوانیها به شکل مشکلاتی در درک برخی صداها و بیان برخی ازکلمات بروز می کنند اما در سنین مدرسه به صورت مشکلاتی در خواندن، هجی کردن و نوشتن دیده می شوند.

تیک ها: درصد کمی از این بمیاران اختلال عصبی به نام «سندروم توره» دیده می شود.

این افراد تیک های مختلفی مثل پلک زندن پی در پی، پرش های عضلات صورت، تیک های صوتی، سرفه های عادتی، بالاکشیدن بینی و تکرار برخی کلمات دارند.

این تیک ها با درمان تاحدودی کنترل می شوند.

اکثر مبتلایان به سندروم توره اختلال بیش فعالی کم توجهی را به طور همزمان دارند.

مشکلات رفتاری: 20-4 درصد از بمیاران در رفاتارهای اجتماعی مشکل دارند که رد موراد شدید می توند به شکل رفتارهای ضد اجتماعی بروز یابد.

این گروه از کودکان اغلب دروغ می گویند، دزدی می کنند، با دیگران درگیر می شوند و بسیار مستعدند که در مدرسه فاجعه به بارآورده و یا با پلیس مسئله پیدا کنند.

همچنین این کودکان غالباً رفتارهای تهاجمی دارند.

به مردم توهین می کنند.

اشیاء را خراب می کنند و بسیار مستعد اعتیادند.

اضطراب و افسردگی: بعضی از بیماران، افسردگی و اضطراب را نیز به طور همزمان دارن.

اگر افسردگی یا اضطراب تشخیص داده شده و درمان شود بهتر می توان مشکلات ناشی از بیش فعالی کم توجهی کودک را کنترل کرد.

از طرفی درمان بیش فعالی- کم توجهی نیز اثر مثبتی بر اضطراب دارد و به کودک کمک می کند تا در کنترل رفتار خود مهارت پیدا کند.

تشخیص بزرگترها هم بیمار می شوند: تا 70 درصد کودکان بیش فعال- کم توجه، علائمشان تا بزرگسالی ادامه می یابد.

حتی ممکن است در برخی از بالفین برای اولین بار تشخیص اختلال بیش فعالی- کم توجهی مطرح شود که البته معمولاً سابقه علائم از کودکی وجود دارد.

بزرگسالان معمولاً از بیماری خود آگاه نیستند و تنها حس می کنند که نمی توانند منظم باشند یا یک کار رابه اتمام برسانند و تمرکز خود را حفظ کنند.

کارهای روزمره مثل برخواستن از رختخواب، لباس پوشیدن، به موقع در محل کار حاضر شدن و کارابودن در عمل کار، کارهای بسیار سختی برای این بیماران محسوب می شوند.

تشخیص بیماری هم در بزرگسالان دشوار است.

اغلب آنها سابقه مشکلات فراوانی را در مدرسه و محل کار خود ذکر کرده و مرتباً تصادف می کنند.

برای تشخیص باید علائم این افراد از کودکی آغاز شده و به طور مداوم در وی بود، باشد.

تشیخص صحیح بیماری به فرد احساس رهایی می دهد و به وی امکان می دهد تا دلیل بسیاری از رفتارهایش را بفهمد و با نقص های خود روبرو شود.

شیوع: میزان بروز بیش فعالی در پسرها بیشتر از دخترها با نسبتی بین 3 بر 1 و 5 بر 1 است این اختلال در پسربچه های اول خانواده شایعتر است.

خواهر و برادرهای کودکان بیش فعال بیشتر از خواهرها و برادرهای ناتنی استعداد ابتلا به بیش فعالی دارند.

درمان کنترل درمان با محرک ها: در شروع درمان، تازه ترین ابعاد توصیه شده توسط آکادمی آمریکا روان پزشکی کودک و نوجوان بررسی های زیر قبل از شروع درمان با محرک ها توصیه کرده است معاینه بالینی فشار خون نبض- وزن- قند توصیه می شود کودکان و نوجوانان تحت درمان با محرک ها از نظر قد، وزن و فشار خون و نبض هر هفته یک بار تحت معاینه قرار گیرند و هر سال یک بار معاینه جسمی درمورد آنها به عمل آید.

