دانلود تحقیق حسابداری مسوولیت های اجتماعی

در این روزها مشکلات اجتماعی از جمله مسائلی است که مورد مناطرات سیاسی قرار گرفته و جستجو برای یافتن راه حل این مشکلات اهمیت ویژه ای پیدا کرده است.

حسابداری مسوولیتهای اجتماعی پاسخی به این مشکلات می باشد که با درنظر گرفتن نتایج اجتماعی تصمیمات, همچون اثرات اقتصادی آنها, سعی در گسترش دامنه حسابداری سنتی داشته و معیارهای جدیدی را برای تعریف اهداف اجتماعی و ارزیابی میزان پیشرفت در نیل به این اهداف را می طلبد.از دیدگاه کلان توجه زیادی به تعریف شاخصهای مفید و مربوط اجتماعی شده و از دیدگاه فرد به اهداف اجتماعی, اهمیت فزاینده ای به استراتژیهای سازمانی داده شده است و نیاز به معیارهایی که در فرآیند تصمیم گیری بتواند مفید باشد مورد شناسایی قرار گرفته است.

در حال حاضر مدیریت نه تنها در خصوص کارآیی عملیات موسسه تحتت تصدی خود مسوول می باشد بلکه در مقابل هر آنچه که در مورد مشکلات بیشمار اجتماعی انجام می دهد نیز مسوول است.

واحدهای اقتصادی ناگزیر از قبول مسوولیتهای اجتماعی خود هستند همچنان که در مورد مسوولیتهای اقتصادی آنان نیز چنین است.

در مجموع روحیه بی اعتمادی فزاینده ای وجود دارد که سنجشهای سنتی عملکرد منعکس در صورتحساب سود و زژان و ترازنامه برای نمایش آنچه که بسیاری از شرکتها سعی در انجام آن دارند بیش از اندازه ضعیف و ناتوان است.

با این همه هنوز مفهوم جامعه از مسوولیتهای اجتماعی شرکتها که مورد توافق همگان باشد وجود ندارد.

تقریباً همگان قبول دارند که شرکتها باید از نظر اجتماعی مسوول کار خود باشند گو اینکه امکان دارد عنوان شود که چنین نظری صرفاً شکل تعمیم یافته این مرام پذیرفته شده جهانی است که افراد و گروهها باید تاثیر اعمال خود بر سایرین را در نظر داشته باشند.

به طور کلی سه رویکرد در مورد مفهوم مسوولیتهای اجتماعی شرکتها وجود دارد که بشرح زیر قابل تبیین می باشند: نظریه اول از تئوریهای کلاسیک اقتصادی منشاء می گیرد .

طبق این مفهوم شرکت فقط و فقط یک هدف دارد و آن به حداکثر رسانیدن سود و به تبع آن حداکثر نمودن ثروت سهامداران است.

البته این موضوع تا جایی پذیرفته شده و قابل حمایت است که در جهت تلاش برای رسیدن به هدف چارچوبی اخلاقی و حقوقی وجود داشته باشد .

این شکل از مفهوم مسوولیتهای اجتماعی شرکتها بوسیله میلتون فریدمن در سال 1962 میلادی در قالب عبارات زیر ارائه شده است:"...

تنها یک مسوولیت اجتماعی برای موسسات وجود دارد که ان هم استفاده از منابع موجود و بکارگیری آنها در فعالیتهای برنامه ریزی شده جهت افزایش سود است, البته مادامی که موسسه تحت مقررات تعیین شده فعالیت نماید یعنی رقابت آزاد بدون فریب و حیله..." نظریه دوم در دهه 1970 میلادی ارائه گردیده است و بر اساس آن اهداف اجتماعی در رابطه با به حداکثر رسانیدن سود مورد توجه قرار می گیرد.

طبق این نظریه مدیران شرکتها باید تصمیماتی اتخاذ نمایند که بین حقوق سهامداران, کارکنان , مشتریان, عرضه کنندگان کالاها و خدمات و عامه مردم تعادل ایجاد کند.

