دانلود تحقیق افسردگی

مقدمه:

افسردگی یکی از اختلالات عمده در دوره نوجوانی و جوانی است. از این بیماری در طی اعصار و قرون به نام های متفاوتی یاد کرده اند. در کتب طب قدیمی ایران این بیماری به تاثیر از طب یونان یا ملانکولی(ملان به معنی سیاه و کولی به معنی صفر) نامیده شده است براساس این اعتقاد قدیمی در نتیجه افزایش صفرای سیاه ما فرد دچار مالیخولیا می شود. مالیخولیا هنوز هم به گروه معینی از افسردگیها نسبت داده می شود1. اما اولین فردی که به طور علمی به اختلال افسردگی اشاره نمود امیل کرپلین روانپزشک آلمانی بود که متوجه گردید بعضی بیماران سایکوتیک(جنونی) یک الگوی چرخه ای با علائم مشخصه خلقی(مانیک-دپرسیو) دارند. بنابراین افسردگی را در کنار بیماری شیدایی(مانیک) قرار داده و آنرا نتیجه اختلال در افراط و زیاده روی عاطفی قلمداد نمود. در کتب روانپزشکی جدیدتر شکل حاد افسردگی را در طبقه اختلالات عاطفی و در طبقه بندی اختلالات روانی در طبقه اختلالات خلقی، قرار داده اند1.

در سال 1975 سیگمن در مقاله اظهار نمود که افسردگی در آسیب شناسی روانی نمودهای متنوع آن و پنهان بودن بیماری مربوط می گردد. بنابراین به دلیل چندگانگی آن و تظاهرات مختلف و جلوه های متنوع رخساره بالینی افسردگی است که سلیگمن آن را معادل سرماخوردگی قلمداد کرده است2.

«افسردگی چیست»

افسردگی شایع ترین اختلال خلقی و عاطفی و بزرگترین بیماری روانی قرن حاضر است. به بیان ساده تر، افسردگی یک واکنش روانی، زیستی در برابر فشارها و استرس های زندگی است. چنین حالت واکنشی و اختلال خلقی محدود به زمان و مکان خاصی نیست و می تواند در هر زمان و هر مکان و برای هر شخصی در هر موقعیتی که باشد ناپدید آید.

در واقع خلق آدمی حاصل مجموعه ای از واکنش های عاطفی در یک موقعیت خاص و زمان معین است. به سخن دیگر خلق یک زمینه عاطفی زیربنایی است که آکنده از گرایش های هیجانی و غریزی بوده، به حالتهای روانی، احساسی انسان طعم خوشایند یا ناخوشایند می دهد و در بین دو قلب لذت و درد در نوسان است. یک تغییر محسوس یا انحراف از حالت طبیعی و متعادل خلق می تواند به صورت اندوه و غم زدگی مشخص گردد. اگر شدت یا مدت زمان«اندوه» از حد متعارف تجاوز کند یا در یک شرایط خاص به صورت یک اختلال قابل توجه و بیمارگونه ظاهر شود، می تواند به یک خلق افسرده تبدیل گردد3.

افسردگی بیش از غمگینی یا احساس غم و اندوه ساده، متعاقب یک فقدان یا خلاء روانی است. افسردگی حالت ناشادی است که تحمل آن برای هر فردی دشوار و با اضطراب توام است افسردگی با تغییراتی در خلق و خوی نوجوان شروع می شود و او را دچار غم و اندوه می سازد که ممکن است روزها، هفته ها و ماهها ادامه یابد نوجوان در حالت افسردگی احساس تنهایی و نومیدی شدیدی می کند و ارزش و احترام به خود را از دست می دهد. خود را سرزنش و تحقیر می کند و هر روز صبح بی قراری و خستگی از خواب برخاسته و در کارهای روزانه با کمبود روبرو می شود.

