اهمیت آموزش ابتدایی
مقدمه :
انسان در سالهای اولیه عمر خود مهمترین و موثرترین لحظات را طی می کند و در این زمان است که رشد عقلی او شکل می گیرد.
بنابر این تعلیم و تربیت به عنوان تعیین کننده و رکن اساسی سعادت انسانها و منشاء تغییرات و تحولات و دگرگونیهای اجتماعی فرهنگی اقتصادی در بین جوامع مختلف است سپس بدون شک باید بدان توجه بیشتری شود .
باید توجه داشته باشیم در دوران ابتدایی مهمتر از دانشگاه می باشد چرا که رشد عقلی در این دوران شکل می گیرد تا بتواند در دانشگاه پیشرفت کند . در جوامع مختلف باید توجه شود که دوره ابتدایی جایگاه خاصی دارد و با طی این دوره رسیدن به مراحل بعدی بهتر خواهد بود .
دراین دوران است که شخصیت کودک شکل می گیرد و این شکل گیری و رمز موفقیت آن در دست کسی است که با کودک این راه را می پیماید و او کسی نیست جز ، معلم .
آتوت کنت می گوید :
ترقی انسانیت بیشتر از همه مرهون تعلیم و تربیت است و این تعلیم و تربیت باید تعلیم و تربیت عام باشد و نه فقط عقل و اندیشه را بپروراند بلکه تمام جوانب رشد وی را در بر گیرد .
از این رو نقش آموزش و پرورش کاملاً معلوم می باشد و فراتر از همه نقش آموزش ابتدایی در این شکوفایی مشخص و مبرهن است .
در کشور ما ایران آموزش ابتدایی فرایندی است به مدت پنج سال که کودک از 7 سالگی وارد این مقطع می شود و بدنبال شکل گیری هوشش و شخصیتش و رشد روحی و جسمی اش مراحل پنج ساله را طی می کند . با توجه به عنوان مقاله سعی کرده ایم که نقش و جایگاه آموزش ابتدایی را در نظام تعلیم و تربیت بیان کرده تا موجبات هر چه بهتر تحقق آرمانهای کشورمان را فراهم کنیم .
تاریخچه دوره ابتدایی :
در کشور ما دوره ابتدایی ، دوره ای همگانی – مجانی و مرحله ی اول آموزش تعلیمات عمومی است .
در گذشته ها آموزش ابتدایی پیش از تاسیس مدرسه در مکتب خانه بود و در سال 1290 ( ه ش ) اولین دوره تحصیلی که مدت آن 6 سال بود تصویب شد .
در سال 1345 با تغییر ساختار آموزش ابتدایی از 6 سال به 5 سال تقلیل پیدا کرده و به عنوان مرحله اول آموزش تعلیمات عمومی معرفی گردید .
هم اکنون 6 سال تمام وارد این مرحله می شوند و ثبت نام می کنند و مدت 5 سال را می گذرانند .
اهداف دوره ابتدایی :
این دوره به جهت رشد و تربیت شخصیت کودک بسیار مهم است که به آن دوره اطاعت – خلاقیت و تادیب برای بروز استعدادهای عمومی نیز نی گویند .
از جمله اهداف این دوره مهم می توان به موارد ذیل اشاره کرد .
1- پرورش قوای جسمانی کودک
2- پرورش استعدادهای کودک و کمک به رشد خلاقیت او
3- پرورش فضائل دینی و اخلاقی
4- ایجاد مهارت های اساسی خواندن و نوشتن
5- آموزش نکات بهداشتی در خانه و مدرسه
6- آماده کردن کودک برای تحصیلات بالاتر
7- آشنایی کودک با زندگی اجتماعی خارج از خانواده
آموزش ابتدایی پایه آموزشی
نقطه ورودی یک حرکت طولانی و مهم در زندگی کودکان آموزش ابتدایی و دبستانی است .
دانش آموزان با ورود به این دوره مواجه با یک تحول اساسی می شوند و از نظر توانایی ذهنی برای برای کسب بسیاری از مسائل آموزشی و تربیتی که قبل از ارتباط مستقیم با مدرسه پیدا نکرده بود آمادگی پیدا می کنند و تحولات عظیمی در ذهن انش اموز نسبت به مسائل اجتماعی ایجاد می شود.
از طرفی این دوره شکوفایی بسیاری از استعدادهای دانش اموز است از جمله استعدادهای هنرسظی – ادبی – فنی – برنامه هایی ایجاد می گردد و قطعاً ضمانت کارفرما برای کسب موفقیت های آتی در زندگی شخصی و اجتماعی فراهم خواهد شد.
یکی از برنامه های مهم این دوره روابط معلم و شاگد است.