در نتیجه باید یک ائتلاف و پیوستگی بین منافع و ملاحظات متعدد ایجاد شود و این ائتلاف تنها راهی است که شرمت را از هدف حداکثرسود در دراز مدت مطمئن می سازد.

بر اساس نظریه سوم سود نقطه پایانی اهداف موسسه نیست و مدیران اجرایی شرکتها پس از کسب سود با مشکل خواسته های کارکنان برای افزایش دستمزد, لزوم اجرای طرحهای توسعه, درخواست قیمتهای پایین تر از جانب مشتریان و افزایش کیفیت محصولات, سود سهام بیشتر برای سهامداران و ...

روبرو می شوند.

در این حالت تصمیم گیریهای سازمانی لازم است بجای تلاش در جهت حداکثر نمودن سود به دنبال کسب سطح مناسبی باشد که طی آن هم سود کسب شود و هم سطح مطلوبی از اقداف اجتماعی تأمین گردد.تغییر از نظریه دوم به نظریه سوم مسولیت اجتماعی موسسات تجاری بر مبنای منافع سهامداران به یک مفهوم گشترده تر می باشد.

یعنی در نظره دوم ملاک ایجاد سود برای سهامدارن بود که با حقوق دیگر گروههای علاقمند از قبیل مشتریان,کارکنان و...

مرتبط می شد در صورتی که نظریه سوم بر این تأکید دارد که مسئولیت موسسات تجاری در قبال تمامی افراد ذی نفع بوده و نیز سود و زیان تنها به عنوان یکی از نتایج فعالیتهای آنها محسوب می شود و باید تصمیمات سازمانی بر اساس آن دسته از راه کارهایی که در اجتماع مسوولیت بیشنری را بوجود می آورد اتخاذ گردد.

بدیهی است اکثر موسسات قادر به گسترش نظریات روشن از برتریهای اجتماعی هستند اما اغلب قادر به برنامه ریزی در اموری که اکثریت اجتماع از آن استفاده ببرند نمی باشند؛ لذا بدون شناسایی و آگاهی دقیق از برتریهای اجتماعی اغلب نظرات در این زمینه ناشی از قضاوتهای ذهنی است .

بر این اساس رسیدن به رفاه اجتماعی و اقتصادی که بر مبنای تئوری و ذهنیت استوار گردیده ممکن است منتج به تصمیمات مفیدی برای اجتماع نگردد.

در این میان نقش دولت نیز به عنوان یک قدرت تعیین کننده قابل ملاحظه است.

اعمال نفوذ دولت ممکن است به سه صورت انجام پذیرد: تعیین فعالیتهای اجتماعی نا مناسب و ضد قانونی.

از جمله این موارد می توان به فعالیتهای تجاری نامطلوب و تصویب و تدوین قانون در جهت ممنوعیت فعالیتهای مزبور اشاره نمود مانند قانون منع اشتغال به کار کودکان.

تصویب مقررات و قوانین در جهت محدود نمودن توسعه فعالیتهایی که فی نفسه به حال اجتماع مفید بوده اما اجرای بدون محدودیت آن برای سلامت جامعه زیان آور است.

این محدودیت بصورت کیفی و کمی اعمال می گردد.

برخورد مناسب با یکسری فعالیتها که دارای هزینه های اجتماعی و اثرات منفی در اجتماع است.

مانند تعیی« مالیات برای شرکتها به منظور تأمین هزینه خسارتهای وارده به اجتماع.

هدف اصلی از تعیین اینگونه مالیاتها تشویق شرکتها به کاهش اثرات فعالیتهای مزبور و کنترل آنهاست.

براین اساس برخی از مقررات مالیاتی با هزینه های اجتماعی سروکار پیدا کرده و شرکتها درانتخاب بین کاهش خسارتهای اجتماعی و اجتناب از مالیات یا استمرار آن فعالیتها و پرداخت مالیات مربوطه آزاد میباشند.

طبق این نظریه باید تعرفه های مالیاتی به گونه ای تعیین شوند که شرکتها حداقل خسارت را به محیط اجتماعی وارد آورند.

از بحثهای فوث در مورد ماهیت مقررات دولتی در حل مسائل اجتماعی مشخص می شود که تعریف مسئولیت اجتماعی شرکتها بسیار مشکل است.