«علائم افسردگی»

بنابراین رخساره های متنوع این بیماری ممکن است در ویژگیهای زیر تجلی نماید:

عصبی- نباتی باشد. یعنی در چه حد کار زیستی فرد اختلال ایجاد کند.

باعث گله مندیهای مختلف در خود شود.

در روابط خانوادگی وی اختلال ایجاد کند.

از بودن خود(و وجود داشتن) رنج می کشد.

در کارکردها و فعالیتهای تحصیلی، حرفه ای و اجتماعی فرد اختلال ایجاد می کند.

در چنین وضعیتی نوجوان در کلاس درس، در وضعیت بی حالی و بی تفاوتی نسبت به عملکردها و جریانهای موجود از خود واکنش نشان داده و به نظر می رسد از هیچ چیز هیجان انگیز و لذت بخش، لذت نمی برد. وی به تدریج از دوستان و افراد خانواده اش کناره گرفته و ارتباط اجتماعی خود را قطع می نماید، به طوری که گاه دچار هذیان شده و ممکن است زمینه های تفکر خودکشی در وی به وجود آید. چنین افرادی ممکن است در مقابل عوامل خارجی به شدت تحریک پذیر و آسیب پذیر شده و برای مقابله با ناکامی و شکست های خود تحمل کمی نشان داده و نتواند بر آنها غلبه نماید.

5- افسردگی ممکن است با کم و زیاد شدن وزن، خستگی پذیری، بیخوابی، یا پرخوابی، اختلال تمرکز و توجه، کاهش احترام به نفس و اعتماد به نفس و بدبینی نسبت به آینده همراه باشد1.

اکثر صاحب نظران توافق دارند که افزایش قاطعی در میزان شیوع علائم افسردگی از اول کودکی به سوی نوجوانی وجود دارد. یک بررسی از جوانان نشان داد که: 10% آنها اغلب احساس افسردگی کرده و حتی شبها نتوانسته اند بخوابند. مطالعه دیگر حاکی از 32 درصد افسردگی نوروتیک و 24% اختلال شخصیت در نوجوانان بوده است1.

در مطالعه ای که توسط کارشناسان صورت گرفته است نشان داده است که 60% درصد دانشجویان پاسخ دهنده گفته اند که علاقه ایی به مردم ندارند.

6- این افراد بیشتر از گذشته خسته می شوند و نمی توانند کارهایشان را به شکل مطلوبی انجام دهند.

7- اشتهای خوبی ندارند و نسبت به قبل اشتهای خود را از دست داده اند و با کمبود وزن مواجه هستند و نگران سلامتی خود هستند.

8- روحیه کسل

9- کاهش یا افزایش ساعات خواب

10- احساس گناه

11- کاهش تمرکز

12- به فکر مرگ و خودکشی افتادن2

« علل افسردگی»

در زمینه بروز اختلال افسردگی چندین عامل دخالت دارد. بنابراین باید افسردگی را نتیجه کنش متقابل عوامل گوناگون زیر دانست:

1- عوامل زیستی: زمینه این عامل را باید عوامل ژنتیکی، هورمونی، و بیوشیمیایی جستجو کرد.

الف- عوامل بیوشیمیایی: شواهد نشان می دهد که از دهه 1960 نشان داده شده است که کاهش فعالیت بیولوژیک آمین ها(نوراپی نفرین، سروتونین و دوپامین) که ناقلهای عصبی هستند باعث افسردگی می گردند.

ب- عوامل ژنتیکی: به نظر می رسد افسردگی، زمینه خانوادگی دارد. کودکانی که دارای والدین افسرده هستند قبل از 18 سالگی چهار برابر نسبت به کودکانی که والدین غیرافسرده دارند آمادگی ابتلا به اختلال فوق را خواهند داشت.