چراکه برخوردهای اولیه در تنظیم شخصیت بچه و شکل گیری خصوصیات رفتاری و اعتقادی او و خضلت ها و منش ها او بسیار تعیین کننده است . پس از نظر کیفی آموزش و پرورش ابتدایی اهمیت بالایی دارد و بنابراین باید قسمت عمده برنامه ها و امکانات و نیروی انسانی و تحقیقاتی و پژوهشی در این دوره متمرکز کرد.
هر ساله جمع کثیری از بچه ها برای پیمودن این دوره پس از گذراندن سالها در اموزش خانواده و والدین مقطع میشوند. لذا اهمیت ویژه این دوره بسیار زیاد است و باید به آن توجه بیشتری نمود .
نباید آموزش ابتدایی با این نظر نگاه کرد که چون اولین پایه است از نظر آموزشی در مرحله ای پایین قرار داد به همین دلیل به حکم زیر بنایی را در ساخت تعلیم و تربیت کشور اجرا می کند .
موقعیت آموزشی ابتدایی را می توان چنین بررسی کرد که آموزش ابتدایی خرده سیستمی از سیستمک آموزشی است که مانند دیگر سیستم ها مجموعه عواملی مرتبط با هم تحت سازماندهی خاص در راستای اهداف مشخص فعالیت می کند برای اینکه یک خرده سیستم بدون اشکان عمده فعالیت طبیعی داشته باشد لازم است بین عوامل سازنده یعنی معلم و دانش آموز و اطلاعات و تجهیزات و امکانات و ... تعادل کمی و کیفی داتشه باشد .
مثلاً رشد جمعیت تحصیلی بدون رشد امکانات و سایر عوامل باعث عدم تعادل می وشد و در کنار آن افت تحصیلی خستگی و بی حوصلگی دانش آموز عدم انگیزش معلم عدم پیشرفت مطلوب باعث عدم تعادل کیفی خواهد شد . این مجموعه عوامل به علت ماهیت اجتماعی وابط بین آنها در جریان خود پدیده ای را به وجود می آورند به نام افت تحصیلی که اگر کنترل نشود پدیده های بحران زایی را موجب می گردد .
همه این مطالب نماینگر این است که باید کارکرد هر یک از عوامل دقیق و منظم باشد.
با توجه به عوامل فوق باید دوره ابتدایی محاسب بسیاری شود.
حمایت ها می تواند به صورتهای مختلف باشد از مهمترین شکل های حمایتی سرمایه گذاری در این دوره است .
چون بازدهی آموزشی ابتدایی نسبت به آموزش عالی و متوسطه بیشتر است به شرطی که درست سرمایه گذاری شود و با برنامه ریزی پیش برود .
بی توجهی ما نسبت به این زیر ساخت باعث سست شدن و بی هویت بودن تعلیم و تربیت می گردد.
تعلیم و تربیت از دیدگاه بزرگان دین :
در کشور ما با پیروزی انقلاب اسلامی و رهبری کبیر امام خمینی و دیدگاه بزرگان و روحانیون در آموزش و پرورش نقش عمده ای را در بر گرفته است.
از جمله دیدگاه های مهم می توان به دیدگاه امام (ره) اشاره کرد.
ایشان تعلیم و تربیت را چنین بیان می کنند :
تربیت کودک به نوعی به تربیت جامعه مربوط است چون جامعه چیزی جر ترکیب و پیوند افکار و عقاید و عواطف انسانی نسبت به هم چه اجزاء آن صالح باشد جامعه نیز صالحتر خواهد بود .
تربیت در دوره کودکی تا حد بسیار زیادی در سرنوشت فکری ، فرهنگی علمی انسان را در همه عمر رقم می زند اگر دوره کودکی خام و ناقص سپری شود در دوره های بالاتر با مشکلات بسیاری مواجه می شود.
از نظر اقتصادی تربیت کودک قابل تأمل است بعبارتی آموزش و پرورش نوعی سرمایه گذاری است آنچه در این مدت سرمایه گذاری می شود در آتی مدیران و مهندسان و پزشکان و .... را به جامعه باز می گرداند و آنها مهارت های لازم را در مدرسه می آموزند اگر در دورۀ خردسالی صلاحیت های اولیه در افراد به وجود نیاید سرمایه گذاری به هدر می رود.
امام خمینی (ره) خطاب به فرهنگیان فرمود :
بچه های ما در هر زمان باید موافق آن زمان تربیت شوند و در روایات هم هست که بچه هایتان را تربیت کنید برای زمان آتیه اینکه آینها در زمان آینده باید دست به کار مملکت و کشور بشوند.
تعلیم و تربیت باید همه جانبه باشد .