درمان کار کنترل با شروع درمان دارم آغاز می گردد .

چون عملکرد کودک در مدرسه بیش از همه آسیب می بیند ، لازم است توجه خاصی به برقراری و دوام رابطه نزدیک با اولیای مدرسه مبذول شود .

در اکثر بیماران ، داروها از بیش فعالی ، حواس پرتی ، رفتار های آنی و انفجاری و تحریک پذیری کم می کنند .

قرائنی از این داروها مستقیماً موجب بهبود اختلال می گردند وجود ندارد ؛ داروها می تواند موجب یالا رفتن احترام به نفس کودکان شوتد چون در این صورت به خاطررفتار خود مورد سرزنش قرار می گیرند.

درمان پزشکی بیش فعالی : در مورد بیش فعالی ارگانیسمی این نکته اهمیت دارد که کودک را مسئول بی قراری اش ندانید و او را سرزنش یا اصلاً تنبیه نکنید ، در چنین موردی کودک تحت درمان پزشکی نیز قرار می گیرد .

بنابر این مشکلاتی که بیش فعالی با خود می آورد ممکن است کاهش یابد می توانیم با توجه کردن به کودک ناآرام با هدفی خاص ، درمان او را کامل کنیم .

درمان دارویی برای درمان کودکان بیش فعال استفاده از دارو های تحریک زای روانی ، بخصوص میتل فنی دیت ( ریتالین ) و دکسترو آمفتالین (دکسورین) مورد استفاده واقع شده است.

تحقیقات پیگیری شده نشان میدهد که درمان دارویی کودکان بیش فعال بوسیله تحریکزاها سازگاری های اجتماعی،آموزشگاهی یا شخصی آن ها را بلند مدت اصلاح می کند یعنی پس از گذشت مدتی هیچ اختلافی بین کودکانی که دارو دریافت داشته بودند و آنان که دارو دریافت نداشته بودند وجود نداشته است و اکثرا پس از گذشت چند سال مسائل مربوط به توجه ئ تحریک پذیری آنی را آشکار ساخته اند.

وقتی داروهای تحریک زا مورد استفاده قرار می گیرند تغییرات رفتار فقط تا زمانی که دارو تجویز می شود ادامه دارد ولی پس از ان که تاثیر مقدار معینی از دارو از بین برود رفتار کودک به صورت قبل از تجویز دارو برمی گردد اگر داروهای تحریک زا مدت زمان طولانی مورد استفاده واقع شوند اثرات جانبی نیز داشته و ممکن است موجب مسائلی گردند .

راه رفتن در خواب، سردرد، تهوع و اشکباری بعضی از اثرات این داروها هستند در طول دوره ای که کودک از این داروها استفاده می کند ممکن است اشتهایش کاهش یافته در نتیجه وزن وی از حد طبیعی پایین تر برود.

دکسترو آمفتامین ممکن است رشد را نیز متوقف سازد.

بدین معنی که وقتی خوردن دارو پایین یابد کاهش وزن از بین می رود ولی تاثیر آن در طول قد معلوم نیست.

از دیگر داروهای توصیه شده : یک داروی توصیه شده دیگر ابتدا به عنوان داروی ضد افسردگی معرفی گردیده است ایمی پرامین هیدروکلراید (توفرانیل) .

اما سازنده دارو آن را برای کودکان زیر 6 سال به هر علتی توصیه نمی کند.

داروی دیگر پمولین (cylert) است.

کودک ممکن است به یکی از داروها واکنش مطلوب و به دیگری پاسخ نامطلوب نشان دهد.

روان درمانی : مصرف دارو نه تنهایی ندرتا می تواند نیازهای درمای کودک مبتلا و خانواده او را براورد.