ج- عوامل غددی- هورمونی: به طور کلی ناهنجاریهای غددی- هورمونی مانند ترشح کوریتزول و کندی آزاد شدن TSH( کم کاری محرکه غده تیروئید) کاهش هورمون رشد(CGH کاهش هورمون محرکه فولیکول(FSH) و کاهش تستوسترون به نظر می رسد با افسردگی رابطه دارد.

2- عوامل روانی- اجتماعی: در این زمینه به استرس های محیطی که باعث پاسخ های هیجانی قوی در نوجوان و جوان می گردد، نگرش های منفی نوجوان به خود، دنیا و آینده، درماندگیها و ناامیدی ها نوجوان در مورد کنترل شرایط و پرخاشگری و خشم معطوف به خود اشاره کرد.

3- عوامل خانوادگی: مانند تعارضات و اختلافات ارزشی والدین و نوجوانان، وجود نظم و انضباط سخت در خانواده و محدودیت های افراطی و عدم انعطاف پذیری والدین در مقابل جوانان را می توان باعث بروز افسردگی در نوجوانان و جوانان دانست1.

عوامل دیگری که باعث افسردگی می شوند عبارتند از

1- از دست دادن فرد علاقه یا جدایی از کسی که نوجوان به او دل بستگی داشته و به نحوی در زندگی او عامل خوشایندی به حساب می آمده است. گاهی نیز دوری از محله زندگی، دوستان، مدرسه یا عوامل دیگر ممکن است موجب افسردگی های کوتاه مدت و زودگذر شوند2.

2- در مورد نوجوانی که دارای پدر و مادر افسرده است، ممکن است عامل وراثتی نیز در بروز اختلال افسردگی در او نقش داشته باشد.

3- گاهی نوجوان در مقابل دو هدف قرار می گیرد و قادر به انتخاب یکی از آنها نیست زیرا انتخاب یک مورد به معنای محروم شدم از دیگری است. این موقعیت موجب پدیدار شدن فشار و ناراحتی روحی برای او می شود که اصطلاحا به آن تعارض می گویند. وجود این تعارضات زمینه های افسردگی را ایجاد خواهد کرد.

4- ناکامی ناشی از نرسیدن به هدف، ممکن است در نوجوان با فشار روانی و ناراحتی همراه شود که اگر این احساس ناخوشایند تخلیه نگردد زمینه های نگرانی، اضطراب و افسردگی را فراهم می کند.

5- فشار یا استرس روانی که بر اثر مسائل خانوادگی، تحصیلی یا توقعات و انتظارات بیش از اندازه والدین و مربیان در نوجوان ایجاد می شود، در صورت عدم پیشگیری و درمان ممکن است به مرور نوجوان را به سوی بی قراری، ناامنی، اضطراب و در نهایت افسردگی بکشاند1.

راههای پیشگیری از افسردگی در کودکان و نوجوانان

تقویت غنای عاطفی و انگیزه های ارتباطی کودکان در محیط خانواده، محشور شدن کودکان با صاحبان چهره های گشاده و تبسم و منش های پویا و افراد پرانگیزه و مثبت اندیش مهم ترین گام در بهداشت روان و پیشگیری از اختلالات روانی است.

هر گونه تهدید، تحقیر، تنبیه و تخریب شخصیت کودک به بهانه های مختلف می تواند ضعف در عزت نفس، احساس کم کفایتی و کم ارزشی را به همراه داشته باشد و منجر به احساس ناامیدی و افسردگی می گردد.

احساس ناچیز بودن، احساس کم ارزشی، احساس بی کفایتی، احساس خردی و بی مقداری، خشم گناهکار بودن، احساس تعارض و تضاد درونی، ایجاد رقابت های نابرابر و احساس خشم و خصومت نسبت به دیگران، هموارترین زمینه های پدید آیی اختلال شخصیت، اضطراب و افسردگی است.

