چکیده تحقیق :
تحقیق حاضر با موضوع بررسی وضعیت فردی ، اجتماعی و خانوادگی زنان روسپی در مرکز مداخله در بحرانهای اجتماعی شهید نواب صفوی شهر تهران انجام گردید . « هدف » از انجام تحقیق شناسایی وضعیت فردی ، اقتصادی ، اجتماعی و خانوادگی زنان روسپی می باشد . که خود این شناسایی در جهت پیشگیری و نوتوانی زنان روسپی مؤثر است .
« سؤالات تحقیق » در پی شناسایی وضعیت زنان از لحاظ فردی ، اقتصادی و اجتماعی و خانوادگی می باشد .
در ادامه تحقیق تعریفی از پدیده انحرافات و روسپیگری ، تاریخچه و پیشینه تحقیق و برخی تئوری های مرتبط و مؤثر در انحرافات بیان شده است .
« روش تحقیق » پیمایشی از نوع پرسشنامه می باشد و جامعه آماری شامل کلیه زنان روسپی ارجاع شده به مرکز مداخله در بحرانهای اجتماعی نواب صفوی شهر تهران می باشد که ساکن تهران یا شهرستان بوده و به دلایل متفاوت به روسپیگری روی آورده اند .
« نمونه تحقیق » ، با توجه به محدود بودن ارجاعات تمامی زنانی که در طول حدوداً 2 ماه و نیم به مرکز ارجاع شده اند مورد سوال قرار گرفته اند .
در ادامه تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از جداول فراوانی صورت گرفت . نتایج حاصل از تحقیق حاکی از این مطلب است که بیشترین عوامل تأثیر گذار در گرایش زنان به روسپیگری در مرکز مداخله در بحرانهای اجتماعی می توان فقر مالی ، تأثیر دوستان منحرف ، فقر عاطفی در خانواده وجود موارد اعتیاد در خانواده انحراف در خانواده عدم وجود نظارت و کنترل از سوی خانواده ، مهاجرت به تهران را نام برد .
مقدمه
ما انسانهای به ظاهر آگاه و متفکر هر چند از بعضی جهات نسبت به بعضی مسائل اجتماعی و سیاسی دید بهتر و روشنتری داریم ولی در بسیاری مواقع نسبت به موضوعات مهمی که بسیار جنبه اجتماعی دارد و پای حیثیت و احترام به حقوق انسانها در میان است ، کمتر توجه نموده و عمیقاً متوجه زندگی و موقعیت های نامتناسبی که برازنده انسان نمی باشد ، نیستیم آیا تا کنون به انسانی طرد و بی کس و رانده شده التفاتی نموده اید ؟
بی شک اکثریت قریب به اتفاق از برخورد با زنی به عنوان روسپی ، چهره درهم کشیده با نگاهی او را تحقیر و خوار می شمارند . چرا روسپی را در اجتماع ما این اندازه طرد می کنند و از حقوق انسانی و آزادی که حق هر انسانی است ، بی بهره می دانند . او را متاعی می شمارند که فقط برای فروش مداوم و پی در پی آماده است ، آیا این پستی انسان و بی قانونی اجتماع را نمی رساند ؟
آیا می دانید چه کسان و چه عواملی و چگونه اینان را که خود روزی چون شما مردمی آبرومند و آزاده بوده اند و مثل هزاران انسان آزاده ای می خواهند شرافتمند بمانند ، بدین منجلاب کشانیده است ؟
اگر عوام الناس و مردم کوچه و بازار با دیدی سطحی و ظاهری قضاوت کنند ، حق دارند زیر دیدگاه آنها بر حسب شرایط زمانی و مکانی به همان اندازه است ، ولی متاسفانه در جامعه ما در تمام سطوح حتی بسیاری از تحصیلکرده های دانشگاهی دیدی سطحی دارند و عمیقاً در این مقوله نیاندیشیده اند و موضوع را تجزیه و تحلیل نکرده اند . در صورتیکه یکی از معضلات بزرگ و اجتماعی محسوب می شود و عواقب و تأثیر و تأثر آن به داخل جامعه و افراد خانواده ها ممکن است نفوذ کند و جوانان بیگناه را از مسیر اصلی زندگی که می توانند برای اجتماع مفید باشند ، منصرف نماید . چرا باید چنین ساده و آسان ، فساد و تباهی در جامعه منزل کند و ما بی تفاوت و بی پروا از کنار گود ، بدبختیهای این گروه را نظاره کنیم ؟ چرا در پیاده روی پیدا کردن علل و تجزیه و تحلیل مسأله بر نمی آییم ؟
بیان مسأله
انحراف اجتماعی یعنی رفتار فردی و گروهی که با الگوها هنجارهای اجتماعی انطباق ندارد و از قرن 19 مورد توجه قرار گرفت به همین مناسبت بود که دورکیم جامعه شناس فرانسوی رفتار بهنجار را از رفتار نابهنجار جدا ساخت . ولی پدیده هایی را که در جوامع مختلف پیوسته به چشم می خورد ، غیر عادی تلقی کرد . این بدان معنی است که این چنین جامعه ای دیگر نمی تواند برخی از افراد خود را طبق معیارهای موجود بار آورده و آنها را به حد معمول ارتقاء دهد .