چگونه می توان مسئولیت شرکتها را برای ترک همه مسائل حل نشده اجتماعی با کمک دولت گسترش داد؟

آیا شرکتها باید در قالب مقررات سخت و محکم عمل کنند و در این صورت در غیاب تعریفی روشن از مشوولیتهای اجتماعی شرکتها, موسسات باید همواره ماهیت مسوولیت های اجتماعی را به صورت یک مفهوم مدیریتی و اجباری بپذیرند.

در هر حال تنها راهنمای شرکتها تصویب مقررات مناسب و متکی بر نظرات عمومی و فشارهای اجتماعی است.

مسوولیت اجتماعی یک شرکت مفهومی است که مستلزم و سعت بخشیدن به دامنه اهداف شرکت همچون وسعت دادن به واحد اجتماعی است که توسط آن این اهداف پی ریزی می شود .

به دلیل اینکه هر جامعه متشکل از گروههای اجتماعی وسیعتری را شامل شود.

برومت برای تسهیل تجزیه و تحلیل مسوولیت شرکتها پنج سطح از مقاصد اجتماعی را برای شرکتها تعریف نموده است که به شرح آن می پردازیم: منافع سود خالص منافع منابع انسانی منافع عمومی منافع محیطی منافع ناشی از تولید یا انجام خدمات واژه "منافع" در برگیرنده درآمد و هزینه هایی است که وابسته به یک فعالیت سازمانی باشد.در این تعریف منظور از مسوولیتهای اجتماعی شرکتها, رویارویی با استفاده کنندگان متعددی می باشد که هر یک مقاصد متفاوتی در استفاده از اطلاعات حسابداری دارند.

منافع سود خالص توجهی که به سایر اهداف اجتماعی غیر از سود می شود باعث کاهش اهمیت"هدف سود" برای شرکتها نمی شود.

به عبارت دیگر یک سازمان تجاری نمی تواند بدون داشتن مازاد مالی مناسب از فعالیتها, به بقای خود ادامه دهد و برنامه های دراز مدتت شرکتها در بر گیرنده محاسبه مربوز به حداقل بازده به سهامداران می باشد.

به عبارت دیگر باید یک نوع همبستگی بین سود شرکت و سایر هدفهای اجتماعی وجود داشته باشد و تشخیص منصفانه یک مسأله اجتماعی ممکن است تاثیر مثبتی در عملکرد سازمان در کوتاه مدت یا درازمدت داشته باشد.

مثلاً بالا بودن ساعت کار در شرایط نا مساد ممکن است لطمات جبران ناپذیری به توانایی کارگران در حفظ سطح بازده داشته یا عدم توجه به کیفیت محصول و عدم توجه به عکس العمل مشتریان تأثیر زیادی در فروش و سود شرکت خواهد داشت.

در واقع شکست در برنامه ریزی و عدم توجه به اهداف اجتماعی در هدف نهایی که همان کسب سود است منعکس خواهد شد و بدین دلیل در اکثر بخشها, در "هدف سود" مفهوم آزمایش کامل کارایی تجار یموسسه و رعایت مسائل مالی و اهداف اجتماعی نهفته است.

سرمایه گذاران به عنوان استفاده کنندگان از صورتهای مالی به اطلاعاتی درباره ارزش منابع انسانی و تغییرات این منابع در طی یک دوره مالی برای اخذ تصمیمات صحیح تر سرمایه گذاری خود نیاز دارند, همچنی« مدیریت سازمان به عنوان گروهی دیگر, از اطلاعات مالی برای برنامه ریزی و کنترل منابع انسانی به چنین اطلاعاتی نیازمند است.

منافع منابع انسانی این منافع تاکید فعالیتهای سازمانی را روی افرادی که منابع انسانی سازمانها را تشکیل می دهند, می رساند.

ضمناً توسعه روش حسابداری منابع انسانی که می تواند با اندازه گیؤی فسار وتأکید تصمیمات سازمانی روی ارزشهای نیروی انسانی به صورت دارایی شرکت به موفقیت یه پیوندد در مراحل آزمایشی بوده و هیچ نظر قاطعی در این زمینه وجود ندارد.