و لازم است با تقویت روحی همراه گردد.

حداقل این تقویت روحی باید به کودکان امکان دهد که معنی دارو را برای خود جستجو کند مفاهیم نادرست (من دیوانه هستم)کنار گذاشته شده و روشن شود که دارو فقط یک وسیله کمکی است.

این کودکان باید دریابند که هدف ایده آل بودن نیست و آن ها نیز مثل همه انسان های دیگر حق دارند که ندرتا رفتاری غیر منتظره، ناپسند و دشوار داشته باشندوقتی به چنین کودکانی نه تنها اجازه داده می شود بلکه تشویق به عمل می آید که در ساختن محیط خود سهیم باشند اضطرابشان فرو می نشیند.

بنابراین ف والدین و معلمین باید ترکیب قابل انتظاری از تنبیه و تشویق با استفاده از الگوی رفتار درمانی ایجاد نموده و آن را بر محیط فیزیکی، زمانی ، و بین فردی منطبق سازد.

یکی از اصول تقریبا عالمگیر این است که به والدین تفهیم شود اغماض و سهل انگاری برای کودک کمک کننده نیست.

همچنین در فهم این موضوع به والدین کمک شود که علیرغم کمبود های فرزندشان در بعضی زمینه ها کودک با تکالیف طبیعی تکامل از جمله درون فکنی معیار ها و ایجاد سوپرایکو و انعطاف پذیر مواجه است.

بنابراین کودکان مبتلا به این اختلال از معاف شدن در مقابل شرایط لازم، انتظارات و طرح ریزی هایی مه برای کودکان دیگر مطرح است سودی نمی برند.

کودکان چگونه آرام تر می شوند: پدر و مادر و مربیان ابتدا باید امکاناتی فراهم کنند که کودک نا آرام از برآوردن نیاز حرکتی خود بدون داشتن هدفی خاص لذت ببرد.

ولی بعد با توجه به یک هدف خاص به فعالیت او جهت بدهند .

این کار برای مثال در مورد هر نوع ورزشی موثر واقع می شود.

زیرا از این راه فعالیت کودکانه به مسیری مثبت می افتد و کودک همزمان می تواند انرژی خود را رها کند و از آن بهره مند شود.

پدر و مادر و مربیان باید بیش از توان کودک توقع نداشته باشند تا او را در فشار روانی قرار ندهند چون این کار به عصبانی شدن و بی قراری کودک منجر می شود.

همچنین سطح برانگیختگی کودک باید حتی الامکان پایین نگه داشته شود بنابراینکودکان پیش دبستانی نباید بدون کنترل بزرگ ترها اجازه داشته باشند تلویزیون ببینند.

در عوض پدر و مادر می توانند چند برنامه مخصوص گروه سنی کودک را انتخاب کنند و آن ها را با کودکشان تماشا کنند.

مشاجره هایی که در میان گروه های کودکان پیش دبستانی به وجود می آید باید در صورت امکان هر چه سریع تر حل شود تا کودک مجبور نشود که فشار و دلخوری را با خود به خانه ببرد و سرانجام به خواب خود منتقل کند محیط آرام و متعادل به کودک امکان می دهد که آرام تر شود.

طبیعی است به عنوان مربی باید رفتار خود را با کودک تطبیق دهیم تا به او در غلبه ب بی قراری کمک کنیم.

تلاش مای باید بر این باشد که با آن کودک خاص و همه کودکان گروه خود بر آرامی برخورد کنیم خلق و خو در محیط کودکشان در حات مطلوب باید متعادل و جسورانه باشد.

منابع: 1- کتاب خلاصه روان پزشکی – نوشته کاپلان و سادوک ترجمه پور افکاری 2- روان شناسی مرضی کودک بر اساس طبقه بندی DSMIV ( آسیب شناسی روانی کودک ) دکتر حسین آزاد .

شرکت انتشاراتی پاژنگ .

چاپ تهران – زمستان