هنگامی که مسایل را از دیدگاه جامعه شناسی تجزیه و تحلیل می کنیم ، این نوع استنباط کاملاً درست و با نظریه دورکیم انطباق داده ، بدین معنی که امر اجتماعی از خارج و از طریق القاء تقلید به افراد تحمیل می شود .
دردها و آسیب ها ناشی از کجرویها همه جوامع و گروهها را در برگرفته و فساد و تقلب در همه شئون زندگی بشر رخنه کرده است . در کمتر جامعه به ظاهر متمدن ممکن است نشانه هایی از فحشا و بی نظمی ها و نابسامانی های اجتماعی نباشد . این موارد در همه اعصار وجود داشته است و عصر ما به دلایلی چون گسترش فقر ، عمومیت جنگ ، عدم توجه به جنبه معنوی انسان ، سستی و تزلزل ارکان اخلاقی سقوط خانواده ها پوچ گرایی ها و لذت طلبی ها و بالاخره عدم کنترل زمامداران توسعه بیشتری یافته است .
زن ضربان حیات خانواده است و قلب جامعه در سینه خانواده می تپد . از همین رو صعود یا سقوط هر جامعه ای را باید به چگونگی معیشت زنان و جایگاه اجتماعی آنان نسبت داد .
بشریت برای ادامه حیات شرافتمندانه خود نیاز به جامعه سالم دارد ، جامعه ای که در آن نظم باشد و باید ضابطه ای اندیشید که جلوی ناامنی ها و اضطرابات گرفته شود .
وجود فحشا [1] در جامعه حکایت از بیماری آن جامعه دارد و در جامعه بیمار زندگی سالم بسی دشوار خواهد بود . بدین سان ضرورت عقلی ایجاب می کند که در رابطه با ریشه کن کردن فحشا تدابیری بیندیشیم .
با توجه به مسایل بیان شده تحقیق حاضر درصدد شناسایی وضعیت فردی ، اقتصادی ، اجتماعی و خانوادگی زنان روسپی در مرکز مداخله در بحرانهای اجتماعی شهر تهران ، است.
اهداف تحقیق
هدف مورد نظر در این تحقیق شناسایی وضعیت فردی ، اقتصادی ، اجتماعی ، خانوادگی زنان روسپی در مرکز مداخله در بحرانهای اجتماعی نواب صفوی شهر تهران می باشد .
سؤالات تحقیق
1- وضعیت زنان روسپی از نظر سنی چگونه است ؟
2- وضعیت زنان روسپی از نظر تحصیلات چگونه است ؟
3- وضعیت زنان روسپی از نظر تأهل چگونه است ؟
4- وضعیت زنان روسپی از نظر روانی چگونه است ؟
5- وضعیت زنان روسپی از نظر سرپرستی چگونه است ؟
6- وضعیت اقتصادی زنان روسپی از نظر اشتغال سرپرست خانواده چگونه است ؟
7- وضعیت اقتصادی زنان روسپی از نظر میزان درآمدسرپرست خانوار چگونه است؟
8- وضعیت اجتماعی زنان روسپی از نظر محل سکونت در سطح کشور چگونه است؟
9- وضعیت اقتصادی زنان روسپی از نظرمنزل مسکونی چگونه است؟
10- وضعیت زنان روسپی از نظرمهاجرت به تهران چگونه است؟
11-وضعیت سکونت زنان روسپی در تهران بعد از مهاجرت چگونه است؟
12- وضعیت اجتماعی زنان روسپی از نظر رابطه داشتن با دوستان منحرف چگونه است ؟
13- وضعیت فرهنگی زنان روسپی از نظر پایبندی زن به اعتقادات مذهبی چگونه است ؟
14- وضعیت فرهنگی زنان روسپی از نظر تأثیر فیلمها و نوارهای مستهجن چگونه است؟
15-وضعیت خانوادگی زنان روسپی ازنظر وجود طلاق در خانواده چگونه است؟
16-وضعیت خانوادگی زنان روسپی از نظر وجود اعتیاد در خانواده چگونه است ؟
17- وضعیت خانوادگی زنان روسپی از نظر وجود انحرافات در خانواده چگونه است ؟
18- وضعیت خانوادگی زنان روسپی از نظر وجود مشاجرات در خانواده چگونه است؟
19- وضعیت خانوادگی زنان روسپی از نظرروابط عاطفی در خانواده چگونه است ؟
20- آیا در خانواده پاسخگو موارد آزارواذیت جسمی و زبانی وجود دارد؟
21- آیا در خانواده پاسخگو موارد آزاروتجاوز جنسی وجود دارد؟
22- وضعیت خانوادگی زنان روسپی از نظر کنترل و نظارت خانواده بر زن ، چگونه است؟
23- آیا انگیزه پاسخگو کسب لذت جنسی بوده است ؟
24- آیا انگیزه پاسخگو تامین معاش وسر پناه بوده است ؟
25- آیا انگیزه پاسخگو تامین مواد مخدربوده است ؟
روش تحقیق : روش پیمایشی از نوع پرسشنامه می باشد .