منافع عمومی در این سطح, فعالیتهای سازمانی روی افراد یا گروههای عمومی برون سازمانی شرکن "بخودی خود" تحت فشار بوده و مورد ملاحظه قرار میگیرد.مانندکبشردوستی عمومی, منافع آموزشی – فرهنگی با ایجاد سازمانهای خیریه, حمایتهای مالی یا غیر مالی برای حمل و نقل عمومی, خدمات بهداشتی, خدمات شهری, مراکز حفظ محیط,حل مسأله ارتباطاات , ایجاد فرصتهای مناسب برای کارآموزی, آموزش و رفع موانع آموزشی کارکنان, پرداختهای مالیاتی و ...

که در این میان , ایجاد شغل , اموزش وایجاد فعالیتهای ارتباطی داوطلبانه و عمومی از مواردی است که منافع اجتماعی مهم برای شرکت به دنبال خواهد داشت.

منافع محیطی این سطح شامل جنبه های محیطی تولید , چگونگی استفاده از منابع طبیعی در فرآیند تولید می باشد.

در سالهای اخیر توجهات بسیاری به جنبه های منفی فعالیتهای سازمانی,مانند آلودگی آب و هوا, شلوغی و ازدحام و تخریب محیط شده است.

فعالیتهای اجتماعی شرکتها در کاهش اثرات اجتماعی منفی موارد فوق, منجر به قبول بیشتر تکنولوژیهای کارا, برای به حداقل رسانیدن این موارد شده است.

منافع ناشی از تولید و انجام خدمات این سطح به جنبه های کیفی تولید و خدمات سازمانها می پردازد .

مانند دوام وبقاء عمر کالا, آسایش و راحتی در قابلیت ارائه خدمات.

علاوه بر این, رضایت مشتری, تبلیغات صحیح, بسته بندی مناسب ملاحظاتی هستند که از یک نظر در بازاریابی نقش بسزایی دارند و از طرف دیگر بر جنبه های مسوولیت اجتماعی تأثیر خواهد داشت.

هدف استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری اجتماعی طبق بررسی های به عمل آمده مشخص گردیده است هفت گروه از اطلاعات شرکتها استفاده می کنند که چون مدلهای تصمیم گیری این گروه ها مورد توجه قرار نمی گیرد, لذا انتشار اطلاعات با ماهیت حسابدرای اجتماعی عملی نبوده و اکثر اطلاعات منتشر شده دارای اهداف متفاوت و مجزا از یکدیگر می باشند شامل سرمایه گذاران , بستانکاران, کارکنان, تحلیل گران, طرفهای تجاری, دولت و عموم می باشند که بعضاً هدفهایی که هر گروه ممکن است در استفاده از اطلاعات داشته باشند متفاوت از هم بوده و ارائه اطلاعات برای گروههای دیگر نامطلوب هم باشد.

حتی ممکن است در داخل یک گروه استفاده کننده اجزاء آن با یکدیگر منافع متضاد داشته باشند؛ مثلاً مخالفانی کهبه صورت نمایندگان کارگری در داخل یک گروه از کارکنان باشند که مقاصدشان منطبق با اکثریت نباشد.

نتیجه انکه نه فقط در شناسایی اهداف برای اطلاعات حسابداری اجتماعی مورد نیاز مشکل وجوددارد بلکه در ایجاد الگوهای ثابت و با دوام قضاوتهای ارزشی در مورد فعالیتهای گزارش شده طبق آن و ثبات در "نظریات" افراد رسمی یک گروه از استفاده کنندگان هم مشکل وجود خواهد داشت؛ بدین لحاظ آرو در سال 1963 عدم امکان ایجاد برتریهای عمومی را بر مبنای برتریهای فردی تعیین کرده است.

این موارد در مباحثات تئوریک مربوط به پاسخگویی اجتماعی شرکتها مطرح می گردد و نویسندگان را بر آن داشته تا به بیان اهداف و ارائه اطلاعات حسابدرای اجتماعی بپردازند.