نگاه های محبت آمیز، تعامل کلامی پر از عطوفت، زیان تشویق، تایید و ترغیب، توجه تقویت عزت نفس و احساس خود ارزشمندی، اعتلای قدرت اراده و تصمیم گیری، ایجاد و تقویت نگرش مثبت و خوشایند در کودکان نسبت به محیط اطراف و ارتباطات اجتماعی، ایجاد و تقویت انگیزه تلاش در آنان با انجام حمایت های روانی و عاطفی، برقراری و استمرار روابط صمیمانه، رفیقانه، حکیمانه و صادقانه با کودکان در دوره های مختلف رشد، زیباترین بستر پیش گیری از اختلالات روانی بالاخص ابتلا به افسردگی را فراهم و سلامت روان و رشد مطلوب شخصیت آنان را تضمین می کند.

هر گونه تعارض و تضاد فکری و رفتاری بین پدر و مادر و تهدید و تکذیب مستمر یکدیگر در فضای خانه، به ویژه در حضور فرزندان، می تواند بذر بسیاری از رفتارهای نامطلوب همانند لج بازی، پرخاشگری، بی تفاوتی، سرد مذاجی، اضطراب و افسردگی را در نهاد فرزندان بارور سازد و بالعکس همدلی و همراهی و تعامل مطلوب پدر و مادر، زبان تاثیر، تشویق و تکریم، کلام صادقانه، صمیمانه و رفیقانه و رفتارهای متقابل و سبقت جویانه توام با گذشت و ایثار و صبوری و احسان ایشان می تواند مناسب ترین بستر را برای تضمین سلامت و بهداشت روانی فرزندان تامین کند.

بدون تردید پدران، مادران و مربیان کودکان سنین پیش دبستانی در امر بهداشت روانی و مصونیت کودکان در برابر پدیده و متاسفانه نسبتا فراگیر افسردگی مسئولیت خطیری بر عهده دارند.

خصیصه های شخصیتی اولیا و مربیان کودکان سنین پیش دبستانی و دبستانی در تحول شخصیت و سلامت و بهداشت روانی آنها تاثیر فوق العاده ای دارد. به همین علت است که همواره انتظار می رود اولیا و مربیان و معلمان کودکان پیش دبستانی و دبستانی به مثابه الگوهای برتر، بیش از دیگران از چهره گشاده و متبسم برخوردار باشند و شخصیت و منش آنها در دهه شرایط و موقعیت ها، به ویژه زمانی که با کودکان همراه هستند، آمیزه ای از عطوفت و مهربانی، نشاط و پویایی، صبوری و بردباری، تعهد و دلسوزی، گذشت و ایثار، صداقت و شجاعت و منطق و استواری باشد1.

«درمان افسردگی»

روان پزشک پس از تشخیص اختلال عاطفی برنامه ایی برای درمان تدارک می بیند. دایره انتخاب روانپزشک بسیار گسترده است. روان پزشک باید تشخیص دهد که چه دارویی، موثرتر واقع می شود و چه نتیجه یی به بار می آورد و اگر به طور کلی توصیه ای برای درمان بیمار نکند چه عواقبی را خواهد داشت. این جاست که علم درکنار هنر روانشناسی قرار می گیرد.

مهم ترین روشهای درمان افسردگی عبارتند از:

روان درمانی

دارو درمانی

سایر روش های درمانی

1- نقش روان درمانی

درحالی که روان درمانی انواع مختلف دارد، همه اشکال آن مستلزم رابطه منحصر به فرد میان درمانگر حرفه ایی و بیمار است که امکان مشارکت روان درمانگر را در ناراحتی های بیمار فراهم می سازد این امیدواری وجود دارد که درک بهتر احساسات، عواطف و رفتار بیمار، او را در زمینه های احساسی، اجتماعی و یا حرفه ایی در شرایط مناسب تری قرار دهد. همانطور که دکتر مک هاف و دکتر اسلاونی می نویسند:« هدف روان درمانی فراهم ساختن شرایطی است تا بیمار بهتر بتواند برنامه های زندگی خود را اداره کند1.»