ضرورت و اهمیت مسأله
خطر فحشا بسیار و اثرات زیانبار آن بر فرد و اجتماع و هم بر نظام و زندگی دیگران فوق العاده است . در جنبه فردی و اخلاقی فحشا روحیه فضیلت و تقوی را در افراد می کشد ، خانواده ها را تهدید به نابودی می کند ، چون زناشویی و جذابیت ازدواج از بین می رود . زندگی جمعی را ملال انگیز می کند زیرا که در آن هتک حیثیت و اهانت است . فحشا زمینه را برای برای وازدگی جنسی فراهم می کند که آن خود سببی برای تمایل به همجنس بازی است . دوام و تباهی نسل دستخوش تزلزل می شود ، زیرا حیات عاطفی در معرض تزلزل است و موجد تولد کودکان نامشروع می شود که عوارضی چون ، عدم تربیت صحیح در پرورشگاه ، عدم تناسب مسأله تغذیه و مسکن و زندگی نابسامان ، خصومت های بسیار در رابطه با غیرت ناموسی پدید می آید ، در هتک ناموسی گاهی جراحاتی شدید بر قربانیان وارد می آید و علت برای نجات از بی آبرویی است . در مواردی بسیار بیماریهای مقاربتی پدید می آید .
و بالاخره مسأله فحشا در جوامع مشکلات بسیاری آفریده است و موجبات نابودی سازمان جامعه را فراهم آورده است و بنابر این در جوامع مختلف و جامعه ایران در پی رفع و حل این مشکل هستند . با توجه به مطالب بیان شده ضرورت واهمیت این تحقیق روشن می گردد .
فایده تحقیق
1- شناسایی وضعیت فردی ، اقتصادی ، اجتماعی ، خانوادگی زنان روسپی می تواند در پیشگیری و نوتوانی زنان روسپی مؤثر باشد .
2- آشنایی پژوهشگران و دانشجویان با وضعیت فردی ، اقتصادی ، اجتماعی ، خانوادگی زنان روسپی در جامعه ما .
3- ایجاد زمینه مناسب برای انجام پژوهشهای دیگر در رابطه با موضوع این تحقیق .
تعریف اصطلاحات و واژه ها
انحرافات اجتماعی :
واژه انحراف از صدها سال پیش به کار می رفته ، جامعه شناسان هرگونه رفتاری را که با رفتار حد متوسط افراد جامعه مباینت داشته باشد « انحراف » می نامند .
حقوقدانان هر گونه عملی که به موجب قانون منع شده و ارتکاب آن مستوجب کیفر می باشد را « انحراف » گویند . علمای اخلاق نادیده گرفتن ضوابط اخلاقی و ارزشهای جامعه را انحراف می دانند[2] .
شناخت و تبیین کجرویها و انحرافات اجتماعی در جوامع مختلف باید با روشهای خاص صورت بگیرد.
حتی در یک جامعه ، در موقعیت های مکانی و زمانی متفاوت ، برای شناخت کجروی باید شرایط ویژه مکان و زمان را در نظر گرفت .
بنابر این هنگامی که در مورد کیفیت تعیین کجروی و پدید آمدن واکنشهای خاص در برابر آن سخن می گوییم ، باید مسایل را با توجه به موقعیت سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی جامعه و با توجه به اصل نسبی بودن بررسی کنیم .[3]
انحراف جنسی
در زمینه انحرافات جنسی جامع شناسان ، زیست شناسان و علمای اخلاق با یکدیگر توافق کامل و کلی ندارند . جامعه شناسان ، چنانچه روشهای لذت یا ارضای جنسی مورد قبول و تصویب جامعه نباشد ، آن را انحراف می دانند .
زیست شناسان در روابط جنسی فقط به تولید مثل و بقای نوع توجه دارند و هرگونه آمیزش جنس که در راه نیل به این هدف نباشد از نظر آنها انحراف محسوب خواهد شد .
از نظر اخلاقی ، به هر نوع ارضای جنسی که مورد نکوهش قرار گیرد ، و بلافاصله احساس ندامت دست دهد ، انحراف جنسی گویند . کسی که بر خلاف تکلیف اخلاقی رفتار کند و مرتکب خلاف اخلاق شود، دچار ندامت و پشیمانی گردد ، از عذاب وجدان یا پلیس مخفی باطنی رنج می برد ، از خویشتن می گریزد ، و خود را خوشبخت و سعادتمند نمی یابد .
در جامعه ایران عامه مردم فحشا و دیگر انحرافات جنسی را نوع شدیدی از کجروی می دانند و بقیه موارد کجروی را به نسبت طبقه اجتماعی و اقتصادی که در آن قرار دارند کجرو می دانند . [4]