به عنوان مثال راماناتان در سال 1976 سه هدف برای اطلاعات حسابداری اجتماعی بیان نموده است: تعیین و اندازه گیری ادواری خالص منافع اجتماعی یک موسسه فردی که در بر گیرنده هزینه های اجتماعی و درآمدهای درونی برای موسسه و افزایش صرفه جویی های خارجی بخشهای اجتماعی باشد.

کمک به تعیین اینکه آیا عملکرد و استراتژی یک موسسه فردی بگونه ای است که ارتباط با منابع محیطی و بخشهای اجتماعی تأثیر دائمی می گذارد؟

در دسترس قراردادن راه بهینه سازی همه اجزاء اجتماعی که اطلاعات را روری اهداف , سیاستها, برنامه ها/ع عملکرد شرکت و منافع اهداف اجتماعی مرتبط سازد.

به نظر می رسد دو هدف اول مربوط به اندازه گیری حسابداری اجتماعی می باشد که لازم است این اندازه گیری انجام شود و هدف سوم, یک هدف گزارشگری است.

این مسأله ممکن است مرتبط با دو مسأله قبلی دیأه شود برای اینکه اگر هدف اندازه گیری روشن نباشد استانداردهای اندازه گیری نمی تواند توسعه یابد و تجزیه و تحلیلها نمی تواند راهگشا و هدایت کننده باشد.

برنامه ریزی اهداف اجتماعی شرکتی که خود را نسبت به اهداف اجتماعی متعهد می داند, طبیعتاً کلیه برنامه های خود را متناسب با این اهداف تغییر می دهد, بنابراین فرآیند برنامه ریزی یک شرکت بهترین مبنا برای درک وابستگس درونی شرکت به اهداف اقتصادی و اجتماعی می باشد.

در نتیجه تجزیه و تحلیل اهداف اقتصادی و اجتماعی حاکی از یک تغییر شکل در فرآیند برنامه ریزی خواهد بود.

باور و فن در سال 1972 یک نظریه چهار مرحله ای برای طراحی برنامه های اجتماعی ارائه نموند: یک سرشماری از کلیه فعالیتهای شرکت که بر جنبه های اجتماعی تدکید دارند.

تجزیه و تحلیل شرایط محیطی لازم برای این فعالیتها.

ارزیابی بهترین موارد ممکن از انواع برنامه های اجتماعی که اغلب مرتبط با فعالیتهای شرکت است.

ارزیابی روشی که این برنامه های اجتماعی با سایر اهداف شرکت بطور وسیع مطابقت داده می شود.

مشخص کردن فعالیتهای اجتماعی مشخص کردن فعالیتهای اجتماعی در برگیرنده یک سرشماری از تمامی فعالیتهایی است که در ارتباط با جامعه, موردتوجه شرکت قرار گرفته است.

این عمل بوسیله بررسی پرسشنامه های توزیع شده که شامل نقاط ضعف و قوت فرصتها و موارد بحرانی شرکت در ارتباط با سطحی از مشکلات اجتماعی وابسته به شرایط محیطی خارجی و داخلی می باشد انجام می شود.

تجزیه و تحلیل فعالیتهای اجتماعی تجزیه و تحلیل اینگونه فعالیتها در رابطه با شرایط محیطی داخلی و خارجی, ماهیت مسائل اجتماعی را به شکل روشنتر مشخص می سازد و این امر منجر می شود تا سیاست اجتماعی شرکت به نحو بهتری اداره شود.این تجزیه وتحلیل در واقع یک نوع شرط اولیه برای توجه بطشتر به برنامه های اجتماعی می باشد.

ارزیابی و انتخاب برنامه های اجتماعی انتخاب برنامه های اجتماعی بر عملکرد جاری شرکت تأثیر خواهد داشت.

طبق نظریه "بررسیهای نگرشی" این فرصت به شرکت داده می شود تا نتایج حاصل از برنامه های اجتماعی قابل پیش بینی باشد و تغییر در نگرشها بواسطه تغییر در کارکنانن, مشتریان, سهامداران, مراکز دولتی وافراد عمومی ایجاد می شود.

این تکنیک ممکن است به عنوان مثال برای مقاصد تجزیه و تحلیل برتری های اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد .

بدین ترتیب که ابتدا تقاضای اصلی گروههای فشار متعدد فهرست می شود, سپس این تقاضاها به ترتیب درجه شدت و حساسیت آنها اولویت بندی می شود.

طبق نظر ویلسون در سال 1974, این روش توسعه سیاست اجتماعی را بصورت تمایلات اجتماعی ارائه می کند که بیانگر توانایی شرکت به پاسخگویی مفید و فرصت طلبانه به تغییر نیازهای اجتماعی و انتظارات حاصله می باشد.

یکپارچگی برنامه های تجاری و اجتماعی مرحله نهایی در ارزیابی سیاست اجتماعی دراز مدت شرکت در قالب برنامه های عملی اجتماعی است.

این برنامه ها در برگیرنده معنی تخصیص منابع شرکت در رسیدن به اهداف اجتماعی ویژه و روشهای کنترل جهت حصول اطمینان از اینکه اهداف مزبور به صورت کارآ انجام می شود می باشد.

استفاده از تکنیکهای مزبور به صورت کنترلهای بودجه ای موجب می شود تا برنامه های تجاری و اجتماعی مشترکاً ارائه گردد.

همانطور که قبلاً مطرح گردید در فرآیند برنامه ریزی و کنترل ضمنی که به تأیید اهداف اقتصادی و اجتماعی مورد نظر می انجامد در تجزیه و تحلیل یکپارچه ممکن است در مرحله فعلی , توسعه حسابداری مسوولیت اجتماعی تحت تأثیر قرار گیرد؛ بنابراین, طبق طرح مقدماتی بنا شده بوسیله باور و فن این امر باید به صورت برنامه کار تئوری, برای تحقیقات بعدی در توسعه ابزارهای تجزیه و تحلیل در این زمینه دیده می شود.

اهداف جامعه خیلی شناخته شده نیست و اغلب بصورت بخشی از یک دوره زمانی در اذهان عمومی آشکار و به صورت متعدد بوده و غالباً با یکدیگر تضاد داشته و بندرت برهم منطبق می شوند.

اطلاعات چگونه باید گزارش شود با توجه به اینکه مدیران عمدتاً مسأله سودآوری شرکت را مورد توجه خاص قرار می دهند و در این راستا با محدود نمودن هرچه بیشتر هزینه ها بنای افزایش سود شرکت را دارند, لذا طبیعی است که بصورت خودجوش هیچگاه بدنبال مسائل مربوط به هزینه های اجتماعی و جبران خسارت وارده به محیط نخواهند بود مگر انکه همانند برخی از کشورها الزامات قانونی لازم در این مورد آنان را وادار به اجرای مقررات و دستورالعملهای مربوطه نمایند.از طرفی در صورتی که شرکت مجبور به پرداخت بهای خسارت وارده به محیط شود انرا جزء هزینه های غیر قابل کنترل منظور نموده و ارزیابی عملکرد مدیران شامل اینگونه هزینه ها نخواهد بود.

در آمریکا به منظور ملزم نمودن کلیه شرکتها در رعایت اثرات مالی تخریب محیط , هیأت تدوین استانداردهای حسابداری مالی بیانیه شماره(5) را در این زمینه منتشر نمود.

به موجب این بیانیه در زمان قبل از انتشار صورتهای مالی اگر احتمال وقوع هزینه های اجتماعی زیاد باشد که منجر به ایجاد یک بدهی یا از بین رفتن یک دارایی در تاریخ ترازنامه گردد و میزان زیان وارده تحقق یافته باشد باید اثر آن در صورت سود(زیان) سال مورد گزارش ملحوظ شود, و در صورتی که مبلغ زیان را قطعاً نتوان تعیین نمود اما بطور تقریب قابل برآورد باشدباید مبلغ حداقل براورد شده در صورتهای مالی ثبت گردد.اما در صورتی که احتمال وقوع قابل تشخیص نباشد و یا برآورد قابل قبولی از آن وجود نداشته باشدباید تنها به افشای هزینه های اجتماعی در یادداشتهای صورتهای مالی اکتفا نمود.

همچنین در صورتی که شرکت مخارجی را از بابت هزینه های اجتماعی کتحمل شود باید بلافاصله آن مبلغ را هزینه نمایدمگر انکه موجب افزایش عمر, ظرفیت یا کارآیی دارایی گردد که در این صورت این مبلغ سرمایه ای تلقی می شود.SEC در مقررات S-K (جزء101) ضروری می داند که شرکتها اثرات عمده در اجرای قوانین را که مرتبط با مسائل اجتماعی و حفظ محیط می باشد را بر روی سرمایه, هزینه ها, درآمدها و موقعیت تجاری شان افشاء نمایند.

اگرچه گزارشگری اجتماعی هنوز در ابتدای راه قراردارد , اما عکس العمل شرکتها در این زمینه دلگرم کننده می باشد.

اکثر شرکتها با تأکید بر جنبه های اجتماعی فعالیتشان بگونه ای به افشای "مسائل اجتماعی" می پردازند.

این افشاء در قالب گزارشهای اجتماعی شامل صورت سود یا زیان اجتماعی و ترازنامه اجتماعی ارائه می گردد.

صورت سود یا زیان اجتماعی, شامل اقلام هزینه و منافع اجتماعی بوده و همچنین ترازنامه اجتماعی به افشای منابع انسانی تحت اختیار واحد تجاری و نحوه و میزان استفاده از کالاها و خدمات عمومی می پردازد.

اولین بار بر اساس گزارش تروبلود حسابداری اجتماعی به صورت یکی از اهداف گزارشگری مالی مورد توجه قرار گرفت.

متعافب آن انجمن حسابداران آمریکا یک بررسی در سال 1974 بین 695 تن از اعضایش انجام داد و اعلام نمود که 71درصد از پاسخها با ضرورت وجود یک سیستم حسابداری بر عملکرد اجتماعی شرکتها موافقت دارند.مضافاً 90درصد از پاسخها بیانگر آن بود که اندازه گیری عددی و توصیفی عملکرد اجتماعی هردو ضروری می باشند.

مدارک بدست آمده گوته این مطلب است که حسابداران نظرات مدیریتها را در ایالات متحده در زمینه اهمیت فعالیتهای اجتماعی شرکتها منعکس نموده اند.

یک تحقیق انجام شده در زمینه نظرات شرکتها مشخص نمود که سه نظریه اساسی در مورد گزارشگری اجتماعی وجود داشته و بکار گرفته می شود.

نظریه توصیفی در گزارشگری اجتماعی شرکتها:گزارشهای اجتماعی توصیفی تقریباً به فهرست همه فعالیتهای اجتماعی شرکت می پردازد و ساده ترین نوع اطلاع رسانی یرای گزارش گری اجتماعی بشمار می آید.

این فعالیتها در بخشهای کوتاهی از گزارش سالیانه به سهامدارن مکتوب و به انتشار آن دسته از مسائل اجتماعی که شرکت با آن سروکار دارد می پردازد.استفاده از نظریه توصیفی در گزارشگری اجتماعی توسط شرکتها بیانگر این موضوع است که اندازه گیری عملکرد اجتماعی شرکت نمی تواند به صورت مفید توسعه یابد.

نظریه "هزینه های انجام شده" هزینه های شرکت را روی هر یک از فعالیتهای اجتماعی ذی ربط فهرست می کند و طبق آن یک صورت تطبیقی از گزارشهای توصیفی در حالتی که فعالیتهای توصیفی در قالب پول ارائه شده اند تهیه می شود.

یکی از امتیازات نظریه " هزینه های انجام شده" در گزارشگری اجتماعی قابلیت مقایسه عملکرد سالهای گوناگون با یکدیگر می باشد و درجه موفقیت شرکت را نسبت به سطح تعهدات مالی فعالیتهای اجتماعی اعلام می دارد.

امتیاز اصلی این نظریه آن است که توجهی به میزان مخارج انجام شده با بازده منافع حاصله مقایسه نمی گردد.

بنابراین مخارج سنگین ممکن است در زمینه برنامه های آموزشس که غیر اثر بخش هم باشد انجام شود.

نظریه"هزینه – منافع" : این نظریه افشا کننده هزینه ها و منافع وابسته به فعالیتهای اجتماعی شرکت می باشد.

این نظریه غالباً حاتوی اطلاعات مفید اما بعضاً دربردارنده مشکلاتی است که در اندازه گیری منافع وجود دارد.

منتقدان این نظریه ادعا می کنند که اندازه های بازده در قالب واحد پول بیان می شود واین بی معنی است زیرا منافع اجتماعی اساساً یک ماهیت کیفی دارند.

سودمندی اطلاعات حسابداری اجتماعی بحثهای موجود حاکی از آن است که از عمر حسابدرای مسوولیت اجتماعی دیری نگذشته و این مدت برای ارزیابی نتایج کارایی آن کافی نیست.

با این وجود, استفاده کنندگان از گزارشهای مالی ممکن است بوسیله رویه های حسابداری که توسط مدیریت شرکت بکار گرفته می شود, در نتیجه گیری کمک و مساعدت نمایند.

طبق مطالعاتی که دیرکس و آنتال در1985 در آلمان و سوئیس انجام داده اند, مفهوم مسئولیت پذیری اجتماعی شرکتها بطور موثر و مفید دنبال شده و گزارشگری اجتماعی وسیله ای مهم در این امر بشمار آمده است.

یک پروژه تحقیقی دیگر در ایالات متحده آمریکا در 1980 گویای آن است که استفاده از قیمتهای بازار وجود افشای موارد اجتماعی در گزارشگری مالی را اثبات می کند.

ضمناً پیشنهاد می شود که افشای موارد اجتماعی کاملاً صریح و روشن بوده تا بتواند اخبار لازم را خوب ارائه نماید.

به عنوان مثال گزارش ویسمن در سال 1982 حاکی از ان بود که نمونه هایی از گزارشهای منتشره گویای افشای ناقص در موارد اجتماعی بوده که خود ممکن است موجب گمراهی استفاده کنندگان گردد.

او همچنین نتیجه گرفت که یافته های تحقیق نشان می دهد افشای مربوط به مسائل محیطی بطور عمدی ناقص هستند.

طبق طبقه بندی به عمل امده توسط انجمن حسابداران ملی در آمریکا هزینه های اجتماعی واحدهای تجاری در رابطه با مسائل محیطی ناشی از عوامل زیر می باشد که افشای آنها توسط شرکت ضروری می باشد: هزینه های اجتماعی ناشی ازآلودگی هوا هزینه های اجتماعی ناشی ازآلودگی آب هزینه های اجتماعی ناشی از نقصان و انهدام منابع حیوانی هزینه های اجتماعی ناشی از نقصان نابهنگام منابع انرژی هزینه های اجتماعی ناشی از تغییرات تکنولوژیی هزینه های اجتماعی ناشی از فرسایش خاک و قطع درختان جنگلی هزینه های اجتماعی ناشی از عدم بکارگیری و اتلاف منابع اقتصادی هزینه های اجتماعی ناشی از اتلاف منابع انسانی منابع و مآخذ 1-Anderson, J.C.,and Frankle, A.W.(1980), Voluntary Social Reporting: نوع فعالیتنتایجرفتارهای جدید و ابتکار عمل برنامه های آموزشی ساختار سازمانی شامل: چرخش شغلی و غنای شغلی سطح حقوق و دستمزد برنامه های جنبی ارتباط مستمر مدیریت با کارکنان و اتحادیه های صنفی اطلاعات کارکنان و نگرش کارکنان رضایت شغلی و پشتکار پرسنلدلبستگی کارکنان با اهداف اجتماعی اعتماد دوطرفه و صمیمیت امنیت شغلی, ثبات و استحکام نیروی کار انتقال و اجرای سیاستهای شغلی و حرفه ای سلامت شغلی و حرفه ای رهایی از فشارهای روانی غیر ضروری روی محیط شغلی اجرای آسان و راحت شغل واقعی و حتمی بدون بازده